16. Чэчэктэр

Кандык

Jэр-ажыныҥ чэчэги

Кызыл ӧрттий адылды,

Jээрэн- оошкы ӧҥликти

Кӧс jэдэргэ jаайылтты.

Ээчий- тээчий, jэргэлэй

Jэдинишкэн кандыктар !

Элгэ— курзак, кэзэктэй—

Jараш сыйлаар чэчэктэр !

Jэрлик тынду тамзыктап,

Тойынатан бу ӧзӱм;

Jаш тужымда оозуктап,

Тамзыктанган таазылым.

Jэр- ажыныҥ артыгы,

Jэр-Алтайда jаайылгын;

Jастыҥ jараш чэчэги

Jӱрӱӱмисти кээлэткин!

16-1

Чийнэ

Jаражынаҥ кэмзинип,

Чийнэ чэчэк jаайылды;

Чааптар ӧйин кэрээлэп,

Jай кэлгэнин jарлаады.

Jайгы кӱнгэ мылыырап,

Кӱлӱмjиизин чэчилттэт;

Jиит-jиилэҥди сӱӱндирип,

Каруузышта чӧӧҥдирэт..

Jайканыжар, чийнэлэр,

Jаш jӱрэктэр кӧӧкӱдип;

Сӱӱшкэндэрди jууктадар,

Санааларын оошкыдып !

16-2

Марал чэчек

Эртэ jастыҥ ӧҥдӧрин

Оошкылаткан чэчэгим,

Эркэ кыстыҥ чырайын

Омооркоткон маралым.

Опсу-омок кӧрӱшлэ

Jииттэрди сэн оойлоттыҥ,

Оошкы-jараш таҥдарла

Jэр-Алтайды ойгостыҥ.

Амадуумды аабыдып,

Оошкылыкла чууладыҥ;

Ал-санаамды jаарыдып,

Оошкы чогын камылттыҥ.

Ар-бӱткэнниҥ бир ӧҥин

Ачаа салдыҥ алдыска,

Солоҥыныҥ ӧҥинэҥ

Сындыр бэрдиҥ jазыска !

16-3

Jонjолой

Кӱн ӧҥдӧрин jаайылткан

Jонjолойды мактаайдым;

Курзак болуп jайаалган,

Jаражайды алкаайдым.

Jолой jонды тойдырган,

Бискэ баалу аш-чэчэк;

Jийтэн таазыл сыйлаган,

Быйаандалган кӧӧркийэк.

Аштаганды аазырап,

Чыдал бэргэн jонjолой;

Аарыганды оҥдолттып,

Чаагын кошкон jааражай.

Jонjолойлор jолымда

Jайканыыжар качан да,

Jакшылыктыҥ адына,

Jайааныстыҥ магына!

16-4

Кылбыш чэчэктэйт

Калыҥ кӱрттэр кайылып,

Кӱртӱк-чайлар оойнолойт;

Кылбыш чэчэк кэмзинип,

Кыр баажынаҥ караадайт.

Jай уткуулын кӧӧjидип,

Кылбыш чэчэк jаайылды;

Кыскылттымда оошкылып,

Кайа-таштар кээркэлди.

Корон соокто тоҥбойтон,

Jалбырактар jаранлайт;

Кыжы-jайы оҥбойтон,

Jараш ӧзӱм сэдээркэйт.

16-5

Jодыра

Кардыҥ база jаабазын

Бу чэчектэр кэрээлэйт,

Кайран jастыҥ чырайын

Буурзаганду jаарыдат.

Кообы-jиктэр, ӧзӧктӧр

Апагашта кӧӧмӱлэт,

Калаатыган ээзиндэр

Ак ӧҥликтэ аскылайт.

Jодыралар чэчээктэйт,

Кэй jодыра амтамду...

Jайгы кӱндэр башталат...

Кэм кэмгэ дэ санаалу !

Сӱӱш тэлээкэй jаажыдын

Jодыралар ачкадый,

«Сэни сӱӱйдим!»- дэгэнин

Jылгырладып ийгэдий !

16-6

Таҥ-талай чэчек

Ӱзӱӱ айлык чэчэктэр

Кэмзиинижип jаайылды,

Кӱннэт jараш jалаҥдар

Ӱзэ-тэкши jаранды.

Таҥ-талайла сырыылган,

Jайлууларыс кожоҥдо.

Тиидискэктэ jаажыган,

Jылу ээзин—сӱӱништэ.

Куулгазынду jаражай,

Кортык кыстый, таҥ-талай,

Кӱӱн-санаамды jаарытсаҥ,

Кӧрӱшкэмди jууктатсаҥ!

16-7

Мӧш

Агаштарды байлаары

Алтайымда jаҥжыккан,

Бот,олордыҥ бирӱӱзи

Булуттарга тӱрттӱлгэн.

Jажыл-торко чээдэги

Jайы-кыжы jаайылат,

Тынду ажы-ӱрэни

Тындууларды азырайт.

Эрjээнэдий эмили—

Элибистиҥ тамзыгы,

Алтын сайлу кузыгы—

Ар-бӱткэнниҥ байлыгы!

Алтайымныҥ сындарын

Мынаҥ артык jарандыр,

Ак сӱмэрлэр jаражын

Мактуулыкка саайындыр !

16-8

*************