- •Нейрофизиология және нейропсихология негіздері
- •050105 «Дефектология» мамандығына арналған
- •Пәннің оқу бағдарламасы
- •1.1. Оқытушылар туралы мәліметтер:
- •1.2. Пән туралы мәліметтер:
- •1.5. Пәннің қысқаша мазмұны:
- •1.6. Пән бойынша тапсырмаларды орындау және өткізу кестесі:
- •1.7. Әдебиеттер тізімі:
- •1.8. Баға туралы ақпараттар:
- •1.9. Курстың саясаты мен процедурасы:
- •2. Пән бойынша оқу-әдістемелік материалдар
- •2.1.Тақырыптық жоспар
- •2.2. Дәрістік сабақтар тезистері
- •1. Жүйке жүйесінің жалпы құрылысы.
- •Жұлын және бас миының бөлімдері.
- •Жоғары жүйке әрекеті (жжә).
- •2. Рефлекс жүйке жүйесінің қызметтік берлігі ретінде.
- •3.Ожж негізгі қасиеті: жүйке орталықтары арқылы қозуды біржақты өткізуі.
- •«Есту және көру анализаторларының сенсорлық және гностикалық қызметтері»
- •1.Көру анализаторының құрылысы мен қызметі.
- •2. Есту анализаторының құрылысы мен қызметі.
- •Тері сезімдері туралы жалпы түсініктеме.
- •2. Терідегі ауруды сезгіш (ауырсыну) сезімдері.
- •3. Терідегі тактильді сезім және оның жас ерекшеліктері.
- •Қозу мен тежелудің физиологиясы.
- •2. Балалардың шартты рефлекстері.
- •Жоғарғы жүйке әрекетінің топтары.
- •Зейіннің нейропсихологиялық негіздері.
- •2. Естің нейропсихологиясы.
- •3.Қозғалыс белсенділігінің нейропсихологиясы.
- •Бірінші және екінші сигналдық жүйелер және олардың дамуы.
- •Сөйлеудің негізгі қызметтері.
- •Афазиялар. Бас миының қыртыстарындағы сөйлеу орталықтары.
- •Бас миының ошақты зақымдалуындағы ойлаудың форма бойынша бұзылысы.
- •Бас миының ошақты зақымдалуындағы ойлаудың мазмұны бойынша бұзылысы.
- •3. Сандырақтың құрылымдық компонентерінің динамикасы.
- •Жалпы ойлау қабілеті туралы түсінік.
- •Жалпы нейропсихология туралы түсініктер.
- •А.Р.Лурия бойынша үш негізгі құрылымдық – қызметтік блоктар.
- •2. Бас миының зақымдалуы кезіндегі интеллектуалдық әрекеттердің ерікті реттелуі.
- •1. Антенатальді, неонатальді және емшектегі кезеңдегі жжә қалыптасуы.
- •3.Кіші мектеп жасындағы балалардың таным әрекеттері.
- •4. Жасөспірім кезеңіндегі жоғарғы жүйке әрекетінің қалыптасуы мен ерекшеліктері.
- •2.3. Семинарлық сабақтар жоспары
- •2.4. Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары.
- •2.5. Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтар жоспары.
- •2.6. Курс бойынша жазбаша жұмыстар тақырыптары.
- •2.7. Оқу сабақтарының бағдарламалық және мультимедийлік толықтырылуы.
- •2.8. Өзіндік бақылау үшін тест сұрақтары.
- •Студенттердің білімін бағалау критериясы
- •2.9. Курс бойынша емтихан сұрақтары:
- •1.1. Оқытушылар туралы мәліметтер..............................................3
- •1.2. Пән туралы мәліметтер..............................................................3
- •Нейрофизиология және нейропсихология негіздері
- •050105 «Дефектология» мамандығына арналған
- •100012, Қарағанды қаласы, Гоголя көшесі,38.
2.4. Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары.
Әдістемелік нұсқаулар: Берілген тапсырмаларды орындау үшін тақырып бойынша оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиеттерді қарастыру ұсынылады.
№1. «Нейрофизиология және нейропсихология негіздері» пәніне кіріспе. Ағзаның реттеуші жүйесі.
СОӨЖ өткізу түрі: сұрақ-жауап.
Тапсырмалар:
Реттелудің жүйкелік механизмі.
Реттелудің гормондық механизмі.
Ұлпалық гормондар көмегімен реттелу.
Ағза қызметін реттеудің типтері.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,4,6.
Қосымша әдебиеттер:13,17.
№2. «Жүйке жүйесінің құрылыстық-қызметтік сипаттамасы. Бас миының жеке бөлімдерінің құрылысы мен қызметі»
СОӨЖ өткізу түрі: пікір талас.
Тапсырмалар:
Аксон мен дендриттердің бір-бірінен анатомиялық және қызметтік айырмашылықтарына сипаттама беру.
Бас миы қыртыстарының негізгі қызметтері.
Бас миының негізгі (маңдай, самай, төбе) бөлімдерінің анатомиясы мен физиологиясы.
Ойлау процесіне бас миының қай бөлімінің клеткалары қатысады. ления.
Бас миының шүйде бөлімінің көру функциясын қамтамасыз етудегі маңызы.
Сүйелді дененің клеткаларының қызметі.
Функции базальных ядер.
Көру төмпешіктерінің қызметі.
Стриопаллидарлық жүйенің қызметі.
Вегетативтік жүйке жүйесінің парасимпатикалық және симпатикалық бөлімдерінің қызметі.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,3,4.
Қосымша әдебиеттер:8,12,13,17.
№3. «Анализаторлар және ағзаның бейімделу әрекеттері»
СОӨЖ өткізу түрі: жазбаша сауалнама.
Тапсырмалар:
Анализаторлардың құрылысы және қызметі. Анализаторлардың негізгі буындары.
Анализаторлар және бейімделу процессі.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,4,6.
Қосымша әдебиеттер:8,12,13,17.
№4. «Есту және көру анализаторларының сенсорлық және гностикалық қызметтері»
СОӨЖ өткізу түрі: ауызша сауалнама сауалнама.
Тапсырмалар:
Анализаторлардың құрылысының жалпы қағидаларын оқу.
Балалардың дамуы мен өсу процессіндегі есту мен көру анализаторларының маңызы.
Әрбір анализатордың үш бөлімінің қызметін зерттеу, мысалға есту немесе көру анализаторларының бөлімдерін.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,6.
Қосымша әдебиеттер:12,13,16,17,18.
№5. «Сипап-сезу анализаторының сенсорлық және гностикалық қызметтері»
СОӨЖ өткізу түрі: рефератты талдау.
Тапсырмалар:
Сипап-сезу (тері-кинестетикалық) сезімталдықтың рөлі мен маңызын оқу.
Тері-кинестетикалық сезімталдықтың шеткі рецепторларының ерекшеліктерін сипаттау.
Тері-кинестетикалық сезімталдықты жүзеге асырудағы жұлынның өткізгіш жолдарының маңызы.
Гностикалық қызметті жүзеге асырудағы бас миы қыртыстарының әрекеттері.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,3,4,6.
Қосымша әдебиеттер:12,13,17,18,26,30.
№6. «Жоғарғы жүйке әрекеті. Бірінші және екінші сигналдық жүйелер. Орталық жүйке жүйесінің қозуы мен тежелуі. ЖЖӘ типтері»
СОӨЖ өткізу түрі: дискуссия.
Тапсырмалар:
Жоғарғы жүйке әрекеттерінің қызметіне сипаттама беру.
Шартсыз және шартты рефлекстердің айырмашылықтарын атау.
Бірінші сигналдық жүйенің екінші сигналдық жүйеден қандай айырмашылықтары бар.
Бас миы қыртысында қозу мен тежелудің қандай түрлері бар.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,5.
Қосымша әдебиеттер:6,8,10,12,16,17,19,20,30.
№7. «Психикалық әрекеттердің формасы. Бас миының ошақты зақымдалуы кезіндегі бұзылыстар»
СОӨЖ өткізу түрі: сұрақ-жауап.
Тапсырмалар:
Эмоция. Жасқа байланысты аспектілері.
Жасөспірім кезеңдегі психиканың түзілуінің ерекшеліктері.
Қалыпты және патологиясы бар балалардың энцефалограммасы.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер:7,9,13,17,18,19,20,21,22,23,25.
№8. «Бас миының ошақты зақымдалуындағы зейіннің, естің және қозғалыс әрекеттерінің нейропсихологиясы. Амнезиялар. Апраксиялар»
СОӨЖ өткізу түрі: ауызша сауалнама.
Тапсырмалар:
Адамның нейропсихологиялық негіздерінің сипаты.
Адамның жоғарғы психикалық әрекетінің көрінісі ретіндегі зейіннің рөлі.
Адамдар мен жануарлардағы белгілі бір бағыты бар рефлестердің айырмашылықтарына сипаттама.
Естің құрылымдық ұйымдасуы, типтері, түрлері, бұзылыстары.
Қозғалыс белсенділігі актісінің түрлері, олардың жіктелуі және бұзылыстары.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,6.
Қосымша әдебиеттер:7,8,9,17,19,20,23,25,26,27,30.
№9. «Сөйлеудің нейропсихологиясы. Афазиялар»
СОӨЖ өткізу түрі: пікір талас.
Тапсырмалар:
Онтогенезе сөйлеу әрекетінің дамуы.
Сөйлеудің коммуникативті қызметі немен баяндалады және реттелетін сөйлеу қызметі қалай жүзеге асады.
Сөйлеу орталықтарына және сөйлеу қызметінің бағдарлануына сипаттама беру.
Қандай орталық зақымдалған кезде моторлық афазия пайда болады.
Үлкен ми жарты шарларының ассиметриясына және сөйлеу қызметіне сипаттама беру.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,6.
Қосымша әдебиеттер:12,13,17,18,20,22,29.
№10. «Бас миының ошақты зақымдалуындағы ойлау қабілетінің нейропсихологиялық негіздері»
СОӨЖ өткізу түрі: рефератты талдау.
Тапсырмалар:
Бас миының ошақты зақымдануы кезіндегі ойлау қабілетінің бұзылыстары.
Сөйлеу әрекеті ойлау қабілетіне қалай әсер етеді.
Уоллес және А.Р. Лурия бойынша ойлаудың кезеңдерін атау.
И.П.Павлов бойынша темперамент түрлері, Айзенк бойынша интеллект түрлері.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6.
Қосымша әдебиеттер:8,1013,17,19,20,25,26,27,29,30.
№11. «Жоғарғы психикалық қызметтердің динамикалық жүйеде шоғырлануының теориясы»
СОӨЖ өткізу түрі: жазбаша сауалнама.
Тапсырмалар:
Бас миының, үлкен жарты шарлардың, қыртыс асты құрылымдардың анатомиялық құрылысын қайталау.
Нейропсихологиялық түсініктің екі классын конспектілеу.
Жоғары психикалық қызметтің жүйелік динамикалық орналасуының негізгі теориясы.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,5.
Қосымша әдебиеттер:7,8,10,11,20,22,24,25,27,29,30.
№12-13. «Ми психикалық әрекеттің субстраты ретінде»
СОӨЖ өткізу түрі: дискуссия.
Тапсырмалар:
Ми психикалық әрекеттің субстраты ретінде байқалуына сипаттама. Қыртыс және қыртыс асты құрылымдардың рөлі.
Бас миының негізгі үш құрылымдық-қызметтік блоктарына сипаттама беру.
Түйсік - бас миының психикалық әрекеті екендігін дәлелдеп беру.
Бас миының түйсік асты әрекетінің маңызы.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,5.
Қосымша әдебиеттер:6,7,8,10,15,16,18,21,23,29.
№14. «Жалпы әрекет және жоғары психикалық қызметтердің ерікті реттелуінің бұзылуы»
СОӨЖ өткізу түрі: сұрақ-жауап.
Тапсырмалар:
Бас миының маңдай бөлімінің ошақты зақымдалуындағы ерікті қимылдардың бұзылыстарына сипаттама беру.
А.Р.Лурияның бас миының маңдай бөлімін зерттеудегі еңбектерінің маңызы.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,5.
Қосымша әдебиеттер:7,16,17,18,19,21,22,23,27,28,29.
№15. «Балалар мен жасөспірімдердегі жоғарғы жүйке әрекеттерінің түзілу этаптары»
СОӨЖ өткізу түрі: жазбаша сауалнама.
Тапсырмалар:
Жаңа туған сәбилер мен емшектегі баланың шартты рефлексетріне сипаттама беру.
Бір және үш жас аралықтарындағы балалардың таным әрекеттерінің ерекшеліктерін атау.
«Жас аффективтілігі» үш және бес жас аралығында..
Үш және бес жас аралығындағы балаларда абстрактілі ойлаудың түзілісінің рөлі.
Бастауыш сынып оқушыларындағы жүйкелік (қозу мен тежелу) процесстерінің сипаттамасы.
Жасөспірім шақтағы жүйкелік реттелудің ерекшеліктері. Жыныстық ерекшеліктері.
Әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 1,2,3,4,5.
Қосымша әдебиеттер:9,15,16,17,18,21,22,23,27,28,29.
