270°С-қа дейін фракция
5-ші сурет. Тас көмір шайырын өңдеу схемасы
Дистилляционды фракцияның жекеленген химиялық құрамы (180°С-қа дейін, 180-230 °С, 230-300°С) ТОО «Сары-Арқа Спецкокс» хромато-масс-спектрометриялық (ХМС) анализбен тағайындалған.
Дистилляционды фракцияның 180°С-қа дейін индивидуалды химиялық құрамы негізінен 1-ден 3-ке дейін сақина санымен алкил өндіруші ароматтық көмірсутекпен ұсынылған. Бензол мен оның алкилтуындылары (C6H5CH3, C6H5C2H5, C6H5C3H7және т.б.) идентифицирленген.180-230 °С фракциясында ксилолдың туындылары (мета-, пара-, орто-) идентифицирленген. Олардың құрамы 0,5 %-тен аспайды. Сонымен қатар нафталин, оның алкил туындылары, дифенил, аценафтен және дибензофуран және басқалары сияқтылары идентифицирленген.
Модельді нысана ретінде қолданылды:
Антрацен – түссіз кристаллдық зат. Бензолды сақиналардың үшеуімен конденсирленген бензолды құрылымды формула:
Автоклавты жағдайда антрацен мен біріншілік тас көмір шайыры фракциясының гидрогенизациясын жүргізу әдістемесі мен құрылғысы
Ішкі автоклавта 0,05 л сыйымдылығымен жоғары қысымдағы реакторда біріншілік тас көмір шайыры фракциясы мен антраценнің гидрогенизациясы бойынша тәжірибелер (сурет 21).
Болжамды түрде аралас шыққан затты атоклавқа енгізді. Кейін оны жауып, сутегімен толтырып сутегінің мөлшерден тыс қысымын берді. Автоклавты қажет температураға дейін қыздырды және берілген уақытқа дейін ұстады. Автоклавтың қызу жылдамдығы 10°С/мин құрайды.
Содан кейін оны бөлме температурасына дейін қыздыырды салқындатты. Автоклавты 24 сағаттан кейін ашты. Гидрогенизация өнімдерін жақсылап бензолмен жуады.
Сурет 6 – Жоғары қысым реакторы
Біріншілік тас көмір шайырын кавитационды өңдеуді жүргізу әдістемесі
Тас көмір шайырын болжамды өңдеу үшін қолданылатын кавитатор 22-ші суретте көрсетілген.
Кавитатор параметрлері:
Насос параметрлері НМШ 5 – 25 – 4,0/25:
Сұйықтың шығыны 4,0м3/ч
Эксплуатация температурасы 70°С
Шығу қысымы 25атм
Модель ВКНТ – 4,0/0,1-Д
Сұйықтың шығыны 4,0м3/ч
Эксплуатация температурасы 250°С
Жұмыс қысымы 30 атм
Кавитатор сұйықтықтың біртегіс бөлінуі және 25°С температурада парагазды фазаның пайда болуы үшін қажет төмен қысымды осьтік аймақты құрады. Осьтік сызықта жалпы буға толған көпіршіктер мен каверналардың түзілуімен сұйықтықтың толық қайнау зонасы құрылады. Ары қарай атмосфералық қысым аймағында мықты кавитационды зонаның түзлуімен парагазды көпіршіктердің коллапсы жүреді. Келтірілген құрылғы әр түрлі сұйықтықтардың кавитационды өңдеуге мүмкіндік береді, бұл кезде қысым 25 атм кезде максималды шығын 4м3/сағ құрайды. Алайда жабысқақтықтың жоғарылау деңгейі кезінде кавитатор арқылы сұйықтық шығыны төмендейді.
ТШ дайындалған сынамасын (V=150 мл) роторлы-пулсационды-кавитацияға (РПК) ұшыратады. Кавитационды әсердің ұзақтығы 1-ден 5-минутқа дейін құрайды.