1. Жылуфикация, оның альтернативасы. Жэо негізгі схемасы, оның сипаттамасы.

Жылуфикация – электр және жылу энергияларды қос өндіру кезіндегі бір орталықтан көп тұтынушыларды жылумен жабдықтау. Жылуфикацияны іске асыру үшін жылу электр орталығы қажет (ЖЭО). Жылуфикацияға балама электр және жылу энергияларды өндіру тәсілі былайша: аталған энергиялар бәр орталықтан емес керісінше бөлек бөлек жылу энергиясы қазандықтарда, ал электр энергиясы конденсациялық электр станцияларында өндіру тәсілі.

Конденсациялық электр станциясы (КЭС) ПӘК ЖЭО – ның осындай коэффициценттермен салыстырғанда шамасы 2 есе төмен, нақтылы 38 %. Себебі КЭС – тің электр өндіретін турбиналардан істен шыққан бу басқа қоршаған ортаға жоғалады. ЖЭО ның сұлбасы суретте бар.

2. Желдету жүйелердің жіктелуі – жалпы мәліметтер. Жіктеу бойынша I және II желдету жүйелері, олардың сипаттамасы.

Ғимарат бөлмесіндегі желдетуді ұйымдастыру әр түрлі тәсілдерді пайдалану арқылы жүзеге асуы мүмкін. Желдету жүйенің іске қосылуы негізгі мақсаты бөлмедегі қамтамасыз ету немесе жұмыстық аумақтарында нормаланған метеорологиялық жағдайларды келтіру. Желдету жүйенің тиімді жобасын жасау-бұл сәулетшілер, технологтар және желдету, ауаны баптау жүйелерін жобалайтын мамандардың кешенді жұмысы. Жобадан шыққан желдету жүйесі, осы жүйеге қойылатын негізгі талаптарға сәйкес болу қажет. Негізгі талаптары: санитария-гигиеналық, технологиялық және ішкі метеорологиялық жағдайлары қамтамасыз етілуі. Аталған талаптардан өзге желдету жүйелеріне үнемділік, қарапайымдылық талаптары қойылғаны орынды. Желдету жүйесі үнемді болуы, біріншіден ауа шығыны кіші болғанына тікелей байланысты. Жалпы желдету жүйелеріне арналған жіктеуде олар 2-ге бөлінеді: - ауаны құятын желдету жүйелері және ауаны шығаратын. Кезекті аталған жүйелер тағы да екі-екіге бөлінеді: жалпы ауаны алмастыру жүйелері және жергілікті ауаны алмастыру жүйелері.

Жалпы ауаны алмастыру желдету жүйесінің іске қосу басты мақсаты: бөлме немесе қамтамасыз ету, жұмыстық немесе жұмыстық аумақтардың толық көлемінде бір мезгіл ауаны ауыстырып жату. Керіснше, жергілікті жүйелер таза ауаны бір жұмыстық орынға құйып жатады немесе бір жұмыстық орыннан лас ауаны сыртқа шығаруға арналған.

Желдету жүйесінде ауа өткізгіштер бар-жоғына байланысты олар арналары барларға және арналары жоқ жүйелерге бөлінеді. Ауаның қозғалуына байланысты желдету жүйелер табиғи тартудағыларға және механикалық жүйелерге бөлінеді. Табиғи желдету жүйелерде ауаның қозғалуына әсер ететін сыртқы, ішкі ауалардың температуралар айырымы, жел қуаты (күші). Механикалық желдету жүйелерде ауа тасымалдауы желдеткіш пайдаланумен ұсынылады.

Желдету жүйелерінің жіктеуін кестеге түсірген ыңғайлы.

Жүйедегі ауа қозғалу ерекшелігі.Конструкция түрі.	Ауаны құю желдету жүйесі			Ауаны шығару желдету жүйесі
	Жалпы ауаны алмастыру	Жергілікті ауаны алмастыру	Жалпы ауаны алмастыру		Жергілікті ауаны алмастыру
Механикалық арналы арнасыз	I	V	IX		XIII
	II	VI	X		XIV**
Табиғи арналы арнасыз	III*	VII*	XI		XV
	IV	VIII	XII		XVI**

* - тропикалық сыртқы жағдайларға арналған желдету жүйелері.

** - технологиялық аппараттарға арналған сирек кездесетін желдету жүйелері.

Біздің дипломдық жобада I-жалпы ауаны алмастыру құю механикалық арналы желдету жүйесі және IX-жалпы ауаны алмастыру шығару механикалық арналы желдету жүйесі қолданылады.

I – жалпы ауаны алмастыру құю механикалық арналы желдету жүйесі.

Бұл жүйе қоғамдық, өндірістік ғимараттардың көлемі үлкен бөлмелерінде жүзеге асырылатын желдету жүйесі және көлемдері шағын ғимараттардың көп бөлмелерінде ауаны құюға жобалануы мүмкін. Ауаны құю сұлбасы неше түрлі. Бірінші нұсқасы, көлемі үлкен бөлмеде ауаны құюды біртұтас шығыны үлкен ауа ағыстарымен ұйымдастыру (а-суреті). Бұл тәсілменен ауа бөлменің жоғарғы деңгейінен таратылады. Жүйедегі құю ауаны екінші тәсілменен тарату – жұмыстық немесе қамтамасыз ету бөлменің түгел көлеміне бір мезгіл ауаы таратқыштар бұйымдары арқылы құю (б-суреті). Бұл жүйелердің ерекшелігі – ішкі ауаны желдету жүйесінде қайтадан пайдалану мүмкіндігі, яғни рециркуляцияны пайдаланудағы жүйе үшінші нұсқасы (в-суреті).

1-ауаны өңдеу қондырғысы;

2-ауаны қабылдау құрылғысы;

3-желдеткіш;

4-ауа өткізгіш;

5-бөлмеде ауаны тарату құрылғысы;

6-бөлмедегі ауаның біртұтас ағысы;

7-бөлме;

8-таза ауаны бөлменің жұмыстық немесе қамтамасыз ету толық аумағына құятын құрылғылар;

9-ішкі ауаны рециркуляцияға қабылдайтын құрылғы;

10-рециркуляция ауа өткізгіші.

II – құю жалпы ауаны алмастыру механикалық арнасыз желдету жүйесі

Бір желдету жүйесіне қосымша таза ауаны құятын желдету жүйесі болып табылады, жұмыс ауысымындында іске қосылуы оқтын. Егер бөлме көлемінде бір мезгіл артылған жылу зияндылары бөлінуі аса үлкен болып жатса, қысқы мерзімде міндетті түрде ауа жылытылады рециркуляция іске қосылуы мүмкін. Жүйенің негізгі жабдығы сыртқы қабырғаға орнатылатын желедткіш. Үлкен көлемді бөлмелерден өзге мұндай желдету жүйесі ғимараттың шағын көлемді қосымша бөлмелерге пайдалануға ұсынылады. II-желдету жүйесін пайдалануға өндіріс ғимараты бөлмесіне орындалу қажеттілігіне байланысты арнайы талаптар қойылады – жұмыс орындары тұрақсыз түрде болу қажет.