Командада жұмыс істеудің принциптері, нормалары, сипаттамалары.
Команда құрамының мүшелерінің тәжірибесі мен қабілетіне қарай іріктер алынуы
Команда мүшелерінің ортақ мақсаттағы, (қатаң ережелерін сақтай білуі) бірігіп жасаған жұмыстарында белгілі бір ережелерді сақтай білуі.
Команда мүшелерінің барлығының өз құқықтарымен таныс болуы
Команда мүшлерінің қарым – қатынаста болуы, жаңа ақпараттармен алмасу үшін арнайы уақыт бөлуі
әріптестердің арасындағы жақсы қарым – қатынас орнауын қамутамасыз ету. Марапаттау, құттықтау шараларын жүргізу.
Топтық әрекет түрлері (л. Ушинский)
Бірігіп және өз бетінше жұмыс. Әр адам өзіне тиесілі жұмыс жасайды және ол қалғандарынан тәуелсіз болады.
2.Ортақ және өрбу түрінде жүреді. Ортақ тапсырма бірігіп үрдісімен жүреді.
3.Бірігіп ықпал жасау әрекет ету.Бір уақытта барлық мүшелердің тапсырманы орындау.
4.Бірігіп шығармашылық тұрғысында жұмыс жасау.
Командалық – топтық нормалар бұл ережелер мен шарттардың
жиынтығы топ мүшелеріне тікелей қатысты және айналасында болып жатқан іс - әрекеттер және қағидалар жинағы. Топтық нормалар командада рұқсат етілген және тиым салынған дұрыс немесе бұрыс жәйттерлі анықтайды. Нормалар топтың дамуы барысында өзгерістерге ұшырауы мүмкін, әсіресе қиындықтар туған кездерде бірақө топ мүшелерінің тіл табусынсыз олар ұйымдасқан түрде белсенді бола алмайды. Этикалық топтық аспектілер психотерапевттік нормаларға ұқсас келеді.
Өз пікірін жеткізе білу қағидасы. Оның мәні әр тұлғаның өз пікірін жасырудағы, таңдау еркіндігі. Нақтырақ айтсақ «ол негізі...» «біреулер ойлайды» деген ойлардан арылып «мен ойлаймын» «мен есептеймін...» деген жөн.
«Қазір және осы жерде» қағидасындағы қарым – қатынас
Көпшілікке тән мінез, бұл бұрын болған оқиғаның және т.б. жағдайларды ойлау барысынла ортақ пікірмен санаса кету. Бұл жағдайда психологиялық қорғаныш механизмі іске қосылады. Бірақ тренингтің басты мақсаты, топ мүшесінің әрбірі өзін жаңа қырынан танылуы кезінде көруі және тани білуі. Бұл дегеніміз топтағы мүшелердің арасындағы қарқынды байланыс бар екендігіне көз жеткізу.
Белсенділік қағидасы. Белсенділік – тренингтегі тәртіптің негізгі нормасы және команданың беріктілігін нығайта түсетін, әр қатысушының қатысуын керек ететін талаптардың бірі.
Қарым – қатынастағы сенім қағидасы. Сенімді қарым – қатынас бұл тапсырманың нәтижесін беруге көп ықпал жасайды. Қолайлы жағдай қалыптастыру үшін жетекші ең лдымен қатысушыларды өздерін еркін ұстауға үйрету керек. Сенімді қарым – қатынас орнату үшін «Ешқашан өтірік айтпау, әрдайым шындықты айту» ережесі сақталады. Алайда медициналық әріптестер арасында бұл ережені сақтанғанда мұқият болу керек. Ол субердиноцияны бұзуы мүмкін.
Сезім қағидаларына жүгіну әдісі. Әр қатысушы өзінің және әріптесінің эмоциясына көңіл бөлуге тиісті. Және қарама – қарсы қатынас жасаған кезде, өзінің және жолдасының күйін ескере білгені жөн. Мысалы: «Сенің сөйлеген сөздерің дөрекі болғандықтан, менің жүйкеме тиіп жатыр» деген сенімді және т.б.
6. Жасыру қағидасы. Бұл қағиданың мәні топта болған жасырын жағдайларды оқытылу барысында алған ақпаратты басқа жағдайда жария етпеу
Психотерапевттік нормалар
Эмоциялық шынай болуы жеткізу.
өз пікір көзқарасын ашық түрде жеткізу.
Басқа мүшелердің де көз қарасымен, пікірімен санасу және оларға төзімділікпен сабырмен қарау.
Белсенділік
Этикалық нормаларды сақтай білу (дөрекі сөйлемеу, зорлық көрсетпеу т.с.с.)
Командада топ мүшелерінің жұмысы тиімді болуы үшін жеке мүдделердің үш жиынтығы сақталуы қажет.
өзіңе
баға беру
айнала мен айналадағы қарым – қатынасқа, ортақ көзқарастарға баға беру
тапсырма мен жұмысқа баға беру