Өлшеу құралдарын тексеруді ұйымдастыру және жүргізу тәртібі.

Салыстырып тексеру өлшеу құралдарының метрологиялық сипаттамаларының қажетті талаптарға сай екендігін эксперимент жүзінде арқылы оларға өлшеу жұмыстарын жүргізуге рұксат ету шаралар жүйесі.ҚР Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңының 19-бабаныда бұл туралы былай делінген:Метрологиялық қадағалауға жататын өлшем құралдары өндірістен немесе жөндеуден шығару пайдалану және импорт бойынша әкелінуі кезінде салыстырып тексерілді. Салыстырып тексеруду мемлекеттік қызмет сондайақ смс жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгіленген тәртіппен тіркелген заңды тұлғалардың қызметтері жүзеге асырады. ӨҚ салыстырып тексеру кезінде анықталатын метрологиялық негізгі сипаттамасы оның қателігі. Салыстырып тексеру шарасына екі немесе бірнеше өқ қатысады салыстырып тексеруші өқ және салыстырып тексерілуші өқ. Салыстырып тексерудің басты талабы салыстырып тексеруші өқ дәлдігі, салыстырып тексерілуші өқ дәлдігінен артық болуы тиіс. Салыстырып тексеру жұмыстарынның мұндай жұмыстарға хұқылы метрологиялық мекемелер атқарады. Салыстырып тексеруден өткен өқ салыстырып тексеру туралы куәлік беріледі. Онда салыстырып тексеруден өткен өқ жұмыс істеу мерзімі көрсетілді. Бұл мерзім өткен соң өқ салыстырып тексеруден қайта өткізу қажет. Мераларды салыстырып тексеру жұмыстары мынандай жолдармен іске асуы мүмкін: салыстырып тексерілуші мераны дәлірек салыстырып тексеруші мерамен компоратордың көмегімен салыстыру. Мұндай салыстырып тексеру процесі салыстыырп тексеру процесі салыстырып өлшеу қолданылады. Мераның жаңғыртатын мәндерін дәлдік класы жоғары прибормен өлшеу. Мұны градурирлеу д а. Градурилеу кезінде салыстырып тексеруші прибордың көрсетуіне қарай отырып, салыстырып тексеруші прибордың көрсетуіне қарай отырып, салыстырып тексерілуші мераның шкаласына белгілер қойылады. Салыстырып тексерудің тағы бір түрі калибрлеу. Мұндай салыстырып тексеру кезінде дәлірек мерамен салыстырып тексерілуші мералар жиынының біреуі ғана емес немесе көп мәнді мера шкаласының бір белгісі ғана анықталады. Қалғандарының мәндер берілген заңдылық бойынша анықталады.

Өлшеу құралдарын мемлекеттік метрологиялық бақылау.

Метрологиялық ережелер мен нормалардың сақталуына Мемлекеттік метрологиялық қадағалау және метрологиялық бақылау жүргізіледі.

Мемлекеттік метрологиялық қадағалау – техникалық реттеу және метрология жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның өлшем құралдарын шығарылуын, олардың жай-күйін және қолданылуын, өлшемдерді орындау әдістемелерін қолданылуын, метрологиялық ережелер мен нормалардың сақталуын, сату кезінде тауарлардың санын, сондай-ақ бума тауарларды ашу, сату және импорттан алу кезінде кез келген түрдегі бума тауарлардың санын қадағалау жөніндегі жүзеге асыратын қызметі.

Метрологиялық бақылау – мемлекеттік басқару органдарының, жеке және заңды тұлғалардың метрологиялық қызметтері метрологиялық ережелер мен нормалардың сақталуын тексеру мақсатында жүзеге асыратын қызмет.

Мемлекеттік метрологиялық қадағалау және метрологиялық бақылау тексеру түрінде жүзеге асырылады. Тексерулер: жоспарлы (периодтық), жоспардан тыс (кезектен тыс) және қарымта тексеру деген түрлерге бөлінеді.

Мемлекеттік метрологиялық қадағалау кезінде:

• жоспарлы тексерулер кемінде үш жылда бір рет тесерулер жүргізу графигіне сәйкес жүзеге асырылы керек;

• жоспардан тыс тексерулер мемлекеттік басқару органдарының, жеке және заңды тұлғалардың метрологиялық ережелер мен нормалардың бұзылғаны туралы ұсыныстар бойынша жүргізіледі;

• қарымта тексерулер өкімдердің орындалуын бақылау мақсатында жүргізіледі.

Метрологиялық бақылалуды жүзеге асырғанда тексерулерді жүргізу тәртібін мемлекеттік басқару органдарының және заңды тұлғалардың метрологиялық қызметтері тағайындайды.