3.Туризм индустриясындағы адам факторының ролі.

Қызметкермен басқару – бұл комплекстік, ұжымдағы әр жұмысшыға оптималды жағдайды шығармашылыққа, жігерліктілікке дегенді мақсаттық әсер етуге жасау, бұл кәсіпорынның мақсаттарына жетуіне бағытталған.

Адам ресурсымен басқара білу ол туристтік ұйымның қызметінде ең маңызды бағыт болып табылады және де ол экономикалық жетістіктің негізгі белгісі. Егер де бұрын басты назарды технологиялық прогрестің дамуы мен кемеліне, прогрессивті технология мен ұйымдық құрылым модификациясын енгізу болып келсе, ал қазіргі уақытта адами фактор жаққа ауыған – басқа сөзбен айтсақ, бизнестің маңызы мен нәтижесін адамдар анықтайды.

Жоғарғы білікті мамандарсыз, мәдениетті, өз ісін білетін басқару кадрынсыз менеджмент саласында терең сапалы өзгерістер бола қоймайды. Бұл мынамен тікелей байланысты, таза әкімшіліктен тек қана жоғарыдан келген бұйрықты ойламастан орындағаннан, туристтік фирманың менеджері шығармашылық тұлғаға айналады, оның қызметі мотивация саясатын тарату жағдайына бағытталған.

Бәріне белгілі, әрбір кәсіпорындағы менеджмент өзіне екі аспектіні қосады. Бірінші аспект – фирманың мақсатын анықтау. Олардың жүзеге асырылуы бойынша шаралар құрастырылады және, сәйкес, нәтижесі қадағаланады. Бұл аспектте менеджмент материалды – логикалық мәселені шешуге бағытталған, кәсіпорында оқиғаларды ұйымдастыру және олармен басқару.

Екінші аспект – бұл кәсіпорынмен басқару, осыған орай қызметкерлермен басқару. Фирма қызметкерлерінің қалауын қанағаттандыру – басты мақсаттардың бірі, бұл тиімді жұмыс істеудің кепілі.

Менеджменттің бірінші және екінші аспекті бір – бірімен өте тығыз байланысты, сондықтан оларды бір біріне қарама – қарсы қойып немесе оның бірін ғана таңдау мағынасы жоқ. Стратегиялық менеджмент мынадай басқаруды болжайды, кәсіпорын басшысы материалды – логикалық шешімді өте дұрыс шеше білумен қатар, екінші жағынан, өз қызметкерлерін фирманың алға қойған мақсатымен міндеттерді орындауға бағыттап және дем бере білу керек. Осындай жағдайда, кәсіпорын басшысы кәсіпорынмен ғана емес, сонымен қатар қызметкерлермен қойылған мақсат арасындағы қарым-қатынасты басқаруы. Бұл фактор туристтік кәсіпорындарда негізгі маңыздылыққа ие болады, сонымен қызмет өндірісі қонақтың қатысуымен беріледі. Осыған орайтуристтік индустрияның персоналы басты стратегиялық факторды құрайды, бұл кәсіпорынның тиімді жұмыс істеуіне қажет.

№3 билет

1. Туристік кәсіпорынның қызметіне ықпал жасайтын орта

2. Келіссөздерді даярлау және өткізу

3. Туристік фирмадағы лауазымдық кұқық пен міндеттерді реттеу

1сұрақ

2 сұрақ

3 сұрақ

№4 билет

1. Ұйымның миссиясы мен мақсаты

2. Іс келіссөздерінің тиімділігінің шарттары

3. Туристік фирмалардың қызметкерлері

1 сұрақ

Миссия  – бұл өзге адамдарда белгілі бір ұйым туралы, оның философиясы, таңдаулары, қоғам алдындағы әлеуметтік жауапкершілігі , персоналы, бағыт-бағдары, құндылықтары, қызметінің анағұрлым көрікті түрлері болып көзге елестетіледі, ұйымның сыртқы және ішкі ортамен қарым-қатынасын қамтамасыз етеді, әлеуметтік топтардың қажеттіліктері мен мұқтаждықтарын іздейді. Миссия сонымен қатар,ұйымның тауарлар мен қызметтердіөндірудегі мақсаттарын көрсетеді, нарықтарды жаулауды,жаңа технологияларды енгізуді, бәсекелестік қабілетін, табыстылығын,  экономикалық өсуін, нақты мақсаттарға жету үшін негізін салады, ресурстарды жіктеуді, стратегияны таңдауды қамтамасыз етеді.

Миссия - ұйым туралы жалпы, кешенді мағлұмат болып табылады, ол ең біріншіден сыртқы ортаға арналады. Миссияны нақтылаудың формасы – мақсат болып табылады. Кейде миссия мағынасы бойынша мақсатқа сәйкес келеді. Ондай жағдайда мақсат бұтағы келесідей болады: миссия – ортақ мақсаттар – спецификалық(локальдық).

Мақсаты – бұл ұйымның жұмысының соңғы нақты нәтижесі. Ұйым өзінің жұмыс жоспарын дайындау алдынданегізгі мақсатын анықтап, оны ұйымның мүшелеріне таныстырады, ұйым мүшелері өз жұмысының нәтижесі не екенін, қандай болатынын білу арқылы соған жетуге талпынып, еңбектенеді. Әртүрлі ұйымның мақсаттары, әрине, өзінің таңдап алған бағытына байланысты әртүрлі болады (түрлі өнімдер өндіру, қызмет көрсету, білім беру т.с.с.). Сонымен бірге ұйымның бөлімдерінің де өз алдына түрлі мақсаттары болады және олар ұйымның негізгі мақсатына жетуге бағытталады. Негізгі мақсатқа жету жолындағы кіші мақсаттарға нарық үлесін, өнімнің жаңа түрін өндіру, өнімнің, қызметтің бұрынғыдан да жоғары сапасын т.б. жатқызуға болады.

Әрбір ұйымның мақсатының орындалу дәрежесі сол ұйымның экономикалық тиімділігін – рентабельділігін көрсетеді. Ұйымның құрылымы көздеген мақсатқа жету жолына орай алдын-ала зерттеу, ойластыру арқылы құрылады.

2 сұрақ

3 сұрақ

5 – билет