Басқару есебі

1 Басшының ішкі пайдалануы үшін барлық есептік ақпарат өңделіп ұсынылады

Статистикалық зерттеу үшін

+ Басқару есеп ауқымында

+ Басқару есебінің жүйесінде қалыптастырады

Қаржылық есеп тапсырылғаннан кейін талдау жасалады

Салық есебі дайындалады

Салық есебін тапсырғаннан кейін жүйелендіріледі

+ Өндірістік және басқару есебі жүйесінде қарастырылады

2 «Шығындар» ұғымы:

+ Өндірісте жұмыстарды жүзеге асырумен байланысты активтердің азаюы және міндеттемелердің көбеюі

Активтердің көбеюі және міндеттемелердің азаюы

Шығындар бұл – өндірілген өнімнің ақшалай өлшемдегі өзіңдік құны болып саналады

Шығындар бұл – активтерді пайдаланумен байланысты ақша қаражаттарының ағымы

Өндірісте жұмыстарды жүзеге асырумен байланысты активтердің көбеюі және міндеттемелердің төмендеуі

+ Кәсіпкерлік қызметпен байланысты активтердің азаюы және міндеттемелердің көбеюі

+ Ұйымның басқару қызметіндегі активтердің азаюы және міндеттемелердің көбеюі

3 Өнімнің өзіндік құнына еңбек ақы шығындары бойынша апаратын шығындар

+ Әлеуметтік салық сомалары

Зейнетақы жарналары

Жеке табыс салығы

+ Артық орындаған жұмыс көлемі үшін еңбе кақы сомалары

Корпоративтік табыс салығының сомалары

Заңмен белгіленген алименттік төлемдер

+ Әлеуметтік сақтандыру жарналары

4 Арнайы тапсырыстар бойынша баға құру

толық шығындар бойынша есептемелерге сүйенеді

+ Маржиналдық көзқарасқа сүйенеді

+ Өзгермелі шығындар релевантты екені ескеріледі

Абзорпшен- костинг жүйесіне сүйенеді

Нарықтағы бағаға сүйенеді

Материалдардың құнына сүйенеді

+ Тұрақты өндірістік және коммерциялық шығындар пайдаға әсер етпейді, себебі релевантты емес

5 Сауда саттықты жоспарлау

Негізгі бюджетті дайындаудың екінші кезеңі

+ Сауда саттық бюджетінің негізі

Кәсіпорын қызметінің моделі

Басқару функциясы

Өткен кезең өндірісін талдау

+ Сауда саттық бюджетінің дайындау базасы

+ Сауда саттық бюджетінің жобасы және оны бағалау

6 Бухгалтерлік есеп жүйесі бұл кәсіпорынның ішкі есептерін қалыптастыруға арналған негізгі ақпараттық жүйе

Қорларды бағалау үшін

Функционалдық көрсеткіштерді өзгерту үшін

Аудиторлық фирма

+ Кезеңдік жоспарлау, бақылау және бағалау үшін арналған

Табыстар мен шығыстар

+ Инвестициялық шешім қабылдау кезінде

+ Фирманың саясатын таңдауда және шешім қабылдау кезінде

7 Ұйымға материалдарды «дәл уақытында» сатып алудан тиімділік:

+ Материалдардың орнын ауыстыруда, босалқыларға капитал салымында және материалдарды жөңелту бойынша құжаттарды жүргізуде айтарлықтай үнемдеуге алып келеді

Материалдардың шамадан тыс жоғалмауын қамтамасыз етуге болады

+ Материалдардың орнын ауыстырғанда, оларға капитал салымында және материалдарды жөңелту бойынша құжаттарды жүргізуде айтарлықтай үнемділікке қол жеткізуге болады

Жабдықтаушыларға төлем әр жеткізу көлеміне емес, жеткізу сериясына байланысты төленеді

Әр операция бойынша аз кұжаттармен жұмыс істеп, жабдықтаушылармен ұзақ мерзімді келісімге отыруға алып келеді

Әр тауар түрі бойынша келісім уақытын қысқартумен қатар жабдықтаушылар санының қысқаруына алып келеді

+ Материалдардың өндіріс учаскелеріне тез жетуін, тасымалдау және жөңелту бойынша құжаттарды жүргізуде айтарлықтай үнемдеуді қамтамасыз етуге болады

8 Басқару есебінде ақпаратты дайындауда реттеуші:

Халықаралық есеп беру стандарты қарастырылады

Қазақстандық есеп беру стандарты қарастырылады

Халықаралық және қазақстандық есеп беру стандарты қарастырылады

Кез келген стандарттар қарастырылады

+ Ешқандай стандарттарға сай жүргізілмейді

+ Басқару есебін ешқандай стандарт реттемейді

+ Басқару есебі ешқандай стандарттарға бағынбайды

9 Дайын өнім өндірісіндегі нормадан артық есептелінген еңбек ақы шығындары апарылады:

Сатылған өнімнің өзіндік құнына

Үстеме шығындарға

Кезең шығындарына

+ Негізгі өндірістік шығындарға

Қорытынды пайдаға

+ Негізгі өндіріс шығындарына

+ Өндіріс шығындарына

10 Еңбек тиімділігі бойынша өндіріс көлемінің ауытқуы:

+ Өнім өндіруге қажетті норма сағат – өнім өндіруге жұмсалғанын нақты жұмсалынған сағат *тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы

Нақты өндіріс көлеміне норма сағат – жоспардың өндіріс көлемі

Жоспарлы өндіріс көлемі + нақты өндіріс көлемі

Нақты өндіріс көлеміне норма сағат+ Жоспарлы өндіріс көлемі

Жоспарлы өндіріс көлемі-нақты өндіріс көлемі

+ Өнім өндірісіне норма сағат – өнім өндіруге нақты жұмсалынған сағат*тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы

+ Өнім өндіруге қажетті норма сағат- өнім өндіруге кеткен нақты жұмсалынған сағат* тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы

11 Дт 2210 Кт 6410 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Сатып алу бағасы бойынша акциялар алу үшін есеп шоттан ақша аударылды

+ Инвесторлардың инвестициялардың баланстық құндарының жоғарлауы

Инвестициялардың баланстық құнының жоғарлауы

Инвестицияның баланстық құнының төмендеуі

+ Сатып алу бағасы бойынша акциялар сатып алу кезінде ағымдағы есеп шоттан ақша ұаражаттары аударылды

Үлестік қатынастар әдіс бойынша инвестициялардың баланстық құнының жоғарлауы

+ Сатып алу құны бойынша акциялар алынды

12 Өндіріс көлеміне қатысты басқару шешімдерінің негізделуі:

Өткен жылғы алынған пайда немесе зиян көлеміне

Өткен жылғы өндіріс көлеміне

+ Қаржылық есеп берудің ақпараттарына

Өткен жылғы жіберіп алынған мүмкіндіктерге

+ Қаржылық есептіліктің мәліметтеріне

+ Ұйымның қаржылық есептілік ақпараттарына

Өткен жылғы алынған пайда көлеміне

13 Басқару есебі бұл

+ Жеделдетілген

Стратегиялық

+ Алдағы кезең шығындарының есебі

Креативтік

+ Болжамдық

Қаржылық

Статистикалық

14 Жоспарланбайтын шығындар:

Өндірістің нәтижесін бақылауға байланысты сметада көрсетілген шығындар

+ Нақты жұмсалынған шығындардың нәтижесі

Өндірісті ұйымдастыру мен басқаруға байланысты сметада көрсетілген шығындар

Өндірісті бюджеттеуге байланысты сметада көрсетілген шығындар

+ Жоспарлы өзіндік құннан асып түскен қосымша және нормадан артық жұмсалынған шығындар

Шығындарды бақылауға байланысты сметада көрсетілген шығындар

+ Жоспарлы өзіндік құннан асып түскен қосымша, нормадан артық жұмсалынған және нақты жұмсалынған шығындардың соммасы

15 Үстеме шығындар:

+ Өндірістік ғимараттарды жөндеу және күтіп-ұстау шығындары

Қосымша өнім партиясына еңбек ақы шығындары

Қосымша өнім партиясына материалдық шығындар

Қосымша өнім партиясына тікелей шығындар

Өндірістік жұмысшылардың негізгі еңбек ақылары

+ Негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің тозуы

+ Цехтарды, учаскелерді басқарушылардың еңбек ақылары

16 Алдын – ала калькуляциялау:

Өткен кезеңдік

+ Жоспарлы

Нақты

Есептік

+ Сметалық

+ Жобалық

Болашақ кезеңдік

17 Ұзақ мерзімді дифференциалды есептің мақсаты:

+ Ұйымның күрделі қаржы салымдары жобаларының табыстылығын бағалау үшін

+ Ұйымның капитал салымдары жобаларының табыстылығын бағалау үшін

Өндіріске жұмсалынған барлық шығындарды бағалау үшін

Жауапкершілік орталықтарының қызметін бақылау үшін

+ Капитал салымдары жобаларының табыстылығын бағалау үшін

Өндірістің оптимальды көлемін анықтау үшін

Өнімнің өзіндік құнын есептеу үшін

18 Табиғи нормадан артық жолдағы материалдардың жетіспеушілігі жауапты тұлғалармен мойындалмаса:

+ Дебет 7470 Кредит 1350

Дебет 7110 Кредит 3310,7210

Дебет 1280 Кредит 3310,1310

Дебет 8110 Кредит 1310,7410

+ Дебет 7470 Кредит 1310

Дебет 7470 Кредит 7210

+ Дебет 7470 Кредит 1310,1350

19 Қаржылық жоспардағы көрсеткіштері:

+ Ақша ағыны, баланс көрсеткіштері, қаржылық нәтиже есебі

Баланс көрсеткіштері

Ұйымның ақша қозғалысы

Ұйымның инвестициялық қызметінің көрсеткіштері

Жоспарлы шығындар

+ Ақша ағыны, баланс көрсеткіштері, ұйымның қаржылық қызметі нәтижесінің есебі

+ Ақша ағыны, баланс мәліметері, қаржылық нәтиже есебі

20 Негізгі материалдар:

Өндірісті ұйымдастыруға кеткен негізгі шығындар

Өнімді дайындауға сатуға байланысты және оның өндірістік өзіндік құнына кіретін барлық материалдар

+ Өнім өндіруге жұмыстар мен қызметтер орындауға кеткен шикізат пен материалдар шығындарының көлемі, олар өздерінің құнын өзіндік құнға тікелей кіргізеді

+ Өнім өндіруге кеткен шикізат пен материалдар шығындарының көлемі, олар өздерінің құнын өндірілген өнімнің өзіндік құнына тікелей кіргізеді

Басқаруға кеткен негізгі шығындар

Өнімнің жеке түрлерінің қзіндік құнына тікелей еңгізілмейтін және шартты түрде бөлінетін материалдар

+ Өнім өндіруге кеткен шикізат пен материалдар шығындарының көлемі, олар өздерінің құнын өндірілген өнімнің өзіндік құнына бірден қосады

21 Негізгі өндірістегі көмекші материалдар шығынының түрі:

+ Ауыспалы

+ Өзгермелі

Шартты-өзгермелі

Тұрақты

Шартты тұрақты

Үстеме

+ Айнымалы

22 Масштабтың теріс эффектісі:

+ Өнім бірлігіне келетін ауыспалы шығындар тез арада өндірістің тиімді деңгейінен артып келеді де нәтижесінде ресурстардың тапшылығы пайда болады

Жобаға алғашқы салым соммасы қайтарылмайды

Жоба бойынша табыс соммасы қайтарылмайды

Жоба бойынша табыс соммасы қайтарылады

+ Өнім бірлігіне келетін өзгермелі шығындар тез арада өндірістің тиімді деңгейінен артып кетеді және нәтижесінде ресурстардың тапшылығы пайда болады

Ұйым ақша қаржыларын басқа жоба бойынша пайдалану арқылы алатын табыс сомасы көп болады

+ Өнім бірлігіне келетін айнымалы шығындар тез арада өндірістің тиімді деңгейінен артып кетеді де, соның нәтижесінде ресурстардың тапшылығы пайда болады

23 Дт 2410 Кт 5420 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

+ Қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарының жоғарылауы

Ұйым қызметкеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

Негізгі құралдар сатылғанда бастапқы құндарының өсуі

+ Қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарының өсуі

Басқа ұйымдарға негізгі құралдар төлемсіз берілгенде бастапқы құндарының төмендеуі

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

+ Ұйым қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарын өсіргенде

24 Дт 2410 Кт 6280 бухгалтерлік жазудың мазмұны:

+ Ұйымда жүргізілген түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны кірістелгенде

Негізгі өндірістегі негізгі құралдар есептен шығарылғанда

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

Басқа ұйымдарға негізгі құралдар төлемсіз берілгенде бастапқы құндарының төмендеуі

+ Ұйымда жүргізілген түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны балансқа еңгізілгенде

+ Түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны

Ұйым қызметкеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

25 Басқару есебіндегі іс әрекет аспектілері

+ Кәсіпорын қызметінің мақсаты мен міндеттері негізінде анықталады

+ Акционерлердің пайданы максимизациялау мақсатында ақпараттарды бағыттар бойынша жинақтау

Жоспарлау және шешім қабылдау үшін ақпараттар ұсыну

Қаржылық көрсеткіштерді талдау

Бұйрықтармен үкімдерді уақтылы тарату

+ Пайданы максимизациялау мақсатында менеджерлер мен бухгалтер сарапшылардың әртүрлі нұсқаларды іздестіруге мәжбүрлеу

Қаржылық есепті дұрыс жүргізу

26 Басқару есебі бухгалтерлік есеп жүйесінің элементі ретіндегі мақсаты

Қаржылық есепті жасау үшін

Қажетті бұйрық, өкімдерді таратуға

+ Бизнестің әр түрлі құрылымдарына ақапараттарды ұсыну

Статистикалық ақпараттың қалыптасуы үшін

Сыртқы пайдаланушыларға ақпараттарды дайындау

+ Ішкі пайдаланушыларға ақпараттарды ұсыну

+ Болашаққа бағыт бағдар жасау

27 Кешенді шығындар:

+ Бірнеше экономикалық элементтерден тұратын шығындар

+ Бірнеше экономикалық элементтерден тұратын және құрамды бөліктерге бөлуге жатқызылатын цехтық үстеме шығындар

+ Бірнеше экономикалық элементтерден тұратын және құрамды бөліктерге бөлуге жатқызылатын шығындар

Технологиялық процестерге байланысты жұмсалынған тікелей шығындар

Құрамдық бөліктерге бөлуге келмейтін бір типті экономикалық элементтен тұратын шығындар

Екі немесе одан да көп экономикалық элементтен тұратын және құрамды бөліктерге бөлуге жатқызылатын шығындар

Өндіріс шығындарын жоспарлауға байланысты жұмсалынған шығындар

28 «Материалдарды жіберу наклоднойының» мақсаты:

+ Өндіріс терреториясынан тысқары жерлерде цехтан цехқа материалдар қозғалысын рәсімдеу үшін

Материалдардың тоқсандық есебін жүргізу үшін

+ Өндіріс аумағында цехтан цехқа материалдар қозғалысын рәсімдеу үшін

Материалдардың талдамалық есебін жүргізу үшін

Материалдардың синтетикалық есебін жүргізу үшін

Материалдарды жабдықтаушылардан қабылдау үшін

+ Меншікті өндіріс цехтарына, басқа ұйымдарға материалдарды жөңелту үшін

29 Өзіндік құнды калькуляциялау түсінігі:

+ Өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің бір өлшемінің өзіндік құнын есептеу

Өнімнің бір өлшеміне жұмсалынған еңбекақы шығындарын есептеу

Өнімнің бір өлшеміне жұмсалынған үстеме шығындарын есептеу

Өнімнің жалпы көлеміне жұмсалынған тікелей шығындарды есептеу

Өнімнің бір өлшеміне жұмсалынған үстеме шығындарын есептеу

+ Өнімнің бір өлшемінің немесе өнім тобының өзіндік құнын есептеу

+ Өнімнің бір өлшемінің өзіндік құнын есептеу

30 Өнімнің өзіндік құнының бюджетін жасаудағы бюджеттер:

Өнімнің өзіндік құнының бюджеті жасалмайды

Тікелей және үстеме шығындардың бюджеті

+ Өндіріс, материалдарды сатып алу, еңбек ақы бюджеті, үстеме шығындардың бюджеті

Жабдықтау, өндіріс, сату бюджеті

+ Өндіріс, материалдарды сатып алу, еңбек шығындары, үстеме шығыстардың бюджеті

Толық өзінді құн бюджеті

+ Өндіріс көлемі, материалдарды сатып алу, еңбек ақы шығындары, үстеме шығындардың бюджеті

31 Материалдарды тасымалдау бойынша көліктік дайындау шығындары:

+ Дебет 1310 «шикізаттар мен материалдар»

Дебет 7210 «әкімшілік шығыстар»

Дебет 8410 «үстеме шығыстар»

Дебет 8110 «негізгі өндіріс»

Дебет 8310 «көмекші өндіріс»

+ 1310 «шикізаттар мен материалдар» шотының дебетіне

+ 7110 «сату шығыстары» шотының дебетіне

32 Қаржылық жоспардағы көрсеткіштері:

Жоспарлы шығындар

+ Ақша ағыны, баланс көрсеткіштері, ұйымның қаржылық қызметі нәтижесінің есебі

+ Ақша ағыны, баланс көрсеткіштері, ұйымның қаржылық нәтиже есебі

+ Ақша ағыны, баланс мәліметері, ұйымның қаржылық нәтиже есебі

Ұйымның ақша қозғалысы

Ұйымның қаржылық нәтиже есебі

Баланс көрсеткіштері

33 Басқару есебі:

+ Кәсіпорын қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

+ ұйымның қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

Шешім қабылдау мақсатында шығындарды жоспарлау және бақылау жүйесі

Бақылау мақсатында шығындарды жоспарлау

Экономикалық субьектіні жүргізу бақылау іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

+ Экономикалық субьектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

Экономикалық субьектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін жүргізуде шешім қабылдау процесі

34 Өндіріс көлемінің өзгерісіне байланысты өнімнің бір өлшеміне өзгермелі шығындар:

+ Өзгермейді

Өседі

Ұйымның іскерлік белсенділігіне байланысты өзгереді

Азайып отырады

Ұйым шешіміне байланысты өзгереді

+ Маңызсыз өзгереді

+ Өндіріс көлеміне байланыссыз тұрақты болып қалады

35 Өнімнің маржиналдылығы:

+ Маржиналдық кіріс / өнім көлемі *100%

Маржиналдық кіріс / таза табыс көлемі *100%

Маржиналдық кіріс / жалпы табыс көлемі *100%

Маржиналдық кіріс / өзіндік құн *100%

Маржиналдық кіріс / шығын көлемі *100%

+ Маржиналдық табыс / өнім көлемі *100%

+ Маржиналдық кіріс / өндірілген өнім көлемі *100%

36 Тікелей әдіс арқылы жалпы пайда анықталады:

Сатудан түсім – шартты тұрақты шығындар

Сатудан түсім – тұрақты шығындар

Сатудан түсім – шартты өзгермелі шығындар

+ Сатудан түсім – айнымалы шығындар

+ Сатудан түсім – өзгермелі шығындар

+ Сатудан түсім – ауыспалы шығындар

Сатудан түсім + өзгермелі шығындар

37 Дт 7450 Кт 2420 –бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Ұйым қызметкеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

+ Ағымдағы жал бойынша негізгі құралдарға есептелген тозу сомасы

+ Операциялық жал бойынша негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Есептелген амортизация соммасының есептен шығарылуы

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

+ Ағымдағы жал бойынша негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

38 Басқару есебінің қағидалары

Қаржылық есептің бірегейлік қағидасы

+ Субьектінің ішкі коммуникациялық жүйесі, шығындарды бюджеттік (сметалық)әдіспен басқару

Стратегиялық есепке балама қағидалар

+ Басқару мақсатындағы аралық ақпараттарды пайдалану және субьектінің үздіксіз қызметі

+ Субьектінің құрылымдық бөлімдерінің қызметін бағалау, жоспарлы – есептік бірегей өлшемдерді пайдалану

Бұйрықтармен өкімдерді ұсыну

Ақпараттардың шынайылылығы

39 Өндіріске жұмсалынған шығындар:

+ Өнім өндірісіне жұмсалынған материалдық, еңбек ақы және үстеме шығыстардың ақшалай құны

Өндірісті жоспарлауға жұмсаған материалдық, еңбекақы үстеме шығыстардың ақшалай құны

+ Өнім өндірісіне жұмсаған өндірушінің шығындары

Өндірісті басқаруға жұмсаған материалдық, еңбек ақы және үстеме шығыстардың ақшалай құны

Бақылауға, жоспарлауға, басқаруға жұмсаған материалдық, еңбекақы және үстеме шығыстардың ақшалай құны

Өндірісті игеруге жұмсаған материалдық, еңбек ақы және үстеме шығыстардың ақшалай құны

+ Өнім өндірісі, жұмыстар мен қызметтер орындауға жұмсалған материалдық, еңбек ақы және үстеме шығыстардың ақшалай құны

40 Дт 8410 Кт 1250 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

+ Көмекші өндірістегі жұмысшылардың іс сапар шығындары есептен шығарылғанда

+ Өндірістік қызмет мақсаты үшін іс сапар шығындары есептен шығарылғанда

+ Негізгі өндірістегі жұмысшылардың іс сапар шығындары есептен шығарылғанда

Ұйымды жабу шығындары есептен шығарылғанда

Ұйым қызметін тоқтатуға байланысты шығындар есептен шығарылғанда

Жалпы әкімшілік мақсаттағы шығындар есептен шығарылғанда

Сату шығындары есептен шығарылғанда

41 Калькуляциялау бірліктері:

+ Центнер

Жоспар

Теңге

+ Тонна

Смета

+ Шаршы метр

Норма

42 Цех басшысының тарапынан бақыланатын шығындар:

Коммуналдық төлемдер

Пайыз шығындары

Сату бойынша шығындар

Әкімшілік шығыстар

+ Кесімді еңбек ақы, материалдар

+ Өндірістік жұмысшылардың еңбек ақысы мен материалдар

+ Материалдар мен цех жұмысшыларының еңбек ақысы

43 Өнім бірлігінің өзіндік құны есептеледі:

+ Өндіріс көлеміне жұмсалған барлық шығынды өндірілген өнім көлеміне бөлу

Барлық өнімнің өзіндік құнын өндіріс көлеміне бөлу

Өндіріс көлемін барлық өнімнің өзіндік құнын көбейту

Барлық шығындарды қосу

Табыстан өндіріс шығындарын азайту

+ Барлық жұмсалынған шығындарды өндірілген өнімнің көлеміне бөлу арқылы анықтау

+ Барлық жұмсалынған өндірістік шығындарды өндірілген өнімнің көлеміне бөлу арқылы анықтау

44 Жобаларды бағалау әдістері:

+ Инвестицияның орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн

+ Инвестициялық ресурстардың орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн

Жалпы кіріс, өтеушілік кезеңі

Түзету әдісі, қосымша жазу әдісі

Корреляциялық әдіс, кумулятивті әдіс, индексті әдіс

кумулятивті әдіс, индексті әдіс

+ Күрделі қаржының орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн

45 Өндірістік шығындар:

Экономикалық субьектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

Сыртқы және ішкі қаржылық есеп беруді толтыру үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құнымен кәсіпорында қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру

Қаржылық есеп беруді толтыру үшін кәсіпорынның шығындарын жіктеулі топтарға үйлестіру болып табылады

Басқару есебінің негізгі обьектілерінің бірі болып табылады

+ Өнімді өндіру барысында тұтынылған ресурстар бөлігі

+ Өнімдер, жұмыстар мен қызметтерді өндіру және орындау барысында тұтынылған ресурстар бөлігі

+ Ұйымның өнім өндіру, жұмыстар мен қызметтерді және орындау кезінде тұтынылған ресурстар бөлігі

46 Негізгі өндірістегі түнгі уақыттың қосымша төлемі:

Үстеме шығындарға

Қорытынды пайдаға

Сатылған өнімнің өзіндік құнына

+ Өндіріс шығындарына

+ Негізгі өндірістік шығындарға

Кезең шығындарына

+ Негізгі өндіріс шығындарына

47 Пайдалылық индексі анықталады:

Жоба бойынша жылдық пайда* жобаға салған шығындардың орташа сомасы

+ Инвестициялық жоба бойынша түсімдердің ағымдағы құны/жоба бойынша инвестициялық шығындардың орташа сомасы

+ Түсімдердің ағымдағы құны/жоба бойынша инвестициялық шығындардың орташа сомасы

+ Түсімдердің ағымдағы құны/жоба бойынша инвестициялық шығындардың орташа құны

Түсімдердің ағымдағы құны/жоба бойынша шығын сомасы

Жобаға салған шығындардың орташа сомасы/жоба бойынша жылдық табыс сомасы

Түсімдердің ағымдағы құны-жоба бойынша жылдық зиян

48 Өндіріс көлеміне қатысты басқару шешімдерінің негізделуі:

+ Қаржылық есеп берудің ақпараттарына

Өткен жылғы шығындар сомасына

Өткен жылғы жіберіп алған мүмкіндіктерге

Өткен жылғы алынған пайда көлеміне

Өткен жылғы алынған пайда немесе зиян көлеміне

+ Қаржылық есептіліктің мәліметтеріне

+ Ұйымның қаржылық есептілік ақпараттарына

49 Дт 2410 Кт 5420 – бухгалтерлік жазудың мазмұны

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

Негізгі өндірістегі негізгі құралдар есептен шығарылғанда

+ Ұйым қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарын өсіргенде

Басқа ұйымға негізгі құралдар төлемсіз берілгенде бастапқы құндарының төмендеуі

+ Қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарының жоғарылауы

Ұйым қызметтеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

+ Қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарының өсуі

50 Менеджментке жаңа көзқарас

Қаржылық көрсеткіштерді талдау

Бюдеттендіруді еңгізу

+ Сапаны жоғарылату бойынша үздіксіз үрдіске бизнестің барлық функциясы енеді

+ Алдын ала жоғары сапалы өнімді жеткізу және қызмет көрсету

Ынталандыру

Қызметтерді қатаң бақылау

+ Сапалық басқару кешені (TQM)

51 Басқару есебіндегі іс әрекет аспектілері

Қаржылық көрсеткіштерді талдау

Бұйрықтар мен үкімдерді уақтылы тарату

Жоспарлау және шешім қабылдау үшін ақпараттар ұсыну

Қаржылық есепті дұрыс жүргізу

+ Акционерлердің пайданы максимизациялау мақсатында ақпараттарды бағыттар бойынша жинақтау

+ Пайданы максимизациялау мақсатында менеджерлер мен бухгалтер сарапшылардың әр түрлі нұсқаларды іздестіруге мәжбүрлеу

+ Кәсіпорын қызметінің мақсаты мен міндеттері негізінде анықталады

52 Тұрақты шығындар бұл-

+ Өндіріс көлеміне тәуелсіз белгілі бір кезең аралығында орын алған

Жаңа технологияларды зерттеуге бағытталған

+ Амортизациялық аударымдар, жылдық төлем

Менеджерлердің ықпалы бар шығындар

Инфляцияның әсері тимейтін шығындар

Өндірілген өнімнің бірлігіне қатысты тұрақты шығындар

+ Өндірілген өнімнің көлемінің өзгеруіне тәуелсіз тұрақты

53 Дт 7510 Кт 1310 - бухгалтерлік жазу:

Артық шыққан материалдардың құны

+ Кәсіпорын қызметін тоқтатуға байланысты материалдарды есептен шығару

Қоймадан артық шыққан материалдардың құны

Түгендеудің нәтижесінде артық шыққан материалдардың құны

+ Ұйым қызметін тоқтатуға байланысты материалдарды есептен шығару

Түгендеудің нәтижесінде артық шыққан материалдардың құны жалпы шығыстарға апарылғанда

+ Ұйымның жалпы қызметін тоқтатуға байланысты материалдарды есептен шығару

54 Үстеме бағаның көлемі қалай анықталады

Шығындарға пайда көлеміне пара пар үстемеге баға белгіленуі мүмкін

+ Өнімдерге деген сұраныс ырғақты болмаған жағдайда жоғары үстеме баға белгіленеді

Үстеме баға әкімшілік шығын көлемін жабуы қажет

+ Жоғары сұранысқа ие өнімге жоғары үстеме баға белгіленуі мүмкін

нарықтағы бағаға сүйенеді

+ Үстеме бағаға мақсаттық түсімдерді қамтамасыз етуі қажет

Сұранысты бағалау мүмкін болмаған кезде

55 Дифференциалды есеп:

+ Дифференциалды ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдерді жинақтау, даярлау, талдау

Жоспарлы өзіндік құнды анықтау

Жауапкершілік орталықтары бойынша есеп

Жауапркешілік орталықтарындағы кіріс және шығыс туралы жоспарлы және нақты бухгалтерлік ақпараттарды өңдейтін, нарықтағы бағаға сүйенеді бухгалтерлік басқару жүйесі

+ Ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді қорытындылау

+ Ақпараттарды және баламаны таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді жинақтау, дайындау

Өзіндік құнды есептеу

56 Бухгалтерлік есеп жүйесі бұл кәсіпорынның ішкі есептерін қалыптастыруға арналған негізгі ақпараттық жүйесі

+ Кезеңдік жоспарлау, бақылау және бағалау үшін арналған

Ішкі пайдаланушыларға арналған

+ Инвестициялық шешім қабылдау кезінде

Функционалдық көрсеткіштерді өзгерту үшін

+ Фирманың саясатын таңдауда және шешім қабылдау кезінде

Қорларды бағалау үшін

Аудиторлық фирма

57 Өндірісте пайда болатын қалдықтардың құны есепке алынбайды:

+ Қайтарымсыз қалдықтар

Көмекші өндірісте қолданылмайтын қалдықтар

Негізгі өндірісте қолданылмайтын

Габаритсіз

Қайтарылған қалдықтар

+ Қайтарылмайтын қалдықтар

+ Әрі қарай пайдалануға жарамсыз қалдықтар

58 Басқару есебі:

+ Кәсіпорын қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

+ Ұйымның қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

Шешім қабылдау мақсатында шығындарды жоспарлау және бақылау жүйесі

Бақылау мақсатында шығындарды жоспарлау

Экономикалық субьектіні жүргізу бақылау іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

+ Экономикалық субьектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

Экономикалық субьектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін жүргізуде шешім қабылдау процесі

59 Өндірістік кәсіпорындарды калькуляциялау обьектілері:

Жартылай фабрикаттар

+ Толықтай аяқталып болған бұйымдар, дайын өнім түрлері, жартылай фабрикаттар, өнімнің топтары, бұйымның сериялар, арнайы тапсырыстар мен қызметтер

Тек дайын өнім

+ Өндірістен алынған дайын өнім түрлері, жартылай фабрикаттар, өнімнің топтары, бұйымның сериялар, арнайы тапсырыстар мен қызметтер

+ Толықтай аяқталған бұйымдар, жартылай фабрикаттар, өнімнің топтары, бұйымның сериялар, арнайы тапсырыстар мен қызметтер

Барлық қызметтер мен жұмыстар

Шығындар орталығы

60 Масштабтың өсу эффектісі:

+ Өнім бірлігіне келетін өзгермелі шығындар өндірістің төменгі деңгейінде жоғары болады және өндірістің ең тиімді деңгейінде теңеседі

+ Өнім бірлігіне келетін ауыспалы шығындар өндірістің төменгі деңгейінде жоғары болады және өндірістің ең тиімді деңгейінде теңеседі

+ Өнім бірлігіне келетін айнымалы шығындар өндірістің төменгі деңгейінде жоғары және өндірістің ең тиімді деңгейінде теңеседі

Ұйым ақша қаржыларын басқа жоба бойынша пайдалану арқылы алатын табыс сомасы көп болады

Ұйым ақша қаржыларын басқа жоба бойынша пайдалану арқылы алатын табыс сомасы төмен болады

Жобаға алғашқы салым сомасы қайтарылмайды

Жоба бойынша табыс сомасы қайтарылады

61 Дт 7410 Кт 2410 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

Басқа ұйымдарға негізгі құралдар төлемсіз берілгенде бастапқы құндарының төмендеуі

Негізгі құралдар сатылғанда бастапқы құндарының өсуі

+ Сату кезінде негізгі құралдарды есептен шығарғанда

+ Жою кезінде негізгі құралдарды есептен шығарғанда

Негізгі өндірістегі негізгі құралдарды есептен шығарғанда

+ Қаржылық жалға беру кезінде негізгі құралдарды есептен шығарғанда

62 Жалпы пайданың деңгейіне факторлар әсері:

Өткен жылғы алынған пайда сомасы

Өткен жылғы өндірілген өнім көлемі

+ Өнімді сатудан түскен түсімнің ауытқуы

+ Өндірістік шығындардың нормадан ауытқуы

Өткен жылғы алынған зиян сомасы

+ Өнімді сату бойынша шығындардың нормадан ауытқуы

Өткен жылғы таза пайда сомасы

63 Басқару есебі қандай құжаттармен реттеледі

ҚЕХС және ҚЕҰС

Қаржылық есептің халықаралық стандарттарымен

+ Кәсіпорын өз еркімен

+ Кәсіпорын басшысы

+ Кәсіпорынның әкімшіліктік шешімі

Қаржылық есептің ұлттық стандарттарымен

Аудиторлық кәсіпорындар

64 Бақыланбайтын шығындар:

Әкімшілік шығындар

Өндіріске қосымша жұмсалынған шығындар

Бюджеттеу кезінде жауапты тұлғалардың тарапынан бақылауға мүмкін болатын шығындар

+ Ұйым қызметін басқаруға байланыссыз пайда болатын шығындар және оларға нарықтағы бағаның өсуіне байланысты материалдар бағасының өсуі, басқа шығындардың көбеюі жатады

Кезең шығындары

+ Ұйым тарапынан бақылауға мүмкін емес шығындар

+ Ұйым қызметін басқаруға байланысты емес шығындар

65 Үстеме шығыстар:

Қосымша өнім партиясына жанама шығындар

Қосымша өнім партиясына материалдық шығындар

+ Цехтарды, учаскелерді басқарушылардың еңбек ақылары

+ Негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің тозуы

Өндірістік жұмысшылардың негізгі еңбек ақылары

+ Өндірістік ғимараттарды жөндеу және күтіп ұстау шығындары

Қосымша өнім партиясына тікелей шығындар

66 Өнім бірлігінің өзіндік құнын есептеудегі міндетті жүйе

Еңбек уақытының есебі

Инвестицияларды басқару

+ Шығындар есебі

+ Басқару есебі

Шығындар аудиті мен талдау

Статистикалық есеп

+ Өндірістік есеп

67 Реттелмейтін (бақыланбайтын) шығындар

Жалдау бойынша шығындар

Негізгі материалдар

+ Технологиялық қажеттіліктерге жұмсалған электр қуаты

+ Өнімге байланысты жұмсалатын шығындар

Өндіріске жіберілген қосымша материалдар

+ Жалға алу (жалгерлік шығындар) және коммуналдық төлемдер

Жұмыстан тыс уақытқа төлемдер

68 Әкімшілік шығыстар есепті кезең соңында көрсетіледі:

+ Салық салынатын табысты азайтуға

Есепті жылдың бөлінбеген пайдасын азайтуға

+ Шегерістерге

Таза пайдаға

Өндірістік шығындардың құрамына

Жанама шығындарға

+ Жылдық жиынтық табысты азайтуға

69 Шешім қабылдауда есептік ақпарат

+ Бүгінгі күні кең көлемде қолданылмайды

+ Оперативтік және перспективалық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған

Толық көлемде қолданылады

Есептеулер кезінде пайдаланбайды

Қаржылық есеп мәліметтері негізінде қалыптасады

Алдын ала тексеріледі

+ Менеджерлерге альтернативтік нұсқаларды талдауға мүмкіндік береді

70 Негізгі материалдар

+ Өнім өндіруге кеткен шикізат пен материалдар шығындарының көлемі, олар өздерінің құнын өндірілген өнімнің өзіндік құнына тікелей кіргізеді

Өндірісті ұйымдастыруға кеткен негізгі шығындар

Өнімді дайындауға сатуға байланысты және оның өндірістік өзіндік құнына кіретін барлық материалдар

Өнімнің жеке түрлерінің қзіндік құнына тікелей еңгізілмейтін және шартты түрде бөлінетін материалдар

+ Өнім өндіруге кеткен шикізат пен материалдар шығындарының көлемі, олар өздерінің құнын өндірілген өнімнің өзіндік құнына бірден қосады

+ Өнім өндіруге жұмыстар мен қызметтер орындауға кеткен шикізат пен материалдар шығындарының көлемі, олар өздерінің құнын өзіндік құнға тікелей кіргізеді

Басқаруға кеткен негізгі шығындар

71 Негізгі өндірістегі көмекші материалдар шығынының түрі:

+ Өзгермелі

+ Айнымалы

+ Ауыспалы

Тұрақты

Үстеме

Шартты тұрақты

Шартты өзгермелі

72 Еңбек тиімділігі бойынша өндіріс көлемінің ауытқуы:

+ Өнім өндіруге қажетті норма сағат – өнім өндіруге жұмсалынған нақты жұмсалынған сағат*тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы

Жоспарлы өндіріс көлемі- нақты өндіріс көлемі

нақты өндіріс көлемі норма сағат + Жоспарлы өндіріс көлемі

+ Өнім өндірісіне норма сағат – өнім өндіруге нақты жұмсалынған сағат* тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы

Жоспарлы өндіріс көлемі+нақты өндіріс көлемі

+ Өнім өндіруге қажетті норма сағат – өнім өндіруге нақты жұмсалынған сағат* тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы

Жоспарлы өндіріс көлемі- нақты өндіріс көлемі/барлық өндірістік шығындар

73 Күрделі қаржының тиімділігін анықтау үшін пайдаланатын көрсеткіштер:

Жалпы пайда

+ Таза дисконтталған құн

+ Өтеушілік мерзімі

Еңбек ақы шығыны

+ Өтеушіліктің есептік коэффициенті

Ағымдағы материалдар құны

Таза пайда

74 Ұйымның заңсыздығын талдау кезіңде таза пайда анықталады:

Өткізуден түсім - өнім өндірісіне жұмсалынған өзгермелі шығындар - шартты тұрақты шығындар

Өткізуден түсім + өнім өндірісіне жұмсалынған өзгермелі шығындар +Тұрақты шығындар

+ Сатудан түсім- өзгермелі шығындар - тұрақты шығындар

+ Өткізуден түсім - өнім өндірісіне жұмсалынған өзгермелі шығындар -тұрақты шығындар

Өткізуден түсім + өнім өндірісіне жұмсалынған өзгермелі шығындар- тұрақты шығындар

+ Өнімді сатудан түсім -өнім өндірісіне өзгермелі шығындар -тұрақты шығындар

Өткізуден түсім - өнім өндірісіне жұмсалынған өзгермелі шығындар - шартты айнымалы шығындар

75 Басқару процесіндегі есепші сараптамашының орны

Салық қызметкерлеріне талдау сараптама кестелерін дайындау

+ Бухгалтер сараптамашының қызметінің нәтижесінде құрылымдық бөлімшелердің қызметі бағаланады

Қаржылық есепті дайындау кезіңде көмек көрсетеді

+ Бухгалтер сараптамашының есебі құрылымдық басқаруды обьективті бағалауға мүмкіндік береді

Есептік саясатқа өзгеріс еңгізу үшін бұйрықтарды дайындайды

+ Бухгалтер сараптамашы басқару апаратын өндірістің қандай құрылымдарында жоспарлы көрсеткіштер орындалмағаны жөнінде ақпарат береді

Аудиторлық тексеру кезіңдегі құжаттарды дайындау

76 Басқару есебінің тарихи атаулары

Салық есебі, өндірістік есеп

+ Калькуляциялық есеп

+ Өндірістік есеп

Қаржылық есеп, өндірістік есеп

Креативтік есеп

+ Калькуляциялық және өндірістік есеп

Статистикалық есеп

77 Жоспарланатын шығындар:

+ Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар

+ Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар

Өндірістің нәтижесін бақылауға байланысты сметада көрсетілген шығындар

Өндірісті бюджеттеуге байланысты сметада көрсетілген шығындар

Жоспарланатын шығындар – бұл кезең шығыстары

+ Өнімнің. Жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шекті шығындар

Шығындарды бақылауға байланысты сметада көрсетілген шығындар

78 Дт 7210 Кт 3350 - бухгалтерлік жазу:

Жұмыстың тоқтатылғаны үшін кінәсіз жұмысшыларға еңбек ақы есептелді

Негізгі өндіріс жұмысшыларына еңбек ақы есептелді

+ Әкімшілік басқару қызметкерлеріне еңбек ақы есептелді

+ Ұйымның бас менеджеріне есептелген еңбек ақы сомасы

Көмекші өндіріс жұмысшыларына еңбек ақы есептелді

+ Ұйымның бас есепшісіне есептелген еңбек ақы сомасы

Цех мастеріне еңбек ақы есептелді

79 Негізгі материалдар, қосалқы материалдар, негізгі өндіріс жұмысшыларының еңбек ақысы, әлеуметтік салық және әлеуметтік аударымдар, үстеме шығындар

Үстеме шығындар

Өзгермелі шығындар

Тура шығындар

+ Өнімнің өзіндік құнына жатқызылатын шығындар құрамы

+ Басқару есебіндегі атқарылған жұмыстың өзіндік құнының құрамына енетін шығындар

Тауардың құнына тең, шығындар сомасы

+ Көрсетілген қызметтің өзіндік құнының құрамындағы шығын

80 Өнімнің өзіндік құнына еңгізілмейтін шығындар:

+ Әкімшілік шығындар, сату шығындары, пайыздар бойынша шығындар

+ Кезең бойынша шығындар

Еңбек шығыны

Негізгі материалдар

+ Әкімшілік шығындар, коммерциялық шығындар, пайыздар бойынша шығындар

Өндірістік жанама шығындар

Өндірістік жұмысшылардың еңбек ақылары

81 Тапсырыс берушінің өтініші бойынша түнгі уақытта орындалған қосымша жұмыстар шоты

+ Дебет 8410 «Үстеме шығындар»

Дебет 7110 «Өнімді, жұмыстар мен қызметтерді сату бойынша шығыстар»

Дебет 7210 «Әкімшілік шығыстар»

Дебет 8310 «Көмекші өндіріс»

Дебет 5610 «Қорытынды пайда (зиян)»

+ 8410 «Үстеме шығыстар» шотының дебетіне

+ «Үстеме шығыстар» шотының дебетіне

82 Өтеушілік кезең:

Нақты өндіріс кезеңі

Инвестициялық жобаларды сатуды шешудегі кезең

Жобаға салынған инвестиция сомасы

+ Салынған инвестицияларды қайтару үшін қажетті кезең саны

Болашақтағы кіріс алатын кезең

+ Салынған инвестицияларды қайтару үшін қажетті жылдар саны

+ Салынған инвестицияларды қайтару бойынша қажетті жылдар саны

83 Басқару есебінің функциясы:

Экономикалық субьектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау

Шығындар мен кірістерді мөлшерлеуді, жоспарлауды, бақылауды және кәсіпорынның болашақ даму мәселелерін үйлестіру мен шұғыл басқару

Шығындар мен кірістерді мөлшерлеуді, тіркеуді және кәсіпорынның болашақ даму мәселелерін қарастыруды шұғыл басқару шешімдері үшін ақпаратты жүйелендіретін талдауға есеп жүйесін біріктіру

+ Сыртқы және ішкі қаржылық есеп беруді толтыру үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құны мен кәсіпорында қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру

+ Сыртқы және ішкі қаржылық есеп беруді толтыру үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құны мен ұйымда қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру

+ Сыртқы және ішкі қаржылық есептілікті дайындау үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құны мен кәсіпорында қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру

Шығындар мен кірістерді мөлшерлеуді, тіркеуді және кәсіпорынның болашақ даму мәселелерін қарастыруды шұғыл басқару жүйесі

84 Өндіріс көлемінің өзгерісіне байланысты өнімнің бір өлшеміне өзгермелі шығындар:

+ Өзгермейді

Өседі

Ұйымның іскерлік белсенділігіне байланысты өзгереді

Азайып отырады

Ұйым шешіміне байланысты өзгереді

+ Маңызсыз өзгереді

+ Өндіріс көлеміне байланыссыз тұрақты болып қалады

85 Масштабтың теріс эффектісі:

+ Өнім бірлігіне келетін ауыспалы шығындар тез арада өндірістің тиімді деңгейінен артып келеді де нәтижесінде ресурстардың тапшылығы пайда болады

Жоба бойынша табыс соммасы қайтарылмайды

+ Өнім бірлігіне келетін айнымалы шығындар тез арада өндірістің тиімді деңгейінен артып кетеді де, соның нәтижесінде ресурстардың тапшылығы пайда болады

Ұйым ақша қаржыларын басқа жоба бойынша пайдалану арқылы алатын табыс сомасы көп болады

Жоба бойынша табыс соммасы қайтарылады

Ұйым ақша қаржыларын басқа жоба бойынша пайдалану арқылы алатын табыс сомасы төмен болады

Жобаға алғашқы салым соммасы қайтарылмайды

+ Өнім бірлігіне келетін айнымалыі шығындар тез арада өндірістің тиімді деңгейінен артып кетеді де, соның нәтижесінде ресурстардың тапшылығы пайда болады

86 Дт 7450 Кт 2420 –бухгалтерлік жазудың мазмұны:

+ Операциялық жал бойынша негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

+ Ағымдағы жал бойынша негізгі құралдарға есептелген тозу сомасы

Ұйым қызметкеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

+ Ағымдағы жал бойынша негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Есептелген амортизация соммасының есептен шығарылуы

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

87 Дт 2930 Кт 2420 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Негізгі өндірістегі негізгі ұүралдар есептен шығарылғанда

+ Ұйымның шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасының есептен шығарылуы

+ Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген тозу сомасы

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі ұүралдар сатып алынғанда

Ұйым қызметкеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

+ Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

88 Жауапкершілік орталығы бойынша есепке алу (шығындар орталығы, пайда орталығы және инвестициялық орталық)

+ Өнімді сатудан түскен түсімдер, шығыстар, ірі салымдар бойынша шешім қабылдау бойынша менеджер орталығының қызметі

Аудитор үшін ақпараттар дайындау

+ Есептер арқылы шығыстар мен түсімдер үшін менеджер орталығы жауапты

Нақты бір күнге қалдық мәліметтері бойынша жүргізіледі

Салық агенттігі үшін ақпарат дайындалады

+ Инвестициялық шешім қабылдау үшін ақпараттарды дайындау

Аутсайдерлердің қызметін бағалау үшін ақпараттар дайындау

89 Өтіп кеткен шығындар:

Шешім қабылдауға әсер еткен болашақ шығындар мен табыстар

+ Ұйымның табыс алу мақсатында жұмсалған және болашақ табыс әкелу мүмкіндігін жоғалтқан активтер

Босалқыларды бағалауда есепке алынбайтын және кезең шығындар болып қарастырылатын ресурстар

Болашақта ақшалай шығындарды көрсететін шартты шығындар

Қолда бар және болашақта өндіріске жұмсауға жоспарланған шығындар

+ Табыс алу үшін жұмсалынған шығындар

+ Табыс алу үшін жұмсалған және болашақта табыс әкелу мүмкіндігін жоғалтқан шаруашылық құралдар

90 Дт 3350 Кт 3120 - бухгалтерлік жазу:

Қосалқы өндіріс жұмысшыларына еңбек ақы есептелді

Негізгі өндіріс жұмысшыларының еңбек ақысына зейнетақы жарнасы ұсталынды

Негізгі өндіріс еңбек жұмысшыларына еңбек ақы есептелді

+ Өндіріс жұмысшыларының еңбек ақысынан жеке табыс салығы ұсталынды

+ Басқару қызметкерлерінің еңбекақысынан жеке табыс салығы ұсталынды

Көмекші өндіріс жұмысшыларына еңбек ақы есептелді

+ Сатушылардың еңбек ақысынан жеке табыс салығы ұсталынды

91 Есептік кезең басындағы аяқталмаған негізгі өндіріске өндірістік шығындар қосындысы, есептік кезең соңындағы негізгі аяқталмаған өндірістің айырмасы бұл

+ Өнімнің өзіндік құны

+ Есептелген өзіндік құн

Қызмет көрсету шығындары

+ Өндірілген өнімнің толық өзіңдік құны

Атқарылған жұмыстың құны

Өндірілген өнімнің өзінлік құны

Өнімнің құны

92 Дифференциалды есеп:

Жауапкершілік орталықтары бойынша

+ Дифференциалды ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдерді жинақтау, даярлау, талдау

Өндірістік өзіндік құн есебі

Өзіндік құнды есептеу

+ Ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді қорытындылау

+ Ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді жинақтау, дайындау

Жоспарлы өзіндік құнды анықтау

93 Дайын өнім өндірісіндегі нормадан артық есептелінген еңбек ақы шығындары:

Сатылған өнімнің өзіндік құнына

+ Негізгі өндіріс шығындарына

Қорытынды зиянға

+ Өнімнің өзіндік құнына

Қорытынды пайдаға

Жалпы табысқа

+ Негізгі өндірістегі өнімнің өзіндік құнына

94 Шешім қабылдауда есептік ақпарат

Қаржылық есеп мәліметтері негізінде қалыптасады

Толық көлемде қолданылады

Нормативтік құқықтық құжаттар негізінде алынады

+ Менеджерлерге альтернативтік нұсқаларды талдауға мүмкіндік береді

Есептеулер кезінде пайдаланбайды

+ Оперативтік және перспективалық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған

+ Бүгінгі таңда кең көлемде қолданылмайды

95 Басқару есебінің принципі:

Шешім қабылдауда қажетті ақпаратты дайындау

+ Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын бөлімшелерінің іс әрекет нәтижелерінің бағаларын өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану

Шығындарды тиімді жоспарлау және талдау

Шығындарды тиімді жоспарлау және бағалау

+ Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын және оның бөлімшелерінің іс әрекет нәтижелерін бағалау

Шығындар мен кірістерді мөлшерлеуді, тіркеуді және кәсіпорынның болашақ даму мәселелерін қарастыруды шұғыл басқару шешімдері үшін ақпаратты жүйелендіретін талдауға есеп жүйесін біріктіру

+ Жоспарлау мен есептеу үшін ұйымның және оның бөлімшелерінің іс әрекет нәтижелерін бағалау мен өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану

96 Негізгі өндірістегі түнгі уақыттың қосымша төлемі:

Кезең шығындарына

Сатылған өнімнің өзіндік құнына

Қорытынды пайдаға

+ Негізгі өндіріс шығындарына

Үстеме шығындарға

+ Өндіріс шығындарына

+ Негізгі өндірістік шығындарға

97 Өнімнің өзіндік құнының функционалдық калькуляция мәні (АВС):

Жапонияда пайда болды

+ Шығыстар орталығы мен шығыстар факторы бойынша пайдаланады

+ Купер Капланның ұсынған терминдері

Теориялық жүйе

Дәстүрлі есептеулерден айырмашылығы жоқ

Отандық кәсіпорындарда қолданылмайды

+ 1980 жылы АҚШ және Еуропаның кейбір компанияларында пайда болған

98 Дт 2210 Кт 6410 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

+ Сатып алу бағасы бойынша акциялар алынды

+ Сатып алу бағасы бойынша акциялар сатып алу кезінде ағымдағы есеп шоттан ақша қаражаттары аударылды

Үлестік қатынас әдісі бойынша инвестициялардың баланстық құнының жоғарлауы

Инвестициялардың баланстық құнының жоғарлауы

Инвесторлардың инвестициялық баланстық құнының жоғарлауы

инвестициялық баланстық құнының төмендеуі

+ Сатып алу бағасы бойынша акциялар сатып алу үшін есеп шоттан ақша аударылды

99 Дт 2410 Кт 3310 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Басқа ұйымдарға негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

+ Мердігерлерден бастапқы құны бойынша негізгі құралдар кірістелді

Негізгі өндірістегі негізгі құралдар есептен шығарылғанда

+ Жабдықтаушы ұйым арқылы сатып алынған негізгі құралдар бастапқы құны бойынша балансқа кірістелгенде

Негізгі құралдар сатылғанда

+ Жабдықтаушы ұйымдардан сатып алынған негізгі құралдар бастапқы құны бойынша кірістелгенде

100 Басқару есебі бухгалтерлік есеп жүйесінің элементі ретіндегі мақсаты

+ Ішкі пайдаланушыларға ақпаратты ұсыну

+ Бизнестің әр түрлі құрылымдарына ақпараттарды ұсыну

Қажетті бұйрық, өкімдерді таратуға

Сыртқы пайдаланушыларға арналған ақпараттарды дайындау

Басқару құрылымын ұйымдастыру

+ Болашаққа бағыт бағдар жасау

Қаржылық есепті жасау үшін

101 Жауапкершілік орталығы бойынша есепке алу (шығындар орталығы, пайда орталығы және инвестициялық орталық)

Аутсайдерлердің қызметін бағалау үшін ақпараттар дайындау

+ Өнімді сатудан түскен түсімдер, шығыстар, ірі салымдар бойынша шешім қабылдау бойынша менеджер орталығының қызметі

+ Есептер арқылы шығыстар мен түсімдер үшін менеджер орталығы жауапты

+ Инвестициялық шешім қабылдау үшін ақпараттарды дайындау

Салық агенттігі үшін ақпарат дайындалады

Нақты бір күнге қалдық мәліметтері бойынша жүргізіледі

Аудитор үшін ақпараттар дайындау

102 Өндірістік тікелей шығындар:

+ Нақты бір өнім түрінің өзіндік құнына тікелей жатқызылады

+ Өндірілген өнім, орындалған жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құндарына тікелей жатқызылатын шығындар

Өнім түрлері арасында кешенді таратылатын шығыстар

Өндірістің бірнеше өнім түрімен байланысты шығындар

Негізгі шығындар

+ Өнімнің әр түрінің өзіндік құнына жанама түрде жатқызылады

Өнімнің өзіңдік құнына тікелей апарылатын материалдық, өндірістік жұмысшылардың еңбек ақы шығындары

103 Дт 1310 Кт 8310 - бухгалтерлік жазу:

+ Пайдаланылмай қалған материалдар көмекші өндірістен қоймаға қайтарылды

Негізгі өндірістен жоспарлы өзіндік құнмен дайын өнім кірістелді

+ Көмекші өндірістегі артық материалдар қоймаға қайтарылды

+ Көмекші өндірістегі пайдаланудан артып қалған материалдар қоймаға қайтарылды

Көмекші өндірістен дайын өнім алынды

Негізгі өндірістен нақты өзіндік құнмен дайын өнім кірістелді

Негізгі өндірістегі артық материалдар қоймаға жіберілді

104 Есептік кезең басындағы аяқталмаған негізгі өндіріске өндірістік шығындар қосындысы, есептік кезең соңындағы негізгі аяқталмаған өндірістің айырмасы бұл:

+ Есептелген өзіңдік құн

Өндірілген өнімнің толық өзіңдік құны

Қызметкөрсету шығындары

Өткізуге дайын өнімнің өзіңдік құны

+ Өндірілген өнімнің өзіңдік құны

+ өнімнің өзіңдік құны

Атқарылғын жұмыстың құны

105 Басқару есебіндегі бюджет:

+ Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсеткіштер жүйесі

Ұйымдардың не сату керек екендігін анықтайтын көрсеткіштер жүйесі

+ Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін толығымен сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсеткіштер жүйесі

Ұйымның өткен мерзімдегі көрсеткіштерін анықтайтын жүйе

+ Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін толықтай сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсеткіштер жиынтығы

Ұйым және оның бөлімшелердің өндіріс процесін қадағалайтын процесс

Ұйымдардың не өндіру керектігін анықтайтын көрсеткіштер жүйесі

106 Бақылау жүйесі:

+ Кәсіпорын қызметін басқаруға көмек беретін және болашақтағы оң істердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

Кәсіпорынды жоюдағы дұрыс шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

+ Кәсіпорын қызметін басқаруға көмек беретін және болашақтағы оң шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

Сату кезіңде дұрыс шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

Өндіріс кезіңде дұрыс шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

Кәсіпорында алғашқы құрудағы дұрыс шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

+ Кәсіпорын қызметін басқаруға көмектесетін болашақта оң қызметтердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі

107 Инветициялық капиатлдың рентабельділігі (ROI)

+ Түсімнің инвестициялық капиталға және пайданың түсімге қатынасы

+ Айналым капиталының түсімнің бірлігіне қатысты пайдаға қатынасы

Түсім мен капиталдың айырмасы

Капиталдың дебиторлық берешекке қатынасы

+ Пайданың инвестициялық капиталға қатынасы

Түсімнің капиталға қатынасы

Пайда мен капиталдың айырмасы

108 Басқару есебінің принципі:

Сыртқы және ішкі қаржылық есеп беруді толтыру үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құнымен кәсіпорында қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру

Шығындар мен кірістерді мөлшерлеуді, тіркеуді және кәсіпорынның болашақ даму мәселелерін қарастыруды шұғыл басқару шешімдері үшін ақпаратты жүйелендіретін талдауға есеп жүйесін біріктіру

+ Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын бөлімшелерінің іс әрекет нәтижелерінің бағаларын өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану

Шешім қабылдауда қажетті ақпаратты дайындау

+ Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын және оның бөлімшелерінің іс әрекет нәтижелерін бағалау

+ Жоспарлау мен есептеу үшін ұйымның және оның бөлімшелерінің іс әрекет нәтижелерін бағалау

Шығындарды тиімді жоспарлау және талдау

109 Өндірістік кәсіпорындаы калькуляциялау обьектілері:

+ Толықтай аяқталып болған бұйымдар, дайын өнім түрлері, жартылай фабрикаттар, өнімнің топтары, бұйымның сериялары, арнайы тапсырыстар мен қызметтер

Пайда орталығы

Барлық қызметтер мен жұмыстар

Шығындар орталығы

+ Толықтай аяқталған бұйымдар, жартылай фабрикаттар, өнімнің топтары, бұйымның сериялары, арнайы тапсырыстар мен қызметтер

Жартылай фабрикаттар

+ Өндірістен алынған дайын өнім түрлері, жартылай фабрикаттар, өнімнің топтары, бұйымның сериялары, арнайы тапсырыстар мен қызметтер

110 Дисконттау коэффициенті анықталады:

Нақты ақша қаражаттарының таза түсімі - күрделі салым бойынша бастапқы инвестициялық зияндар

Нақты ақша қаражаттарының шығысы - күрделі салым бойынша бастапқы инвестициялық зияндар

+ Инвестиция бойынша салым құны / ақша қаражаттарының жылдық ағымы

Нақты ақша қаражаттарының шығысы - күрделі салым бойынша бастапқы инвестициялық табыстар

+ Инвестиция құны / ақша қаражаттарының жылдық ағымы

Нақты ақша қаражаттарының таза түсімі - күрделі салым бойынша бастапқы инвестициялық кірістер

+ Инвестиция бойынша күрделі салым құны /ақша қаражаттарының жылдық ағымы

111 Дт 2310 Кт 2410 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Негізгі құралдарды басқа ұйымға төлемсіз бергенде

Негізгі құралдарды сатқанда

Негізгі құралдарды есептен шығарғанда

+ Ұйымның пайдалануындағы негізгі құралдарды жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына еңгізгенде

+ Негізгі құралдарды жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына еңгізгенде

Жаңа инвестициялар сатып алғанда

+ негізгі құралдарды жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына ауыстырғанда

112 Дт 2410 Кт 6280 - бухгалтерлік жазудың мазмұны

+ Ұйымда жүргізілген түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны кірістелгенде

+ Ұйымда жүргізілген түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны балансқа еңгізілгенде

Ұйым қызметкеріне негізгі құралдар төлемсіз берілгенде

Есеп беруге тиісті тұлға арқылы негізгі құралдар сатып алынғанда

Негізгі өндірістегі негізгі құралдар есептен шығарылғанда

Негізгі құралдар сатылғанда бастапқы құндарының өсуі

+ Түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны

113 Бухгалтерлік ақпаратты ішкі пайдаланушылар

Кәсіподақ мүшелері

+ Аутсайдерлер

+ Акционерлер

Инсайдерлер

Статистикалық агент

Аудитор

+ Менеджерлер

114 Жоспарланатын шығындар:

Өндірісті ұйымдастыру мен басқаруға байланысты сметада көрсетілген шығындар

Өндірісті бюджеттеуге байланысты сметада көрсетілген шығындар

Жоспарланатын шығындар бұл кезең шығыстары

+ Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар

Шығындарды бақылауға байланысты сметада көрсетілген шығындар

+ Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар

+ өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шекті шығындар

115 «Лимиттік жинақтама картаны» пайдалану мақсаты:

Материалдарды жоспарлау үшін

Шикізаттарды өнім түрлері арасында бөлу базасы арқылы тарату үшін

+ Материалдарды үнемі өндіріске жіберу үшін рәсімделетін құжат

Өнімнің өзіңдік құнына тиісті материалдық шығындарды дұрыс бөлу үшін

+ Нормативтер бойынша материалдарды өндіріске жіберу үшін рәсімделетін құжат

+ Нормативтік есеп әдісі бойынша қоймадан материалдарды өндіріске жіберу және материалдар шығын нормасының сақталуын қамтамасыз ету үшін рәсімделеді

Материалдық шығындардың бюджетін жасау үшін

116 Шығындар есебі мен өзіңдік құнды калькуляциялау әдістері:

+ Өнімнің өзіңдік құнын анықтау үшін өндірістік шығындарды құжаттаудың және көрсетудің тәсілдері

Өнімнің өзіңдік құнын анықтау үшін өндірістік шығындарды құжаттаудың тәсілдері

Өнімнің өзіңдік құнын анықтау үшін өндірістік шығындарды көрсетудің тәсілдері

Өнімнің өзіңдік құнын анықтау үшін өндірістік шығындарды анықтаудың тәсілдері

Өндірістік өзіңдік құнды қорытындылаудың әдісі

+ Өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің өзіңдік құнын анықтау үшін өндірістік шығындарды құжаттаудың және көрсетудің тәсілдері

+ Өнімнің, өзіңдік құнын анықтау үшін өндірістік шығындарды құжаттарда рәсімдеудің және көрсетудің тәсілдері