Жеке биомеханика

Дәріс жоспары:

1. Жүру мен жүгірудің биомеханикасы.

2. Жүру мен жүгірудің кинематикасы.Жұмыс істейтін бұлшық еттердің топографиясы.

3. Жүру мен жүгірудің динамикасы.

Жүру мен жүгіру денсаулық үшін!

Жүру мен жүгіру ежелгі қозғалыс түріне жатады. 70 жыл өмір ішінде адам орта есепппен 500 млн қадам жасап, шамамен алғанда жерден айға дейінгі арақашықтықты жүріп өтеді.

Жаяу жүру – дегеніміз бұл жай қозғалыс емес деп үйрендік. Бірақ біздің үлкен жылдамдық ғасырымызда, жүру де алға басты әлем кубогінің жеңімпазы спортшы 20 км қашықтықта 1983 жылы жүруде орташа 15,9 км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті.

Жүгіру көрсеткіштері де бір орнында тұрған жоқ. Ерлеп спринтерлік 100 метрлікте он секундтық көрсеткіштен асып түсті, ал әйелдер марафонды меңгерді.

Болашақта адам қозғалысынының негізі, жүру және өз-өзімен қызықты.

Жүру мен жүгірудің кинематикасы. Жұмыс істейтін бұлшық еттердің топографиясы.

Жүру мен жүгірудің екпінін анықтау үшін, әдетте минуттағы қадам саны мен немесе қадам жиілігін тіркейді.

Қадамның ұзындығы мен жиілігінің әртүрлілігіне қарамай-ақ бір қалыпты жылдамдыққа қол жеткізуге болады. Барлық нүктелері, бір жылдамдыққа дәлме-дәл келетін қисық сызықты изоспида дейміз Бұдан байқағанымыз жылдамдықты жоғарылатудың үш түрі бар: қадамның ұзындығын үлкейту арқылы, екпінді жоғарлату арқылы және бір мезгілде қадамның ұзындығын, жиілігін үлкейту арқылы қол жеткіземіз.

Адамның қалай жүріп, жүгіруін түсіну үшін алдымен локамацияның фазалық құрамын оқып үйренуіміз керек. Бұдан байқайтынымыз, жылдамдықты жоғарылатқан сайын жүру кезінде екі бірдей тірек (екі аяқ бірдей жерде тұратын кез) уақыты қысқарады, ал спорттық жүру кезінде ол ұзақтығымен жойылуы мүмкін; жүгіру кезінде ұшу кезеңінің ұзақтығының, (екі аяқта жерге тимейді) тірек кезеңінің ұзақтығына қатынасы жоғарылайды.

Жүру мен жүгірудің кинематикасы. Жұмыс істететін бұлшық еттердің топографиясы.

Барлық циклді жүру мен жүгіру жылдамдығының орын ауыстыруы қадам ұзындығымен еніне тура пропарционалды.

Қадамның ұзындығы мен жилігінің әр түрлілігіне қарамай ақ бір қалыпты жылдамдыққа қол жеткізуге болады. Барлық нүктелері, бір жылдамдыққа дәлме – дәл келетін қисық сызықты изоспида дейміз. Бұдан байқағанымыз жылдамдықты жоғарлатудың үш түрі бар: қадамның ұзындығын үлкейту арқылы, екпінді жоғарлату арқылы және бір мезгілде қадамның ұзындығын, жиілігін қол жеткізу арқылы қол жеткіземіз.

Адамның қалай жүріп, жүгіруін түсіну үшін алдымен локамацияның фазалық құрамын оқып үйренуіміз керек. Бұдан байқайтынымыз, жылдамдықты жоғарыдатқан сайын: жүру кезінде екі бірдей тірек уақыты қысқарады, ал спорттық жүру кезінде ол толығымен жойылуы мүмкін; жүгіу кезінде ұшу кезеңінің ұзақытығын, тірек кезеңінің ұзақтығына қатынасы жоғарылайды.

Жүгірушінің жұмыс істейтін бұлшық еттерінің топографиясы.

суретте жақсы көрсетілген сурет пен суретті салыстыра отырып байқағанымызда, жүгіру кезінде бұлшық еттерге түседі. Бірақта бұлшық еттерде — аралық координация бірдей емес (бұлшық еттердің қосылу және ажырау тізбектері). Әрине жүгіру кезінде, бұлшық еттердің жұмыс істеу деңгейі өте жоғары.