2 Ші дәрежелі сұрақтар жедел жардем

1.Суға бату кезінде алғашқы көмек.Дәрігерге дейінгі көмекті науқастың жағдайына байланысты көрсетеміз.Егер науқас санасы айқын, пульсі,тыныс алуы жақсы болса қатты құрғақ жерге жатқызып басын денесінен төмен түсіріп киімдерін шешіндіріп құрғақ шашықпен сүртеміз және аузына назар аударамыз,егер науқастың жағдайы нашар болса науқасты судан шығарып науқасқа жасанды тыныс алдыру керек.Егер науқаста тыныс алу жоқ болып жүрегі ұрмай тұрса жасанды тыныс алдырумен қатар жүрекке жанама массаж жасаймыз.Суға бату дегеніміз-оттегі жетіспеу себебінен тұншығудан науқас өледі.Тыныс алу жолдары сумен ьолады.Бату мүмкін үлкен ағыстағы суда ересектерге қарағанда жас балалрда көп кездеседі.Суға батуы 1минуттан аспаса науқасты 90? Құтқаруға мүмкіншілік болады.Батуға әкелетін жағдайлар:дұрыс жүзе алмау, судіргі травмасы бар адамдар және мас адамдар,жедел гипертемиясы бар адамдар.Мұндай жағдайда қолын жәй күйде қозғалту қажет мүмкіншілік болса мұрнымен терең дем алу керек.Батудың түрлері:шынайы, құрғақ,синкопальді.Шынайы-демалу жолдары, өкпе сумен толады,терісі көгеріп,аузымен мұрнынан көпіршік шығады.Құрғақ-дауыс желбезектері салдарынан су өкпеге өтпейді, тез есінен танып суға кетеді.Синкопальді-жүрегі тоқтайды.терісі ьоп боз болады.

2.жыланның шағуы.алғаш,көм.бірде-бір жылан оны шошындырмаса өздігінен шабуыл жасамайды.Оқ жыланның уында фосфолипаза,гиалуронидаза,лицитиназа және биологиялық белсенді заттар бар.У қанға сіңген соң фосфолипаза лицетинді белсендіреді ол гемолитикалық және цитологиялық әсер етеді.Клиникалық көріністері: қатты ауырсыну, ісіну,теріастылық қан кету,бас айналу,жүрек айну,бірден байқалатын әлсіздік,тамырдың әлсіз соғуы, психикалық өзгеріс және естен тану.шаққан жерде 2і қара нүкте қалады.Бұндай жағдайда тез арада: жарадан уды кетіру,шаққан жерді спиртпен, сумен,мүсәтірмен сүрту,шашқан жерге суық немесе мұз түйіршікткрін басу, ішкі аллергияға қарсы дәрі ішу.Ол үшін кешіктірмей аузыңда жара жоқ болса уды сорып алып тастау 10-15мин.Зардап шегушіні тыныштандырып жатқызып қою.қол-аяқты шақса бүгіп байлап тастау.сусынды көп ішкізу.ауруды басатын кез-келген дәрі ішкізіп ауруханаға тасмалдау.

3.улы жәндіктер шаққан кездегі алғашқы көмек.жәндіктер шаққан улы және басқада заттарды тері астына енгізуі аллергиялық реакция шақырады.Бұндай жеңіл реакция жағдайда екінші реттік шағдан сақтау үшін зардап шегушіні қауіпсіз жерге жеткізу керек. Тістелген жерді сабын сумен жуу керек, зақымдалған жерді қырып тазалауға болмайды себебі у жайылып кетуі мүмкін.Суық компресс н-е дәкеге оралған мұз кесегін қою керек.Зардап шегушіге антигистаминді дифенгидрамин н-е хлорофенирамин малеат препаратын беру керек.Реакцияның белгілері:беттің ісінуі,тыныс алу қиындау, іште ауырсыну,шок.Ал егер ауыр реакциясы байқалса яғни тыныс алу қиындаса, ерні н-е кеңірдегі ісінсе, есінен айрылу немесе есінен тану болса, бас айналу болса,ақыл-есінен адасса, жүрек жие соқса,бөртулер,жүрек айну,спазм және құсуда тез арада жедел жәрдемге хабарласу керек, ал ол келгенше антиаллергиялық дәрілер салып 10мин ұқалап отыру керек,жұтына алса антигистиминді ішкізі керек,аяғын көтеріп арқасымен жатқызу керек,қыспау,денесін жауып,су ішкізбеу,құссыққа тұншықтырмау,жүрек-өкпе реанимациясын істеу керек.

4.кененің шағуы және белгілері.қал сияқты қара дақ.Шаққан жері юілінбейді,ауырмайды.ОЛ кезде:кенемен терінің төңірегіне сұйық май тамызып,сәлден соң оны қысқыштың ұшымен теріден баяу қозғалыспен алып тастау керек.Егер қысқыш жоқ болса кененің басы терімен түіскен жерге жай жіп ілгекпен байланады.Жіптің ұшын тартанда оның ілгегі кенені ақырындап тартып шығарады.Шаққан жерін йодтың ерітіндісімен,зеленка немесе спиртпен сурту керек.Теріні тілуге н-е күйдіруге болмайды.Кене шаққан кезде оны теріден жұлып алмау керек,сол жерге май тамызып 15-20мин өткен соң кене өздігінен түсіп қалады.Кене шаққан соң міндетті түрде дәрігерге қаралу керек.

5.қышқылдармен сілтілермен уланған кездегі көмек.Улану белгілері:ауызда,жұтқыншақта,өңеште кейде асқазанда қатты ауырсын,бас ауру,лоқсу,құсу,бас айналу,жалпы әлсіздік кейде естен тану.Қышқылдармен уланғанда 1стакан суға 1-2шәй қасық ас содасын араластырып әр5мин сайын ішкізу,науқасқа сүт беру,тыныс алу және жүрек жұмысы бұзылған кезде жасанды дем беру жүрекке массаж жасау,мед.пунктка апару.Сілтілермен уланғанда 1стакан суға 1-2шәй қасық лимон қышқылын араластырып,суық сумен ішкізу,өсімдік майын ішкізу,горчичник қою,мед.пунк жеткізу.Қышқыл н-е сілтілер көзге түссе новокайн ертіндісімен шаю,асқазанға түссе шаю зогдпен,оргпнизмнен тез арада уды шығару.