2. Басқарушылық шешімдерді дайындау мен жүзеге асыру формаларын бірлесіп қолданудың механизмі қандай?

Басқарушылық шешімдерді сәтті орындау үшін шешімді дайындау әрбір формасы үшін оған сәйкес жүзеге асыру формасын табу қажет.

Жүзеге асыру формасы – бұл дайындалған шешімді орындау механизмі. Өзімен өзі бұйрық немесе заң оны орындау механизмін жасамайды. Әдетте басшылар тек дайындау формаларымен шектеледі. Мысалы, басшы қандай да бір жұмысты орындау туралы бұйрық шығарғаннан кейін орындаушыларды хабардар ету, нұсқаулар өткізу және т.б. керек. Әйтпесе жұмыс уақытында және сапалы түрде орындалмайтын болады.

Басқарушылық шешімдерді дайындаудың әрбір формасы ең лайықты жүзеге асыру формалар қатарына ие.

Акцепт, келісім, контракт, оферта, шарт және жарғы үшін – бұл іскерлік сөз, ақпараттық хат, есеп, хат, ұйғарым, мәслихат, сендіру және шарт.

Нұсқаулық, кодекс, ереже, хаттама, қағида мен нұсқау үшін – бұл іскерлік әңгіме, іскерлік сөз, өсиет, оқыту, мәжбүрлеу, түсіндіру, кеңес және хабарлама.

Заң, қаулы, бұйрық, өкім және жарлық үшін – бұл көшірме, мәжіліс, жеке бастың үлгісі, әдістеме, өсиет, ұйғарым, мәжбүрлеу, түсіндіру, сендіру және шарт.

Акт, декларация, тұжырымдама, үлгі, жоспар және баспасөз хабарламасы үшін – бұл іскерлік әңгіме, іскерлік ойын, мәжіліс, оқыту, әдістеме, есеп және түсіндіру.

3. Жүзеге асыру формасы дегеніміз не?

Әлеуметтік жүйенің негізгі элементі шешімнің субъектісі, объектісі және тұтынушысы ретінде адам болып табылады. Әрбір адам оны басқа адамдармен жақындастыратын немесе олардан алшақтататын жеке тұлғалық мінездер (сипаттар) жиынтығына ие. Әртүрлі ұйымдарда бір адам өз жеке тұлғалық сипаттарын түрліше көрсетуі мүмкін.

Басқарушылық шешімдер бойынша әдебиетте үш синоним қолданылады: «адам факторы», «жеке тұлғалық сипаттар» және «жеке тұлғалық мінездер». Адам факторының рөлі басқару шешімдерін дайындау процесіне, басқару шешімдерін бағалау мен оны орындау нәтижелерін бағалау процесіне ықпал етуінде көрінеді. Жеке тұлғалық мінездерге: иланушылық, ерік, денсаулық, тәжірибе, ойлау ерекшеліктері, жауапкершілік, кәсіпқойлық, реакция, тәуекелдік, темперамент, сезімдік деңгейі, назар түрі жатады. Басқару шешімдерін дайындау мен жүзеге асыру тарапынан адам ойының ерекшеліктері: тереңдік, кеңдік, жылдамдық және икемділік қызығушылық тудырады.

Тереңдік – адам ойының аналитикалық мінезін, талданып жатқан жағдайдың ішінде себеп-салдар байланыстарын іздеуді сипаттайды. Адам бұл кезде қоршаған элементтерден абстракциялануы мүмкін. Мұндай адамдарға басқару шешімдерді дайындаудың аналитикалық әдісі тиімді болады.

Кеңдік – ойдың синтездік мінезін сипаттайды, мұнда адам талданып жатқан жағдайдың рөлін қызметтің жалпы сценарийінде бағалай алады. Ойдың кеңдігі сценарийлер әдісін және «шешімдер ағашы» әдісін тиімді қолдануға көмектеседі.

Жылдамдық – берілген компанияда қабылданған орта деңгейне қатысты тапсырманы орындау уақытымен анықталады. Қызметкер басқалардан гөрі жағдайды тезірек түсіне немесе тиімді шешімді тезірек әзірлей алады. Ойдың жылдамдығы көптеген нұсқаларды қарастыруға көмектеседі, бұл басқару шешімдерді дайындау мен жүзеге асырудың эвристикалық әдістерінде қажет.

Икемділік – басқару шешімдерді әзірлеу мен жүзеге асырудың жаңа әдістеріне негізделген және уақытында өтумен сипатталады. Икемділік және келісімге дайындық басқару шешімдерді дайындау мен жүзеге асырудың матрицалық әдістері кезінде қажет.

Емтихан билеті № 19