«Жарық беру және жарықтандыру желісін монтаждау технологиясы» пәнінен емтихан сұрақтары
1-билет.
1. Қатты денелер атомдар мен молекулалардан тұрады.Ол белгілі ретпен немесе ретсіз орналасуы м.мкін.Атомдар мен молекулалардың белгілі бір ретпен ооналасуы кристалдық денелерге тән қасиет. Ретсіз орналсуы аморфты заттар деп аталады. Кристалдар грек тілінен аударғанда –мұз деген мағына береді, яғни атомдары мен молекулалары кристалдық тор түзетін қатты денелер. Кристалдар қатты денелердің тепе-теңдік күйі болып табылады.Табиғатта және техникада кездесетін қатты материалдардың көпшілігі поликристалдар. Олар металдар, қорытпалар т.б.Кристалдың жеке түрі ірі монокристалдар. Кристалдық заттар ковалентті, иондық, металдық тор құруы мүмкін.
2. 4 Қосқышпен жарық беруді басқару сұлбасы сызу.
3.Люминесцентік,газоразрядтық шамдарды орнату.
2-билет.
1. Адам ағзасына айнымалы және тұрақты токтың әсері?
Адам ағзасының өтіп жатқан тоққа кедергісі бірнеше факторларға байланысты, түрақты токпа жоқ ауыспалы ток па? Адам шаршаған болса, қанша көлемде ток тартқан ауыспалы токтың соғуына теріс байланысты. Адам ағзасынан ток қанша көлемде өтсе, ток тарту сонша көлемде өтеді. Адамды ток тартқан кезде, 30 секундта денесі 25% төтеп береді, ал 90 секундта — 70% күйіп қалады. Адам ағзасы үшін түрақты ток та ауыспалы ток та қауіпті, бірақ түрақты токтың қауіпсіздігі 3-5 рет аз, ауыспалы тоқтан. Түрақты ток 50МА-ге дейін, ал ауыспалы ток ІОМА-ге дейін қауіпті.
Ток күші 0,05А болса, адамға қауіпті, ал 0,1 А — адам өмірін қияды.
2.Егер вольтметрдің кедергісі Rb=3000 Ом болса, онда өлшеу шегін 4 есе арттыру үшін қосымша кедергісінің шамасы қандай? Вольтметрдің өлшеу шегін кеңіте түсу үшін өлшегіш механизмінің орамасына тізбектеп қосымша кедергі деп аталадын көп Омды кедергі жалғанады. Кернеуді өлшеу үшін вольтметр және микровольтметр қолданамыз. Бұл аспаптарды жүкке паралель жалғайды, сол себептіде олардың шамасы үлкен болуы мүмкін. Соған байланысты аспаптың пайдаланылатын энергиясы да аз болады да, жүргізілген өлшеудің дәлдігі артадды.Вольтметрге тізбектеп жалғануы керек қосымша кедергіні мына формула бойынша анықтай аламыз:
Rν=Rν*(n-1) = 3000* (4-1)=9000 Ом.
3. Люминеценттік шамдар жарықтандырғышын монтаждау және торапқа қосу
3-билет.
1.Диэлектриктің электрлік қасиеті:
2.Тізбектегі ток күші I=10А, ал тізбекке жалғанған амперметрдің көрсетуі Iөлш=9,85 А болса,онда аспаптың көрсетуінің қатесі: ΔА =Iөлш-I = 9,85 -10 = -0,15 А; γк= ΔА/A*100%
4-билет.
Электртехникалық материалдарға сипаттама: Электрлік қасиеттеріне қарай денелер өткізгіштер және диэлектриктер болып бөлінеді.Диэлектриктер деп электр тогын өткізбейтін заттарды айтвамыз. Электртехникалық материалдардан электрлік машиналар, аппараттар, құралдар, қондырғылар жасалады. Электротехникалық материалдар 4 топқа бқлінеді:
1)Электроизоляциялық (диэлектриктер)
2) Өткізгіштер
3)жартылай өткізгіштер
4)магнитті материалдар. Электротехникалық метариалдың қасиеттеріне мыналар жатады: механикалық, жылулық, физалық,химиялық, магниттік қасиеттерін айтуға болады.
2. Жарықтандыру тораптарында жерлендіру. Жарықтандыру торапты құрастыруда үй-жайдың планында топтық қалқандардың, жарықтандырғыштардың, айырғылардың және розеткалардың орнатылу орындарын белгілейді.
Алдыменен жерге жерлендіруші өткізгіш жалғанады,содан соң, кернеудің жоқтығын тексергеннен кейін, өшірілген жерлендірудің ток өткізгіш бөлігіне қысқыштар жалғанады. Электр қондырғыларында қысқа тұйықталу кезінде адамға әсер ететіндей немесе өрт туғызатындай кернеу пайда болады. Бұл жағдайда адамдардың қауіпсіздігін сақтау үшін: қорғаныштық жерлендірумен, нөлдендірумен және қорғаныштық ажырату қолданылады. Қорғаныштық жерлендіру дегеніміз – арнайы жермен жалғау немесе электр қондырғысының және технологиялық қондырғының, кернеуге ие бола алатын, ток өткізбейтін металл эвивалентіне жалғау. Жерлендіргіштен табиғи және жасалған болуы мүмкін. 1000 В – тық кернеудегі жерлендіргіштің кедергісі 4 Ом – нан артық болмауы керек. Нөлдендіру дегеніміз – электрқондырғысы корпусын жерлендірілген нөлдік сымдарға бір емес бірнеше рет қорғаныс мақсатында жалғау. Нөлдендіруге қажетті қауіпсіздік негізі – сенімді әрі жылдам қауіпсіздікті қамтамасыз ету.