Тақырып. Html тілі және оның негізі

Жоспар:

1. HTML құжатының құрылымы

2. HTML элементтері

Кілттік сөздер: гиперсілтеме, тэг

Иллюстрациялық материал: слайд, СИН каз – электрондық оқулығы

HTML (Hyper Text Markup Language-гипертексті белгілеу тілі. ) HTML тілі автономиялық Web құжаттарында қолданылады . Гипертекст , яғни көлемді текстке (мәтін) қосымша элементтер кіреді: суреттеу , сілтемелер қондырғы обьектілері. Гипертексті ашу үшін қолданылатын ,және мағыналық мазмұны жағынан оңай бөліп қарайтын белгілерді түсінуге арналған кодтар қолданылады . Бұл кодтарды қолдану үшін HTML тіліндегі ерекшелік ,қатаң ережелер сақталады .Құжат интернетке кең көлемде шығатындықтан , шығу құжатының апсолюттік дәлдігі сақталады . Құжат графикалық экранда шығады . Бұл жағдайда HTML-ді белгілеу назарға алыну керек .Сондықтан HTML тілі құжатты фарматтау үшін емес , ал оны функцыаналдық белгілеуге арналған. Мысалы: құжаттар негізінен тақырыптардан басталады. Құжаттың « тақырыптан тұру » бөлімінің ерекшелігі – құжатты фарматтау ерекшелігі емес , ал оның мазмұнының сипаты.

HTML-дың қазіргі кездегі 4,0 болжауы, құжатты фунцианалдық белгілеуге қажетті, бүгінгі күнде HTML тілінің «соңғы » редакциясы деп қарасрылады . Көптеген Web- жүйелері автоматты генерацыйяны орындайды . Бұл элементер бүгінгі күнгі Web- беттеріне тиісті .

HTML-тлінің басқару құрылымдары тега деп аталады және құжаттың тақырыбына қойылады. Барлық тегалар бұрыштама <...> жақшаларға алынады . Жақша ашылғаннан кейін бірден кілтті сөз қосылады , ол теганы анықтайды, мысалы <.DIV> . HTML тегаларды жұп және тақ болады . Тақ тегелар барлық құжаттарға әсер етеді , немесе оның пайда болу әсерін анықтайды .Жұп тегалар қолдануда құжаттың кейбір бөлігіне әсер ететін , өзара сәйкес ашылатын және жабылатын тегалар қосылады.Жабылатын теганың ашылатын теганың айырмашылығы (</.DIV>) кілті сөздің алдынан қойылатын шарт белгісінде , <<./> > (қисық сызық ). Жұп тегаларды жабуда орналасу ережежесі қатаң сақталады.

<.В> <.1> Бұл текста екі тега әсер етеді <.1> <В.> .

Тегалар атрубуттардың қосылуынан өзгереді. Жұп тегаларда атрибуттар ашылатын тега ғана қосылады . Атрибуттардың кілті сөзден бөлек тегасын анықтайтын , басқа мәселелер мен аяқталатын тега символына жататын «>» өзкілтті сөзі болады . Кейбір атриуттарды қолдану әдісінде атрибуттың

мәнін көрсетуді талап етеді. Атрибут мәні <<.=> > (дәлдік белгісі) атрибут белгісі бойнша кілтті сөзден ерекшеленеді , және тырнақшағаға алынады[10].

<H1 ALIGN=”LEFT”>

Құжаттардан барлық тегаларды алып тасағанда мәтіндіқ құжат қалыптасқандықтан эквивалентті мағынасы жағынан гипертексті құжаттқа жататындықтан , HTML-ді белгілеу тіліне негізделеді . Осылайша HTML құжатына тегалар әсер етпейді бірақ олар құжаттардың басқа бөліктерін тигізеді .

HTML құжатының құрылуын сөз еткенде , олардың қалыптасуының екі әдісін қарастыруға болады.Біріншісі құжатты қолмен белгілеуден тұрады .Бұл әтісте автор немесе редактор құжатқа белгілеу тегаларын қосады. Бұл жұмысты тексті редактор немесе HTML редакоры әдісімен жүзеге асыруға болады .Екі жағдайда да жұмыс HTML тілімен жүзеге асады, сонымен бірге бұл жұмысты атқарған адам HTML тілін жатқа білуі және қолдана білуі керек.

Ондаған немесе жүздеген Web-беттері бар, ірі Web –түйіндерін дайындағанда сол немесе басқа жұмыс автоматизация керек . Әдетте мынандай жағдайларда комбинерленген әдіс қолданылады : ретті беттерді автомоттандырылған құралдар көмегімен дайындалады , ал күрделі немесе маңызды кездерде өңдеуді қолмен белгілейді[12].

Web- құжатты құру процесі програмалаумен пара- пар және сонымен қатар қателікке жақын болады. Құжатты қандай әдіспен дайындасақта әртүрлі браузерлерде оларды құрастыра отырып оның ойлаған түрге сәйкестігін тексеру керек. Пайда болған беттің көркемдік бағасын беру үшін тәуелсіз ойға жүгіну керек.

Барлық HTML құжаттар тега құрылысына негізделген құрылымнан тұрады. HTML құжаты үнемі < HTML> құжатынан басталып, жабатын (/< HTML>) тегасымен яқталуы қажет. Құжаттың ішінде негізгі екі бөлімі ерекше қарастырылады: тақырыптық бөлім және құжаттың денесі. Тақырыптық бөлім құжатта толығымен қарастырған ақпараттан тұрады және < HEAD> және< HEAD> шектелген тегаларынан тұрады .Негізінен тақырыптық бөлім шекеулі <TITLE> қос тегадан тұратын жалпы тақырыптық құжаттардан құралған .

Құжат денесінде <BODY> жұп тегалармен шекелген негіздентұрады. Құжатты құрылымдық тегалардың орналасуын анықтау қиын емес. Сондықтан HTML-тілі тек <TITLE> тегасының санын талап етеді HTML құжатын құруда құрылымдық тегалар міндетті түрде болуы керек .

Барлық тегалар көрсетілген , құрылысын анықтайтын HTML құжатының жай түрі былай көрсетіледі.

< HTML.>

< HEAD><TITLE> Құжаттың тақырыбы</TITLE>< /HEAD>

<BODY>

Құжаттың мәтіні

</BODY>

< /HEAD>

HTML элементтері

Жұп тэгтер ішінде ашылатын және жабылатын тэгтердің бір-біріне әсер етуін анықтайтын құжат. Құжаттың бұндай түрін HTML тілінің элементі ретінде қарауға болады. Барлық HTML құжатын HTML элементі есебінде қарауға болады.

Тақ тэгтерде элемент оны анықтайтын элементтер мен сәйкес келеді. HTML тілінің көптеген элементтері құжаттың мазмұнын анықтайды және тэгтер аралығына араласады . <BODY> және <BODY> , яғни BODY элементінің ішкі құрылысы . Мұндай элементерді блокты және мәтінді деп екіге бөлінеді . Блокты элементер мәтіннің абзацты деңгейіне жатады. Мәтінді элемент жекеше фразалардың және текстін аз бөлігін қасиетін ашады .

Енді элементердің орналасу ережесін қалыптастыруымыз керек.

• Элементер бір-біріне тимеу керек. Атап айтқанда ашылатын тега элементтің ішкі жағына орналасады ,яғни жабылатын тега осы элементтің ішінде орналасу керек.

• Блоктық элемент өзінде орналасқан блокты және текстік элемент тұруы мүмкін.

• Текстік элементтер өзінде орналасқан текстік элементтерден тұруы мүмкүн.

• Тексті эленттер блокты элементтерден тұрмайды.

4-дәріс