6.55 Жастағы ер адам сол жақ қол-аяқтардың кенеттен әлсізденуіне байланысты ауруханаға жеткізілді

2. Жүйке жүйесі ауруларын диагностикалаудың нейровизуализациялық әдістері.

Нейровизуализация-мидың құрылымын,функциясын және биохимиялық мәнін білуге арналған бірнеше әдістердің жиынтығы.

Жіктелуі: -құрылымды визуализация-мидың құрылымын сипаттайды және мидың ауруларын диагностикалайды (ісік н/е ЧМТ)

–функциональді нейровизуализация-мидың метаболитикалық бұзылыстарын ерте кезде диагностикалайды(альцгеймер ауруы)

КТ-әр түрлі позициядан түсірілген бастың рентген көрінісі.ЧМТ кезінде анықтау үшін қолданады.

Диффузды оптикалық томог.-инфрақызыл сәулесін қолдану арқылы жүргізіледі.Гемоглобиннің оптикалық абсорбциясын есептейді.

МРТ-ішкі органдарды зерттеудің томограммалық түрі.

Магнитоэнцефалография(МЭГ)-нейровизуализационды технология,

Позитронды-эмиссионды томог.(ПЭТ)-измеряет выброс радиоактивно меченых метаболически активных химических веществ, введённых в кровеносное русло. Информация обрабатывается компьютером в 2- или 3-мерные изображения распределения этих химических веществ в головном мозге. Радиоактивно меченое образование, именуемое радиоактивный индикатор, вводят путём инъекции в кровеносное русло и в конечном счёте оно достигает головного мозга. Сенсоры в ПЭТ-сканере замечают радиоактивность, когда радиоактивный индикатор накапливается в разных структурах головного мозга. Компьютер использует информацию, собранную от сенсоров для создание 2- и 3-мерных разноцветных изображений в участках, где индикатор взаимодействует с мозгом.

Бірфотонды эмиссионды компьютерлі томография-ПЭТ ке ұқсайды және гамма сәулелерді қолданады. ОФЭКТ нуждается в инъекции радиоактивного маркера, быстро поглощаемого мозгом, но не перераспределяемого. Его потребление составляет около 100 % в течение 30—60 с, отображая кровоснабжение головного мозга во время инъекции. Эти свойства ОФЭКТ делают её особо подходящей при эпилепсии, что обычно сложно через движения пациента и различные типы судорог. ОФЭКТ осуществляет «моментальный снимок» кровоснабжения головного мозга так как сканы можно получить сразу после завершения судорог (в то время как маркер был введён во время судорог).

3)Қабылдау бұзылысы (иллюзия және галлюцинаторлық бұзылыс, галлюцинацияның жіктелуі, галлюцинаторлық синдром).

Иллюзия-бар құбылыстардың бұрмаланып көрінуі.Иллюзиялар психикалық бұзылыс бар науқастар ғана емес, сонымен қатар психикалық бұзылыстары жоқ адамдар да көреді.

Аффектогенді иллюзия-қорқыныш сезімі кезінде туындайды.Бұл жағдай көбіне сандырқтың (бред) жедел түрінде кездеседі,бред преледования.Бір топ адамдар сойлесіп тұрса өз есімін естігендей болады,қорқытып тұрғандай болады.

Парейдоликалық иллюзия-күрделі фантастикалық сипаттар.кеседегі суреттер,гүлдер үкінің көзі ретінде көрінеді.Парейдоликалық иллюзиядан дені сау адамдардың фантазиясын ажырата білу керек.

Галлюцинация-жоқ құбылыстардың көрінуі.Г. п.б. психоздың дамуының белгісі.Психикалық бұзылысы жоқ адамдарда г.байқалмайды.Түрлері:көру,есту,тактильді,иіс сезу және дәм сезу. Гипнагогикалық-ұйықтағанда п.б.гал.Гипнопомпикалық-ұйқыдан тұрғанда п.б. Функциональді г. қандайда бір тітіркендіргіштің бар кезінде ғана п.б. Психогенді г.истериялық реактивті психоз кезінде п.б. Элементарлы г. – акоазмы(стук,шорох,свист,треск) және фотопсиялар(молнии,вспышки,точки перед глазами).Элемент.г. неврологялық ауруларды білдіреді. Қарапайым г. бір ғана анализатормен байл. Күрделі г. бірнеше анализатор арқ.көрініс беретін г. Шынайы г.-фантомдар қабылдаудың шынайлылығымен көрінсе, псевдогаллюц.анализатор арқ.емес ішкі дүниемен көрініс береді.

Галлюциноз-жиі кездесетін синдром.Бұл кезде психотикалық феномен,сандырақ және естің бұзылуы кездеспейді.Тек бір анализатордың бұзылуымен сипатталады,сондықтан жіктелуі де:көру,есту,тактильді,иіс сезу.Сонымен қатар жедел(бірнеше аптаға созылады) және соз.(жылдар бойы созылады,кейде өмір бойы).Галлюциноздың себептері болып экзогенді зияндылықтар әсер етеді (интоксикация,инф,жарақат) немесе соматикалық ауру-р(бас миының атеросклерозы).Шизофрения кезінде галлюциноз синдромы псевдогаллюциноз түрінде көрініс береді.

4) Гебефреникалық шизофрения (клиникасы, АХЖ-10 бойынша диагностикалық критериі, емі)

Шизофр.-соз.психикалық эндогенді прогредиентті ауру, жас кезде п.б. АХЖ-10 б-а: -сандырақтар мен санқырақтық ойлар.

–ойлау қабілетіне басқалардың араласу сезімі

–тұрақты вербальді галлюцинация(псевдогал.)

– ойлаудың бұзылысы (шперрунг,неологизм,резонерства)

–кататониялық синдром

–апатия,аутизация.

Шизоф.типтік синдромальді формалары: 1)параноидты. 2)гебефреникалық. 3)кататониялық. 4)қарапайым

Гебефреникалық ш.-өте ауыр түрі.Балалық шақта немесе жасөспірім шақта дамиды. Диагноз 12-14 жаста айқындалады.Бұл аурудың негізгі синдромы-гебефреникалық.Науқастың көңіл-күйі немқұрайлы б/ы.Қылықтары кішкентай балалардың істеріндей б/ы:нелепый смех,негативизм,бессмысленное возбуждение,кривляние.Тәртіптері түсініксіз,қасындағылардың айтқандарын істемейді,балағат сөздерді айтады,қасындағыларды ызаландырады.Аутизм,апатия және абулиямен қатар интеллекттің жетіспеушілігі байқалады.Интеллекттің жетіспеушілігіне аурудың жастай п.б.себеп:қажетті білім ала алмау.Науқастар білім және мамандық ала алмайды,олар жанұя құрмайды.Олар өздеріне жағдай жасай алмайды.Оларға 1 мүгедектік топ береді. Емі:нейролептиктер.Аурудың әртүрлі көріністеріне арналған препараттар қолданады: психомоторлы қозу(хлорпромазин,клозапин). Нейролептиктердің әсері негізгі симптомдарды басуға арн.Аутизм мен пассивтілікті жеңілдету (клозапин,рисперидон).Осы препараттарды қолдану арқ.науқастың әлеуметтік статусын сақтауға көмектеседі.Неврологиялық кері әсерлер п.болса холинолитикалық паркинсонға қарсы преп.қолд.(дифенгидрамин/димедрол)

5) Психоактивті заттардың жіктелулері (АХЖ-10 бойынша)

Ғ10 психические и поведенческие расстройства в результате употребления алкоголя (спиртосодержащие напитки(этанол,метанол))

Ғ11 психические и поведенческие расстройства в результате употребления опиатов (маковая соломка, опий сырец,медицинский опий, Сильные агонисты:морфин, героин, меперидин.Агонисты умеренного действия:Пропоксифен, кодеин, тебаин.Частичные агонисты:пентазоцин.Алколоиды и др.компоненты опия:Папаверин, наркотин (носкапин), меконин

Ғ12 психические и поведенческие расстройства в результате употребления каннабиоидов (преп.каннабиса Гашиш, марихуана, анаша, ганжа)

Ғ13 психические и поведенческие расстройства в результате употребления седативных и снотворных средств (Барбитураты:Амитал-натрия,нембутал,пентобарбитал;Бензодиазепины:Нитразепам,диазепам)

Ғ14 психические и поведенческие расстройства в результате употребления кокаина (Вещества из растения кокки: (листья кокки, паста кокки)«Уличные формы» кокаина:кокаин-гидрохлорид)

Ғ15 психические и поведенческие расстройства в результате употребления стимуляторов (Производные пурина: кофеин.Производные дефинилалкиламина:Амфетамин, декстроамфитамин, метамфетамин, бензфетамин,эфедрин.Препараты других химических групп:Аминорекс, пемолин)

Ғ16 психические и поведенческие расстройства в результате употребления галлюциногенов

(Сератонергитические галлюциногены:ЛСД, мескалин.Диссоциативные анестетики: фенциклидин (РСР), кетамин.По химической структуре: Группа индолов: лизергиновая кислота, амид лизергиновой кислоты.Производные циклогексил-пиперидина:фенциклидин (1-фенилциклогексил, пиперидин, РСР)

Метокси-производные амфетамина: Мескалин. Холинолитики (циклодол, паркопан)

Ғ17 психические и поведенческие расстройства в результате употребления табака (никотин)

Ғ18 психические и поведенческие расстройства в результате употребления летучих веществ (Алифатические углеводороды: этан, пропан, бутан.Ароматические полициклитеческие углеводороды: бензол, толуол, ксилол.Галогенированные углеводороды:Дихлорметан, трихлометан.

Эфир: диметиловый эфир,диэтиловый эфир.Кетононы: ацетон, бутанон. Смешанные соединения: бензин, керосин, топливо. Другие ингалянты: закись азота)

6)сит.задача 40 жастағы әйел күндіз 2 сағат бұрын пайда болған бас айналуы

1)валленберг-захарченко синдромы(птоз, миоз және оң жақта энофтальм, даусы тұйық, жұтыну мүмкін емес, жұмсақ таңдайдың оң жақта имегі салбырайды және жұту рефлексі жоқ, беттің оң жағында, дене мен аяқ жақтардың сол жағында ауырсыну және температуралық сезімталдылық әлсізденген, оң жақ қол-аяқтарда саусақ-мұрындық және өкшетізелік сынауларды орындау кезінде интенционды діріл бар)

2)сопақша мидың дорсолатеральді бөлігі.омыртқа артериясының бітелуі мүмкін.

3)ишемиялық инсульт (оң жақ омыртқа артериясы)

4)МРТ. МР-ангиография, жалпы холестеринді анықтау, БХ, ОАК, ЭКГ, артериялардың дуплектік сканированиясы.

5)Базистік және арнайы терапия. 1)асқыну туындағанда АҚ 200/120 жоғ.б/а-гипотензивті переп,маннитол,су-электролит баланс қалпына келтіру,профилактика тромбоза. 2)тромболизис.бірінші 3 сағ.ішінде антиагреганттар,нейропротекторлар-глицин,вазоактивті преп-кавинтон,реополиглюкин,пентоксифиллин.

4билет

1)Кенелі вирусты энцефалит. Жіктелуі, этиологиясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі.

Кене энцефалиті– кене арқылы тарайтын, ми қабынуын және орталық жүйке қабынуын тудырып, орталық жүйке жүйесін қатты зақымдайтын, жедел өтетін жұқпалы ауру.

Ауырғаннан кейін орталық жүйке-жүйесінде келесі органикалық өзгерістер байқалады:

әлсіз салдану

бұлшық ет атрофиясы

дискинезия

интелектің төмендеуі

кейде эпилепсия

Этиология

Кене энцефалиті қоздырғышының құрамында РНК-сы бар вирус, флави-вирус (В тобы) тұқымдасына, арба-вирус (В тобы) этиологиялық тобының тога-вирус тұқымдасы. Вирус қоршаған ортада тұрақты. 1500-ден +300-ға дейінгі температура ауытқуларында өмір сүру қабілетін сақтайды. Кептіргенде және төменгі температурада өмір сүруін көп жылдар бойы сақтайды. Бірақ вирус қайнату кезінде тез жойылады (2 мин). Дезинфекция ерітіндісіне және УК-сәулеленуге төзімсіз.

Эпидемиологияcы

Кене энцефалиті энцефалит қоздырғышы үшін табиғи ошақ тән. Жұғу жолы трансмиссивті. Кене энцефалиті вирусының тасымалдаушысы және негізгі резервуары болып иксодо кенесі болып табылады. Қосымша резервуары кемірушілер және т.б. сүт қоректілер. Олар: Кене энцефалитімен ауыратын адам тасымалдаушысы ретінде қауіпсіз. Вирус өмір бойы сақталады. Басқа жолдармен де жұғуы мүмкін: алиментарлы жол – шикі сүт пайдаланғанда (сиыр, ешкі, қой), лабораторлық жағдайда ауа-тамшы жолмен жұғуы мүмкін. Маусымы көктем-жаз. Жастық фактор 20-40 аралығында, ересектер жиі ауырады: Вирустар кене организмінде көбейіп, шаққанда адамға жұғып, лимфоциттерде, бауыр мен көк бауыр клеткаларында, тамырдың ішкі қабатында өсіп-өніп, миға жетеді. Вирус жұлынды, мишықты және бас мидың жұмсақ қабатын зақымдайды.

Клиникасы

Инкубациялық кезеңі 1-3 күннен 25-30 күнге созылады. Орташа 7-14 күн. Кене энцефалитінің клиникасында 2 синдромды қарастыруға болады:

интоксикация синдромы

әртүрлі деңгейде орналасқан жүйке-жүйесінің зақымдалу синдромы

Осыған байланысты клиникалық түрлері бар:

1.қызбалы

2.менингеальды

3.менингоэнцефалитикалық

4.менингоэнцефалополиомиелитті

5.полирадикулонневритті

Клиникалық түріне қарамастан ауру жедел басталып, жалпы интоксикация синдромымен өтеді. Байқалады: қалтырау, дене қызуының өте тез жоғарлауы 38-39С, бас ауруы, жүрек айнуы, құсу. Науқастың бет әлпетіне тән: бет, мойын, кеуденің жоғарғы бөлігінің гиперемиясы байқалады. Көз коньюктивасы тамырының иньекциясы, кейде жас ағуы жақсы көрінеді. Науқастар: апатиялы әлсіз, сұраққа баяу жауап береді, үрей және қорқынышты сезеді, аурудың бастапқы кезеңінде тырысу синдромы байқалуы мүмкін.

Диагностика. клиникалық, эпидемиологиялық мәліметтер, лабораторлы, вирусологиялық, серологиялық әдістер: РСК, РПГА, ИФА, РТГА, жұп сарысуда бейтараптау реакция.

Емі:Госпитализациялау міндетті түрде. Емі комплексті және оған кіреді:

төсектік режим (интоксикация синдромдары кеткенге дейін)

энцефалитке қарсы арнайы донорлық иммуноглобулин, күніне 3-12 мл мөлшерінде 3 күн ішінде. Ауыр формасында күніне 2 рет 6-12 мл-ден, аралығы 12 сағат иммуноглобулинді неғұрлым ерте енгізу қажет.

Этиотропты терапия. Реоферон,лейкинферон және басқа интерферон индукторы:

Патогенетикалық терапия:

дезинтоксикациялық

дегидратациялық

гормонтерапия

симптоматикалық терапия

Реконвалесценция кезеңінде:

витамин В тобы

прозерин

дибазол

антигистаминді препараттар

2-3 аптадан кейін температура қалыпқа келгеннен кейін (ауру) науқастар шығарылады. Реконвалесценттерді ұзақ уақыт диспансерлеу керек.

2) Цереброваскульярлық аурулар. Жіктелуі. Қауіп қатер факторы. Субарахноидальді қан құйылу, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі.

Цереб.аур.-ми қантамырларының және ми қанайналымының бұзылыстарымен сипатталатан ауру топтары.Себептері тамырлардың тарылуына алып келетін атеросклероз және артериялық гипертензия болып табылады.Классиф:

1)мидың қанайналымна алып келетін аурулар мен пат.жағдайлар(атреосклероз,гипертон.ауру,арт.гипотония,патологиялық жүрекжіне оның бұзылыстары,васкулитер)

2)характер наруш.кровоснабжения мозга:А)ми қанайналымының жеткіліксіздігінің бастапқы көріністері;Б)ми қанайналымының бұзылыстарының өтпелі кезеңі:1)транзиторлы ишемиялық атака; 2)гипертониялық церебральді криз;В)Инсульт:1)субарах.қан құйылу;2)геморраг.инсульт;3)ишемиялық инс;4)невр.дефициттен қалыптасқан инсульт;Г)ми қанайналым бұзылысының өршуі:1)соз.субдуральді гематома.2)дисциркуляторлы энцефалопатия;

3)ми бұзылысы ошағының локализациясы:1)ми жарташары;2)ми бағаны;3)мишық;

4)қантамыр өзгерістерінің локализациясы;

5)клиникалық синдромдар;Қауіп тобы:темекі шегу,қант диабеті,ИБС.

Субарахноидальді қан құйылу-субарахоидальді кеңістікке қанның құйылуы.Кез-келген уақытта дамуы мүмкін,көп жағдайда артериальді аневризмадан н/е ЧМТ кезінде. Эпидемиология:жарақаттан алынған субарахн.қан құйылу ми ішілік қан құйылудың жиі кездесетін түрі.Жарақаттанғандардың жас шамасы қан құйылуға әсер етпейді,бірақ жасы үлкен болған сайын қан құйылулар жоғарлайды.Алкогольді интоксикацияда травмалық субар.қан құйылудың жиілігін жоғарлатады.Клиника:резкая головная боль по типу «удара по голове», часто с пульсацией в затылочной области, может наблюдаться многократная рвота, развивается судорожный синдром Развивается нарушение сознания (сопор, кома), появляется менингеальная симптоматика. Ригидность затылочных мышц, Диагнотика: -КТ;-МРТ;-Люмбальді пункция (на анализ берутся три пробы ликвора.если повышение содержания эритроцитов выявляется одинаково во всех трёх пробирках. Если количество эритроцитов снижается от пробирки к пробирке, более вероятно, что кровь в ликворе связана с травмированием мелких сосудов в результате пункции (так называемая «путевая кровь»).

Емі: науқастың жағдайын қалпына келтіру-гемостатикалық терапия,қан кетуді басу, предупреждение развития осложнений и рецидива. Пациентам с нарушениями сознания возможно проведение интубации трахеи и подключение к аппарату ИВЛ. Необходим регулярный контроль пульса, артериального давления, периодическая оценка состояния пациента по шкале комы Глазго. После установки диагноза САК, предпочтительна госпитализация пациента в отделение интенсивной терапии. Питание пациентов осуществляется посредством назо(оро)-гастрального зонда, более предпочтительно парентеральное питание. Обезболивание проводится препаратами с меньшим седативным эффектом с целью адекватного контроля за уровнем сознания. Для предотвращения тромбоза глубоких вен показано применение компрессионного трикотажа. Целесообразна катетеризация мочевого пузыря для контроля водного баланса. Возможно применение противорвотных средств. целесообразно проведение экстренного хирургического вмешательства с целью удаления геморрагического содержимого или окклюзии источника кровотечения.

3)Жұлынмидың тамырлық аурулары. Жіктелуі, этиологиясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі.

Жұлынмидың жедел және соз. Қанайналымының бұзылыстары ишемиялық түрде,20 жастан асқан адамдарда болады.Олар көп жағдайда жұлынми қантамырларының атеросклероздық бұзылыстарынан,омыртқа жотасының деструктивті-алмасу бұзылысынан(остеохондроз,деформацияланған спондилез).

-Жұлынмидың жедел бұзылыстарының этиол.факторы қантамырлар стенозы мен атеросклероз кезіндегі бітелу,жалпы гемодинамиканың бұзылысы,аорта патологиясы(аневризма,коарктация),ісікпен артерияның басылып қалуы,омыртқааралық диск грыжасы,омырт.остеохондрозы,васкулиттер,қан аурулары.

Жедел ишемиялық спинальді инсульт бірден н/е бірнеше минут н/е сағат ішінде дамуы мүмкін,кейде тәулік ішінде.Арқаның ауырсынуы қол-аяқтың парезіне ж/е қысқа уақытқа зәршығарудың бұзылысына алып келеді. Жұлынмидың алдыңғы бөлігінің жедел ишемиясы паралич пен диссоцирленген типті сезімталдықтың бұзылыстарына алып келеді. Адамкевич артериясының окклюзиясы беткей сезімталдықтың және жабас астауының функциялларының бұзылысымен параплегияға алып келеді. Осы жағдайда трофикалық бұзылыстар да дамуы мүмкін (пролежни). ЕМІ:коллатеральдарды қосу және қанайналым жылд.жоғарлату арқ. жергілікті қанайналымды жақсарту.Бұл мақсатта тамыр кеңейткіш,жүрек-қантамыр жұмысын жақсарту,зәрайдағыш,антиегреганттар,антигипоксанттар қолд.

Окклюзиялық процесті жою мақсатында антикоагулянттар(гепарин,фенилин), компрессионды-васкулярлы бұзылыс кезінде қысылуды алдын алу қажет.Бұл үшін ортопедтік (омыртқаны тарту,корсет киу,ЛФК,омыртқа массажы) және физиотерапевттік шаралар ұйымдастырылады. Консервативті емнің нәтижесі оңтайлы болмаса хир.ем тағайындалады. Барлық науқастарға ноотропты препаратта, витаминдер және биостимуляторлар (алоэ,лидаза) тағайындалады.

---Жұлынмиға қан құйылу (гематомиелия) себептеріне омыртқа жарақаты, тамырлық мальформация және қан аурулары жатады. Көп жағдайда жұлынмидың сұр заты зақымдалады,жиі-артқы,сирек-алдыңғы мүйіздері. Сирингомиелитикалық сндром мен зақымдалған сегмент аймағында бұлш.әлсіз парезі дамиды. Люмбальді пункцияда ликворда қан анықталуы мүмкін. ЕМІ:Операциялық ем (ламинэктомия,гематоманы алу) және қуықтың жағдайын бағалау,проводить проф.пролежней.

---Соз.жұлынмидың қанайналым.жетіспеуш. жай үдемелі спинальді симптоматикамен(тамырлық миелопатия,дисциркуляторлы миеолпатия) көрініс береді. Көп жағдайда аорта және бұтақтарының атеросклероздық бұзылысынан дамиды. Ишемиялық спинальді инсульттан кейін дамиды.Клиникасы аралас пара- ж/е тетрапарезбен,гипестезиямен,жамбас астауының бұзылытарымен сипатталады.

4) Альцгеймера ауруы кезіндегі деменция:(клиникасы, АХЖ-10 бойынша диагностикалық критериі, емі)

Деменция-ми ауруларының өршімелі н/е соз.синдромы,бұл кезде жоғарғы қыртыстық функциялар бұзылады,қоса ойлау,түсіну,кеңістікке бейімделу,есептеу,оқуға үйрену.Ес бұзылмаған.Симптомдар 6 айдан көп болмайды. Деменцияға медикментоздарды ұзақ қолданғаннан,В12 ж/е В6 вит.жетіспеуш,бауыр ж/е бүйрек ауруларынан дамитын метаболитикалық дисбаланс,эндокринді патология,қантамырлық патология,депрессиялар,инф,ЧМТ,алкоголизм,ісіктер алып келеді.Деменция диагнотикасында сонымен қатар сандырақ,галлюцинациялар,депрессия болады. Альцгеймер ауруы-бас миының біріншілік дегенеративті этиологиясы белгісіз ауруы.

МКБ-10 б-ша диагн.крит:

F00.0 Деменция при болезни Альцгеймера с ранним началом

Альцгеймер ауруы кезіндегі деменция 65 жасқа дейін басталса салыстырмалы түрде тез өршиді және әртүрлі жоғарғы қыртыстық бұзылыстарымен сипатталады. Болезнь Альцгеймера, тип 2 Пресенильная деменция, тип Альцгеймера Первичная дегенеративная деменция, тип Альцгеймера, пресенильное начало

F00.1 Деменция при болезни Альцгеймера с поздним началом

Альцгеймер ауруы кезіндегі деменция 65 жастан асқанда басталса (көп жағдайда 70 жастан асқанда) жай өршиді және негізгі симптом ретінде естің бұзылысы байқалады. Болезнь Альцгеймера, тип 1 Первичная дегенеративная деменция, тип Альцгеймера, сенильное начало Сенильная деменция, тип Альцгеймера

F00.2 Деменция при болезни Альцгеймера, атипичная или смешанного типа

Атипичная деменция, тип Альцгеймера

F00.9 Деменция при болезни Альцгеймера неуточненная

Симптомдар: ауру прогредиентті өтеді,тамырлық патология мен атрофияға байланысты.Ауру ұзақтығы 2 жылдан 10 жылға дейін.Кеш басталған деменция кезінде (65 ж.асқанда) прогредиенттік сатысы төмен болады.

Емі: транквилизатор мен нейролептиктердің қолдануын шектеу керек,интоксикацияның дамуына байл.Көп жағдайда жұлынми сұйықтығының қысымын төмендету мен гормональді преп.қолдану ұсынылады.Когнитивті дефициттен арылу үшін ноотропты терапия,холинэстреаза ингибиторы қолданылады,бұл терапия үздіксіз және жоғарғы дозада болу керек,мегавитаминді терапия (В5,В12,В2,Е тобындағы вит.мегадозасы).Холинэстераза ингибиторларынан такрин,донепезил,ривастигмин,физостигмин қолданылады.Паркинсонға қарсы препараттар ішінен юмекстің эффективтілігі жоғары.

5)Толеранттық туралы түсінік, ПАЗ қолдану кезіндегі физикалық және психикалық тәуелділік, толерантты туралы ұғым.

Толеранттылық-наркотикалық заттардың жаңа мөлшерін организмнің көтере алуы.ПАЗ дың физикалық тәуелділігі туралы келесі жағдайлар болса айтылады:

1)физикалық қажеттілік(влечение),нар.затты өзін бақылай алмай қолдану.Бұл қажеттілік адамның өзін басқару күшінен жоғары болып келеді.Адамның тәртібін қадағалайды.

2)абсинентті синдром (синдром отмены)-психоактивті заттарды бірден қолдануды қойғаннан ағзадағы бұзылыстардың көрінуі. Психоактивті заттар ағзаға түспегенде организм қажет дозаның керектігінің сигналдарын береді.

3)реактивтіліктің өзгергіштік синдромы:

Қабылдау формасының өзгерісі(ұйықтатқыш дәрілерді бастапқы кезде ұйқыны жөндеу үшін қолданса,кейін мастану мақсатында қолданады)

Толеранттылықтың өзгеруі.Үздіксіз психоактивті заттарды қолданғанда оған тәуелділк туындайды.Күнделікті доза қажетті эйфорияға алып келмейді,сондықтан дозаны жоғарлатуға мәжбүр болады.

Передозировка кезінде қорғаныс реакциясының жоғалуы.Қорғаныш реакциялары (құсу,лоқсу,терінің қышуы,тершеңдік,ықылық,сілекейдің шамадан тыс бөлінуі)-организмге мөлшерден тыс доза түссе пайда болады.Күнделікті дозаны ұзақ уақыт бойы қолданғанда қорғаныс реакциялары жойылады.

Психикалық тәуелділік:

1)психикалық қажеттілік (влечение) кезінде науқаста көңіл-күйдің,эмоцияның өзгерісі байқалады.Наркотикалық заттар тіралы айтқанның өзінде қажеттілікті эмоцияларынан көруге б/ы.

2)интоксикация кезіндегі психикалық комфорт-бұл жағдайды эйфориямен шатастырып алмау қажет.Бұл жағдайда науқас наркотикалық затты қолданғанда ғана өзін жақсы сезінеді.Егер өзіне қажетті дозаны алмаған жағдайда озін дискомфортта сезінеді.Қажетті доза алғанна кейін психикалықкомфортқа түседі.

эмоциональная опустошенность;

падение активности и энергетического потенциала,

вытеснение обычных стремлений и потребностей тягой к психоактивному веществу;

снижение интеллекта, образно говоря, «сохнет мозг»;

ухудшение памяти и снижение продуктивности умственной деятельности;

тревога и депрессия, раздражительность;

вспышки злобы и агрессии,

сужение круга интересов, снижение стремления узнать что-то новое;

пропадает желание что-либо делать;

повышается утомляемость.

6)сит.задача 40 жастығы еркек, әйелімен ажырасқан соң, екінші рет терапевттік бөліміне ұзақ ұстамалы ауруына

1) болашағы туралы үрейлі, ұйқысы нашар, таңертең өзін жаман сезінеді, таңғы сағат 4-ке жақын оянады, «энергия жетпеуінен» жұмыс істей алмады, кешке жақын науқаста ешқандай ауру мазаламайды. Спазмолитиктермен басылмайтын ұзақ ұстамалы бүйрек ауруы

2) Депрессивный синдром (соматоформная депрессия)

3)маскированная депрессия. Диф. Диангоз с астеническим синдромом, апатоабулическим

4) Общий осмотр, сбор анамнеза когнитивная (рациональная) и бихевиоральная (поведенческая) психотерапия. При состояниях легкой депрессии возможно применение только психотерапии, при умеренной и тяжелой – обязателен прием лекарств. Легкие и умеренные случаи могут лечиться амбулаторно, тяжелые случаи, а также наличие отчетливых суицидальных тенденций требуют госпитализации в стационар.

5) Плановое лечение.Медикаментозная терапия антидепрессантами должна быть индивидуальна и назначена специалистом. Эффект антидепрессантов возникает не ранее чем через 2-3 недели приема и наиболее полно проявляется через 6-8 недель. Прием препарата необходимо продолжить на протяжении нескольких месяцев и после того, как симптомы депрессии прошли, иначе возможен рецидив болезни.

5-Билет

1.Экономо эпидемилық энцефалит.Эпидемиология Қазіргі кезде бұл ауру сирек кездеседі.Ауру ағымы атипиялық.Ауру қаупі 20- 30 жас арасындағы адамдар,бірақ барлық жаста кездесуі мүмкін.Басқа аты- энцефалит Экономо, летаргический, энцефалит А. Ауру қоздырғышы  фильтрующий вирус,бүгінгі күні анықталмаған.Ауа тамшылы жолмен беріледі.Жедел сатыларында бас миының қабыну процестерімен сипатталады.  Клиникасы Классикалық формасы жедел фазасында температураның 38-39C жоғарылауымен басталады.Бас ауруы,құсу,бұлшықеттердің ауырсынуы,әлсіздік яғни жедел инфекциялық аурулардың белгілері байқалады.Жоғары тыныс жолдарының катаральды қабынуы болуы мүмкін.Қызба екі аптаға созылады.Бұл уақытта неврологиялық симптомдар байқалады.Осы ауруға тән симптомдардың бірі ұйқының бұзылуы,ұйықтап жатқан науқасты оятқанмен,ол қайтадан ұйықтай береді.Ұйықтағанда да әр түрлі позада ұйықтай береді.Бұл ұйқы екі аптаға немесе одан да көп уақытқа созылуы мүмкін Птоз,диплопия,анизокория,паралич взора,жарыққы қарашықтың конвергенция,аккомадация реакцияларының болмауы.Аргайла Робертсонның кері синдромы болуы мүмкін.Неврологиялық статуста горизонтальды және ротаторлық нистагм байқалады.Вестибульярлы бұзылыстар пайда болады.Созылмалы кезеңінде экстрапирамидалық симптомдар байқалады.Ол гиперкинездермен (хореоатетоз,миоклония,атетоз,блефароспазм,судорога взора)көрінуі мүмкін.Жедел сатысы психосенсорлық бұзылыстармен жүреді.Ауыр жағдайларында тыныс алу,жүрек жағынан өзгерістер, гипертермия, естің бұзылысы комаға дейін бұзылуы мүмкін. Вестибульярлық, нарколептикалық, эпилептикалық формаларын, эпилептикалық икотаны ажыратады.Диагностика Науқас ликворында плеоцитоз негізінен лимфоцитарлық,белокпен глюкозаның аздап жоғарлауы анықталады. Қанда: лейкоцитоз лимфоциттер мен эозонофильдердің, ЭТЖ жоғарлауы анықталады. ЭЭГ да генерализденген өзгерістер байқалады. Емі Бұл жағдайда науқас жылдам госпитализацияланады.Науқаспен болған адамдар бақылауға алынады.Симптоматикалық терапия вирусқа қарсы дәрілер,дегидратация,гормонотерапия,аллергияға қарсы дәрілер,  спазмолитиктер, атропин тәрізді заттар, сонымен қоса В тобының витаминдері тағайындалады.

2.Герпетикалық және цитамегаловирусты энцефалит Клиникасы ауру температураның жоғарлауымен жедел басталады.Менингиальды симптомдар тез пайда болады,жиі эпилепсиялық ұстамалар көрінеді.Ошақтық симптомдар орталық моно және гемипарез,гиперкинезбен көрінеді.Цереброспинальды сұйықтықта лимфоциттермен плеоцитоз,белоктың жоғарлауы 2-3г/л ге дейін,әлсіз ксантохромия анықталады. Диагностика Диагноз серологиялық реакциялар және ИФА әдісімен нақтыланады.КТ зерттеулері жүргізілед.Ауру ағымы ауыр.Сирек жағдайларда науқас сауығуы мүмкін,көп жағдайларда ошақтық симптомдар сақталады. Емі ДНК вирусының синтезін төмендететін препарттар тағайындалады:ацикловир.Ацикловир аурудың ерте фазаларында тиімді.ПЦР нәтижесі теріс болғанда ацикловирді тоқтатады.Симптоматикалық терапия,ұстамалар кезінде ұстамаларға қарсы ем жүргізіледі.

3.Естің сандық және сапалық бұзылыстары Сандық бұзылыстары:гипермнезия,гипомнезияГипермнезия өмірдің ерте кезеңіндегі ақпараттар актуализациялануы.Гипомнезия соңғы жылдарда болған оқиғаларды еске түсіре алмайды.Парамнезия естің сапалық бұзылысы,қате,жалған естеліктер.Конфабуляция кезінде науқас естен шығып қалған оқиғаларды науқас шын мағынасында болмаған оқиғалармен толықтырады.Мысалы космосқа ұшқанын,космоста аяқ киімін ұмытқанын есіне түсіреді.Псевдореминисценция болған оқиғаның орнын немесе уақытын қате есіне алу.Криптомнезия жасырын еске түсіру жатады.Өзінің жаңа идеясы.Эхомнезия өткен жылдар оқиғаларын қазіргі болып жатқандай сезінеді.Өзінің,туыстарының және таныстарының жас мөлшерін осы кезеңге сәйкестендіреді.

Тамырлы деменция Адамның бас ми тамырларының ауруларының нәтижесінде пайда болатын интеллектуальды қабілеттің нашарлауы.Тамырлар зақымдалғанда ми бөліктеріне оттегі келмейді,содан нерв жасушалары өледі.Соның нәтижесінде адамның күнделікті өмірдегі активтілігі тежеледі.Бас ми тамырларына ишемиялық зақымданулар пайда болады.Қысқа уақыттылық естен кету,тұрақсыз парездер,көру қабілетінің төмендеуі,интеллет төмендеуі,эмоцианальды лабильділік,жылағыштық,делирий байқалады. Белгілері:Когнитивті функция бұзылыстарының біркелкі болмауы. Ошақты өзгерістер:аяқтың бір жақты спастикалық гемипарезі,бір жақты сухожильный рефлекстердің жоғарылауы,Бабинский рефлексі оң болады,псевдобульбарный паралич .Анамнезінде цереброваскулярлық бұзылыстар болуы.КТ да өзгерістердің болуы.Емі:Этиопатогенетикалық,когнитивті функцияны жақсартушы дәрілер,симптоматикалық терапия жүргізіледі.

Наркоманиялық синдром Наркоманиялық синдром : Өзгерген реактивтілік синдромы,психикалық тәуелділік синдромы,физикалық тәуелділік с.Өзгерген реактивтілік синдромына кіреді:Қолдану формасының өзгеруі алкоголь қолданудан бас тарту.Толеранттіліктің өзгеруі.Алкоголизмде тәуелділіктің екі түрін ажыратады:тәртіптік және тіндік.Тәртіптік мастануда опытный алкоголик тез көзге түспейді,жаңа бастағандарға қарағанда.Наркотик қабылдауды жаңа бастаған тез көзге түседі,опытный наркоманды барлық дәрігер тани бермейді.Тіндік түрінде мастану дәрежесіне жету үшін наркоман наркотиктің дозасын жоғарлатып отырады.Қорғану реакцияларының жоғалуы ,мастану формасының өзгеруі жатады.Психикалық тәуелділік синдромы2) 1. Психикалық (обсессивное) қүмарту көңіл күйді анықтайды.Наркоман ойы наркотикте жболады.Наркотик қабылдағаннан соң көңіл күйдің жоғарлауы,наркотик болмаған жағдайда көңіл күйдің болмауы,өзіні жайсыз сезінуі байқалады.Наркоман наркотиксіз жағдайының жақсармауын түсінеді. 3) Физикалық тәуелділік Синдромы:1. Физикалық (компульсивное) құмарту, наркотикке талпынып тұрады.Организм интоксикацияға үйреніп қалған соң,наркотик қабылдамағанда организм бірінші сигнал береді наркотик қабылдау керектігі туралы.Науқаста:ашығу,шөлдеу,сексуальды құмарлық сезімдері пайда болады.Барлық мақсат наркотик қабылдау болады. Вегетативті симптомдармен жүреді: қарашықтың кеңеюі, гипергидроз,ауыздың шөлдеуі , гиперреф­лексия, тремор.2.Интоксикацияда науқастың жағдайы жақсарады.Науқас наркотиксіз өзін жақсы сезінбейді,жұмысқа қабілетсіз.Наркотиктің керекті дозасын қабылдпғаннан соң психикалық және физикалық комфортты сезеді3. Абстинентный синдром наркотикті соңғы рет қабылдаудан соң пайда болады Алкоголизмде бұл белгілер тез көрінед,бірнеше сағаттан соң .Бас ауруы,буын мен бұлшықеттерде ауырсыну,асқазан ішек жолдарының бұзылыстары құсу,іш өту,ұйқысыздық,ұстамалар көрінеді. 

65жастағы әйел 2сағат бұрын пайда болған оң жақ қол аяқтарында әлсіздікке байланысты ауруханаға жеткізілді.6жыл бұрын миокард инфарктін бастан өткізген. Неврологиялық синдромдар:гомолатеральды сол жақтық гемианопсия.Орталық солжақтық мимикалық бұлшықеттердің,тілдің парезі.Орталық сол жақтық гемипарез,патологиялық рефлекстер,рефлекстердің тірілуі оживление Топикалық диагноз:Беттің сол жақ бөлігіндегі сезімталдықтың бұзылуы(оң жақ жарты шар,сәулелік тәж) Қыртысты ядролық жолдың зақымдалуы Алдын ала клиникалық диагноз:Ишемиялық инсульт (каротидті жүйе) Қосымша зерттеу әдістері:МРТ,холестеринді,жалпы және бх қан анализін тексеру,ЭКГ,артерияларды дуплексті сканирлеу,МР ангиография Емдеу:Базистік және спецификалық терапия Бірінші Асқынудың алдын алу үшін АҚ 200|120 болғанда гипотензивті дәрілер, маннитол ісінуде,су электролит алмасуының регуляциясында,профил,аяқ қол веналарының тромбозында.Екінші алғашқы үш сағатта тромболизис,антиагреганттар,нейропротекторлар глицин,вазоактивті препараттар кавинтон,реополиглюкин,пентоксифиллин.

6-Билет

Полиомиелит. Миелит. Полиомиелит – жұлынның алдыңғы мүйіздерінің қозғалтқыш нейрондарына троптық әсері бар вируспен шақырылған жедел инфекциялық ауру, бұлшық еттердің атрофиясына және параличіне алып келетін деструкция. Жіктелуі: А. Салданбаған формасы: абортивті, менингеальді. Б. Салданған формасы: жұлындық, понтиндік, бульбарлы, бульбожұлындық, понтожулындық, бульбо-понтожұлындық. Этиологиясы: қоздщырғыш құрамында РНК сы бар вирус. Семейство Picornaviridae рода Enterovirus. 3 серотипі бар. Қоздырғыш жұлынның сұр затының мотонейрондарын және бас нервтерінің қозғалтқыш ядроларын зақымдайды. Вирус жедел стадиядағы науқастардың, дені сау вирус тасымалдаушылардың, аурудан жазылғандардың мұрынжұтқыншақ шырышты қабатынан бөлініп шығады. Көбіне ас қорыту трактсі арқ жұғады. Вирустың ену жолы жұтқыншақ, тонзиллоэктомиядан кейінгі жалған миндалиндер болуы мүмкін. Эпидемиология: полимиелит көбіне 5 жасқа дейнгі балаларды зақымд. 200 жағдайдың біреуінде қайтымсыз паралич дамиды. осы салданған науқастардың 5-10 пайызы тыныс алу б/еттерінің параличінен қайтыс болады. Клиникасы: Препаралитикалық стадия. Осы стадияның ағымында 2 фазаны ажыратады. 1ші фазада лихорадка,бас ауру, ұйқышылдық н/е ұйқысыздық,тершеңдік, жұтқыншақтың гиперемиясы, асқазан-ішектік бұзылыстар(анорексия, құсу, диарея). Бұл фаза1-2 күнге созылады. Кейде уакытша сауығу болуы мүмкін н/е 2ші фазасына өтеді. Бұл кезде айқын бас ауру ж/е арқа,аяқтардың ауруы,бұлшықеттердің әлсіздігі болады. Салдану болмаса науқас жазылады. ЖМС- кысым жоғары,плеоцитоз(1 мкл 50-250 ). Белок ж/е глобулиндер жоғарылайды. Глюкоза нормада. Бұл стадия 1-2аптаға соз. Паралитикалық стадия. Жұлындық формасы: аяқтарда ауырсыну,бұлшықеттердің қысымға жоғары сезімталдығы байқалады. Салдану жайылмалы н/е локализденген болуы мүмк. Ауыр жағдайларда кимылда мүмкін емес. Асимметриялық салдану байқалады: дененің 1 жағында б/еттер қатты зақымданады,1 жағында сақталады. Жақсару 1 аптадан соң басталады. Терең ж/е тері рефлекстерінің төмендеуі н/е жойлуы болады. Бағаналық форма( полиэнцефалит): мимикалық б/еттердің,тіл, жұтқыншақ көмейдің салдануы байкалады. Бас айналу, нистагм болуы мумкін. Тыныс алу, журек-кантамырлық орталықтардың да зардап шегуі мүмкін. Диагностика: люмбальды пункция. Емі:тыныштық, препаралит стадияда физ.активтілік ауыр параличтерге әкелуі мүмкін.Тыныс алуы бұзылмаған науқ емдегенде рибонуклеаза в/м. жедел ст көп сұйықтық. Ауырсынуды басу үшін ж/е тыныштандыру үшін анальгетиктер ж/е седативті препараттар(диазепам). Жеңіл пассивті қозғалыстар. А/б пневм.ң алдын алу үшін тағайынд. Тынсы алу жетк.болса ИВЛ. Науқасты дұрыс қалыпта жатқызу керек. Витаминдер, физиотерапия.

Миелит жұлын миының ақ ж/е сұр затының қабынуы. Жіктелуі: Ағымы бойынша: жедел,жеделдеу.соз. Жайылуы б/ша: диффузды, көпошақты, шектелген. Даму мех б/ша: 1шілік и 2шілік. Этиология: инфекционды, интаксикационды, травматикалық миелиттерди ажыратады. Инф.ды миелит біріншілік ж/е екіншілік б.б. 1шілік дамуда нейротропты вирустардың қоздырғыштары әсер етеді: белдемелі герпес, цитомегаловирус, Эпштейн Барр вирусы. 2шілік организмдегі іріңдік процестердің асқынуы әсерінен дамиды: менингококты,іріңді менингит. Интоксикационды миелит сирек кезд. Ауыр экзогенді улануларда н/е эндогенді интоксикация әсерінен дамуы мүмкін. Травмалық миелит омыртқаның ж/е жұлынның ашық н/е жабық травмасында,2шілік инфекция қатар жүргенде дамиды. Клиникасы. жалпыинфекц симптомдар фонында жедел н/е жеделдеу дамиды: жоғары темп 38-39,қалтырау,недомагание. Невролог көріністер аяқта,арқада,кеудеде ауырсунулар мен парестезиялармен басталады. 1-3 күннен соң қозғалтқыш, сезгіш бұзылыстар дамиды. Невр/қ симптомдардың көрінісі патологиялық процеске б/ты. Жұлынның белдік бөлімінің миелитінде аяқта перифериялық парапарез н/е параплегия, терең рефл болмауы, жамбастық бұзылыстар зәр ж/е нәжіс ұстай алмауымен көрінеді. Жұлынның кеуделік бөлімінің миелитінде аяқтың спастикалық параличі гиперфлексиямен,клонуспен,патолог рефл.мен брюшной рефл.ң жоғалуымен көрінеді. Жұлынның мойын бөлімінің жуандаған жерінің зақ.да жоғарғы бос(вялая) ж/е төменгі спастикалық параплегия дамиды. Жұлынның жоғарғы мойын бөлімінің зақ.да спастикалық тетраплегия ,диафрагмальді нервтің зақ.нан тыныс алудың бұзылыстары дамиды. Диаг: ЖМИ-белоктың жоғарылауы, плеоцитоз. клеткада полинуклеарлар и лимфоциттер б.м. Қанда- ЭТЖ жоғары, лейкоцитоз формуласының солға ығысуы. Емі: кең спектрлі а/б . жоғарғы темп ауырсыннуды басу үшін антипиретиктер. глюкокортикоидты гормондар 50-100мг тәул. Ойықтардың алдын алу үшін жүргізілетін шаралар. Массаж, пассивті ж/е активті ЛФК, иглотерапия,физиотерапия. Вит В,прозерин,дибазол. Бірден п.б спастикада седуксен,элениум т.б. Санаторлы-курортты ем.

2 Цереброваскулярлы аурулар.Ми инфаркті Бас миы ауруларының тобы,ми қан айналымын зақымдайтын церебральді тамырлардың патологиялық өзгерістерімен көрінеді. Жіктелуі:

I60-субарахноидальды қан құйылу.

I61-миішілік қан құйылу

I62- басқа травмалық емес басішілік қанқұйылу

I63- ми инфарктісі

I64- инсульт,қанқұйылу н/е инфаркт екені анықталмаған

.I65- ми инфарктіне алып келмейтін прецеребральді артериялардың бітелуі ж/е стенозы

I66-ми инфарктісіне алып келмейтін церебральді артериялардың бітелуі ж/е стенозы

I67-басқа цереброваскулярлы аурулар

I68- баска классифицикацияланған ауруларда ми тамырларының зақымдалуы.

I69- последствие цереброваск болезней.

Қауіп факторы: кәрілік жас,АГ, гиперхолестеринемия, церебральді ж/е прецеребральді артериялардың атеросклерозы, темекі, жүрек ауруы( жыбырлы аритмия, МИ) қант диабеті т.б

МИ ИНФ: ми артериясы н/е бастың магистральды артериясының стенозы әсерінен болған қанайналым жеткіліксіздігінен туындаған нейрональды ж/е глиаьды структураның метоболизмінің бұзылуынан түзілген некроз ошағы.Эпид: көбіне 70 жастан асқан науқастарда кезд. Клин: жедел, кейде жай дамитын ошақты симптомдар. Алдыңғы милық артерия: қарама қарсы жақтағы аяқтың спастикалық салдануы –қолдың проксимальді ж/е аяқтың дистальды бөлімі,қолдың парезі. Хватательный рефл Янишевского. Патологиялық Коханский симптомы. Екі жақты ошақта- психиканың бұзылуы(критиканың, естің төмендеуі). Сүйелді дененің зақымдануы әсерінен болған сол қолдың апраксиясы (сол жақты ошақта). Орт ми арт: контралатеральды гемиплегия. Гемианестезия. Гомонимді гемианопсия. Солжартышарлық инфарктте- аралас типті афазия, оңжартышарлықта – анозогнозия. Артқы ми арт: гомонимді гемианопсия н/е жоғарғы квадратты гемианопсия, амнезия,дислексия,агнозия,түстік амнестикалық афазия, жеңіл контралатеральді гемипарез(көбіне аяқтцың проксим.бөлімінде),контралат гемианестезия, гемиатаксия,кейде гемибаллизм. Ішкі ұйқы артериясының бітелуі: жартышардың орт-лат бөлімінде инф дамуына әкеледі. Орт ми арт зақымдануындағыдай бұзылыстар болады, көз көруінің бұзылыстары( перекрестный оптико-пирамидный синдром). Вертебральды-базилярлы бассейн өрімдерінің окклюзиясында ми қыртысының әртүрлі бөлімдерінің ж/е мишықтың функциясының бұзылу симптомдары болады. Вебер, Фобилл, Мильяр-Гублер гемипарездері,псевдобульб парез(дизартрия,дисфагия, дисфония),эмоциональді лабильділік. Базилярлы арт толық бітелсе тез өлімге әкеледі. Диаг: КТ, МРТ, МГангиография. Егер КТ, МРТ болмаса люмбальды пункция жасауға болады. Ұйқы арт тексеру: доплерогнрафия,дуплексті сканирование. С.қ электроэнцефалография,сцинтиграфия,лаб тексерулер жүргізуге болады. Емі: антикоагулянттар: гепарин 5000ед әр 4-6 сағ тері астына 4-14 күн. Жоғары АҚ да антикоагул тағайындамайды. Антиагреганттар: ацетилсалицил қышқ (тромбо АСС) 100мг күніне 2 рет; дипиридамол 75 мг тәулігіне; тиклопидин 250мг күніне 3 рет. Вазоактивті препараттар: винпоцитин(кавинтон) 10-20мг/тәул в/в капельно физ.еріт бірге 10 күн сосын пероральды 5 мг күніне 3 рет 2 ай ; актовегин 5 мл в/в кап н/е в/м 20 күн; кортексин 10мг в/м 10 кун. Ми ісігін төмендету үшін глицерин,маннитол, лазикс енгізеді. Оперативті ем: эндартерэктомия,экстра-интракаротидное шунтирование,стинтирование сонной арт.

3 нейро ЖИТС. ВИЧ-инфекция – антропонозды вирусты инфекция. Баяу прогрессирленетін иммунодефицитпен ж/е осымен б/ты 2шілік инфекцияның,ісіктік процестердің дамуымен көрінеді. Өлімге әкеледі. Соңғы сатысы иммунды жүйенің толық декомпенсациясымен байқалады-СПИД. Этиология: қоздырғыш ретровирустар тұқымдастығына жатады. 56 градус температурад 30мин өледі. Вирус этанол, эфир, ацетон, дезинфекциялық заттар әсер еткенде тез өледі. Вирустың 2 типі бар. Эпид: инф көзі-ауру адам. Таралу жолы- жыныстық қатынас, парентеральды,трансплацентарлы. Классиф: 1стадия- инкубация( 2-6 апта ж/е одан да көп) 2 стадия –біріншілік көріністер: мононуклеоз тәрізді синдром, симтомсыз ж/е генерализденген лимфаденопатия фазасы. Бас ауруы, миалгия,артралгия. 3 стадия- екіншілік аурулар 10 пайызға дейн салмақ жоғалту; терінің,шырышы қабаттардың ж/е ішкі органдардың саңырауқұлақ,вирус,бактериямен зақымдануы, белдемелі лишай, Капоши локализденген саркомасы, өңеш кандидозы, нерв жүйесінің зақымдалуы. 4 стадия – терминальді. Клин: неврологиялық көріністер СПИД пен ауырған науқастардың 2/3 кездеседі. Ерте неврологиялық бұзылыстар 8-12 аптадан соң байқалады. Бас ауру ж/е қызба фонында менингеальды белгілер ж/е бас нервтерінің зақымдалу симптомдары байқалады. Ликворда шамалы лимфоцитарлы плеоцитоз. Бауыр, көкбауыр, лимфалық түйіндер ұлғаяды. Диаг: ИФА Емі: вирусқа қарсы препараттар тағайындалады; зидовудин (ретровир,ацидотимидин) 200мг 6рет күніне. Залцитабин 0,75 мг 3рет күніне. Интерферона , виферон, саквинавир, индинавир,тимоген.

4.Пик ауруы кезіндегі деменция. Ауру 50-60 жас аралығында п.б. Характерінің өзгерісі,әлеуметтік тәртіптің төмендеуі,интеллектің и естің төмендеуі,сөйлеу функц бұзылысы,апатия,эйфория. Экспирамидальды жүйенің бұзылыстарымен көрінеді. Маңдайлық ж/е шүйделік бөлімдердің атрофиясы п.б. F02. Диагн.критерий:1.прогрессирленген интеллектуальды төмендеуі жай басталады 2. маңдай симптомдарының болуы. Келесі көріністердің кеміне екеуі болуы а)эмоциональдың жазықтануы б) әлеуметтік тәртіпетің төмендеуі(огрубление) в)тежелу г)апатия н/е алаңдаушылық д) афазия 3. бастапқы этапта шүйде бөлімі қыртысының функц ж/е жадының салыстырмалы сақталуы. Емі: нейролептики: этапиразин,галоперидол,рисполепт, трифтазин. Ұйықтататын ж/е тыныштандыратын: аминазин, тизерцин. Транквилизаторлар: седуксен, реланиум, феназипам, нозопам.Антидепресанттар: флукокситин, амитриптимин.

5 Жедел алкогольдік интоксикация. Жеңіл дәрежесі-қан құрамында алкоголь 2% көп емес. Адамда эйфория жағдай, терінің жеңіл қызаруы, қарашықтың ұлғаюы,жоғары тершеңдік, зәршығарудың жиілеуі. Сөздері байланыссыз, қатты. Бұндай жағдай ұзаққа созылмайды ж/е жеңіл өтеді. Орташа – 2-3% жүргенде теңселе бастайды,жүрісі түзу емес. Сөздері түсініксіз, өзінің сөзін ж/е іс әрекетін дұрыс бағалай алмайды. Егер мастанудың осы дәрежесіндегі науқасты тыныштық жағдайда қалдырса ол тез ұйықтап қалады. Таңертең әлсіздік, қатты шөлдеу, тәбеттің болмауы, лоқсу ж/е құсу болуы мүмкін. Ауыр интоксикация – қан құрамында алкогольдың мөлшері 3% дан асып кеткенде дамиды. Бұл жағдайда адамда тыныс алудың бұзылуы тіпті жүрек тоқтауы да болуы мүмкін. Кей жағдайларда оглушение туындайды,содан соң кома.

задача.Врач бригады скорой помощи фиксирует у пациента тремор, расширение зрачков, насморк, частое чихание, кашель и обильное слезотечение:

Задача:

1. Тремор, мидриаз, тревожность, бессонница.

2. Абстинентный синдром

3. F 11.3 – синдром отмены вызванный употреблением опиатов.( ПАВ)

4. Экстренная помощь в стационаре ?показания

5. Дезинтоксикационная терапия – sol. Glucosae 5%, 400мл + Acidum ascorbinlcumi 5% 5мл в/в капельно, Вит. В1, В6 в/м 4-5мл. sol. Bruzepami 0.5% 2.0 мл, в/м, утром и вечером

Лечение аффективного расстройства после синдрома отмены: 2,5% р-р аминазина по 1-3 мл в/м 5-7 дней. Ноотроп – пирацетам 3-4 г в сут в/в.

7–билет

Цереброваск.ауру-р.Жікт.Қауіпфакт.Миішілікқанқұй.Эпид.Клин.Диаг.Ем.Цереброваскулярлы аурулар-церебральды қан тамырларының патологиялық өзгерістерімен және бұзылыстарымен сипатталатын бас миының аурулар тобы.Себеп/і:бас миы қан тамырларының тарылуына әкелетін және қанайналымының төмендеуіне әкелетін АГ және атеросклероз.Осы аурулар көбінесе қант диабеті,шылым шегу,жүректің ишемиялық аурулары әкелуі мүмкін.Жікт: МКБ-10 бойынша Жедел және Созылмалы болып бөлінеді.Соз:бас миының қанмен жеткіліксіз қамтамасыз етілуінің бастапқы көріністері,дисциркуляторлы энцефалопатия және миопатия.Жед:ми қанайналысының өткінші бұзылымдары,инсульт-ишемиялық,геморрагиялық және аралас.Жиі болатын себебі АГ.Көбінесе 45-60жас аралығында ауырады.Аурудың клиникасы жедел басталады.Қатты бас ауруы,кенет есінен танып қалады,құсу,лоқсу,делирий,парциальды және генерализденген талмалар.Ауру кенеттен басына соққы тигендей болып басталады.Неврологиялық симптомдар тез айқындалады(бірнеше сағат,кейде 1-2күн).Сіңір рефлекстері басыңқы.Жартышардағы үлкен қан құйылулар гемипарезге әкеледі.Ж/е оның көбі бірнеше күн аралығында өліммен аяқталады.Диагн.:ЭЭГ,Эхо-ЭГ,РЭГ,МРТ,КТ, егер КТ анықтамаса онда люмбальды пункция.Емі:симптоматикалық,антикоагулянтты және антитромбоцитарлы препараттарды тағайындауға болмайды.Вазоактивті препараттарды қолд:кавинтон,винпоцетин.Склероздануға қарсы преп.,қан реологиясын жақсартатын және антиагреганттар(ацетилсалицил қышқ.),ноотропты және нейропротекторлы преп.,антигипоксанттар,транквилизаторлар,вит.Е ж/е В.

2.Масалық вирусты энцефалит.Жікт.Этиол.Эпид.Клин.Диаг.Ем.Маса энц (энцефалит В,жапондық,жаз-күздік,Примор аймағының энц).Этиол.: қозд/сы-нейротроптық вирус.Ауруды масалар таратады.Вирус қан арқылы өрістейді.Инкубациялық кезеңі 5-15күнге созылады.Эпид.:Ауру Оңт.Батыс Азияда(Жапония,Корея,Қытай)кеңінен тараған.Ресейдің Қиыр Шығысы мен Приморье аудан-да кезд.Ауру-ң таралымы тамыз бен қыркүйекте аса жоғары(80%дейін).Клин.:ауру шұғыл басталады.Жалпы дерттілік,қалтырау,аса қатты бас ауруы,лоқсу,құсу п.б.Дене қызуы 40-41көтеріледі.Жалпы инфекц-қ симптом-р болуы мүмк.:брадикардия,тахикардия,бет гиперемиясы мен конъюнктивалар,ауыз-ң құрғауы,герпетикалық қызарулар,геморрагиялық бөртпелер.Алғашқы күн-н басты менингеальды симптомдар қосылады.Кейбір жағдай-да сандырақ,галлюц-я,психомоторлы қозу-р.Жалпы бұлш.ет құрысу-р,тоникалық ж/е клоника-қ талма-р,патол-қ рефлекстермен ж/е клонус-н геми-, монопарез-р.Жапондық энц соңы-н ұзаққа созылатын астения,вегет-қ дистония,псих-қ бұзылым-р сақт қалады.Резидуальдық ошақ-қ симптом-р да(гемипарез-р,афазия,көру қабілет-ң төменд)көрініс береді.Диагн.:РСК ж/е РН көмегімен диагн жүрг.Комплемент байланыстырушы ж/е нейтрализдеуші антидене-р ауру-ң екінші аптасында пайда болады.Иммунитет көбінесе тұрақты болады.Ауырған науқас-да көп жыл-р бойы рН оң болады.Ликворда ақуыз мөлшері жоғары.Лимфоцитарлы плецитоз.Қанда нейтрофильді лейкоцитоз,СОЭ жоғары.Емі:ауруды емдеу-ң тиімді тәсілі әлі белгісіз.Дезинтоксикациялық ж/е дегидратациялық терапия,шокқа қарсы арнайы преп(реополиглюкин тамыр ішіне, 5% глюкоза еріт+натрий хлор еріт.,лазикс ж/е т.б).Кортикостероид-р.Тамыр ішіне ангиопротекторлы преп.:аскорбин қышқ.,кальций преп.ж/е т.б.

3.Паранойяльды, параноидты,парафренді синдром-р.Паранойяльды синдр-сандырақ синдромы,біріншілік сандырақ,шынайылық факттарын сандырақта интерпритациялау,қате пікірді негіздеу үшін дәлелдер жүйесі келтіріледі.Сандырақ біртіндеп,доминантты идеялардан аса бағалы идеялар сатысына өту арқылы түзіледі.Бұған,аффективті реакция-ң күштілігімен ж/е регидтілігімен,ал ойлау ж/е әрекет саласында-байымдылық ж/е детализацияға бейімділік пен тұлға ерекшелік-і ықпал етеді.Параноидты синдр деп сандырақ дамуының параноидты сатысы да аталады.Бұл сатыда бұрын паранойяльды сандыраққа сәйкес келген қате пікірлер жүйесі сақталуы мүмк.,бірақ оның ыдырау белгілері табылады:жүріс-тұрысында оғаштық,сандырақ мазмұнының басым аффектке ж/е галлюц-ға тәуелділігі,олар да параноидты сатыда п.б.Галлюцинаторлы-параноидты синдр-р өзара органикалық байланысты галлюцинаторлы ж/е сандырақ-қ бұзылыс-р әр түрлі арақатынаста көрінетін синд-р.Егер галлюц басым б/са галлюцинаторлы синдр деп,сандырақ идеясы басым б/са параноидты деп атайды.Парафренді синдр-фантастикалық сандырақ синдромы.Ол созылмалы ж/е жедел түрде болады,қандай да болмсын сандырақ түзілуінің соңғы сатысы болып таб.ж/е психикалық функц-ң ауыр бұзылысына сәйкес келеді.Соз.сандырақта парафренді синдр біртіндеп ақыл кемдігіне ауысады,жедел түрінде онейроидты типтегі сана күңгірттенуіне ауысады.Парафренді сандырақ құрамына ұлылық идеясы қатысады.Сандырақ-қ идея-р оғаштықпен,гротескілікпен ерекшеленеді,табанды тұжырымдау ешқандай дәлелсіз келтіріледі

4.Маниакальды эпизод(Клин.,АХЖ-10 б/ша диаг.крит.,емі)Маниакальды синдр өзінің классикалық вариантында психопатологиялық симптом-ң триадасынан тұрады:

1)көңіл-күйдің көтерілуі;

2)ойлау ағымының жылдамдауы;

3)сөздік-қимылдық қозу.Бұл-синдромның облигатты (негізгі ж/е тұрақты кездесетін) белгі-і.Жоғары аффект психикалық қызметтің барлық саласына әсер етіп,екіншілік,яғни тұрақты емес маниакальды синдр белг-ң пайда болу үрдісінде гипермнезия,ойлауда-өз мүмкіндік-і мен өз тұлғасын асыра бағалау,қысқа уақыттық ұлылық сандырақ идея-ы,эмоциональды реакция/да-ашушаңдық,еріктік салада-тілек,әуестік-ң өсуі,зейіннің жылдам ауыспалылығы;мимика,пантомимика ж/е науқас-ң бүкіл сыртқы болмысы қуаныш белгісін бейнелейді.

АХЖ-10 бойынша

Ғ30-маниакальды эпизод.

Ғ30.0-гипомания;

Ғ30.1-психикалық симптомсыз мания;

Ғ30.2-психикалық симптомдармен мания;

Ғ30.8-басқа маниакальды эпизодтар;

Ғ30.9-маниакальды эпизод анықталмаған.Емі:нормотимиктер(карбамазепин,вальпроат қышқ.),ламотриджин,нейролептик-р(галлоперидол,хлорпромазин),антидепрессант-р(тианептин,миансерин,т.б.)

5.Алкогольды мастанудың атипиялық түрі.Атипиялық алкогольды мастану басқа психиатриялық патологиялары(ЦНС-тың органикалық зақымд-ы,психопатия-р,аффективті бұз-р,т.б.)бар науқастардың алкогольды заттарда қолдануы нәтижесінде пайда болады.Клиникалық формасына қарай: Дисфориялық мастану ЦНС-тың органикалық зақымдану-ы,эпилептоидты психопатия-ы бар науқас-да кездеседі.Мастанудың көрінісі агрессиямен,конфликттілікпен жүреді. Депрессиялық мастану циклотимия ж/е невротикалық бұз-ы бар науқас-да кезд.Олар алкогольды көңіл-күйді көтеру үшін қолд.Науқас-р өзін-өзі тұлға ретінде аса ұлылықпен бағалайды.Депрессия кезінде суицидальды жағдай-р болуы мүмк. Гебифреникалық мастану мас адам-р өздерін бала сияқты ұстайды.Орынсыз әзілдейді. Истериялық мастану көбіне истероидты психопатия-да кезд.Науқас-р өздеріне көп көңіл аударғы-ы келеді.Алкогольды демонстративті қабылдайды.Көбінесе шынайылыққа қарағанда өзін мас ретінде көрсеткісі келеді. 6.Ер адам 67жас...10жыл

ҚД.-Неврологиялық синдр-р: Анозогнозия.Орталық оң жақты гемипарез,жамбас бұзылыстары.

-Топикалық диагноз:Ішкі капсуланың сәулелі шоғырының зақымдалуы.Прецентральды иірімнің,парацентральды бөлік. ----Алдын-ала клин.диагноз:Ишемиялық инсульт(каротидты жүйе).

-Қосымша зерт.әдіс-і:Жалпы қан анализы,қан-ң бх анализы,холестерин мөлшерін анықт.,ЭКГ,артерия-ды дуплексты сканирлеу. –Емдеу:Базисты ж/е спецификалық терапия.Бірінші-асқынудың алдын-алу үшін профилактика (АҚ 200/120 болғанда гипотензивті преп.,маннитол-ісінуді,су-электролит алмасуын реттеу үшін).Екінші-алғашқы 3сағатта тромболизис,антиагрегант-р,нейропротектор/р-глицин,вазоактивті преп/р-кавинтон,реополиглюкин,пентоксифиллин.

5. Лечение:

Антикоагулянты: гепарин, варфарин (5 мг/сут в первые 4 дня. На 5-й день поддерживающую дозу 2,5-7,5 мг/сут)

Антиагреганты: трентал(0,6 мг/кг/час макс 1200мг в сут), дипиридамол(25 мг 3р/сут)

Гипербарическая оксигенация

Тромболизис(актуально в первые 3 часа) активатор тканевого плазминогена – Альтеплаза (9 мг/кг (максимум 90 мг) и вводится инфузионно капельно на протяжении 60 мин. 10% общей дозы изначально назначают в/в струйно.)

Базис-терапия: ИВЛ, санация дых.путей, предотвращение отека мозга(контроль сут.диуреза, ОЦК), стабилизация АД, купирование болевого синдрома, борьба с гипертермией.

Нейропротекторы: Цераксон 0.5 - 1 г 2р/сут в/в

8-билет

1.Цереброваск.ауру-р.Жікт.Қауіп факт.Ми қан айналымының өтпелі бұз-ы,мидың соз.ишемиясы.Эпид.Клин.Диаг.Ем.Цереброваскулярлы аурулар-церебральды қан тамырларының патологиялық өзгерістерімен және бұзылыстарымен сипатталатын бас миының аурулар тобы.Себеп/і:бас миы қан тамырларының тарылуына әкелетін және қанайналымының төмендеуіне әкелетін АГ және атеросклероз,ірі қан тамыр-н ж/е шеткі қан тамыр-н келетін микроэмболия-р,кішігірім қан құйылулар (плеториялық форма),аздаған жібу ошақтары (ишемиялық форма) және гипертониялық криздер әсер етеді.Осы аурулар көбінесе қант диабеті,шылым шегу,жүректің ишемиялық аурулары әкелуі мүмкін.Жіктелуі: МКБ-10 бойынша Жедел және Созылмалы болып бөлінеді.Соз:бас миының қанмен жеткіліксіз қамтамасыз етілуінің бастапқы көріністері,дисциркуляторлы энцефалопатия және миопатия.Жедел:ми қанайналысының өткінші бұзылымдары,инсульт-ишемиялық,геморрагиялық және аралас.Бас миының гемодинамикасының бұзылуы нәтижесінде кенеттен пайда болған қысқа уақытты ошақтық неврологиялық симптомдары ми қанайналысының өтпелі бұзылысы д.а.Ми қанайналысының өткінші бұзылымдары кезінде ми зақымдануының белгілері бірнеше минут,сағат (тәулік соңына дейін,яғни 24сағат) өткен соң тегіс жойылады.Клин.:жалпы милық симптом-р:бас ауруы,лоқсу,құсу,бас айналу,жалпы әлсіздік.Ошақтық ж/е өткізгіш симптом-р патол-қ ошақтың бас миы тамырлық бассейніндегі орналасуына байл.Ішкі ұйқы артериясы қанмен қамтитын аймақта болатын өткінші ишемиялық ұстама патол-қ ошаққа қарама-қарсы жақтағы қол н/е аяқтағы тұрақсыз парез бен сезімділіктің бұзылғандығы арқ.білінеді.Сонымен қатар сөйлеу мүмкіндігі,көру қабілетінің уақытша бұзылуы да мүмк.Вертебральды-базиллярлық жүйе арқ қанмен қамт-з етілетін субтенториялық кеңістікпен жартышар-ң артқы бөлік-не орн-н құрылым-да болатын өткінші ишемиялық ұстама-ға синкопальдық жағдай,бас айналу,тепе-теңдік бұзылуы,атаксия,нистагм,диплопия,фотопсия,гомонимдік гемианапсия тән. Диагн.:УЗД,РЭГ,ЭЭГ,магнитты-резонансты ангиография,сонымен қатар бас қаңқасы-ң,мойын омырт-ң,бас ми тамыр-ң рентегнологиялық зерттеу-і.Емі:алғашқы күн-де қатаң түрде төсек режимі.АД қалпына келтіру,ми қанайн.жақсарту,қан-ң ұю жылд-н төмендету,тамыр қабырғ-ң өткізг төменд,миішілік қысымды төменд,ми ісінуін болдырмау,ми метаболизмын жақсарту,жүрек қызм жақсарту.Диуретик(гидрохлоротиазид 12,5-50мг/сут),АПФ ингибитор-ы(каптоприл,эналаприл),кальций канал-ң блокатор-ы(нифедипин,верапамил),антиагрегант-р(аспирин,тромбо-АСС,курантил)антикоагулянт-р(гепарин,фраксипарин,клопидогрель).Қатты бас ауру-ы болса спазмовералгин,седалгин.

2.Жеке жүйке-ң,жүйке түбіршік-ң ж/е тармақ-ң зақымд.Жікт.Этиол.Эпид.Клин.Диагн.Емі. -Көру нервісі/ң невриті.Екі н/е бір көз/ң соқырлыққа ұшырауымен сипат-ды.Көбінесе 18-50жастағы әйел/р ауырады.Жікт.:ретробульбарлы неврит ж/е интракраниальды.Этиол.:Көбінесе шашыранды склерозда,вирусты инф/да(қызамық,қызылша,эпид/қ паротит,мононуклеоз,теміреткі),т.б.нерв жүйе/ң инф.(мерез,туберкулез,криптококкоз,саркоидоз)+саңырауқұлақ/р.Клин.:бірнеше сағ н/е тәулік ішінде бір н/е екі көз/ң көруі нашарлайды.,жарықты қабылд төменд.,центральды н/е парацентральды скатома/р болуы мүмк.,көзді қозғалтқан кезде ауырсыну сезімі.Жарыққа реакц әлсірейді,ал біріккен фотореакц керісінше кеңейеді(Маркус Гунна қарашығы).Диагн.:офтальмоскопиялық зерт/р,диагнозды нақтылау үшін бас миы/ң ж/е орбита/ң КТ,МРТ.Емі:антибиотик/р,вирус/ға қарсы преп.,микроциркуляцияны жақсартатын преп.(никотин қышқ.,пентоксифиллин),гидрокартизон,преднизолон 1мг/кг/тәу 2апта,кейін оны 1-2аптаға қысқартады.Жиі метилпреднизолонмен пульс терапия жүрг.:30мг/кг тамыр ішіне 30 мин әр 6 сағ сайын(жалпы 12доза),кейін пероральды преднизолон тағайынд 1-2апта. –Үшкіл невр/ң невралгиясы курковая аймаққа жанасқан кездегі ауырсыну/н сипат/ды.Курковая аймақ:ерін,мұрын-ерін іркіс/і,мұрын қанат/ы,қас аймақ/ы.Жікт.:2формасы бар:біріншілік(эссенциальды,идиопатиялық,типті) ж/е екіншілік(симптоматикалық).Этиол.:бас сүйегі артқы ойығының артерия н/е вена/н үшкіл нерв/ң басылып қалуы, бас сүйек/ң негізгі каналы/н өтетін жерінде компрессияға ұшырауы.Тума н/е соз/лы сырқат/р(синусит,кариес).Сирек жағд көпір-мишық/қ аймағын/ғы ісік/р.Клин.:төзімсіз ауырсыну,ұстама/р,бірнеше сек/н бірнеше мин/қа соз/ды ж/е кенет басылады.Ұстама аралық уақытта ауырсыну болмайды.Көбінесе ұстама/р вегетативті көрініспен(бет гиперемиясы,жас ағу,гиперсаливация)жүреді.Шайнау ж/е мимикалық бұлш.ет/ң рефлекторлы жиырылу.Ұстама кезінде науқас/р бір қалыпта тұрып қалады,қорқыныш сезімі болады.Көбінесе 2-3-ші тармақ/р зақымд.Невралгияда ауырсыну әртүрлі сипатта(ашитын,кесетін,шаншитын,тоқ соққандай,жарылғандай) болады.Емі:ұстамаға қарсы преп.-карбамазепин(фенлепсин,тегретол) доза/ы индивидуальды тағайынд.Ішке 1таб бастап 0,2гр 1-2рет күніне;кейін дозаны үлкейтеді 1/2таб н/е 1таб.Спазмолитикалық ж/е тамыр кеңейтетін преп.Новокаинмен ингаляция,амидопирин,диадинамикалық тоқ/р,ультрафонофорез+гидрокартизон.Медикаментозды терап көмектеспесе,хирургиялық. –Бет нервісі/ң невриті.Жиі суық мезгіл/де түрлі жаста ауырады.Этиол.:жиі себеп-инфекция.Суықтау(автомобильде ашық тереземен жүргенде,ашық тереземен ұйықтау).Отит,паротит,қабыну проц/ң,неопластика/ң асқынуы болуы мүмк.Клин.:жедел басталатын мимикалық бұлш.ет-ң параличымен көрінеді.Нервтің екі жақты зақымд-н жүреді.Басында құлақ ж/е емізікше өсіндісінде жеңіл ауырсыну болады.Кейде жас ағуы мүмк.Шилоемізікшелі өсіндіде нерв импульс/ң өткізілуі болмаса қимыл-қозғ бұз.Емі:Жедел неврит кезінде қабынуға,ісінуге қарсы,тамыр кеңейтетін,спазмолитикалық преп.Ауырсыну синдр б/са анальгетик/р.Қабынуға қарсы преп ішінен глюкокортикоид/ды(преднизолон)қолд. –Тіл-жұтқыншақ нервісі/ң невралгиясы үшкіл нерв/ң невралгиясымен ұқсас б/ды. Жікт.:Біріншілік(идиопатиялық) ж/е екіншілік(симптоматика/қ).Клин.: Пароксизмальды ауырсыну/н сипат. Ыстық,қатты,суық тамақ/ды қабылд/да,сөйлегенде,жөтелгенде,есінегенде тіл түбірі/ң,жұтқыншақ,жұмсақ таңдай/ң бір жақты ауырсынуы б/ды.Ұстама кезінде науқас/р тамақтағы құрғауға шағымд.Ұстамадан кейін гиперсаливация п.б.Ауру өршу/н ж/е ремиссиямен өтеді.Емі:пароксизмальды ауырсынуды басу үшін тіл ж/е аңқа түбірін какоин 10%еріт жағады.Ол ауырсынуды 6-7сағ/қа басады.Көмектеспесе тіл түбіріне 2-5мл 1-2% новокаин инъекциясын жасайды.Наркотикалық емес анальгетик/ді тағайынд.Бұлш.етке В1 вит,аминазин,ішке-дифенин,финлепсин.Шилотәрізді өсінді ұлғайған жағд/да оның резекциясын жасайды. Радикулит-жұлын-милық нерв түбіршек/ң зақымд.Этиол.:жиі омыртқааралық диск/ң остеохондрозы,деформацияланған спондилоартрит,диск жарығы,травма/р,омыртқа/ң қабынуы ж/е ісік/і.Клин.:2стадия.1-ші:патология/ң дамуы омыртқада(дегенеративті өзгеріс/р,қабынулық ж/е ирек неоплатикалық).Ауырсыну локализацияланған түрде,ауырлық сезімімен,қимыл-қозғ шектелуімен көрінеді.2-ші стадия түбіршектік:тұрғанда н/е тез қозғалыс кезінде жедел оқ тигендей ауырсыну. –Мойын радикулиты ауырсыну оқ тигендей сипатта болады.Науқас басын сау жаққа қарай шалқайтады.Ауырсыну шүйдеге,иық үстіне,жауырын үсті аймақ/на ж/е қол/ға беріледі.Парестезия/р қол/да,жиі саусақ/да п.б.–Иық өрімінің зақымд. Этиол.:ең жиі-травма,ауыр сумка/ды тасығанда,кескен жарақат,ұзаққа салынған жгут,т.б.Клин.:перифериялық паралич,бүкіл қолдың анестезиясы.Науқас/р иық/ң ж/е білек/ң ауырсынуына ж/е парестезия/ға шағымд.Осы жерде сезімталдық төменд.Оны Дюшенн-Эрба параличы д.а.Өрім/ң төменгі бөлігі зақымд кезінде паралич,кейін қолд/ң кіші бұлш.ет атрофия/ы дамиды.Диагн.:рентгенология,электронейромиография,УЗД,КТ,МРТ,т.б.Емі:комплексты түрде жүрг.Медикаментозды терап.Анальгетик/р,қабынуға қарсы,вит В1-В12.Лазеро- ж/е криотерапия,рефлексотерап.,электроем,озокерит,массаж,ЛФК,гирудотерап. қолд.Ісіктік ауру/р б/са хирургиялық ем.

3.Естің эпилептикалық емес пароксизмальды бұзылысы.Естің эпилептикалық емес пароксизмальды бұзылыс-на: -Дистония н/е бұлш.ет дистониялық синдромы; -Миоклоникалық синдром ж/е гиперкинетикалық жағд-ң басқа түр-і; -Бас ауруы; -Вегетативті бұзылыс-р. Дистония көбінесе бұлш.ет тарылуының үнемі н/е эпизодты түрде болуымен сипатталады.Дистониялық синдр-ң 5 формасы бар:а)Фокальды;б)Сегментарлы;в)Гемидистония;г)Генерализденген;д)Мультифокальды.Фокальды дистония тек бір ғана бұлш.ет-ң қатысуымен сипат.(«писчий спазм», «блефароспаз»).Сегментарлы дистония дененің екі қосарлы бұлш.ет-ң қатысуымен(көз-ң ж/е ауыз-ң айналмалы бұлш.ет-і,мойын мен қол).Гемидистония кезінде дененің бір бөлігінің бұдш.ет-ң қатысуымен жүреді.Көбіне аяқ ж/е қол.Генерализденген дистония-барлық дене бұлш.ет-і қатысады.Мультифокальды дист-екі н/е одан да көп дене бөлік-ң бұлш.ет-ң қатысуымен жүреді.Мысалы блефароспаз ж/е өкше дистониясы.Миоклонус бұлш.ет-ң белгілі нервке электрлі әсер етуі нәтижесінде қысқа уақытты толқынды жиырылуы.Миоклония бөлек бұлш.етпен н/е бұлш.ет-ң генерализациялық түріне алып келеді.Миоклоникалық дірілдер синхронды н/е асинхронды,көбінесе олар аритмикалық ж/е буын-ң қозғалысымен де,қозғалысынсыз да жүруі мүмк.Миоклонияның 4 түрі:а)Қыртыстық;б)Бағандық(субкортикальды,ретикулярлы);в)Спинальды;г)Перифериялық.Клиникалық көрінісінде көбіне екі формасы кезд.Олар қыртыстық ж/е бағандық.1987 жылы Марсдена классификациясы миоклония-ң 4 түрін бөлген:физиологиялық,эссенциальды,эпилептикалық,симптоматикалық.Бас ауруы ең жиі кездесетін шағым-ң бірі.1987жылы В.Н.Шток бас ауруы-ң 6 түрін бөлген:тамырлық,бұлш.еттік тырысу,ликвор динамикалық,невралгиялық,аралас,психалгия(орталық). 1988жылғы Халықаралық классификацияда бс ауруы-ң мынадай форма-ы бөлінген:мигрень,аурамен ж/е аурасыз,қысыммен жүретін бас ауру-ы,кластерлі н/е шоғырлы бас ауру-ы,созылмалы пароксизмальды гемикрания,инфекционды,ісіктік процесспен,бас-ми жарақатымен ж/е т.б.Биологиялық ж/е психосоциальды құбылыс-р мен жағдай-р вегетативті регуляцияның бұзылысына алып келуі мүмк.Клиникада ол вегетативті дисфункциямен н/е вегет.дистония-н көрінеді.Вегетативті дистония синдромы-ң 3вегет.бұзылыс-н қарастырамыз:психовегетативті,вегетативті жеткіліксіздіктің прогрессирлеуші синдромы,вегет.тамырлық трофикалық синдр.Психовегет бұз-р көбінесе эмоциональды ж/е вегет-ті полижүйелі бұз-н көрінеді.Осы топ бұзылыс-да ең жиі вегет-ті криз-р ж/е нейрогенді талма-р кезд.

4.Депрессивті эпизод(Клин.,АХЖ-10 б-ша диагн.крит.,емі)Көңіл-күй төмендеуі депрессивті жағд-ға тән.Бұл жағд науқас-да апат тәрізді субъективті күйзеліс.Негізгі белгісі қайғы-мұңмен көрінеді.Кейде бұл жағд өз-өзіне қол жұмсауға дейін жеткізеді.Мұң сезімі кейде аса айқынд.:науқас-р жан ауруына,жан н/е жүректегі ауырлық сезіміне шағымд.Депрессия қызығушылықтың,әуестіктің,талпыныс-ң төмендеуімен жүреді.Науқас сезу қабілеттілігінің жоғалғанына,қуаныш,жақын адамына деген махаббатын,аяушылық сезімін жоғалтқанына шағымд.Тәбетінің ж/е ұйқысының бұзылуымен жүреді.Депрессивті эпизодтың жеңіл,орташа ж/е ауыр дәреже-і бар.Ғ 32.0-депрессивті эпизодтың жеңіл түрі.Осы симптом-ң бір-екеуі ғана кезд.Науқас әдеттегі жұмыс-ды орындай алады.Ғ 32.1-орташа дәрежесі.Төрт ж/е одан да көп симптом-р кезд.Науқас әдеттегі жұмысты орындау кезінде қиындықты сезінеді.Ғ 32.2-психикалық симптомсыз ауыр дәрежелі депрессивті эпизод. Негізгі белгісі қайғы-мұңмен көрінеді.Кейде бұл жағд өз-өзіне қол жұмсауға дейін жеткізеді. Ғ 32.3-психопатиялық симптом-н ауыр дәрежелі депр.эпиз. Ғ 32.2 аталған сипмтом-н бірге галлюц-р,ступор,сандырақ,ешқандай активтілік болмайды.Ғ 32.8-басқа депр.эпизод/р(атипиялық депрессия/р).Ғ 32.9-анықталмаған депр.эпизод-р.

5.Патол-қ мастану(эпилептоидты ж/е параноидты форма)Патол.мастану алкогольды қабылдағаннан кейін (аз мөлшерде) жедел басталатын психикалық бұзыл-н көрінетін мастану.Науқас-р көбінесе белгілі қимыл-әрекет/ді жасай алмайды ж/е қорш.ортада дезориентацияда болады.Олар аз сөйлейді,сөйлеген жағдайда қайғы-мұңын айтып шағымданады.Патол.мастану ұйқымен аяқталады ж/е тұрғаннан кейін амнезиямен н/е күңгірттенген еспен көрініс береді.Патол-қ мастану-ң 2 формасы бар:эпилептоидты ж/е параноидты.Эпилептоидты форма ориентировка-ң бұзылуымен,қоршаған ортамен байланыс-ң үзілуімен,тез қозғыштықпен,сенімсіздік-н,ашушаңдық-н,аффективті қорқынышпен ж/е үрей-н көрінеді.Қимылдық қозу-р интенсивті,мазмұнсыз,хаосты сипатты болады.Олар ашулы,қатыгездікпен жүреді.Өз ойынан шығарылған қарсылас-на шабуылдаған кезде сөйлемей н/е сыбырлап,сирек жағд айқаймен шабуылдайды.Параноидты(галлюцинаторлы-параноидты)форма кенеттен пайда болған уайымдық сандырақпен,болмыспен қатынастың жоғалуымен,психомоторлы қозумен сипат-ды.Науқас-р қоршаған ортадағы құбылыс-ды қате қабылдауымен түсіндірілетін қисынсыз іс-әрекет/р жасайды.Олар/ң сөйлеген-і үзілісті,жеке сөз-р,фраза-р ретінде.Мұндай науқас-р бұйрық берген сияқты н/е қауіп-қатер төндіргендей болады.

6.Қызметкер/і қабылд.бөліміне...-

Психопат/қ симптом/ды айқындау:бұлыңғырлық,қысқа уақыттылық,бір жағдайдан екінші жағдайға тез ауысу,аралас сезімде болу.

Емі:Басты соматикалық ауруды емдеу.Психиатр тексергеннен кейін терапияны стационарда жүрг.Нейролептик/р(фенотиазин туынд/ы,алифатика/қ туынд(аминазин,терален),тырысуға қарсы преп(барбитурат/р,фенобарбитал),транквилизаторлар

Задача:

1.агрессия по отношению к окружающим, резкая смена настроения.

2. Дисфорическое расстройство.

3. Синдром аффективной неустойчивости (Аффективные синдромы).

Этот синдром входит в структуру следующих нозологий:

- Шизофрения, F2

- Аффективные расстройства F3

- Органические поражения головного мозга F0

- Расстройства личности и поведения у взрослых F60 (эксплозивная психопатия)

4.

5. Противосудорожный для предотвращения дисфорий – карбамазепин(начальная доза составляет 100-200 мг 1-2 раза в день. Затем дозу медленно повышают до достижения оптимального лечебного эффекта (обычно 400 мг 2-3 раза в день, максимально - 1.6-2 г/сут)

Транквилизаторы – брузепам sol. Bruzepami 0.5% 2.0 мл, в/м

9-Билет1.

Эпилепсия. Epilepsia- ұстаймын, құлаймын мағынасын білдіреді. Эпилепсия – қайталанатын, кенеттен басталатын ұстамалы, созылмалы психоневрологиялық ауру.

Этиологиясы: әртүрлі факторлар(босану кезіндегі асфиксия, гипоксия, босануда қысылу, құрғақ ұзақ босану, жедел инфекция, интоксикация, тұқым қуалау. Туа пайда болған ақаулар. ) горманальдық алмасу процесстерінің бұзылысы, инсульттан кейін қан құйылу, гематома, нейролептиктермен улану.

Жіктелуі: 1. Жергілікті 2. Жайылған

Белгілеріне қарай: идиопатиялық, симптоматикалық.

Кл бойынша: таралған :үлкен ұстама, кіші ұстама; ошақтық, біржақты.

Клиникасы: Таралымды үлкен ұстамалар кенеттен басталып үлкен эпилептикалық ұстама түрінде байқалады. 4 кезеңнен өтеді. 1к.- аура. 2к- тоникалық фаза аяқ қол б/е мимикалық қатаюы, апноэ, цианоз. 3к- клоникалық фаза еріксіз қимыл, б/е жиырылуы. 4к- патологиялық ұйқы амнезия, ұйқышылдық. Кіші ұстамалар қарапайым және күрделі абсанстарға бөлінеді. Олар тек балалық шақта ғана кездеседі. Қарапайым абсанс – қимыл, т.б әрекеттердің 5-20 секунд бойы тоқтап қалуы. Күрделі абсанстарда қысқа мерзмді естен тану ерін мен тлдің еріксіз қимылы және көз алмаларының «аларуы» болады. Атониялық абсанс- постуралдық тонустың жойылуынан науқастың құлап қалуы, ал акинетикалық- бұлшық ет тонусы өзгермейақ науқастың есінен танып құлап қалуы. Эпилептикалық статус – ұстамалар бірінен кейн бір қайталанады, ұстамалар арасында науқас есіне келмейді, тонико – клоникалық ұстама 30 минуттан ұзақ болады. Диагностикасы: ЭЭГ,КТ, МРТ. Емі: 1. Эпилептикалық статустан шығару.2 профилактикалық ем. Анти эпилептикалық препараттар: карбамазепин, вальроаттар, конвулекс, финитоин, бензодиазепин, барбитураттар, сукцинамидтер, вигабатрин, пирацетам, сульфаниламидтер, пиридоксин, кортикостреоидтар және АКТГ.

2. І. Вертеброгендік зақымданулар

1.1. Рефлекторлық синдромдар;

1.1.1. Цервикалгия;

1.1.2. Цервикокраниалгия (артқы мойын симпатикалық синдромы);

1.1.3. Цервико-брахиалгия (бұлшық ет-тонустық немесе вегетативті-тамырлық немесе нейродистрофиялық бұзылыстардың көрініс беруі);

1.2. Түбіршектік синдромдар;

1.2.1. Түбіршектердің дискогендік зақымданулары (радикулит);

1.3. Түбіршек қан тамырлық синдромдар (радикулоишемия);

2. Кеуделік деңгей;

2.1. Рефлекторлық синдромдар;

2.1.1. Бұлшықет-тонустық немесе вегетативті – висцералдық немесе нейротроптылық бүліністер арқылы білінетін торокалгия.

2.2. Түбіршектік синдромдар.

2.2.1. Түбіршектердің дискогендік (вертеброгендік) зақымдануы (радикулит). Олардың қайсысы зақымданғанын көрсету керек.

3. Бел – сегізкөз деңгейі.

3.1.. Рефлекторлық синдромдар.

3.1.1. Люмбаго (шаншу, сырқырау).

3.1.2. Люмбалгия (белдің ауыруы).

3.1.3. Люмбоишиалгия (бұлшық ет – тонустық немесе вегетативті – қан тамырлық не нейродистрофиялық бұзылыстар көрінісі).

3.2. Түбіршектік синдромдар.

3.2.1. Түбіршектердің дискогендік (вертеброгендік) зақымдануы. Түбіршектердің қайсысы (“ат құйрығын” есепке алғанда) зақымданғанын көрсету керек.

3.3. Түбіршек – қан тамырлық синдромдар (радикулоишемия).

Этиологиясы: гиподинамия, тамақтану бұзылыстары, ылғалды жерлерде жұмыс істеу, физикалық күш, брнеше сағат қозғалмай отыру, микро немесе макро травма, инфекциялық зақымдану, зат алмасу бұзылыстары, тұқым қуалаушылыққа беймділік.

Клиникасы: Бел сегізкө

3. Сана бұзылыстарының синдромдары: Делирий – сананың жедел пайда болатын күңгірттенуі. Бұл кезде уақыт және орын бойынша бағдарлау бұзылса да, өзіндк тұлғасын бағдарлау сақталады, иллюзиялар, сахна тәрізді көру галлюцинацияларының ағынымен, аурудың күрт қозуымен, бұл жағдайдан шыққаннан кейін бөліктік амнезиямен көрініс береді. 3 сатыда өтеді: 1- Гиперестезия, 2-көрген түсімен шындықты ажырата алмайды. 3- галлюцинациялармен иллюзиялар. Делирийдың аса ауыр варианттары: кәсіптк делирий- науқастың қимыл әрекеті кәсібне байланысты. Мусситирлеуші- науқас үздіксіз, түсініксіз сөздерд айтады, аяөтарын мағынасыз қозғалтады.

Онейроид- бағдарлау және өзіндік сана бұзылысымен, фантастикалық күйзелістермен және елестермен, субективті әлемде қабылданатын көріністермен және кататониялық симптоматикамен бірге жүретін түс тәрізді күңгірттенуі. Психопатологиялық өнім молдығы, анықтығы, галлюцинаторлы жіне сандырақтық жағдайлардың динамикалылығымен ауқымдылығы арасында диссоциация жүреді және біржағынанан науқастың аң таң келбетпен бір қалыпта тұрып қалуы немесе екнші жағынан біртекті кататониялық қозу жағдайында болуы. Галлюцинациялар, псевдогаллюцинациялар сандырақ шынайылылықпен араласып, науқас және айналасындағы адамдар қатысушылар болып есептеледі. Науқас атомдық соғыс, әлем күйреуі, өззе планеталарға басқа дәурге орын ауыстыру күйін кешеді (фантастикалық сандырақ.)

Аменция- кеңістікті, уақытты, жеке басын бағдарлау бұзылумен, шындықты түсну қабілетінің жоғалуымен жне осы кезеңнің толық амнезиялануымен жүретін сананың терең күңгрттенуі. Аментивті күй ауыр соматикалық және психикалық зорығу, қажу фонында дамиды.үзаққа созылады және болжамы нашар.ағымдағы оқиғаларды түсіну қабілеті жоғалады, оларды бірктірп қабылдай алмайды. Сөздері байланыссыз, қозу шеңбері аз кеңістікті алады, мағынасыз, хаосты және бас, аяқ-қолдарының қозғалуымен көрінеді.

4. Биполярлы аффективті бұзылыс депрессивті және маниакальді эпизодтардың алмасуымен жүреді. Көңіл күй және белсенділк бұзылыстарымен жүреді. Науқастың бір сәтте көңіл күйінің жоғарлауы, энергиялы, белсенділк танытуы- маникальді синдром. Енді бір сәтте көңіл күйдің төмендеу, белсенділіктің төмендеуі байқалады- депрессия. Осы екі синдромның алмасуымен көрініс береді. Аралас Биполярлы аффективті бұзылыс диагнозы мына кезде қойылады: егер екі эпизод симптомдары ауру ағымында көрінсе және бұл эпизод 2 аптадан ұзақ байқалса.

5. Алкогольді делирий- алкогольмен ұзақ уақыт интоксикация аяқталған соң пайда болатын жедел алкогольді психоз. Клиникалық көрәнәс айқын сахна тәрізді көру галлюцинацияларымен, қимылдық қозумен, делириозды синдромммен сипатталады, жиі жедел дене қызуының көтерілуімен жүреді. Алкогольді делирий- алкогольмен ұзақ ауыр улану басылған соң 1-3 куннен кейін туындайды. А.Д ерте пайда болатын белгілерінің бірі ұйқының жоғалуы. Содан кейін сахна тәрізді көру есту галлюцинациялары пайда болады.сананың делириоздф қаратуы тән.науқастың орын бойынша уақыт бойынша бағдары бұзылған. Өз жағдайына сын көз қарас болмайды. Галлюцинаторлы бұзылыстарға сәйкесі қимылдық қозу жағдайында болады. Агрессивті әлеуметтік қауіпті болып саналады. Ұзақ ұйқыдан кейін ауру психоз жағдайынан шығады. Психоздан шыққаннан кейін науқас айқын астениялық күйге түседі. Алкогольді делирий ұзақтыңы 3-4 тәулік , уақытында қолданған ем сағатын қысқартады.

6. Ер адам 69 жаста сол жақ көзінде көрудің нашарлауы.....

Задача:

1. Левосторонняя гомонимная гемианопсия.

2. Очаг в правой затылочной доле (путь от хиазма в коре)

3. Ишемический инсульт в бассейне правой задней мозговой артерии

4. ОАК, ОАМ, ЭКГ, осмотр глаз.дна, люмбальная пункция, Эхо-ЭГ, Рео-ЭГ, Ангиография, КТ, МРТ

5. Лечение:

Антикоагулянты: гепарин, варфарин (5 мг/сут в первые 4 дня. На 5-й день поддерживающую дозу 2,5-7,5 мг/сут)

Антиагреганты: трентал(0,6 мг/кг/час макс 1200мг в сут), дипиридамол(25 мг 3р/сут)

Гипербарическая оксигенация

Тромболизис(актуально в первые 3 часа) активатор тканевого плазминогена – Альтеплаза (9 мг/кг (максимум 90 мг) и вводится инфузионно капельно на протяжении 60 мин. 10% общей дозы изначально назначают в/в струйно.)

Базис-терапия: ИВЛ, санация дых.путей, предотвращение отека мозга(контроль сут.диуреза, ОЦК), стабилизация АД, купирование болевого синдрома, борьба с гипертермией.

Нейропротекторы: Цераксон 0.5 - 1 г 2р/сут в/в

10-Билет

1.Полиневропатия. Классификациясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагостикасы, емі. Полиневропатия – баяу салданулар н/е парездер мен сезімталдық, вегетатаивтік ж/е трофикалық бұзылыстардың аяқ-қолдаң төменгі бөлшектерінде басым байқалуымен сипатталатын шеткі нервтердің көптеп зақымдалуы. Эти. Біріншілік ж/е екіншілік инфекциялар (тұмау,эпид.паротит),уыттанулар(алкоголь, мышьяк, қорғасын, сынап), бауыр мен бүйректің созылмалы аурулары,коллогеноздар,генетикалық ферменттердің ақаулары,т.б.зат алмасу бұзылыстары әсерінен п.б.эметин,висмут,алтын тұздары,сульфаниламидтер,изониазид,антибиотиктерді т.б. дәрілерді ұзақ қолданғанда медикаментозды полиневропатия п.б. сонымен қатар иммундық,аллергиялық реакциялар да әсерін тигізеді. Классиф. 2 топқа бөлінеді:аксонопатиялар (аксондардың осьтік цилиндрлері зардап шеккенде),демиелинзирленген полиневропатия (миелинді қабық зақымданғанда). Аксонопатия – әдетте токсикалық ж/е метаболитикалық зақымдану н/е генетикалық ақау болғанда дамиды. Демиелинзирленген полиневропатия – жиі аутоиммунды н/е тұқымқуалау салдарынан дамиды. Клин. Демиелинзирленген полиневропатия кезінде ірі миелинизирленген қозғалыс ж/е сезімтал проприоцептивті талшықтар зақымдалады,миелинзирленбеген вегетативті беткей сезімтал талшықтар зақымдалмайды. Бұл кезде сенситивті атаксия,вибрациялық сезімнің жоғалуы болады. Беткей сезімталдық салыстырмалы сақталады. Аяқтың дистальды бөлігінде, кейде проксимальды бөлігінде парездер болады. Бұлшықет атрофиясы,жалпы әлсіздік болады. Этиологиясын жойғаннан кейін 6-10 аптада миелин қабығы қалпына келеді. Аксонопатия кезінде көбіне ауырсыну ж/е температураны сезіну бұзылады,амиотрофия жылдам дамиды. Алғашқы кезеңінде терең сезімталдық сақталады. Емі. Этиологиялық (м-ы, инфекциядан дамыса-антибиотик). Ауыр кезінде өмірге қажетті мүшелерді сақтауға арналған емдік шаралар жүргізіледі ж/е дезинтоксикациялайтын препараттар тағ. Полиневропатияның түріне қарамастан В тобындағы витаминдер,аскорбин қышқылы қолд. Ауырсну аса айқын байқалса новокаин электрофарезі,УЖЖ,индуктотермия,ультрадыбыс қолд. Бірінші күннен бастап дибазол қолд. Неврологиялық симптомдардың үдеуі тоқтағанда антихолинэстераздық преп.тағ. 4 бөлімді ванналар тағайындалады.

2.Жүйке жүйесінің вегетативті аурулары. Жіктелуі, этиологиясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі.

1.Вегетативті бұзылыстар - тұрақты және пароксизмальды симптомдармен көрінеді.

Этиологиясы- жедел және созылмалы инфекциялар, интоксикация, бас –ми травмасы, ми ісіктері, ми қанайналымының жеткіліксіздігі, созылмал психикалық травма, эндокринді бұзылыстар, ішкі мүшелердің жедел созылмалы аурулары.

Вегетативті тамырлық дистония

Кл.жалпы әлсіздік, шаршағыштық, физикалық және психикалық жүдеу, жүрек аймағында ауырсыну, жүрек соғысы, ауа жетіспеушілік сезімі, дем алуына қанағаттанбаушылық, тұрақсыз нәжіспен көрінеді.Тексергенде терең рефлекстердің жоғарылауы, АҚ ассиметриясы, тахикардия,пульс лабильділігі, тершеңдіктің жоғарылауы, дермографизм айқын өзгерістері, саусақ пен қабақтың треморы. Эмоциональды бұзылыстар үрей, қорқыныш(паника)- ұйқы бұзылысы.

Нейроэндокринді алмасу бұзылысы май,көмірсу, ақуыз, су-тұз алмасуы бұзылады, шөлдеу, тәбет булемия немесе анорексия түрінде және сексуальді бұзылыстар, Иценко-Кушинг, Фрелих- Бабинскийдің адипозогенитальді дистрофиясы, Симмондс, қантсыз диабет (полиурия, полидипсия,зәр салыстырмалы тығыздығы төмендеуі) дамуы мүмкін. Жас әйелдерде климакс ерте байқалуы мүмкін.

Нейродистрофиялық форма терінің трофикалық бұзылыстары (қышу,құрғау, нейродермит, жаралар) бұлшық ет, сүйек бұзылысы, асқазанның кілегейлі қабықшасы, өңеш, асқазан, он екі елі ішек перфорациясы.

Ұйқысының бұзылысы қиындықпен ұйықтау, түнгі уақытта үрейлі беткей ұйқы, күндіз ұйқышылдық, кейде гиперсомния симптомокомплекстермен көрінеді:нарколепсия, клейн-левин синдромы,пиквик синдромы.

Емі:1.симпатикалық немесе парасимпатикалық тонусқа әсер ететін препараттар –пироксан, грандаксин, эглонил, беллотаминал.2.дегидротационды препараттар3.қабынуға қарсы препараттар

4.негізгі ауруды емдеу, егер гипоталамикалық синдром екіншілік болып табылса, мұндай жағдайда дезинтоксикационды терапия, витамин В,С,Са препараттары, аминоқышқылдар,антидепрессанттар,симпатикалық тонусты төмендету үшін белок пен май, жылы ванна ,теңіз климатын шектеу.

Рейно ауруы.Этиологиясы- инфекция, эндокринді бұзылыстар, жұлынның бүйір мүйізінің тума жеткіліксіздігі.Клиникалық көрінісі 3 стадиядан тұрады.

1-стадия бұл белгілі бір аймақтағы капилляр және артериялардың кенеттен спазмының болуымен сипатталады,осы аймақтар бозғылт, сипағанда суық, кейін сезімталдық төмендейді. Ұстама ұзақтығы бірнеше мин- 1сағ және жоғары, осы ұстама біткесін, спазм қалпына келеді, ұстамалар әр түрлі уақытта қайталануы мүмкін.

2-стадия бұл асфиксия көріністерімен қосарланған, мұнда спазм көк-фиолетовый түсте көрінеді, қатты ауырсыну пайда болады, асфиксияның орнында сезімталдық жоғалады.Осы стадияның басты механизмі вена парезі. Бірнеші уақыттан кейін бұл көріністер жоғалады.

3-стадия ұзақ асфиксияның әсерінен дамиды. Бұл кезде аяқтарында ісіну, көк-күлгін түсті,қанды құрамды көпіршіктер пайда болады. Осы көпіршікті жарған кезде тіннің некрозы пайда болады, ауыр жағдайларда сүйекке дейінгі барлық тіннің некрозы пайда болады.Бұл процесс тыртық қалыптасумен аяқталады.Клиникалық көріністері жиі саусақтарда,сирек аяқта ,құлақта, мұрын ұшында пайда болады. Осы ауру ерекшелігі осы көріністердің симметриялы болуы,бұл ауру созылмалы, 10-жылға дейін созылуы мүмкін, гангрена сирек болады. Бұл кезде саусақ немесе оның бөліктерінің жансыздануы мүмкін.

Диагностикасы. Бозару ұстамасы немесе саусақтардың ұстамасы, әсіресе 2-ші,3-ші, зақымдалудың симметриялылығы, гангренаның болмауы, ауру ұзақтығы кем дегенде екі жыл.Емі. Адреноблокатор, ганглиоблокатор, транквилизатор, спазмалитикалық тамыр кеңейтуші препараттар, жылы ванна.Десимпатизация немесе преганглионарлы симпотэктомия.

ЭритромелалгияБұл тамырлардың патологиялық кеңеюі әсерінен шектелген және ауырсынулық ісінумен сипатталады.Этиологиясы капилляр, артериол, вена иннервациясының жедел тамырлық бұзылыстары. Бұлщықеттік күштеме, шаршағыштық, қатты эмоциональды уайымдау, шамадан тыс қызу.Клиникасы. Аяқтық дистальді бөлімінде дуылдататын ауырсыну және ісіну , тері қызаруы, терінің ісікпен және тершеңдікпен бірге жергілікті температура жоғарылауы, көбінесе бір аяқ зақымдалады,әдетте табан. Ауырсыну сезімдері аяқта қызған кезде, тұрғанда ,жүрген кезде күшейеді, суықта, жатқан кезде төмендейді. Ұстама ұзақтығы бірнеше мин-н- бирнеше сағ-қа дейін.Диагностикасы клиникалық көріністеріне байланысты.Емі тамыр тарылтушы препараттар мезатон, изадрин, Са препараттары, актовегин, аскорбин глутамин қышқылы, седативті препараттар, венаішілік новокаин.

3.Цереброваскулярлық аурулардың алдын алу. Бірінші және екінші алдын алудың ерекшеліктері.

Біріншілік профилактика <массалық стратегия> ретінде қарастырылады, бұл кең санитарлы-просветительский жұмысты,инсульт дамуының қауіпті факторлары (темекі шегу,АҚ жоғарлауы, қант диабеті,гиперхолестеринемия,алкоголь,стресс,гиподинамия) туралы тұрғындар білімін жоғарлатуға және профилактикалық шаралары туралы бағытталған; және <жоғары қауіптегі топтар стратегиясы>, бұл специальды алгоритм негізінде ми инсульті дамуының жоғары қауіптегі топтарды қарастырады. Мұндай науқастар участкелік терапевт және невролог бақылауында жоспарлы профилактикалық курстық емін өткізеді.

Профилактиканың негізгі әдістері – ақ-ны тұрақты бақылау негізінде гипотензивті терапия, антиагреганттар қабылдау, гиполипидемиялық терапия, каротидті эндартерэктомия, ангиопластика.

Екіншілік профилактиканы инсультттан кейінгі науқастарды амбулаторлы-поликлиникалық және санаторлы этапта жүргізеді. Мақсаты – қоршаған ортадан күнделікті өмірге науқастың тәуелділігін азайту, еңбекке қайтару, қайталамалы инсульт, миокард инфаркт, жүрек қантамыр жүйесінің басқа да ауруларының даму қаупін төмендету. Мұндай науқастарға медикаментозды терапия (вазоактивті препараттар, антиагреганттар, ноотроптар, нейропротектор, витаминдер), массаж, ЛФК, психотерапия жүргізеді.

4.Обсессивті-компульсивті бұзылыстар (клиникасы, АХЖ-10 бойынша диагностикалық критериі, емі)

КлиникаШағымдары қайталамалы ауыр стереотипті, жабысқақ ойлар, образдар немесе әуестер, стереотипті формада науқас ойына қайта - қайта келетін мағынасыз деп қабылданатын және қарсыласудың сәтсіз мүмкіндігін шақырады. Компульсивті қимыл немесе ритуалдар стериотипті қимылдардың қайта –қайта қайталануларымен көрінетін, шындыққа жанаспайтын ойлармен аяқталынады. Обсессия мен компульсия, абсурдты және иррационалды түрінде көрінеді. Науқас олардан және оған қарсыласудан шаршайды. Ең жиі кездесетін жабысқақ жұқтырып алу қорқынышы (мизофобия), яғни көп сағаттар бойы қолын жуады;жабысқақ күдіктену, компульсивті тексерумен қосарланатын (есік жабық па,газ сөндірулі ма), және жабысқақ баяулану, обсессия и компульсия қосылғанда және науқас күнделікті жұмыстарды баяу орындайды.Жабысқақ ойлар .Преимущественно навязчивые мысли или размышления (умственная жвачка) (F42.0).Шешім шығаруға әкелмейтін субъективті жағымсыз, пайдасыз идеялар,қорқыныштар,образдар, альтернативті философиялық талдау.З. Фрейд «крысиного человека» деген синдромды сипаттаған, онда өткір заттардан әсіресе науқастардың бритвасынан қорқыныш сезімі.Компульсивті қимыдар (обсессивные ритуалы) (F42.1).Қауіпті жағдайларды болдырмау немесе ұқыптылыққа байланысты болатын жабысқақ қимылдар.Соның ішінде – қорқу (мысалы,жұқтыру қорқынышы- бұл қолды жууына әкелетін жабысқақ қимыл). Компульсивті ритуальды қимылдар күніне бірнеше сағат алуы мүмкін және бұл шешім қабылдай алмаушылығымен және баяулылығымен қосарланады. ТерапияАнтидепрессанттар, әсіресе трицикликалық , мелипрамин, тетрацикликалық (миансерин, мапротилин (людиомил), антиконвульсанттар, көбіне карбамазепин, парадоксальды интенция, психоанализ, ауыр жабысқақ кезінде — ЭСТ.

5.Алкогольді психоздың түрі, клиникалық сипаттамасы.Алкогольді психоз – созылмалы алкоголизмнің нәтижесінде психиканың бұзылуы. Түрлері:1.Алкогольді делирий (белая горячка)- алкогольмен ұзақ ,ауыр улану басылған соң 2-3 күннен кейін дамиды. Өте жедел дамиды. Абстинентті синдром кезіндегі соматикалық ж/е неврологиялық бұзылыстар делирийдің хабаршысы б.т. вегетатаивті бұзылыстар арта түседі,тері жабындысының гиперемиясы,гипергидроз,тахикардия күшейеді,АҚ төмендейді,тремор,бұлшықет гипотониясы,гиперрефлексия күшейеді,делирий дебютында эпилептиформды ұстамалар бақылануы мүмкін. Ерте пайда болатын белгілерінің бірі ұйқының жоғалуы,содан кейін көру ж/е есту иллюзиясы п.б.оған гипногогиялық галлюцинациялар қосылады,қорқыныш күшейеді. Алкогольді делирийдің клиникасы дамығанда сахна тәрізді шынайы көру,есту галлюцинациялары п.б.қорқыныш пен үрей дамып,өлім жақындап келе жатқандай болады,зейіні аса елітпелі,өте сенгіш болады.2.Алкогольді галлюциноз – клиникасы шынайы,вербальды галлюцинациялармен сипатталады. Галлюцинациялар науқас үшін жағымсыз сипатта болады:балағат сөздер,қауіп туғызу,жәбірлеу. Науқасты «алклголик,отбасын күйреткен маскүнем»деп айтады. Жиі үрей,күдік билейді,кейде науқас жабырқау күйде болады. Науқастың жүріс-тұрысы галлюцинация мазмұнымен анықталады. Соңына түсу,қатынас сандырақтық идеялары қосылуы мүмкін. Олар әлеуметтік қауіп тудыруы да мүмкін:себебі біреуді өлтір,ұр деген бұйрық келіп,оларды орындауы мүмкін. 3.Алкогольді сандырақ психоздары:Алкогольді параноид- клиникасында негізгі синдром қызғаныш н/е соңына түсу сандырағы б.т.әсер ету сандырақтық идеялары да кездеседі. Сандырақтық идеялар мазмұны бойынша нақты,науқастың айналасындағы шындықпен ж/е нақты адамдармен байланысты(әйелі,көршілері). Науқас күйзелісері эмоциональды қаныққан – науқастар бойын қорқыныш,үрей билейді. Олардың жүріс-тұрысы,әрекеттері сандырақ фабуласымен байланысты. Науқас агрессивті болуы мүмкін.Қызғаныш сандырағы - 40 тан асқан ерлерде кездеседі. Айналасындағы заттардың бәрін еш негізсіз қызғана береді.

4.Корсаков психозы – алкогольді делирийдің есте сақтаудың бұзылысымен жүретін жалғасы(соңы). Шеткері жүйкелердің күрделі зақымдалуы байқалады. Есте сақтаудың толық н/е жартылай бұзылысымен жүреді.

6.Науқас күндіз туыстарымен ұрысып қалып диваннан құлап түсті,көзі айналып кетті: Задача:

1. Клонико-тонические судороги, демонстративность поведения, сохранение реакции зрачка на свет

2. истерический синдром

3. F4. Истерический невроз диф. с эпилепсией, истерическая психопатия,

4. Госпит?

5. Психотерапия – внушение, гипноз. Неспецефич методы – электросон, рефлексотерапия, гомеопатия. Нейролептики при повышенной возбудимости – галоперидол, аминазин