3.Бидай дақылдарының сапасына сараптау ж/е бағалау анықтамасы.

23-билет

1.Соттық құқықтық сараптама.

Соттық-құқықтық сараптама (СҚС) арнайы тергеу жүргізушу тергеушінің, прокурордың және де оттың анықтамасы бойынша тауардың тұтынушылық көлеміндегі кісінің қаулысы б/ша жүргізіледі. Ол сараптама 3 түрлі жеке бөлімдермен жиыстырылады:

- тауар тұтынушылық қасиеттер көлеміндегі сол мамандандырылған білім ережесі б/ша зерттеу жүргізіледі, оның жауапты өкілдері болып сарапшылар саналады.

- жүргізілген зерттеу туралы сотқа есеп беру.

- тауар тұтынушылық қасиеттер көлемінде жіберілген қылмыс белгілерді зерттеуде байқалған кемістіктер туралы қорытынды жасау.

СҚС-ны жүргізу сарапшыларға тапсырылады. Сарапшы ретінде арнайы қажетті мағлұматтары бар кез-келген кісі шақырылуы мүмкін, сарапшы тек өзінің бақылауын соттың тапсырысы б/ша жүргізеді. Соңында ол тек жүргізген жұмысына жауап беруге міндетті. Сарапшы белгілі тәсілдер көмегімен сот алдында тауып байқаған жағдайды дәлелдейді ж/е ашады. СҚС тауар тұтынушылық қасиеттері көлемінде қылмыстық процесте алдын ала тергеу ретінде, сондай-ақ істі сотта қарау уақытында қолданылады

2.Технологиялық сараптама.

Технолог-қ сараптама-шикізатты, жартылай фабрикатты ж/е заттарды,өнімді жасап шығаруды өңдеу тех-сын зерттейді, өнімдерін тех-қ режимдерге ж/е нормативтерге санды ж/е сапалы жағдайы б/ша сәйкестігін тұрақтандырады.Олардан басқа,бұл сараптама шикізатты зерттейді,тех-қ проц-ң бір ізділігін,ыңғайлы көмекші қондырғыларды,модельдерді,құрал-саймандарды,өндірістік күштердің орналасуын,олардың орындау тәсілдерін,қажетті қондырғылардың дұрыстығын анық.

Оларға жасап шығару проц-де пайдаланылатын материалдар, мүліктер, заттар жатады.

Тех-қ сараптама қорытындысы жиі сот тәжірибесінде,өндірістік жарақаттану, мемл-к ж/е қоғамдық заттарды туралағанда, қызметтік қылмыста сапасыз өнім жасап шығарған кездегі тергеуде пайд.

Тех-қ сараптаудың тауар сараптамасын айырмашылығы,ол өнім жасап шығарудағы тех-қ режимге өнімді жасап шығару сәйкестік сұрақтарын шешеді.

Тех-қ сараптамаға мынадай сұрақтар қойылуы мүмкін,жасап шығару тех-сы құрамына кіретін заттар нормасын дұрыс құрастырмау орын алды ма,м/лы егер бетонды жасаған кезде н/е шұжықтық заттар жасаған кезде цементтері н/е етті аз салып қойған жағдай болды ма,егерде ондай жағдай болды ма,егерде ондай жағдай болған болса,ол қандай мөлшерде цементті н/е етті одан әрі қарай ұрлау үшін қаншалықты тиісті өнімнің артық болып қалуына ықпал жасады?

3.Экономикалық сараптама.

Экон-қ сараптама жасап шығаратын фирманы н/е өндірістің эконом-қ қызметкерлері сұрақтары б/ша оның,сондай-ақ тауарлы өнімдерді жасап шығару процестері б/ша ж/е шаруашылық операция-да жаңа жолдарын шығуын ескертетін жағд-ң себепті байл. ашу үшін эконом-қ ж/е басқа талдау әдісі көмегімен жүрг-тін зерттеу-ге негізделген.М/лы, эконм-қ сараптама көмегімен мекемелерде ж/е бөлімшелерінде тауар өнімдерін жасап шығару б/ша орындалған тапсырмаларға артық қосылған жалпы сомманы анық-ды.Ол тауарды бұрмалау жасау туралы тауар өнімдерін олардың түрлерін жасап шығару жоспарын орындауда саны ж/е сапасы тұтынушыға тасымалдаған кезде оның сақталуы ж/е тауарды сатқан кезде өзіндік құнын анықтап тексеру іс-жүргізген кезде пайд-ды.Жоғ айтылғандармен бірге эконм-қ сараптама тех-қ норма ж/е нормативтердің қолдануын зерттейді.Ол нормативьер ғылыми тех-қ прогрестер жетістіктерімен келістіру сұрақтарына жауап береді.Мекеме-ң эконом-қ дамуына ж/е жұмыскерлердің әлеуметтік мұқтаждықтарын қанағаттандыруға өз үлесін қосады.Эконом-қ сараптаманы шешу үшін мына төм-гі сұрақтар белгіленеді;

1.өндірістік қызметте дұрыс жасалмаған жоспар қандай мекемеде сатылған тауарларды заңсыз табыс алуға мүмк жасады;

2.мекеме тапсырыс берушіден теңгелік баға б/ша дәлелсіз жоғ норма б/ша өнім алуды жоспарланған;

3.ағындағы жоспар тәсілінің бұзу қандай мөлшерде мекеменің ішкі шаруаш-қ есебін бұзу қаншалықты зиян жасауға өз ықпалын тигізді.

24-билет