Тікелей есеп әдісі бойынша өнімнің құрылымын талдау және құрылымдық ығысу әсерінің есептелінуі

Өнімнің түрлері	Өнімнің шғарылуы		Өнімнің құрылымы		Жоспарланған құрылым б/ша іс жүзінде шығарылған жиыны Ж гр.3 x гр.4 100	Құрылым көлемінің өзгеруі құрылым өзгерісі-нен (гр.3 x гр.6)	Жоспардың орындалу есебінде сана-лады Ж1 құры-лымы б/ша (гр.3 және гр.6 салыстырғанда)
	жоспар б/ша	есеп б/ша	жоспар б/ша	есеп б/ша
1	2	3	4	5	6	7	8
А бұйымы	850	850,8	35,8	35,6	854,3	-3,5	850,8
Б бұйымы	900	890,1	37,9	37,3	904,4	-14,3	890,1
В бұйымы	255	340,5	10,7	14,3	255,3	+85,2	255,3
Г бұйымы	369,3	304,8	15,7	12,8	372,2	-67,4	304,8
Жиыны:	2374,3	2386,2	100	100	2386,2	-	2301

7.4. Өнім сапасын талдау

Келесі кесте мәліметтері бойынша сорттылық коэффициентін есептеу әдістемесін қарастырайық:

Өнімнің сорты	Өнімнің бағасы, тенге	Өнімді шығару көлемі, дана		Өнім көлемінің құны, мың тенге
		жоспар	нақты		жоспар	нақты	1-ші сорт бағасы бойынша
							жоспар	нақты
І	600	28800	35280		17280	21168	17280	21168
ІІ	500	17280	10080		8640	5040	10368	6048
ІІІ	250	11520	5040		2880	1260	6912	3024
Барлығы		57600	50400		28800	27468	34560	30240

1-ші сорт бағасы бойынша

Жоспар	Нақты
І 17280 ІІ 17280*600=10368 III 11520*600=6912	I 21168 II 10080*600=6048 III 5040*600=3024

Ксорт= =

Кері байланыс түріне қолданылатын материалдар

Тест 1. Тауарлы өнім – бұл:

1. кәсіпорынның сату үшін жасаған өнімі

2. кәсіпорынның сатылған өнімі

3. кәсіпорынның өткен жылы өндірген өнімі

Тест 2. Өткізілген өнім – бұл:

1. кәсіпорынның сату үшін жасаған өнімі

2. кәсіпорынның сатылған өнімі

3. кәсіпорынның өткен жылы өндірген өнімі

Тест 3. Өнімнің түрлері – бұл:

1. коды көрсетілген, өндірісте шығарылып немесе өткізілетін бұйым атауының, бұйымның реттік санының тізбесі

2. жалпы шыққан кейбір бұйымның сыбағалы арақатысы

3. өткізілген бұйымның тізбесі

Тест 4. Өнімнің құрылымы – бұл:

1. коды көрсетілген, өндірісте шығарылып немесе өткізілетін бұйым атауының, бұйымның реттік санының тізбесі

2. жалпы шыққан кейбір бұйымның сыбағалы арақатысы

3. өткізілген бұйымның тізбесі

Тест 5. Ырғақтылық коэффициенті:

1. өнімнің іс жүзінде шығарылуының (жоспарланған тапсырыстан жоғары емес) жоспарлы шығаруға арақатынасымен анықталады

2. өнімнің іс жүзінде шығарылуының (жоспарланған тапсырыстан жоғары) жоспарлы шығаруға арақатынасымен анықталады

3. өнімнің жоспарлы шығарылуының іс жүзіндегі шығаруға арақатына-сымен анықталады

Тест 6. Сапаның жалпы көрсеткішіне не жатады?

1. дүниежүзілік стандарттарға сәйкес келетін өнімнің үлесі

2. өнімнің пайдалылығы

3. өндірістік ақаудың көлемі

Тест 7. Сапаның жеке көрсеткішіне не жатады?

1. дүниежүзілік стандарттарға сәйкес келетін өнімнің үлесі

2. өнімнің пайдалылығы

3. өндірістік ақаудың көлемі

Тест 8. Сапаның жанама көрсеткішіне не жатады?

1. дүниежүзілік стандарттарға сәйкес келетін өнімнің үлесі

2. өнімнің пайдалылығы

3. өндірістік ақаудың көлемі

Әдебиеттер тізімі

Негізгі: 1, 3.4-тарау; 8, 16-тарау

Қосымша: 6, 5-тарау; 8, 17-тарау

8-сабақтың тақырыбы. Еңбек ресурстарын пайдалануды талдау

Сабақтың мақсаты: еңбек өнімділігіне факторлық талдау жүргізудің әдістемесін түсіндіру және іс-жүзінде қолдануды көрсету

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Компаниялардың еңбек ресурстарымен камтамасыз етілуі жоне олардың тиімді пайдалануын сипаттайтын көрсеткіштер жүйесі

2. Еңбек өнімділігін талдау

3. Өнімнін еңбек сиымдылығын талдау

4. Еңбек ақы қорын талдау

Сабақта жұмыс істеуге арналған жаттығулар, тапсырмалар, есептер

8.1. Факторлардың жылдық орташа өнімділікке болған әсерін абсолюттік айырмашылықтар әдісі арқылы анықтау қажет.

Жылдық өнімділіктің факторлық талдауына арналған мәліметтер

Рет саны	Көрсеткіштер	Өткен жылы (t0)	Есеп беру жылы (t1)	Ауытқу (айырмашылық) (гр.4 - гр.3)
1	2	3	4	5
1	Қызметкерлердің орта тізімдегі саны, адам соның ішінде: а) жұмысшылардың саны	200 160	200 164	- +4
2	Жұмысшылардың үлесі. (1а:1) (Жү)	0,8	0,82	+0,02
3	Жұмысшының жұмыспен өтелген күндерінің саны (К)	225	215	-10
4	Барлық жұмысшылармен өтелген сағаттардың жалпы саны, сағат	280800	264450	-16350
5	Жұмыспен өтелген күннің орташа ұзақтылығы, сағат (Ұ) (4:3:1а)	7,8	7,5	-0,3
6	Барлық өнім, мың теңгеде	80000	83600	+3600
7	Бір қызметкерге шаққан-дағы жылдық орташа өндірілу, мың теңгеде (Жө) (6:1)	400	418	+18,0
8	Бір жұмысшының орташа өндіріу: а) жылдық, мың теңгеде (Жө) (6:1) б) күндік, теңге (Кө) в) сағаттық, теңге (8б:5)	500 2222,2 284,9	509,8 2371 316,13	+9,8 +148,8 +31,23

Кестеден көріп тұрғандай, жылдық орташа өндірілу 18 мың теңгеге көбейген немесе 4,5% (418: 400*100 - 100). Бұл ауытқуға факторлық көрсеткіштердің әсері төмендегідей болды:

1) жұмысшылар үлесі өзгеруінің әсері:

 Жө_ү = Жү * К_о * Ұ_о * Сө_о = (+0,02) * 22,5* 7,8* 284,9 = +10 мың.т;

2) бір жылда жұмыс күндері санының өзгеруінің әсері:

 Жө_к = Жү₁ *  К * Ұ_о * Сө_о = 0,82 (-10) * 7,8* 284,9 = -18,2 мың.теңге;

3) жұмыс күні ұзақтылығының өзгеруінің әсері:

 Жө_ұ = Жү₁ * К₁ *  Ұ* Сө_о = 0,82* 215* (-0,3)* 284,9 = -15,1 мың.теңге;

4) сағаттың орташа өнімділік өзгеруінің әсері:

 Жө_с = Жү₁* К₁ * Ұ₁* Сө = 0,82* 215* 7,5* (31,23) = + 41,3 мың.теңге;

+18,0 мың теңге

Кері байланыс түріне қолданылатын материалдар

Тест 1. Жұмысшыларды қабылдау бойынша айналым коэффициенті – бұл:

1. жұмысқа қабылданған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

2. жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

3. өз қалауы және еңбек тәртібін бұзғаны үшін жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

Тест 2. Жұмысшыларды шығару бойынша айналым коэффициенті – бұл:

1. жұмысқа қабылданған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

2. жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

3. өз қалауы және еңбек тәртібін бұзғаны үшін жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

Тест 3. Кадрлардың ағымыдылығының коэффициенті – бұл:

1. жұмысқа қабылданған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

2. жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

3. өз қалауы және еңбек тәртібін бұзғаны үшін жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

Тест 4. Кәсіпорын персоналының тұрақтылық коэффициенті – бұл:

1. жұмысқа қабылданған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

2. жұмыстан шығарылған жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

3. бір жылда жұмыс істеген жұмысшылардың саны мен жұмысшылардың орташа тізімдік саны арасындағы қатынас

Тест 5. Еңбек өнімділігі – бұл:

1. өнім бірлігін өндіруге кеткен уақытпен немесе уақыт бірлігінде өндірілген өнім санымен өлшенетін өндіріс процесіндегі еңбектің нәтижелігі

2. өнім бірлігіне шығындалған жұмыс уақытысының мөлшері

3. материалдық шығынның бір тенгесіне келетін жалпы кірістің көлемі

Тест 6. Өнім бірлігіне шығындалған жұмыс уақытысының мөлшері – бұл:

1. еңбек өнімділігі

2. еңбек сыйымдылығы

3. еңбектің техникалық қарулануы

Тест 7. Еңбек өнімділігіне әсер ететін әлеуметтік-экономикалық себебіне жатады:

1. еңбекке ынталандыру

2. автоматтандыруды көтеру

3. өндірісті ұйымдастыруды жетілдіру

Тест 8. Еңбек өнімділігіне әсер ететін әлеуметтік-экономикалық себебіне жатпайды:

1. еңбекке ынталандыру

2. тәртіпті нығайту

3. өндірісті ұйымдастыруды жетілдіру

Тест 9. Бір жұмысшының орташа жылдық өндіріміне тікелей әсер етпейтін фактор – бұл:

1. жұмыскерлердің жалпы санындағы жұмысшылардың үлесі

2. бір жұмысшының орташа сағаттық өндірімі

3. экономикадағы инфляцияның көрсеткіші

Тест 10. Қызметкерлердің рентабельдігі – бұл:

1. таза табыс пен қызметкерлердің орта тізімдегі саны арасындағы қатынас

2. пайда мен негізгі қуралдардың орташа құны арасындағы қатынас

3. еңбек ақының бір теңгесіне келетін тауарлық өнім көлемі

Әдебиеттер тізімі

Негізгі: 1, 3.2-тарау; 8, 15-тарау

Қосымша: 6, 6-тарау; 8, 17-тарау

9-сабақтың тақырыбы. Негізгі құралдардың пайдаланылуын талдау

Сабақтың мақсаты: қор қайтымдылығы және қор сыйымдылығына факторлық талдау жүргізуді игеру

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Негізгі қорлардың техникалық жағдайы және қозғалысын оқыту

2. Өндірістік қуаттардың пайдалану тиімділігін талдау

3. Қор қайтымдылық және қор сыйымдылығын талдау

4. Негізгі құралдарды пайдалану тиімділігін жоғарылату резервтері

Сабақта жұмыс істеуге арналған жаттығулар, тапсырмалар, есептер

9.1. Кестедегі мәліметтер негізінде: қор қайтарымын есептеңіз және қор қайтарымының өзгеруіне факторлық талдау жасаңыз.

Көрсеткіштер	2013 ж. (t0)	2014 ж. (t0)
1. Өндірілген өнімнің құны, теңге	620	760
2. Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, теңге	280	420

9.2. Кестедегі мәліметтер негізінде қор сиымдылығын есептеңіз және қор сиымдылығының өзгеруіне факторлық талдау жасаңыз.

Көрсеткіштер	2013 ж. (t0)	2014 ж. (t0)
1. Өндірілген өнімнің құны, теңге	1200	1000
2. Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, теңге	550	570

Кері байланыс түріне қолданылатын материалдар

Тест 1. Негізгі қорлардың жаңарту коэффициенті – бұл:

1. келіп түскен негізгі қорлардың құны мен кезең соңындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

2. есептен шығарылған негізгі қорлардың құны мен кезең басындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

3. негізгі қорлардың тозу құны мен белгілі бір мерзімдегі негізгі қорлардың бастапқы құны арасындағы қатынас

Тест 2. Негізгі қорларды есептен шығару коэффициенті – бұл:

1. келіп түскен негізгі қорлардың құны мен кезең соңындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

2. есептен шығарылған негізгі қорлардың құны мен кезең басындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

3. негізгі қорлардың тозу құны мен белгілі бір мерзімдегі негізгі қорлардың бастапқы құны арасындағы қатынас

Тест 3. Негізгі қорлардың тозу коэффициенті – бұл:

1. келіп түскен негізгі қорлардың құны мен кезең соңындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

2. есептен шығарылған негізгі қорлардың құны мен кезең басындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

3. негізгі қорлардың тозу құны мен белгілі бір мерзімдегі негізгі қорлардың бастапқы құны арасындағы қатынас

Тест 4. Негізгі қорлардың жарамдылық коэффициенті – бұл:

1. негізгі қорлардың қалдық құны мен белгілі бір мерзімдегі негізгі қорлардың бастапқы құны арасындағы қатынас

2. есептен шығарылған негізгі қорлардың құны мен кезең басындағы негізгі қорлардың құны арасындағы қатынас

3. негізгі қорлардың тозу құны мен белгілі бір мерзімдегі негізгі қорлардың бастапқы құны арасындағы қатынас

Тест 5. Қор қайтарылымы – бұл:

1. өндіріс нәтижелерінің негізгі қорлардың орта жылдық құнына

қатынасы

2. негізгі қорлардың орта жылдық құнының өнімнің құнына қатынасы

3. таза табыстың негізгі қорлардың орташа жылдық құнына қатынасы

Тест 6. Қор сиымдылығы – бұл:

1. өндіріс нәтижелерінің негізгі қорлардың орта жылдық құнына қатынасы

2. негізгі қорлардың орта жылдық құнының өнімнің құнына

қатынасы

3. таза табыстың негізгі қорлардың орташа жылдық құнына қатынасы

Тест 7. Негізгі қорлардың рентабельдігі:

1. өндіріс нәтижелерінің негізгі қорлардың орта жылдық құнына қатынасы

2. негізгі қорлардың орта жылдық құнының өнімнің құнына

қатынасы

3. таза табыстың негізгі қорлардың орташа жылдық құнына

қатынасы

Тест 8. Кәсіпорынның өндірістік қуаты деп:

1. белгіленген техника, технология, өндірісті ұйымдастыру жағдайында максималды мүмкін болатын өнімнің шығарылымын айтады

2. белгіленген техника, технология, өндірісті ұйымдастыру жағдайында минималды мүмкін болатын өнімнің шығарылымын айтады

3. белгіленген техника, технология, өндірісті ұйымдастыру жағдайында орташа деңгейде мүмкін болатын өнімнің шығарылымын айтады

Тест 9. Өндірістік қуатты пайдалану дәрежесін сипаттайтын интенсивтік коэффициенті – бұл:

1. өнімнің орташа күндік шығарылымы мен кәсіпорынның орташа күндік қуаты

2. жоспарлы немесе нақты өнім көлемі мен кәсіпорынның орташа жылдық өндірістік қуаты арасындағы қатынас

3. жоспарлы немесе нақты жұмыс уақыты қоры мен жұмыс уақытының есептік қоры

Тест 10. Өндірістік қуатты пайдалану дәрежесін сипаттайтын экстенсивтік коэффициенті – бұл:

1. өнімнің орташа күндік шығарылымы мен кәсіпорынның орташа күндік қуаты

2. жоспарлы немесе нақты өнім көлемі мен кәсіпорынның орташа жылдық өндірістік қуаты арасындағы қатынас

3. жоспарлы немесе нақты жұмыс уақыты қоры мен жұмыс уақытының есептік қоры

Әдебиеттер тізімі

Негізгі: 1, 3.6-тарау; 8, 8-тарау

Қосымша: 6, 8-тарау; 8, 17-тарау

10-сабақтың тақырыбы. Материалдық ресурстардың пайдалануын талдау

Сабақтың мақсаты: материал сиымдылығы мен қайтарымдылығына факторлық талдау жасауды үйрету

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Қорлардың деңгейін жоспарлау және бақылау

2. Қоймадағы қорлардың жағдайын талдау

3. Материалдық ресурстардың пайдалану тиімділігін талдау

4. Өндіріс материал сиымдылығының өзгеріс факторларының жіктелуі

5. Материалдық ресурстар шығындарының нормасының төмендеуін талдау

Сабақта жұмыс істеуге арналған жаттығулар, тапсырмалар, есептер

10.1. Кестедегі мәліметтер негізінде материал қайтарымын есептеңіз және материал қайтарымының өзгеруіне факторлық талдау жасаңыз.

Көрсеткіштер	2013 ж. (t0)	2014 ж. (t0)
1. Өндірілген өнімнің құны, теңге	540	580
2. Материалдық шығындардың сомасы, теңге	360	420

10.2. Кестедегі мәліметтер негізінде материал сиымдылығн есептеңіз және материал сиымдылығының өзгеруіне факторлық талдау жасаңыз.

Көрсеткіштер	2013 ж. (t0)	2014 ж. (t0)
1. Өндірілген өнімнің құны, теңге	540	580
2. Материалдық шығындардың сомасы, теңге	360	420

Тапсырыстың тиімді мөлшерін анықтауға бағытталған есептер

10.3. Өнімді өндіруге 8000 кг шикізат қажет. Шикізаттың 1 кг-ң бағасы – 10 теңге. Бір тапсырысты орындау үшін шығындар – 10 теңге. Сақтау шығындары – 1 кг-ға 10 теңге. Оптимальдық партияның көлемін табыңыз.

10.4. Айлық шығын 2000 кг құрайды. Бір тапсырысты орындау үшін шығындар – 1000 теңге, сақтау шығындары – бір айға 1 кг-на 100 теңге. Оптималдық партияның көлемін анықтаңыз.

Кері байланыс түріне қолданылатын материалдар

Тест 1. Материал қайтарымдылығы – бұл:

1. тұтынылған материалдық ресурстардың әр бір тенгесіне келетін өнімнің көлемін сипаттайтын қатынас

2. материал ресурстарының өндірілген өнімнің құнына қатынасы

3. өнімнің өзіндік құнындағы материалдық шығындардың үлес салмағы

Тест 2. Материал сиымдылығы – бұл:

1. тұтынылған материалдық ресурстардың әр бір тенгесіне келетін өнімнің көлемін сипаттайтын өнім құнының материалдық шығындардың сомасына қатынасы

2. материал ресурстарының өндірілген өнімнің құнына қатынасы

3. өнімнің өзіндік құнындағы материалдық шығындардың үлес салмағы

Тест 3. Өнімнің өзіндік құнындағы материалдық шығындардың үлес салмағы – бұл:

1. тұтынылған материалдық ресурстардың әр бір тенгесіне келетін өнімнің көлемін сипаттайтын өнім құнының материалдық шығындардың сомасына қатынасы

2. материал ресурстарының өндірілген өнімнің құнына қатынасы

3. материалдық шығындар сомасының өндірілген өнімнің толық өзіндік құнына қатынасы

Тест 4. Материалдық шығындарды пайдалану коэффициенті – бұл:

1. нақты материалдық шығындар сомасының жоспарлы сомаға қатынасы

2. материал ресурстарының өндірілген өнімнің құнына қатынасы

3. материалдық шығындар сомасының өндірілген өнімнің толық өзіндік құнына қатынасы

Тест 5. Барлық материалдық шығын құнының өнімнің құнына деген арақатынасы – бұл:

1. материалдық сыймыдылық

2. материалдық қайтарымдық

3. материалдық шығынның көлемі

Тест 6. Нақты материалдық шығындар сомасының жоспарлы сомаға қатынасы – бұл:

1. материалдық сыйлымдылық

2. материалдық қайтарым

3. материалдық шығындарды пайдалану коэффициенті

Тест 7. Материалдық шығын мөлшерінің үнемделуіне әсер ететін техникалық себебіне не жатады?

1. Өндірістік құрал–жабдықтарды жетілдіру

2. Өндірісті ұйымдастыруда қазіргі заманғы түрлерін енгізу

3. Мамандандыруды жетілдіру

Тест 8. Материалдық шығын мөлшерінің үнемделуіне әсер ететін ұйымдастырушылық себебіне не жатпайды?

1. Өндірістік құрал–жабдықтарды жетілдіру

2. Өндірісті ұйымдастыруда қазіргі заманғы түрлерін енгізу

3. Мамандандыруды жетілдіру

Тест 9. Материалдық қорлардың абсолюттік үнемделуі – бұл:

1. материалдық шығынның есеп беру және алдыңғы мезгіл айырмашылығы

2. өнімнің шығарылу деңгейінің есеп беру және алдыңғы мезгіл көрсеткіштерінің қатынасы

3. шығынның іс жүзіндегі және жоспарлы белгіленуі арасындағы қатынас

Тест 10. Материалдық қорлардың қатыстылық үнемділігі – бұл:

1. материалдық шығынның есеп беру және алдыңғы мезгіл айырмашылығы

2. өнімнің шығарылу деңгейінің есеп беру және алдыңғы мезгіл көрсеткіштерінің қатынасы

3. шығынның іс жүзіндегі және жоспарлы белгіленуі арасындағы айырмашылығы

Әдебиеттер тізімі

Негізгі: 1, 3.5-тарау; 8, 7-тарау

Қосымша: 6, 15-тарау; 8, 17-тарау

11-сабақтың тақырыбы. Өнімнің өзіндік құнын талдау

Сабақтың мақсаты: өндірілген өнімнің 1 теңгесіне шаққан жалпы шығындар сомасына әсер ететін факторларға талдау жасаудың әдістемесін түсіндіру және үйрету

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Өнімнің өзіндік құнын талдаудың ақпарат көздері, маңызы және міндеттірі

2. Өнімнің өзіндік құнының құрамы мен құрылымы

3. Экономикалық элементтер бойынша өзіндік құнды талдау

4. Шығындардың калькуляциялық баптары бойынша өзіндік құнды талдау

Сабақта жұмыс істеуге арналған жаттығулар, тапсырмалар, есептер

11.1. Төмендегі кестеде берілген мәлімет негізінде өндірілген өнімнің 1 теңгесіне шаққан жалпы шығындар соммасына факторлық талдау жасаңыз:

Өнімнің теңгесіне шаққан шығын	Есептеулер			Факторлар
			Өндіріс көлемі	Өндіріс құрылымы		1 теңгеге шаққан айнымалы шығын		Тұрақты шығын сомасы		Өнімнің босату бағасы
to	66 000 : 80 000 = 82,50		to	to		to		to		to
Шартты 1	63 675 : 76 000 = 83,78		t 1	to		to		to		to
Шартты 2	67 285 : 83 600 = 80,48		t 1	t 1		to		to		to
Шартты 3	74 828 : 83 600 = 89,50		t 1	t 1		t 1		to		to
Шартты 4	81510:83600 = 97,50		t 1	t 1		t 1		t 1		to
t 1	81510: 100320 = 81,25		t 1	t 1		t 1		t 1		t 1
∆жалпы = 81,25 - 82,50 = -1,25; соның ішінде		+1,28		-3,30	+9,02		+8,0		-16,25

Кері байланыс түріне қолданылатын материалдар

Тест 1. Өнімнің өзіндік құны – бұл:

1. ақша түрінде көрсетілген өнімді өткізуге және өндіруге кеткен шығындар

2. кәсіпорын калькуляциялайтын өнім түрлері (жұмыстары, қызметтері)

3. барлық өнімнің өзіндік құнын немесе бірліктің өзіндік құнын анықтауы

Тест 2. Барлық өнімнің өзіндік құнын немесе бірліктің өзіндік құнын анықтау бойынша есептеу – бұл:

1. калькуляциялаудың обьектісі

2. өнімнің өзіндік құны

3. шығындар есеп обьектісі

4. калькуляциялау

Тест 3. Ұзақ уақыт бойы бірдей өнімді үздіксіз шығаратын өндіріс типін қалай атайды?

1. Ірі сериялық өндіріс

2. Сериялық өндіріс

3. Жеке дара (жекеленген) өндіріс

4. Жаппай өндіріс

5. Ұсақ сериялық өндіріс

Тест 4. «АВС» өнім бірлігінің өзіндік құнының нормативтік карточкасы келесі ақпараттарды қамтиды: негізгі материалдар – 1 кг 10 теңге бағасымен; негізгі жұмысшылардың еңбегі – 0,5 сағат бойынша, ал бір еңбек сағатына 10 теңге. Айнымалы өндірістік шығындарға тиісті 0,25 машина-сағаты, ал нормативтік шығын бір машина-сағатқа – 10 теңге. Онда «АВС» өнім бірлігінің өндірістік нормативтік шығындары нені құрайды (теңге)?

1. 30 В) 17,5 С) 15 D) 12,5 Е) 10

Тест 5. Қайсы көрсеткішке байланысты шығындар негізгі және үстеме деп жіктеледі?

1. Өндірістегі экономикалық роліне байланысты

2. Құрамы бойынша (біртекті болуына байланысты)

3. Өндіріс көлемінің өзгеруіне байланысты

Тест 6. Компания АВ company келесі айда астықты сату бюджеті бойынша 300000 теңгелік түсім алуды жоспарлаған. Сатылған астықтың өзіндік құны түсімнің 40%-н құрайды деп күтілуде. Бастапқы астықтың қоры 10000 теңге, ал кезең соңындағы жоспарланған қоры 12000 теңгені құрайды. Кезең басындағы төлеуге тиісті шоттар 76000 теңгеге тең, сондай-ақ барлық төлемдер астық сатылғаннан кейінгі айда жүзеге асырылады. Келесі айда сатылған астықтың өзіндік құны неге тең болады (теңге)?

4. А) 180000 В) 132000 С) 122000 D) 120000 Е) 76000

Тест 7. Өнімнің көлеміне әсер ететін сыртқы себептеріне не жатады?

1. экономикадағы инфляциялық процестері

2. шаруашылық тәртіпті бұзушылық

3. кәсіпорындағы өндірістік және ұйымдастыру-техникалық себептер

Тест 8. Өнімнің көлеміне әсер ететін ішкі себептеріне не жатады?

1. экономикадағы инфляциялық процестері

2. шаруашылық тәртіпті бұзушылық

3. мемелекеттегі әлеуметтік жағдай

Әдебиеттер тізімі

Негізгі: 1, 3.7-тарау; 8, 14-тарау

Қосымша: 6, 7-тарау; 8, 17-тарау

12-сабақтың тақырыбы. Өндірістік зиянсыздықты талдау

Сабақтың мақсаты: зиянсыздық нүктесін анықтауды және оған факторлық талдау жүргізуді үйрету

Талқылауға арналған сұрақтар: