Тақырыптык тестгер
Бактериялық жасуша тіршілігі кезінде биополимерлерді синтез-деу үшін қажетті компоненттерді қоршаған ортадан алатын про-цесті деп атайды.
Факультативті аэробтар/анаэобтар:
тек қана отгегі жоқ жағдайда өсіп - көбейеді;
тек қана оттегі бар жерде тіршілігін атқарады;
тіршілігі үшін оттегіні шамалы мөлшерде ғана қажет етеді;
ақырғы акцептор ретінде оттегіні де, бейорганикалық затгарды да пайдалануы мүмкін.
3. Микроорганизмдерді дақылдандыру (анықгамасы, түсінігі):
тығыз ортадағы бір жасушаның ұрпағы;
популяциядағы даралар санын көбейтуге әкелегін өзінен - өзі туындауы;
микроорганизмдердің өсіп - өніп, көбеюіне қолайлы жағдай жасау.
4. Вильсон - Блер қоректік ортасы дақылдандыру үшін қолданылады:
аэробтарды;
анаэробтарды.
Бір жасушадан алынған микроб дакылын деп атайды.
Бактериялардың метаболизмі мыналардан түрады: !) энергетикалық және транскрипциядан;
конструктивтік және трансляциялық; 'і *■-
энергетикалық жэне конструктивтіктен;
транскрипция жэне трансляциядан; '
репликация жэне трансдукциядан.
7. Вирустар паразитизмінің ерекшеліктері:
гендік паразитгер;
энергетикалық паразитгер: НАД синтездеу қабілеттілігі жоқ;
3) энергетикалық паразитгер: регенерациялық жүйесі болмайды.
8. Бактериялық жасушалар галофитгерге: 1)жатады;
2) жатпайды.
69
9. Бактериялардьщ іқоректену механизмінің (фазаларының) д$рыс реттілігін (последовательность) көрсет:
жасуша ішінде заттардың синтезделуі;
зат алмасу өнімдерін сыртқа шығару;
3) жасушадан тыс субстраттардың ыдырауы (экзофермент- термен);
жасушаның барлык беткейлері арқылы заттардың жасуша ішіне түсуі;
нативті (табиғи) түрдегі заттарды қоршап алу (жануарлар типтес қоректену);
6) заттардың жасуша ішінде қосымша ыдырауы (эндоферменттермен).
10. Бакгерияларды дақылдандыру үшін қажетті жағдайлар:
стерильдхлік;
қоректік орта;
дақылдандыру уақыты;
оптимальды температура;
оптимальды рН;
аэробты немесе анаэробты жағдаЙ жасау;
керекті қоректік заттардың жеткілікті мөлшерде болуы.
11. СКС (стерильділікгі бакылайтын орта) дақылдандыру ушін қолданылады:
1)аэробтарды; 2) анаэобтарды.
12. Белгілі микробтардың касиеттерімен салыстыра отырып, бел-
гісіз микроорганизмді анықтау деп аталады.
13. Қанды агар дайындау үшін қажет:
1)қан сарысуы;
қан;
глюкоза;
пептон;
қан плазмасы.
14. Риккетсиялар паразитизмінің ерекшелігі:
гендік паразиттер;
энергетикалық паразиттер: НАД синтездеу қабілеттілігі жоқ;
энергетикалық паразиттер: регенерациялық жүйесі болмайды.
70
15. Қоректік затгар микроб жасушасының ішіне мыналар арқылы
енеді:
конъюгация; 4) трансдукция;
трансформация; 5) осмос жэне диффузия;
активті тасымалдау; 6) пассивті тасымалдау.
16. Қарапайымдылардың коректену механизміне жатады:
жасуша ішінде заттардың синтезделуі;
зат алмасу өнімдерін сыртқа шығару;
3) жасушадан тыс субстраттардың ыдырауы (экзофермент- термен);
жасушаның барлық беткейлері арқылы заттардың жасуша ішіне тұсуі;
нативті (табиғи) түрдегі заттарды қоршап алу (жануарлар типтес қоректену);
6) заттардың жасуша ішінде қосымша ыдырауы (эндофер менттермен).
17. Қоректік орталарға қойылатын шарт:
стерильділік;
қоректік орта;
дақылдандыру уақыты;
оптимальды температура;
оптимальды рН;
аэробты немесе анаэробты жағдай жасау;
керекті қоректік заттардың жеткілікті мөлшерде болуы.
18. Блаурок ортасын дақылдандыру үшін қолданылады:
аэробтарды;
анаэробтарды.
19. Қоректік орталарда вирустарды:
дақылдандырады;
дақылдандырмайды.
20. Сүйық қоректік орталарға жатады:
1) ет - пептонды агар (ЕПА); • 2) Эндо ортасы; 3)кандыагар; 4)ЕПС; 5) СТА (сарыуызды — тузды агар).
71
21 Хламидиялар паразитизмінің ер^кшелігі:
геңдік паразитгер;
энергетикалық паразиттер: НАД синтездеу қабілетгілігі жоқ;
3) энергетикалық паразиттер: регенерациялық жүйесі болмайды.
22. Микроб жасушасының ішінде қоректік заттар осмос және диф фузия арқылы түседі:
1)иә; 2) жоқ.
23. Аутотрофтар:
көміртегі мен азотты бейорганикалық қоспалардан (CO,., NHt жэне т.б.) сіңіретін микроорганизмдер;
өлі субстраттардьщ дайын органикалық қоспаларын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер;
организмнің жасушасынан тыс жерде тіршілік ете алмайтын микроорганизмдер (вирустар, риккетсиялар, хламидиялар);
4) органикалық қоспалар көзі ретінде тірі организмді пайдаланатын гетеротрофты микроорганизмдер;
органикалық қоспаларды пайдаға асыра отырып, организмде де және организмнен тыс жерде де тіршілік ете алатын микроорганизмдер (бактериялар, спирохеталар және т.б.);
б^рын басқа тірі организмдермен синтезделген бейорганика-лық қоспалардан азот пен көміргегін сіңіретін микроорганизмдер.
24. Қарапайым қоректік орталар:
1) бактерияларды бөліп алу үшін көбінесе қолданылатын әмбебап қоректік орта (ЕПА, ЕПС);
2) таза химиялық заттардан дайындалған, химиялық құрамы қатал анықталған орталар (199, Игл орталары);
3) ферменттік белсенділігіне карай микроорганизмдердің түрлерін ажырату және олардың биохимиялық қасиеттерін зерделеу үшін колданылатын орталар (Эндо, Плоскирев, стафитест, энтеротест);
4) микроорганизмдердің белгілі бір түрін бөліп алу ушін пайдаланылатын орталар (сілтілі агар, пептонды су, Китт — Тароцци ортасы).
25. Термофилдер үшін оптимальды температура:
72
1)15-26§С 2)36-375С 3)50-60§С
26. Вирустарды жасуша дақылдарында:
1) өсіреді; 2) өсірмейді.
27. Сүйық ортада бактериялық популяцияның негізгі өсу фазалары:
1)өлу фазасы;
жасушаға жабысу (адсорбциялану);
жасушаға ену;
анабиозды сақтау фазасы;
максимальды стационарлық фаза;
6) лаг - фаза (бактерия жасушасының бейімдеу жэне өсу кезеңі);
вирустың «шешінуі» (қорғаныс қабыршағының жойылуы);
лаг - фаза (микроб жасушасының ұдемелі көбею кезеңі). ^8. Микроб жасушасының ішіне қоректік заттар енжар (пассивті)
тасымалдау арқылы туседі: 1)иә; 2)жоқ.
29. Гетеротрофтар:
. s 1) көміртегі мен азотты бейорганикалық қоспалардан (С02, NH1 және т.б.) сіңіретін микроорганизмдер;
өлі субстраттардьщ дайын органикалық қоспаларын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер;
организмнің жасушасынан тыс жерде тіршілік ете алмайтын микроорганизмдер (вирустар, риккетсиялар, хламидиялар);
4) органикалық қоспалар көзі ретінде тірі организмді пайдаланатын гетеротрофты микроорганизмдер;
5) органикалық қоспаларды пайдаға асыра отырып, организмде де жэне организмнен тыс жерде де тіршілік ете алатын
, микроорганизмдер (бактериялар, спирохеталар жэне т.б.);
6) бұрын баска тірі организмдермен синтезделген бейорганика- і лық қоспалардан азот пен көміртегін сіңіретін микроорганизмдер.
30. Элективті орталар:
• « 1) бактерияларды бөліп алу үшін көбінесе қолданылатын t эмбебап қоректік орта (ЕГТА, ЕПС);
2) таза химиялық заттардан дайындалған, химиялық кұрамы катал анықгалған орталар (199, Игл орталары);
73
3) ферм^нтгік белсенділігіне қарай микроорганизмдердің түр- лерін ажыраггу және олардың биохимиялық қасиеттерін зерделеу ұшін қолданылатын орталар (Эндо, Плоскирев, стафитест, энтеротест);
4) микроорганизмдердің белгілі бір тұрін бөліп алу үшін пайдаланылатын орталар (сілтілі агар, пептонды су, Китт - Тароцци ортасы).
31. Психрофильдер:
1)15-26§С 2)36-37§С 3)50-60§С •■
32. Тауық эмбрионында вирусгарды:
дақылдандырады; |
дақылдандырмайды.
33. Сүйык ортада бакгериялық популяцияның нвгізгі өсу фазалары-
ның реттілігін дұрыс көрсет: 1)өлу фазасы;
анабиоз сактау фазасы;
максимальды стационарлық фаза;
лаг - фаза (бактерия жасушасының бейімдеу және өсу кезеңі);
лог - фаза (микроб жасушасының ұдемелі көбею кезеңі).
34. Микроб жасушасының ішіне қоректік заттар белсенді (активті) тасымалдану арқылы түседі:
1) ия; 2) жоқ.
35. Гетеротрофтар:
көміртегі мен азотты бейорганикалық қоспалардан (С02, NH, жэне т.б.) сіңіретін микроорганизмдер;
өлі субстратгардың дайын органикалық қоспаларын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер;
организмнің жасушасынан тыс жерде тіршілік ете алмайтын микроорганизмдер (вирустар, риккетсиялар, хламидиялар);
4) органикалық қоспалар көзі ретінде тірі организмді пайдаланатын гетеротрофты микроорганизмдер;
5) органикалық қоспаларды пайдаға асыра отырып, организмде де және организмнен тыс жерде де тіршілік ете алатын
74
микроорганизмдер (бактериялар, спирохеталар және т.б.); % 6) бұрьш басқа тірі организмдермен синтезделген бейорганикалық қоспалардан азот пен көміртегін сіңіретін микроорганизмдер.
36. Дифференциалды — диагностикалық орталар:
1) бактерияларды беліп алу үшін көбінесе қолданылатын ; эмбебап қоректік орта (ЕПА, ЕПС);
2) таза химиялық заттардан дайындалған, химиялық кұрамы қатал анықталған орталар (199, Игл орталары);
3) ферменттік белсенділігіне карай микроорганизмдердің < түрлерін ажырату және олардың биохимиялык касиеттерін і зерделеу үшін колданылатын орталар (Эндо, Плоскирев,
стафитест, энтеротест);
4) микроорганизмдердің белгілі бір түрін бөліп алу үшін пайдаланылатын орталар (сілтілі агар, пептонды су, Китт — Тароцци ортасы).
37. Мезофильдер:
1)15-26§С
1 2)36-37§С
3) 50 - 60§С
38. Жасуша дакьшдарында вирустарды:
дақылдандырады;
дақылдандырмайды.
39. Бактерияларды дақылдандыру үшін қажет жағдайлар:
1)стерильділік;
қоректік орта;
дақылдандыру уақыты;
оптимальды температура;
оптимальды рН;
аэробты немесе анаэробты жағдай жасау;
керекті қоректік заттардың жеткілікті мөлшерде болуы.
40. Көміртегіні қоректік көзі ретінде пайдалануы бойынша төмендегілердің кайсысы жатады?
автотрофтар;
гетеротрофтар;
фототрофтар;
хемотрофтар.
75
41.Паразитгер:
кеміртегі мен азотгы бей op гаи и калы к қоспалардан (СО,, NH1 және т.б.) сіңіретін миіфоорганизмдер;
өлі субстраттардың дайын органикалық қоспаларьш қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер;
организмнің жасушасынан тыс жерде тіршілік ете алмайтын микроорганизмдер (вирустар, риккетсиялар, хламидиялар);
4) органикалык қоспалар көзі ретінде тірі организмді пайдаланатын гетеротрофты микроорганизмдер;
5) органикалық қоспаларды пайдаға асыра отырып, организмдеде және орг-анизмнен тыс жерде де тіршілік ете алатын
микроорганизмдер (бактериялар, спирохеталар және т.б.);
6) бұрын басқа тірі организмдермен синтезделген бейорганика- лық қоспалардан азот пен көміртегін сіңіретін микроорганизмдер.
42. Синтетикалық орталар:
1) бактерияларды бөліп алу ушін көбінесе қолданьшатын эмбебап қоректік орта (ЕПА, ЕПС);
2) таза химиялық заттардан дайындалған, химиялык қурамы қатал аныкталған орталар (199, Игл орталары);
3) ферменттік белсенділігіне қарай микроорганизмдердің түрлерін ажырату және олардың биохимиялық қасиеттерін зерделеу ұшін қолданылатын орталар (Эндо, Плоскирев, стафитест, энтеротест);
4) микроорганизмдердің белгілі бір түрін бөліп алу үшін пайдаланылатын орталар (сілтілі агар, пептонды су, Китт — Тароцци ортасы).
43. Бір түрге жататын даралардың (особей) жиынтығын
деп атайды.
44. Бактерияларды қоректік орталарда:
дақылдандырады;
дақылдандырмайды.
45. Қоректік орталарға қойылатын шарттар:
1)стерильділік;
қоректік орта;
дақылдандыру уақыты;
оптимальды температура;
1Ь
оптимальды рН;
аэробты немесе анаэробты жағдай жасау;
керекті қоректік заттардың жеткілікті мөлшерде болуы. 46.Энергиякөзшалуынабайланыстыаталатын микроорганизмдердің
топтары: 1)автотрофтар;
гетеротрофтар;
фототрофтар; ! 4) хемотрофтар.
47. Факультативті паразиттер:
1) көміртегі мен азотты бейорганикалық қоспалардан (С02, NH1 е жэне т.б.) сіңіретін микроорганизмдер;
өлі субстраттардың дайын органикалық қоспаларын кажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер;
организмнің жасушасынан тыс жерде тіршілік ете алмайтын микроорганизмдер (вирустар, риккетсиялар. хламидиялар);
4) органикалык қоспалар көзі ретінде тірі организмді пайдаланатын гетеротрофты микроорганизмдер;
5) органикалык қоспаларды пайдаға асыра отырып, организмде де жэне организмнен тыс жерде де тіршілік ете алатын
t микроорганизмдер (бактериялар, спирохеталар жэне т.б.);
6) бурын баска тірі организмдермен синтезделген бейорганикальщ қоспалардан азот пен көміртегін сіңіретін микроорганизмдер.
48. Популяция түсінігін аныктайтын сездердің ретін дұрыс көрсет:
1) дараларының (особей); ' 2)бір; , 3)түр; һ 4) жиынтығы.
49. Бактерияларды жасуша дақылдарында:
дақылдандырады;
дакылдандырмайды.
50. Облигатты паразиттерді (вирустарды, риккетсняларды, хламиди-
яларды) дақылдандырады:
коректік орталарда;
жануарлар организмінде;
тауық эмбрионында;
77
4) жасуша дакылдарында.
51. Бактериялогиялық диагноз қою кезеңдеріне жатады:
микроорганизмдердің таза дақылын бөліп any;
микроорганизмдердің таза дақылын идентификациялау;
себу кезінде микроорганизмдерді механикалық тәсілмен бір — бірінен ажырату;
микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін пайдалану.
52. Микроорганиздердің қоректенуі деген түсінікке жатады:
1) заттарды оттегімен биологиялық тотыктыру процесімен немесе субстратты дегидрирлеу жолымен энергия (АТФ) алу; ,_;., 2) микробтардың өсіп - еніп көбеюіне қажетті компоненттердің синтезделуін қамтамасыз ететін физикалық, химиялық, биологиялық, эндотермиялық процестер;
3) түрін анықтау мақсатында микроорганизмдердің морфо-логиялық және физиологиялық қасиеттерін зерделеу.
53. Азот көзі бойынша топтарға бөлінеді:
азотфиксациялаушы микроорганизмдер;
азотсіңіруші микроорганизмдер;
автотрофтар;
гетеротрофтар. '
54. Жасушаішілік облигатты паразиттер:
көміртегі мен азотты бейорганикалық қоспалардан (С02, NH1 және т.б.) сіңіретін микроорганизмдер;
өлі субстраттардың дайын органикалық қоспаларын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер;
организмнің жасушасынан тыс жерде тіршілік ете алмайтын микроорганизмдер (вирустар, риккетсиялар, хламидиялар);
4) органикалық қоспалар көзі ретінде тірі организмді пайдаланатын гетеротрофты микроорганизмдер;
5) органикалық қоспаларды пайдаға асыра отырып, организмде де жэне организмнен тыс жерде де тіршілік ете алатын микроорганизмдер (бактериялар, сгшрохеталар және т.б.);
6) бұрын басқа тірі организмдермен синтезделген бейор- ганикалық қоспалардан азот пен көміртегін сіңіретін ми кроорганизмдер.
55. Жасанды қоректік ортада есірілген микробтың бір турінің попу-
ляциясын деп атайды.
78
56. Бактерк^ларды тауық эмбрионында:
дақылдандырады;
дақылдандырмайды.
57. Себу кезінде механикалық тәсілмен бір — бірінен ажыратып таза
дақыл алу эдістеріне жатады:
Дригальский эдісі;
ілмекпен (штрихтап) себу;
секторларға бөліп себу эдісі (Gould бойынша);
4) анаэробты бактерияларды бөліп алу (анаэробты жағдай жасау);
спора түзетін бактерияларды бөліп (зерттеу затьш қыздыру);
қышқылға төзімді бактерияларды бөліп алу (зерттеу затын қышқылмен өңдеу);
7) биологиялық әдісті пайдаланып (жануарларға жұктырып)6 патогенді бактерияларды бөліп алу;
8) жылжымалы бактерияларды бөліп алу (Шукевич әдісі — конденсациялық суға себу);
58. Бактериялардың тыныс алу типтері:
аэробты жэне анаэробты;
химиялық жэне физикалық;
химиялық жэне биологиялық;
тотығу жэне тотықсыздану;
физикалық жэне биологиялық.
59. Энергия жинакталатын (аккумулятор) бактерияның кұрылым элементі:
1)ЦПМ;
талшыктар;
нуклеоид;
мезосомалар;
жасуша қабыргасы.
60. Азотфиксациялайтын микроорганизмдер:
аммонифицирлейтіндер;
нитратредуцирлейтіндер;
нитритредуцирлейтіндер;
атмосфераның молекулалық азотын сіңіретіндер.
61. Әр жерден немесе бір жерден, бірақ әр тұрлі уақытта бвлшш
79
алннған микробтың бір түрінің д*қылын _ дся
атайды.
62. Бактериялар тіндер дақылында:
дақылдандырылады;
дақылдандырылмайды.
63. Микроорганизмдердің биологиялық қаснеттеріне негізделген таза дақыл бөліп алу әдістері:
Дригальский эдісі;
ілмекпен (иггрихтап) себу;
секторларға бөліп себу әдісі (Gould бойынша);
4) анаэробты бактерияларды бөліп алу (анаэробты жагдай жасау);
спора түзетін бактерияларды бөліп (зерттеу затын қыздыру);
қышқылға төзімді бактерияларды бөліп алу (зерттеу затын қышқылмен өңдеу);
биологиялық әдісті пайдаланып (жануарларға жұктырып) патогенді бактерияларды бөліп алу;
жылжымалы бактерияларды бөліп алу (Шукевич эдісі -конденсациялық суға себу);
64. Анаэробтарды дақылдандыруға арналған қоректік орта:
1)ЕПА; 2)ЕПС; 3)Гиссортасы;
сілтілі агар; -
Китт - Тароцци ортасы.
65. Бактериялардың дақылдық қасиетіне жатады:
қоректік орталарда өсу сипаты;
боялу қабілеттілігі;
биохимиялық белсенділігі;
антигендік қүрамы;
бактериялық жасушаның пішіні.
66. Аэробты жагдайда көмірқышқыл газы жэне су пайда болып,
бакгериялардың эрекетінен көмірсулардың ыдырауьш
деп атайды.
67. Бейорганикалық азотты ассимиляциялайтындар:
1) аммонифицирлейтіндер;
80
і^тгратредуцирлейтіндер;
нитритредуцирлейтіндер;
атмосфераның молекулалық азотын сіңіретіндер.
68. Бактериялогиялық диагноз қою кезеңдеріне жатады:
і) микроорганизмдердің таза дақылын бөліп алу;
микроорганизмдердің таза дақылын идентификациялау;
себу кезінде микроорганизмдерді механикалық тэсілмен бір - бірінен ажырату;
микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін пайдалану.
69. Дақылдық қасиеттерге жатады:
пішіні; 8) споралары;
капсула; 9) талшыктары;
мөлшері; 10) қоректік орталарда өсуі;
өсу жылдамдығы; 11) колонияларының сипаты;
майларды ферменттеуі; 12) акуыздарды ферментгеуі;
өзара орналасуы; 13) көмірсуларды ферменттеуі;
боялу қабілеттілігі; 14)ультрақ¥рьшымныңерекшелікгері
70. Таза дақыл:
1) бір жасушадан алынған микроб дақылы;
2)жасанды қоректік ортада өсірілген микробтардың бір түрінің
популяциясы;
әр жерден немесе бір жерден, бірақ әр түрлі уақытта бөлініп алынған микробтың бір түрінің дақылы;
шығу тегі бірдей және стандартгы жагдайда ^қсас фенотиптік белгілерімен көрінетін, биологиялық белгілері бойыншагенотипі уқсас микроорганизмдер жиынтығы.
71. Анаэробты жағдай жасау әдістері:
микроскопта қарау;
тандақ түзу;
физикалық (ауаны сорып алып тастау);
түсті сынама (рН өзгеруіне қарай);
арнайы қоректік орталарды пайдалану;
химиялык — оттегіні белсенді заттармен (химиялық) сіңіру;
биологиялық — азробтар мен анаэробтарды қатар өсіру.
72. Бактериялогиялық зерттеу эдісіне жатады:
1) таза дақыл бөліп any;
81
жағындм дайындау;
жануарларға жұктыру;
вакцина дайындау;
иммунитет деңгейін анықтау.
73. Анаэробты жағдайда бактериялардың ақуыздарды ыдырату про
цесін деп атайды.
74. Микроб жасушасын энергиямен қамтамасыз ететін реакциялар жиынтығын деп атайды.
75. Таза дақыл бөліп алу принциптеріне жатады:
микроорганизмдердің таза дақылын бөліп алу;
микроорғанизмдердің таза дақылын идентификациялау;
себу кезінде микроорганизмдерді механикалық тәсілмен бір - бірінен ажырату;
микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін пайдалану.
76. Биохимиялық касиеттерге жатады:
пішіні; 8) споралары;
капсула; 9) талшыктары;
мөлшері; 10) қоректік орталарда өсуі;
өсу жылдамдығы; 11) колонияларының сипаты; j 5) майларды ферменттеуі; 12) ақуыздарды ферменттеуі;
өзара орналасуы; 13) көмірсуларды ферменттеуі;
боялу қабілеттілігі; 14) ультрак^рылымньщ ерекшелікгері. 77. Штамм:
1) бір жасушадан алынған микроб дақьшы;
2)жасанды қоректік ортада өсірілген микробтардың бір түрінің
популяциясы;
эр жерден немесе бір жерден, бірақ эр түрлі уақытта бөлініп алынған микробтың бір түрінің дақылы;
шығу тегі бірдей жэне стандартты жағдайда үксас фенотиптікН белгілеріменкөрінетін,биологиялықбелгілерібойыншагенотишИ ұқсас микроорганизмдер жиынтығы.
78. Суйық коректік орталарға жатады: 1)ЕПА;
Эндо ортасы;
қанды агар; 4)ЕПС;
82
5)СТА(ЖСА); 79. Бөлініп алынған микроб дақыльга идентификациялау келесі қасиеттерін аныктау арқылы жүргізіледі:
морфологиялық;
тинкториялдық;
дақылдық;
биохимиялық;
барлық касиеттері бойышпа.
60. Микроорганизмдердің тыныс алу деген түсінікке жатады:
1) заттарды оттегімен биологиялық тотыктыру процесімен немесе субстратты дегидрирлеу жолымен энергия (АТФ) алу;
2) микробтардың өсіп - өніп көбеюіне қажетті компонентгердің синтезделуін қамтамасыз ететін физикалық, химиялық,
■ mi.it биологиялық, эндотермиялық процестер;
3) тұрін аныктау мақсатында микроорганизмдердің морфологиялық жэне физиялогиялық қасиеттерін зерделеу.
Микроб жасушасының компоненттерін синтездеуге қатысты биохимиялық реакциялардың жиынтығьш дейді.
Өсу - бұл:
тығыз ортадағы бір жасушаның үрпактары;
қажетті компоненттердің синтезделуі жэне жасуша мөлше-рінің үлкеюі;
популяциядағы даралар (особей) санның көбеюіне экелетін өзін-өзі ұрпактандыру;
сыртқы ортаның белгілі бір жағдайында калыптасқан бір түр дараларының (особей) жиынтығы.
83. Себу кезінде механикалық ажырату жолымен таза дақыл бөліп алу эдістері:
Дригальский эдісі;
ілмекпен (штрихгап) себу;
секторларға бөліп себу әдісі (Gould бойынша);
^ 4) анаэробты бактерияларды бөліп алу (анаэробты жағдай
жасау); **? 5) спора тү-зетін бакгерияларды бөліп (зерттеу затьш қыздыру); <Ч& 6) қышқылға төзімді бактерияларды бөліп алу (зерттеу затын
қышқылмен оңдеу);
83
биологиялық әдісті пайдаланып (жануарларға жұк*ырып), патогенді бактерияларды бөліп алу;
жылжымалы бактерияларды бөліп алу (Шукевич эдісі — конденсациялық суға себу).
84. Дақылдық қасиеттерге жатады:
қоректік орталарда өсуі;
колониялардың сипаты;
ақуыздарды ьщыратуы;
өсу жылдамдылығы;
майларды ыдыратуы;
көмірсуларды ыдыратуы.
85. Клон:
бір жасушадан алынған микроб дақылы;
жасанды қоректік ортада өсірілген микробтардың бір түрінің популяциясы;
әр жерден немесе бір жерден, бірақ әр турлі уакьпта бөлініп алынған микробтың бір түрінің дақылы;
шығу тегі бірдей жэне стандартты жағдайдаүқсас фенотиптік белгілерімен көрінетін, биологиялық белгілері бойынша генотипі ұқсас микрооргангомдер жиынтығы.
86. Микроорганизмдердің тотығу - тотықсыздандыру реакцияла- рын катализдейтін фермент:
лигаза;
трансфераза;
гидролаза;
оксидоредуктоза;
изомераза.
87. Анаэробты жағдайда көмірқышқыл газы жэне су пайда болып,
бактериялардың эрекетінен көмірсулардың ыдырауын
дейді.
88. Аэробты тыныс алу кезінде:
тыныс алу барысында электрондардың соңғы акцепторы ретінде молекулалық оттегі қызмет етеді;
тыныс алу барысында электрондардың соңғы акцепторы ретінде эр түрлі биоорганикалық қүрамалар, сульфаттар, нитраттар, фумараттар т.б. қызмет етеді.
84
89. Көбею - ол:
тығыз ортадағы бір жасушаның у рпаю ары;
кджетті компоненттердің синтезделу і және жасупіа мөлшерінің үлкеюі;
3) популяциядағы даралар (особей) санның көбеюіне әкелетін
өзін-өзі ұрпактандыру;
4) сыртқы орта белгілі бір жағдайында қалыптаскан бір түр дараларының (особей) жиынтығы.
90. Микроорганнзмдердің биологиялық қасиеттеріне негізделген таза дақыл бөліп алу эдістері:
Дригальский эдісі;
ілмекпен (штрихгап) себу;
секторларға бөліп себу эдісі (Gould бойынша);
4) анаэробты бактерияларды бөліп алу (анаэробты жағдай жасау);
спора түзетін бактерияларды бөліп (зертгеу затьш қыздыру);
қышқылға тозімді бактерияларды бөліп алу (зерттеу затын қышқылмен өңдеу);
биологиялық әдісті пайдаланып (жануарларға жұктырып), патогенді бактерияларды бөліп алу;
жылжымалы бактерияларды бөліп алу (Шукевич әдісі — конденсациялық суға себу);
91. Биохимиялық қасиеттерге жатады:
қоректік орталарда өсуі;
колониялардың сипаты;
ақуыздарды ыдыратуы;
өсу жылдамдылығы;
майларды ьщыратуы;
көмірсуларды ыдыратуы.
92. Түр - бүл:
бір жасушадан алынған микроб дақылы;
жасанды қоректік ортада өсірілген микробтардың бір түрінің популяциясы;
эр жерден немесе бір жерден, бірақ эр түрлі уақытта бөлініп алыңған микробтың бір түрінің дақылы;
шығу тегі бірдей және стандартты жағдайда үқсас фенотиптік белгілерімен көрінетін, биологиялық белгілері бойынша генотиш
85
үқсас микропрганизмдер жиынтығы. 93. Микроорганизмдердің патогеңцілік фермеиітері:
гиалуронидаза;
изомераза;
оксидаза;
фосфотаза;
нейраминидаза;
коллогеназа. А)2,3,5
В) 1, 5, 6 С)і,5 ... D)3,4 Е)5.
94. Анаэробты тыныс алу кезінде:
тыныс алу барысында электрондардың соңғы акцепторы ретінде молекулалық оттегі қызмет етеді;
тыныс алу барысында электрондардың соңғы акцепторы ретінде эр түрлі биоорганикалық қүрамалар, сульфаттар, нитраттар, фумаратгар т.б. қызмет етеді.
95. Бактериялық популяция — ол:
тығыз ортадағы бір жасушаның ұрпақтары;
қажетті компоненттердің синтезделуі жэне жасуша мөлшері-нің үлкеюі;
популяциядағы даралар (особей) санның көбеюіне экелетін өзін-өзі ұрпактандыру;
сыртқы орта белгілі бір жагдайында қалыптасқан бір түр дараларының (особей) жиынтығы.
96. Биохимиялық касиеттерге жатады:
басқа геномдармен гомологиялық дәрежесі;
хромосомадан тыс факторлардың болуы;
рекомбинациялануға қабілеттілігі;
көмірсуларды ферменттеуі;
акуыздарды ферменттеуі;
майларды ферменттеуі;
97. Серологиялық варианттар (анықтамасы, мысал);
1) антибиотиктерге төзімділігі бойьшша айырмашылығы бар бір
86
түрге жататын микроорганизмдер;
антигендік қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге (Shigella, flexneri, 1,11 т.б.) жататьш микроорганизм;
биологиялық қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Vibrio cholerae, "classic", "eltor"
биоварлары);
әр жерден немесе бір жерден, бірақ әр түрлі уақытта бөлініп алынған микробтың бір түрінің дақылы;
бактериофагтардың эр түрлі типтеріне сезімталдығы бойынша айырмашылыгы бар, бір тұрге жататын микроорганизмдер (Staphylococcus, aureus, 52, 12 фиговарлары т.б.).
98. Бактериологиялық зертханаларда анаэробтарды есіру үшін
қолданылады: *щі 1) дистилляторлар; 4) Пастер пеші;
"т&і2) анаэростаттар; 5) автоклав.
3) Кох аппараты; 9&іБактериялар сүйық орталарда түзуі мүмкін:
кристалл тәріздес қойыртпа; А) 1, 3, 4
ортаның толық қоюлануы; В) 1, 3, 6 3)лайлану; С) 3, 4, 5, 6 4)үлбір; D)2,4,5
колониялар; Е) 3,4, 6.
тұнба.
100. Тыныс алу типі бойынша бактерия топтарына жататындары:
аэробтар; 5) хемотрофтар;
анаэробтар; 6) гетеротрофтар;
автотрофтар; 7) микроаэрофилдар;
фототрофтар; 8) факультативті аэробтар/анаэробтар. ■ 101. Колония - ол:
тығыз ортадағы бір жасушаның үрпақтары;
қажетті компоненттердің синтезделуі және жасуша молшері-нің үлкеюі;
популяциядағы даралар (особей) санның көбеюіне әкелетін өзің-өзі үрпактандыру;
сыртқы орта белгілі бір жагдайында қалыптаскан бір түр дараларының (особей) жиынтығы.
87
102. Дакылдық касиеттерге жатады:
қореісгік ортада өсуі;
колониялар сипаты;
өсу жылдамдыгы;
рекомбинациялану қабілетгілігі;
хромосомадан тыс факторының болуы;
басқа геномдармен гомологиялық дэрежесі;
геномның мөлшері, көлемі, молекулалық салмағы.
103. Фаговарлар (аныктамасы, мысал):
антибиотиктерге төзімділігі бойынша айырмашылығы бар бір турге жататын микроорганизмдер;
антигендік қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге (Shigella, flexneri, 1, 11 т.б.) жататын микроорганизм;
биологиялық қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Vibrio cholerae, "classic", "eltor" биоварлары);
эр жерден немесе бір жерден, бірак эр түрлі уақытта бөлініп алынған микробтың бір түрінін дақылы;
бактериофагтардың эр түрлі типтеріне сезімталдығы бойынша айырмашылығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Staphylococcus, aureus, 52, 12 фиговарлары т.б.).
104. Бактериялардың тыныс алу типтері:
аэробты жэне анаэробты;
химиялық және физикалық;
химиялық жэне биологиялық;
тотығу жэне тотықсыздану;
физикалық және биологиялық.
105. Құрамында дифференцирлеуші субстрат ретінде лактоза кіретін крректік орта:
Эндо ортасы;
висмут - сульфатты агар;
қанды агар;
қанды - кантты агар;
сарысулы агар.
106. Қоректенуі типі бойынша бактерия топтары: 1)аэробтар; 5) хемотрофтар;
88
анаэробтар; 6) гетеротрофтар;
автотрофтар; 7) микроаэрофилдар;
фототрофтар; 8) факультативті аэробтар/анаэробтар.
107. Суйык қоректік ортадағы бактерия популяциясының негізгі өсу фазалары:
1)өлу фазасы;
жасушаға жабысу (адсорбциялану);
жасушаға ену;
анабиозды сақтау фазасы;
максимальды стационарлық фаза;
6) лаг - фаза (бактерия жасушасының бейімдеу және өсу
кезеңі);
вирустың «шешінуі» (қорғаныс қабыршағының жойылуы);
лог - фаза (микроб жасушасының үдемелі көбею кезеңі).
108. Микроорганизмдерді дақылдандыру (аныктамасы, тұсінік);
1) микроорганизмдердің өсіп - өнуіне оптимальды жағдай жасау;
2) гендік — инженерлік технологияны пайдаланып, биологиялық
нысандардан өнім алу;
3) сыртқы ортаның белгілі жағдайында калыптасқан, бір түрге жататын даралар жиынтығы;
4) микроорганизмдердің таралуын жэне санын анықгайтын жағдайдың өзара эрекетін білу;
109. Тыныс алу типіне жатады:
аэробты; 6) аутотрофты;
анаэробты; 7) ауксотрофты;
протрофты; 8) аминоаутотрофты;
гетеротрофты; 9) микроаэрофильді;
аминогетеротрофты; 10) факультативті — анаэробты. ПО. Резистоварлар (аныктамасы, мысал):
антибиотиктерге төзімділігі бойынша айырмашылыгы бар бір түрге жататын микроорганизмдер;
антигендік касиеті бойынша айырмашылыгы бар, бір тұрге (Shigella, flexneri, 1, 11 т.б.) жататын микроорганизм;
биологиялық қасиеті бойынша айырмашылыгы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Vibrio cholerae, "classic", "eltor"
89
биоварлары);
эр жерден немесе бір жерден, бірақ әр түрлі уақьпта бөлініп алынған микробтьщ бір түрінің дакылы;
бактериофаггардың эр түрлі тшггеріне сезімталдығы бойынша айырмашылығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Staphylococcus, aureus, 52, 12 фиговарлары т.б.).
111. Факультативті анаэробтар өседі:
оттегі бар ортада да, отгегі жоқ ортада да өсе береді;
тек қана оттегі бар ортада өседі;
оттегі жоқ ортада өседі;
инертті газ бар ортада өседі;
шамалыкөмірқышқыл газы бар ортада өседі.
112. Бактериялық жасуша тіршілігі кезінде биополимерлерді син- тездеу ұшін қажетті компоиенттерді қоршаған ортадан алатын процесті депатайды.
113. Бактериялық популяцияның сүйық ортадағы негізгі өсу фазала- ры (реттілігін дұрыс көрсет):
1)өлу фазасы;
анабиоз сактау фазасы;
максимальды стационарлық фаза;
4) лаг — фаза (бактерия жасушасының бейімдеу жэне өсу кезеңі);
5) лог — фаза (микроб жасушасының үдемелі көбею кезеңі).
114. Анаэробты жағдай жасау эдістері:
микроскопта карау;
тандақ түзу;
физикалық (ауаны сорып алып тастау);
тусті сынама (рН өзгеруіне қарай);
арнайы қоректік орталарды пайдалану;
химиялык — оттегіні белсенді заттармен (химиялык) сіңіру;
биологиялық — аэробтар мен анаэробтарды қатар өсіру.
115. Қоректенуі бойынша топтарға бөледі:
аэробты; 6) аутотрофты;
анаэробты; 7) ауксотрофты;
протрофты; 8) аминоаутотрофты;
гетеретрофты; 9) микроаэрофильді;
90
5) аминогетеротрофты; W) факультативті - анаэробты
116. Биоварлар (аныктамасы, мысал):
антибиотиктерге төзімділігі бойынша аЙырмашылығы бар бір түрге жататын микроорганизмдер;
антигендік қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге (Shigella, flexneri, 1, 11 т.б.) жататын микроорганизм;
биологиялық қасиеті бойынша айырмашьшығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Vibrio cholerae, «classic», «eltor» биоварлары);
эр жерден немесе бір жерден, бірақ эр түрлі уақытта бөлініп алынган микробтың бір түрінің дақылы;
бактериофагтардың эр түрлі типтеріне сезімталдығы бойынша айырмашылығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Staphylococcus, aureus, 52, 12 фиговарлары т.б.).
117. Термостатты пайдаланады:
микроорганизмдерді осіру ушін;
зертханалық приборларды стерильдеу үшін;
хирургиялық саймандарды стерильдеу үшін;
вакцина алу ұшін;
бактериялардың спора тұзуін күшейту үшін.
118. Анаэробтар:
оттегі бар ортада да, оттегі жоқ ортада да осе береді;
тек қана оттегі бар ортада өседі;
оттегі жоқ ортада өседі;
инертті газ бар ортада өседі;
шамалы көміркышкыл газы бар ортада өседі.
Таза дақьш бөліп алу эдісін енгізді .
Штамм-ол:
антибиотиктерге төзімділігі бойынша айырмашылығы бар бір түрге жататын микрооргантзмдер;
антигендік қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге (Shigella, flexneri, I, 11 т.б.) жататын микроорганизм:
биологиялық қасиеті бойынша айырмашылығы бар, бір түрге жататын микроорганизмдер (Vibrio cholerae, "classic", "eltor" биоварлары);
эр жерден немесе бір жерден, бірақ әр түрлі уақытта бөлініп алынған микробтың бір түрінін дақылы;
91
5) бактериофагтардың эр турлі типтеріне сезімталдығы бойынша айырмашылығы бар. бір түрге жататын микроорганизмдер (Staphylococcus, aureus, 52, 12 фиговарлары т.б.).
121. Патогенді бактерияларды өсіруге қажетгі оптимальды темпера тура:
1)37§С
2)20§С
3)52§С
4) 0§С
5)46§С
122. Лецитиназа ферментіи аныктауга қажетгі орта:
желатинді орта;
қаңды агар;
СТА (ЖСА);
Эндо ортасы;
сарысулы агар.
123. Микроорганизмдердің таза дақылын идентификациялаудың мэнісі:
1) заттарды оттегімен биологиялық тотыктыру процесімен немесе субстратты дегидрирлеу жолымен энергия (АТФ) алу;
2) микробтардың өсіп - өніп көбеюіне қажетті компоненттердің синтезделуін қамтамасыз ететін физикалық, химиялық, биологиялық, эндотермиялық процестер;
3) түрін анықгау мақсатында микроорганизмдердің морфологияльщ жэне физиялогиялық қасиеттерін зерделеу.
124. Микроаэрофильдер:
оттегі бар ортада да, оттегі жоқ ортада да өсе береді;
тек кана оттегі бар ортада өседі;
оттегі жоқ ортада өседі;
инертті газ бар ортада өседі;
шамалы көмірқышқыл газы бар ортада өседі.
125. Китт - Тароцци ортасын дақылдандыру ушін қояданады: 1)аэробтарды;
2) анаэробтарды.
126. Шығу тегі бір және стандартты жағдайда ұқсас фенотнптік бел- гілерімен көрінетін, биологиялық белгілері бойынша генотипі
92
^қс^с микроорганизмдер жиынтыгын _дейді.
127. Сұйық орталарды тығыздау үшін қолданылады:
желатин; А) 1,3
көмірсу; В) 1, 3, 5
агар - агар; С) 3, 4, 5, 6 s 4) акуыз; D) 2,4,6
5) колларгол; Е) 3, 4, 6
, 6) глицерин.
128. Дифференциалды ~ диагностикалық орта: 1)ЕПА;
қанды агар;
СТА (ЖСА);
Эндо ортасы;
сарысулы агар.
129. Белгілі инфекция көзінен болінген жэне осы түрдің басқа \..,: әкілдерінен айырмашьшыгы бар микробтың таза дақылын
дейді.
130. Облигатты анаэробтарды (вирустарды, хламидияларды, риккет- сияларды) дақылдандырады:
^ 1) сарысуларда;
жасуша дақылында;
тауық эмбрионында;
қоректік орталарда;
жануарлар организмінде. 431. Синхронды дақыл;
популяцияныңбарлық мүшелерінің циклдіңбір өсу фазасында болатын бактериялар;
жасанды қоректік ортада өсірілген микробтардың бір түрінің
популяциясы;
3) тиісті инфекция көзінен бөлінген, басқа өкілден айырмашы- лығы бар микробтардың таза дақылы;
4) шығу тегі бір жэне стандартты жагдайда ұқсас фенотиптік белгілерімен көрінетін, биологиялық белгілері бойынша генотипі ^іқсас микроорганизмдер жиынтығы.
132. Биологиялық тотығу типтері: 1) облигатты аэробтар;
93
факультативті анаэробтар;
жаяу процесі;
облигатты анаэробтар;
ашыту процесі;
шіру процесі.
Аэробты жағдайда бактериялардың ақуыздарды ыдырату про-цесін дейді.
Облигатты паразиттер (вирустар, хламидиялар, риккетсиялар) дақылдандырылады:
тек қана тірі жасушада;
тек қана өлі жасушада.
135. Автотрофтар сипатгамасы:
Органикалық заттарды минералға дейін ыдырата алады.
Энергия көзі ретінде күн сэулесін пайдаланады .
Тотығу-тотықсыздану реакциялар энергиясын пайдаланады.
4) Көміртегі көзі ретінде дайын органикалық заттарды пайдаланады.
5) Көміртегі көзі ретінде көмір кышқыл газын пайдаланады.
136. Селективті қоректік орта сипаттамасы:
1) Бактерияның тек нақты түрлерін алуга бағытталған, ал басқа микроорганизмдер өсуі тежеледі.
2) Биохимия л ық активтілігі бойынша бактерияның бір түрін басқа түрінен ажыратады.
Бактерияның әртүрін өсіріп алуға болады.
Бактерияның ауксотрофты түрлерін бөліп алуға қолданы-лады.
Прототрофты бактерияларды бөліп алуға қолданылады.
137. Дифференциальды - диагностикалық қоректік орта сипаттама сы:
1) Бактерияның тек нақты түрлерін алуға бағытталған, ал баска микроорганизмдер өсуі тежеледі.
2) Биохимиялық активтілігі бойьшша бактериям ың бір түрін басқа түрінен ажыратады.
Бактерияның эр түрін өсіріп алуға болады.
Бактерияньщ ауксотрофты түрлерін бөліп алуға қолданады.
Прототрофты бактерияларды бөліп алуға қолданады.
94
138. Бактерияның көбею түрі:
Бинарлы боліну.
Спора тузу.
Митоз.
Мейоз.
Фрагменттерге бөліну.
139. Жасушаға қоректік заттэр концентрация градиентіне қарсы тасымалдануы ненің комегімен өтеді:
Пассивті диффузияның
Жеңілдетілген диффузияның
Активті транспорттың
Осмос жэне диффузияның
Осмостың
140.Жасуша ішінде қызмет ететін ферменттер:
Эндоферменттер.
Экзоферменттер. т 3) Изоферменттер.
Оксидоредуктаза.
Лиаза.
141. Сыртқы қоршаған ортаға бөлінетін ферменттер: й 1) Эндоферменттер.
Экзоферменттер.
Лиаза.
Лигаза.
? 5) Гидролаза.
142. Микроорганизмдер жасушасында тұракты кон цент рацияда кездесетін ферменттер:
Эндоферменттер.
Экзоферменттер. 3)Конститувті.
Индуцибельді.
Трансфераза.
143. Қанттық ферменттерге субстрат бола алады:
Липидтер.
Көмірсулар.
Акуыздар.
95
Сутегі.
Аминқышкылы.
144. Аэробты микроорганизмдер :
Опегіні бос күйінде қабылдайды.
Затгардың ыдырауы барысында оттегі жоқ жерден энергия
алады.
Отгегіге индиферентті.
Молекулалы азотты қажет етеді.
Көмірқышқыл газын (СО2) жоғары концентрацияда қажет
етеді.
145. Анаэробты микроорганизмдер:
Оттегіні бос күйінде кабылдайды.
Затгардың ыдырауы барысында отгегі жоқ жерден энергия
алады.
Отгегіге индиферентгі.
Молекулалы азотты қажет етеді.
Көмірқышкыл газын (СО2) жогары концентрацияда қажет
етеді.
146. Микроаэрофилді микроорганизмдер:
Отгегіні бос кұйінде қабылдайды.
Затгардың ыдырауы барысында оттегі жоқ жерден энергия
алады.
Отгегіге индиферентті.
Оттегіні өте аз концентрацияда қажет етеді.
Көмірқышқыл газын (СО2) жогары концентрацияда қажет етеді.
147.0блигатгы анаэробтар:
Вегетативті формалары оттегі бар жерде жойылады.
Цитохромдары бар.
Оттегі бар жерде көбейеді.
Каталаза түзеді.
Глюкозаны С02 жэне Н^О дейін ыдыратады. 148. Вирустарды дакылдандырады:
Эндо ортасында.
Левин ортасында.
Плоскирев ортасында.
96
Тауық эмбрионында, жасуша дақылдарында, жануарларда,
Сарыуызды агарда.
[49. Бактериялардың цитоплазматикалық мембранасының қьпметі:
Бактерияларға пішін береді
Тотығу-фосфорилендірілу ферменттерінің жэне пермеазалар орналасу орны
Грам бойынша бактериялардың боялуын қамтамасыз етеді
Бактериялардың адгезивті касиеттеріне эсер етеді
5) Тұқым қуалаушылық негізі болып табылады 150. Бактериялардың қоректену механизм і:
1)Пиноцитоз
Фагоцитоз
Жеңілдетілген диффузия
Пойкилоцитоз
Фагосома түзу
151.Биологиялық тотығудың соңгы нэтижесі болып табылады:
Сүт қышқылы пайда болуы
Сірке қышқылы пайда болуы
АТФ пайда болуы
Пропион қышқылы пайда болуы
АДФ пай да болуы
152. ішектің қандай микроорганизмдері В тобының витаминдерін синтездеуге қатысады:
Перфрингенс клостридиялары
Стафилокок
Протей
Бактероидтар
ішек таякшалары
153. Вирустық репродукциялану кезеңі:
Альтерация
Адсорбция
Бүршіктену
Конъюгация
Деструкция
154. Тін дакыддарында вирустарды индикациялау здістері: 1) Гемагглютинация
97
2)ЦПӘ
Агардагы преципитация
Тін рсгенерациясынын кебеюі
Спора түзуі
155. Зертханалық жануарларды вирустарда аныктау әдістеріне қайсысы жатады:
1)ЦПӘ
Гемадсорбция
Турлі-тусті сынама
Ауру пайда болуы
Денешіктер, қосыңдылар пайда болуы
156. Фагтардың бактерия жасушасына адсорбциясы келесі заттың көмегімен өтеді:
Хемотаксистің
Рецепторлардың
Ақуыздардың
Нуклеин қышқылдарьшың
Полисахаридтердің
157. Қатерлі ісіктердің вирусогенетикалық теориясының авторы:
С. Виноградский
Д. Ивановский
В. Тимаков
Л: Зильбер
Н. Гамелея
158. Қандай инфекцияларға мнкроскогамлык зерттеудің нэтижесіне сүйеніп диагноз крюға болады:
Соз, дизентерия
Соз, туберкулез
Күл, дизентерия
Сальмонеллез, тырысқақ
Сарып, туберкулез
159. Термостатты колданады:
Қоректік орталарды стерилдеу үшін
Лабораторлық шыныларды стерилдеу ушін
Бактериялардың спора түзуін күшейту үшін
Микробтарды өсіру үшін
98
5) Химиялық инструменттерді стерилдеу үшін
160. Физиологиялық белгілерге жатады:
Бактерияның пішіні мен күрылысы
Колония морфологиясы
Молекулярлы — биологиялық белгілері
Тотығу және тотықсыздану метаболизм түрі
Бактерияның өсу ерекшелігі ескерілмейді
161. Қанды агарды дайындау үшін қажет: 1)Қан
Пептон
Қанның плазмасы
Глюкоза
Қанның сарысуы
162. Дифференциалды - диагностикалық қоректік орта: 1)Эндоортасы
Желатин
Сарыуызды — түзды агар
Қанды агар
Сарысулы агар
163. Сахаролитикалық касиеті зерттелетін орта: 1)Гисс
Қанды - теллуритгі агар
Висмут - сульфит агар
Сарысулы агар
Қанды агар
164. Селективті қоректік орта сипаттамасы:
1) Биохимиялық активтілігі бойынша бактерияньщ бір түрін баска түрінен ажыратады
Бакгерияньщ ауксотрофты түрлерін бөліп алуға қолданады
Бактерияның тек накты түрлерін алуға бағытталған, ал басқа микроорганизмдер өсуі тежеледі
Протрофты бактерияларды бөліп алуға қолданады
Бактерияньщ эр түрін өсіріп алуға болады
165. Анаэробты микроорганизмдер:
1) Молекулярлы азотты қажет етеді (С02)
2) Көмірқышқыл газын жогары концентрацияда қажет етеді (СО)
99
3) Оттегіге индифферечтті
4) Заттардың ыдырауы барысында пайда болғаң оггегіні пайдаланады
5) Оттегіні бос куйінде қабылдайды
166. Көпшілік патогенді бактврияларды өсірудің қолайлы темпера- турасы:
1)37°С
2)52°С
3)0°С
46°С
20°С
167. Вирустардың қасиеті:
Бөліну арқылы көбейеді
Аэробты жағдайда өседі
Жасуша қабырғасы бар
Жасуша ішінде паразитті
Спора тузеді
168. Фаггар қандай микроорганизмдер тобына кіреді: і) Спирохеталар
Вирустар
Бактериялар
Риккетсиялар
Актиномицеталар
169. Бактериялардьщ ферментативті белсенділігін зерттеу үшін қолданылады: *
1)ЕПА
2) Гисс ортасы
3)СТА
Қанды агар
Левин ортасы
170. Автотрофтар:
Органикалық заттарды минералды заттарға дейін ыдыратады
Көмірсулары бар органикалык қосындыларды пайдаланады
СО-2 —ден көмірсулары бар компоненттерді синтездейді
Гексозаларды ассимиляциялайды
Мета және паратрофты больш бөлінеді
100
171. Бактериялар көбейеді:
¥зыннан бөлініп
Көлденеңінен бөлініп 3)Спорамен
Экзоспорамен
Бүршектену арқьшы
172. Вирустың репродукциялану сатылары:
Альтернация
Адсорбция
Бүршектену
Конъюгация
Деструкция
173. Вирустардың организмда таралу зиолдары: 1А) Алиментарлы
2) Аэрогенді 3)Гематогенді
Трансмессивті
Жанасу арқылы
174. Профагқатән қасиет:
Продуктивті инфекция тудырады
Лизогенді бактерияларда оларды бұзбан көбееді
Фаготиптеу ұшін қолданылады
Бактериостатикалык эсер етеді
Мутагендік эсер етеді
175. Фаг титрлеу кімнің эдісі бойынша жүргізіледі: 1)Вейнберг
Кротов
Аппельман 4)Кох
5) Цейслер
176. Бактериялардың тұқым куалаушылық негізі: 1) Белок
2)ДНҚ 3)РНҚ 4)ДНҚ,РНҚ 5) Липидтер
101
177. Патогенді анаэробтарды edpy үшін қолданылады: 1)ЕПА
2) ЕПС
3)СТА
Қанды агар
Вильсон- Блер оргасы
178. Бактерияларцың ферментгік белсенділігін зертгеуце колда- нылатын коректік орта:
Гисс ортасы
етті - пептонды агар
етгі - пептонды сорпа
сілтілі агар
қан қосылған агар
179. Микроорганизмдердің патогенділік ферменггері:
гиалуронидаза
оксидаза
фосфатаза
нейраминидаза
коллагеназа
2,3,5
1,5,6
1,5 Д)3,5 Е)5
180. Анаэробты бакгерияларды дақыддандыру үшін бакгерио- логиялық лабораториада қолданылатын аппарат: 1)дистилятор
анаэростат
Кох аппараты
Пастер пеші
автоклав
181. Барлық микроорганизмдерді тұқымымен эимога арналған қон- дырғы:
1)анаэроостат
автоклав
Кох аппараты
102
Пастер пеші
дистилятор
182. Факультативті анаэробтар өседі:
оттекті жэне оттексіз ортада
тек оттекті ортада
оттегсіз ортада
инертті газдар қатысуымен
аз мөлшерде көмірқышқыл газының қатысуымен
183. Сұйық коректік орталарды қатайтуға қолданылагтын заттар: 1)кемірсу
2) агар 3)ақуыз 4) коларгол /гі£ 5) глицерин
184. Таза дақыл бұл:
:• wr 1) бір түрге жататын микроорганизмдердің жиынтығы
эр тұрге жататын микроорганизмдердің жиынтығы
бір туысты микроорганизмдер жиынтыгы
бір туысты микроорганизмдер жиынтыгы
эр туысты микроорганизмдер жиынтыгы
185. Бактериялардың көбею жолы:
ұзына бойы бөлінумен
көлденең бөлінумен
бүршіктенумен
экзоспора түзумен
сузгіш пішіннің пайда болуымен
186. Анаэробтарды өсіруге арналган коректік орталар:
ет - пептонды агар
ет пептонды сорпа
Гисс агар
сілтілі агар
Китт - Тароцци ортасы
187. Бактериялардың дақылдық қасиеті:
коректік ортадагы өсу сипаты
боялу қабілеті
биохимиялық қасиеті
103
антигеіщік құрамы
бактериалды жасушаның пішіні
188. Анаэробтардың негізгі қасиеті:
күрамында редукциялық затгары бар ортада өседі
қарапайым коректік ортада өседі
Грам-теріс боялады
бос оттегінің болмауын талап етеді
иммунитет деңгейін анықтайды
189. Колония бұл:
патологиялық материалда микроорганизмнің болуы
микроорганизмдердің патогендік факторлары
бактериалды жасуша өлшемінің үлкеюі
спора түзу
тыгыз коректік ортадағы бір микробты жасушаның попу-ляциясы
190.Жасушадаіц>шындавирустардьщөсіпжагқаңдьіғынайғақгайтын белгілері:
1. ортаның лайлануы 2.тандақтүзілуі
қабықшаның түзілуі
цитопатиялық эффектінің болуы
көпіршіктердің тузілуі
гемадсорбция феномені А)4,5
1,2,4
3,5,6 Д) 2,4,6 Е)2,4
191. Биохимиялық қасиеттері бойынша анықгалатын варианттар: 1)фаговарлар
сероварлар
хемоварлар
патоварлар
морфоварлар
192. Фагтық конверсия дегеніміз:
1) профагтың әсерінен бактериялар қасиеттерінің өзгеруі
104
профагтың эсерінен бактериялар қасиеттерінің жойылуы
профаг әсерінен микробтьщ өлуі
вирулентті фаг әсерінен микробтардың өлуі
вирулентті фаг эсерінен бактериялар қасиеттерінің өзгеруі
193. Фагтардьщ жасушаішілік өмір сүретін иелері:
адамдар
жануарлар
жәндіктер
бактериялар
виру стар
194. Ашытқылар мен сацырау кұлактарды дақылдандыру үшін бірін- ші қолданатын орта:
1)ЕПА 2)Эндо 3)Кеслер
Сабуро
Плоскирев
195. Вирустардың қасиеті: 1)жасушаішілік паразит
жасушасыртылық паразит
жасуша қабырғасы бар
тек аэробты жағдайда өседі
спора түзеді
196. Вирустар дақылдандырылады: 1)ЕПА
тіндік дақылда
Китт - Тароцди ортасында
қан косылған агарда
Эндо ортасында
197. Тіңцік дақыл қолданылады:
бактерияларды өсіруге
вирустарды өсіруге
саңырауқұлактарды өсіруге
антибиотиктерді алу үшін
серологиялық реакцияларды қоюға
198. Нағыз физиологиялық белгілердің сипаттамасьгаа жагады: 1) бактериялардың пішіні, қүрылысы
105
бактерияның осу ерекшеліктері
морфологиялық ерекшелікгері
бояу ерекшелікгері
кұрылым белшектері 199. Сапрофиттер:
тек қана ДНҚ болады
анаэробтар
адамдарға патогенді
4) өлі орган измдердің органикалық қалдыктарын бөлшектеп өндеуге қатысады
5) факультативті паразиттер
200. Қоректік орталарға қойылатьш шарттарға төмевдегілердің қай- сысы жатпайды:
стерильділігі
тиісті рН болуы
оптимальды дымқылдылығының болуы
ферменттердің болуы
ортаның изотоникалық (физиология л ық) болуы
201. Элективті қоректік ортаны атаңыз: 1)Эндо
2)Ру 3)Гисс 4) қанды агар 5)Плоскирев
202. Бактериялардың тыныс алу типі бойынша төмендегілердің қай- сысы жатпайды:
облигатты аэробтар
микроаэрофильдер
облигатты анаэробтар
хемоорганотрофтар
факультативті анаэробтар
203. Экзоферменттер:
сырткы ортаға бөлініп отырады
жасушаның цитоплазмасында орналасады
3) периплазматикалық кеңістікте орналасады
4) цитоплазмалық мембранада орналасады
106
5) сыртқи ортада ассимиляцияланады
204. Аэробты микробтардың таза дақылын бөліп алу эдісіне тө- мендегілердің қайсысы жатады:
1)Вейнберг 2) Кох 3)Райт
Цейсслер
Фортнер
205. Қанды агар:
электитік қоректік орта
дифференциалды - диагностикалык орта
бактерия лардың өсуін токтатады
бактериялардың гемолитикальш; белсенділігін көрсетеді
ЕПА мен қанды (1:1) етіп араластырып дайындайды
206. Төмендегілердің қайсысы дифференциалдық-диагностикалық ортага жатпайды:
1)Эндо
Плоскирев
сілтілі агар
Гисс ортасы ' -
Рессель ортасы
207. Аэробтарды дақылдандыруға пайдаланады:
Шамберлен шырағданын
Аристовский аппаратын
термостатты
эксикаторды
Омелянский шырағданын
208. Анаэробтардың таза дақылын бөліп алу эдістеріне төменде- гілердің қайсысы жатпайды:
Веньон-Виньяль түтікшесенде өсіру
ауаның химиялық әдіспен шыгарып тастау
ауаны инертті газбен алмастыру
қысымды жоғарылату
анаэростатта өсіру
209. Анаэробты микробтардың таза дақылын бөліп алу үшін қодда- нылады:
107
1)Д'Эрельәдісі
Кох эдісі
Дригальский эдісі
Цейсслер эдісі
Пастер эдісі
210. Облигатгы анаэробтарды дақыддандыру үшін пайдаланылмай-ды:
анаэростатга өсіру
Веньон-Виньяль түтікшесенде өсіру
Фортнер эдісі
Пирогаллолмен оггегіні сіңіріп жою
Аэрацияланған орта
211. Ақуыздарды ыдырату қабілетгілігін аныктау үшін мынадай орталарға себеді:
Левин ортасына
Эндо ортасына
желатинге 4)сүтке
5) Гисс ортасына
212. Каталаза ферментінің көмегімен бакгериялар ыдыратып бұ- зады:
липидтерді
көмірсуларды
ақуыздарды
сутектің асқын тотығын *
суды
213. Саңыраукүлақтарды өсіру үшін қолданылады: 1)сілтіліагар
саруызды агар
Сабуро ортасы
Плоскирев ортасы
Раппопорт ортасы
214. Бөлініп алынған микробтың тұрін анықтау, яғни идентификаци- ялау ушін төмендегілердің кайсысы ескерілмейді:
морфологиялық қасиеті
тинкториалдык қасиеті
108
дақылдық қасиеті
антибиотикке сезімталдығын анықтау
биохимиялық қасиеттері
215. Микробтардың қантты ыдырату (сахаролитгік) қабілеттілігін анықтау үшін мына орталарға себеді:
Рессель ортасына
Китт-Тароцци ортасына
канды агарға
сілтілігі агарға
Гисс ортасына
216. Аэробты микробтардың таза дақылын бөліп алудың екінші күні атқарылатын жұмысқа төмендегілердің қайсысы жатпайды:
колонияларды микроскопиялық зерттеу
жағынды дайындап, Грам әдісімен бояу
қиғаш агарға себу
анаэростатта инкубациялау
термостатта инкубациялау
217. ЕПА-да өскен микроб колониясын алғанда, ол кілегейлі жэне ілмекке жабысып созылады. Бұл қандай микроб деп ойлайсыз:
спора тузетін
капсула түзетін
ацетилметилкарбинол бөлетін
триптофаназа ферменті бар
цитратты ыдырату қабілеттілігі бар
218. Анаэробты микробтардың таза дақылын мынадай әдістермен
бөліп алады:
Д'Эрель эдісімен
Кох эдісімен
Дригальский эдісімен
Цейсслер әдісімен
Аристовский эдісімен
219. Анаэробтарды дақылдандыру үшін төмендегі әдістердің қай- сысы қолданылмайды:
анаэростатта өсіру
Веньон-Виньяль түтікшесенде өсіру
Фортнер эдісі
109
Пирогаллолмен оттегіні сіңіріп жою
ЕПС-ға сутектің асқын тотығын қосу 220- Иқцолды аныктау эдістері:
Морельэдісі
Кох әдісі
Д'Эрель эдісі
Райт әдісі
Дригальский эдісі
221. Вирутардың негізгі көрсеткіштері:
ДНҚ немесе РНҚ болады
ДНҚ мен РНҚ болады
мөлшерлері микронмен өлшенеді
жасанды қоректік орталарда өседі
жасушалық күрылымы болады
222. Вирионның құрамына кіреді:
нуклеокапсид
хроматинді субстанция
митохондрийлер
жасушаішілік қосындылар
гликоген мен крахмал түйіршіктері
223. Вирустардың құрылысын мынадая эдістердің көмегімен зерт- тейді:
қагазды электрофорез эдісімен
электронды микроскопта қараумен
ультра-күлгін микроскопта қараумен
түнек-айдынды микроскопта караумен
люминисцентті микроскопта караумен
224. Капсид пен суперкапсидтердің кызметтеріне жатпайды:
вирионды қоршаған орта эсерлерінен қорғайды
вирустың жасушаға жабысуын қамтамасыз етеді
антигендік қасиеттерін аныктайды
тұкымкуалаушылық информацияларды жеткізеді
вирионның иммуногендік қасиеттерін аныктайды
225. Вирустардың регшикациялану кезеңі:
1) логарифмдік ұлғаю
110
көбеюдің жылдамдылығі шың азаюы
максимальды стационарлы фаза
алғашқы жэне кешеулді ақуыздардың синтезделуі
кырылудың жылдамдалуы
226. Вирустардың ферменттері:
альдолаза
плазмакоагулаза
гиалуронидаза
ДНҚ тэуелді ДНҚ полимераза
липаза
227. Жасушаішілік қосындылардың днагностнкалық мәні бар:
кұгыру кезінде
бөрітпе сүзегінде
кенелі энцефалитте
Коксаки инфекциясында
ЖИТС-те
228. Вирустардың цитопатогенді әсері:
қоршаған ортаның физикалық, химиялық, биологиялық факторларына байланысты емес
вирустың жұккыштығына ғана байланысты
интерферонның әсерінен жоғарылайды
вирустың индикациясында қолданады
вирустарды идентификациялау кезінде қолданады
229. Vira - элемін екі топшаға бөлу мынаған негізделген:
экологиялық белгісі бойынша
нуклеин қышкылы бойынша (ДНҚ немесе РНҚ)
морфологиялық ерекшеліктеріне байланысты
Морозов эдісімен боялуына қарай
ЦПӘ бойынша
230. РНҚ-лы вирустарға жатады:
Поксвирустар
Ретровирустар
Аденовирустар
Герпесвирустар
Гепадновирустар
231. Жасушалық дақылдар тұрлеріне жатпайды: 1) өлі жасушалар
111
ауыспалы жасушалар
біріншілік жасушалар
диплоидгы
клональды жасушалар
232. Вирустарды индикациялау әдістеріне жатпайды:
і)ЦПӘ
агглютинация реакциясы
гемадсорбция реакциясы
тандақ түзу эдісі
гемагглютинациялық эдіс
233. Фагтардың.химиялық қурамында болады:
мукополисахаридтер
ДНҚ жэне ақуыз
кальций тұздары
микол қышқылы
полисахаридтер
234. Фагтардың құрлымдық элементтеріне жатпайды:
базальды пластинка
басы
капсула
құйрыкшасы
жіпшелері
235. Төмендегілердің қайсысы фагтардың түрлеріне жатады:
анаэробты •
вирулентті
микроаэрофильдер
аэробтар
пирожүзім қышқылын тұзетіндер
236. Фагтардың көбею жолдары:
дизъюнкгивті
конъюнктивті
жыныстық
споралардың көмегімен
екіге бөлінумен
237. Бактериофагия құбылысын ашқан:
1)Пастер
112
237. Бактериофагия кұбылысын ашқан:
Пастер
Д,Эррель 3)Кох
Ивановский
Мечников
238. Спецификалық эсері бойынша фагтарды топтарға бөледі:
типоспецификалык
элсіз
вируленгті
профагтар
ДНҚ-геномды фагтар
239. Фаготиптеу қолданылады:
иондаушы радиацияларды биологиялык индикациялауда
бактериялардын ауру коздырғыштығын аныктау кезінде
вакциналық штаммдар алуда
бактериялардын вируленттілігін жоғарылатуда
жұғу көзін анықтауда
240. Бактериофагтар қолданылмайды:
1)емдеуде
жасанды иммунитет калыптастыруда
инфекция көзін аныктауда
аурудын алдын алуда
диагностикада
241. ДНҚ - лы вирустар:
ретровирустар
рабдовирустар
аденовирустар
ортомиксовирустар
парамиксовирустар 242.Формасы пистолет оғынаұқсас вирустар:
])рабдовирустар 2) ретровирустар 3)герпесвирустар
ортомиксовирустар
парамиксовирустар
113
243. Облигатты виру стар өмір сүретін организмдер:
адамдар
плазмидалар
өсімдіктер
бактериялар
жануарлар
приондар
1,34,5
1,2,5
1,5
Д) 1,5,6 ., Е) 1,2,4,6
244. Вирустармен бір токсономиялық категорияда орын алатын ми-
кроорганизмдер:
саңырауқулақтар
плазмидалар
бактериялар
бактериялр
приондар
2,5
1,2,5
1,4
Д) ЬЗ
Е) 1,2,4 245.Қанды агарды дайындау үшін қажет: 1) канньщ сарысуы 2)кан
глюкоза
пептон
канньщ плазмасы
246. Сұйық коректік орталарға жатады:
ет - пептонды агар
Эндо ортасы
кан косылган агар
ет - пептонды сорпа
сарыуызды -тұзды агар
114
247- Бактерияның адгезия мен конъюгация процестеріне катысатын
құрыльшдык. элемент: 1)капсуласы
талшықтары
споралары
мезасомасы
кірпікшелері
248. Микроорганизмдерде тотығу - тотъіқсыздану реакциясын ката- лиздеуші фермент:
лигаза
трансфераза
гидролаза
оксидоредуктаза
изомераза
249. Екі түрлі микроорганизмдердің бірге өмір сүруі:
симбиоз
антагонизм
паразитизм
жыртқыштык
антибиоз
250. Бірі екіншісінің өмірін тежейтін заттар бөліп шығарумен сиппа- талатын түраралык карым - катынас:
антагонизм
мутуализм
сателизм
комменсализм
5) паразитизм
251. Фагтардың табиғатта таралуы:
Бактериялар бар жерде
Тек қана адам ағзасында
Тек топырақта
Тек қана суда
Тек қана ay ада
252. Бактериофагтың қатысуымен бактерия донордан бактерия ре- цепиентке ДНҚ бөлігінің берілу жолы:
1) трансформация
115
трансдукция
конъюгация
трансляция
мутация
^ 253.Фагтарды титірлеуге қолданылатын эдістер:
Грация және Кротов
Кох жэне Пастер
Грация жэне Аппельман
Дригальски жэне Видаль
Райт жэне Вассерман 254.Вирустар к^рамында бар:
1)ДНҚнемесеРНҚ. 2)ДНҚжэнеРНҚ.
Рибосомалар.
Гистондар.
Тыныс алу тізбектері. 255. Виру стардың ерекшеліктері:
1)ДНҚ жэне РЩ бар.
Аз мөлшерде өзінің рибосомалары бар.
Өзінің белок синтездейтін жүйесі жок.
Тек күрделі коректік ортада дакылданады.
Өзінің энергия өңдейтін жүйесі бар. 256.Вирустардың суперкапсиді:
1) Кейбір вирустардың нуклеокапсидін қаптайтын сыртқы липопротеидтік кабат.
Вирустың нуклеин қышқылын каптайтын ақуыздық қабат.
Вирус капсидінің акуыздық суббірлігі.
Вирусты қоршап тұрған кілегей.
Вирустын нуклеин қышқылы. 257. Бактериофагтар - б^л:
Бактериялардың вирусы.
Баска түрге антагонизм! бар бактериялар.
Бактериялар типтері.
Бактерияларды жұгатын макроорганизм жасушалары.
Өсімдіктердің вирустары.
116
258. Вирустарды екі топка бөлу негізделген:
Нуклеин қышқылы типіне.
Морфологиясына.
Физиологиясына.
Биохимиялык касиеттеріне.
Құрылысына.
259. Вирустарды дакьілдандырады:
Эндо ортасында.
Левин ортасында.
Плоскирев ортасында.
Тауык эмбрионында, жасуша дақылдарында, жануарпарда.
Сарыуызды агарда.
260. Вирион болып саналады:
РНК молекуласы
Патогенді белок
Бос нуклеин қышкылы
Толық вирустык бөлшек 5)Вирускабығы
261. Вирус мөлшері өлшенеді:
Миллиметрмен
Микрометрией
Сантиметрмен
Нанометрмен
Ангстреммен
262. Қандай белгілері бойынша Vira патшалығы екі негізгі топқа бөлінеді:
Көлемі бойынша
Симметрия типі бойынша
Нуклеин кьішкылы типі бойынша
Патогенділігі бойынша
Суперкапсида бойынша
263. Фагтардың типтерін аныктау эдісін ұсынды: 1)Вейнберг
Кротов
Аппельман
Кох
Цейсслер
П7
Тест сүрақтарыныц жауабы:
1 |
коректену |
89 |
3 |
177 |
5 |
2 |
4 |
90 |
4,5,6,7,8 |
178 |
1 |
3 |
3 |
91 |
3,5,6 |
179 |
2 |
4 |
2 |
92 |
4 |
180 |
2- |
5 |
Клон |
93 |
В |
181 |
2 |
6 |
3 |
94 |
1 |
182 |
1 |
7 |
1 |
95 |
4 |
183 |
2 |
8 |
1 |
96 |
4,5,6 |
184 |
1 |
9 |
3,4,6,1,2 |
97 |
2 |
185 |
2 |
10 |
2,4,63 ' |
98 |
2 |
186 |
5 |
11 |
2 |
99 |
Е |
187 |
1 |
12 |
Идентификация |
100 |
1,2,7,8 |
188 |
4 |
13 |
2 |
101 |
1 |
189 |
5 |
14 |
2 |
102 |
1,2^ |
190 |
4 |
15 |
3,5,6 |
103 |
5 |
191 |
3 |
16 |
5,4,6,1,2 |
104 |
1 |
192 |
2 |
17 |
1,5,7 |
105 |
1 |
193 |
4 |
18 |
2 |
106 |
3,6 |
194 |
4 |
19 |
2 |
107 |
6,8,5,1,4 |
195 |
1 |
20 |
4 |
108 |
1 |
196 |
2 |
21 |
3 |
109 |
1,2,9,10 |
197 |
2 |
22 |
1 |
110 |
1 |
198 |
2 |
23 |
1 |
111 |
1 |
199 |
4 |
24 |
1 |
112 |
2 |
200 |
4 |
25 |
3 |
113 |
4,53,1,2 |
201 |
2 |
26 |
1 |
114 |
3,5,63,7 |
202 |
4 |
27 |
6,8,5,1,4 |
115 |
3,4,5,6,7,8 |
203 |
1 |
28 |
1 |
116 |
3 |
204 |
2 |
29 |
6 |
117 |
1 |
205 |
4 |
30 |
4 |
118 |
1 |
206 |
3 |
31 |
1 |
119 |
Р.Кох |
207 |
3 |
32 |
1 |
120 |
4 |
208 |
4 |
33 |
4,5,3,1,2 |
121 |
1 |
209 |
4 |
34 |
1 |
122 |
3 |
210 |
5 |
35 |
6 |
123 |
3 |
211 |
3 |
36 |
3 |
124 |
3 |
212 |
4 |
37 |
2,1 |
125 |
2 |
213 |
3 |
38 |
1 |
126 |
Түр |
214 |
4 |
39 |
2,4,63 |
127 |
А |
215 |
5 |
40 |
1,2 |
128 |
4 |
216 |
5 |
41 |
4 |
129 |
2 |
217 |
2 |
42 |
2 |
130 |
23,5 |
218 |
4 |
43 |
Популяция |
131 |
1 |
219 |
5 |
44 |
1 |
132 |
1,2,4 |
220 |
1 |
45 |
1,5,7 |
133 |
Шіру |
221 |
1 |
46 |
3,4 |
134 |
1 |
222 |
1 |
47 |
5 |
135 |
5 |
223 |
2 |
48 |
4,23,1 |
136 |
1 |
224 |
4 |
49 |
2 |
137 |
2 |
225 |
4 |
50 |
23,4 |
138 |
1 |
226 |
4 |
51 |
1,2 |
139 |
3 |
227 |
1 |
52 |
2 |
140 |
1 |
228 |
4 |
53 |
1,2 |
141 |
2 |
229 |
2 |
54 |
3 |
142 |
3 |
230 |
2 |
55 |
Таза дақыл |
143 |
2 |
231 |
1 |
56 |
2 |
144 |
1 |
232 |
2 |
57 |
1,23 |
145 |
2 |
233 |
2 |
58 |
1 |
146 |
4 |
234 |
3 |
59 |
4 |
147 |
1 |
235 |
2 |
60 |
4 |
148 |
4 |
236 |
1 |
61 |
Штамм |
149 |
2 |
237 |
2 |
62 |
2 |
150 |
3 |
238 |
1 |
63 |
4,5,6,7,8 |
151 |
3 |
239 |
5 |
64 |
5 ' |
152 |
4 |
240 |
2 |
65 |
1 |
153 |
2 |
241 |
3 |
66 |
Жану |
154 |
2 |
242 |
1 |
67 |
1,23 |
155 |
4 |
243 |
1 |
68 |
1,2 |
156 |
2 |
244 |
1 |
69 |
4,10,11 |
157 |
4 |
L245 |
2 |
ElZ^ |
2 |
158 |
2 |
246 |
4 |
71 |
3,5,6,7 |
159 |
4 |
247 ' |
5 |
72 |
1 |
160 |
4 |
248 |
4 |
73 |
Шіру |
161 |
1 |
249 |
1 |
74 |
Катаболизм |
162 |
1 |
250 |
1 |
75 |
3,4 |
163 |
1 |
251 |
1 |
76 |
5,12,13 |
164 |
3 |
252 |
2 |
77 |
3 |
165 |
4 |
253 |
3 |
78 |
4 |
166 |
1 |
254 |
1 |
79 |
5 |
167 |
4 |
255 |
3 |
80 |
1 |
168 |
2 |
256 |
1 |
81 |
Анаболизм |
169 |
2 |
257 |
1 |
82 |
2 |
170 |
3 |
258 |
1 |
83 |
1,23 |
171 |
2 |
259 |
4 |
84 |
1,2,4 |
172 |
2 |
260 |
4 |
85 |
1 |
173 |
3 |
261 |
4 |
86 |
4 |
174 |
2 |
262 |
3 |
87 |
Ашу |
175 |
3 |
263 |
3 |
88 |
1 |
176 |
2 |
264 |
|
