2014/15оқу жылы ҚАУ жанындағы АБК УКЭ Нурахметова Жанар Слямгалиевна

т

Қау жанындағы абк

HAND – OUTS

Пән Электрбайланысының басқару кешендері 3 курс

2014 /15 оқу жылы

3 кредит Топ 12- РЭ и С-609-3к-1

Лекция №1 ЭУС жалпы құрылу принципі – 1сағат 13-РЭ и С-609-3к

Оқытушы: Нұрахметова Ж.С

а

Коммутация торабы УК- байланыс бағыты бойынша информацияны тарату және қабылдау үшін техникалық құралдардың жиынтығын айтамыз.

Коммутация торабы УК үш жұмыс режимі:

1.Каналдар коммутациясы 2.хабарлар коммутациясы 3. пакеттер коммутациясы.

Коммутация торабының түрлері: орындаушы (ИС) және басқарушы жүйеден (УС) тұрады. Орындаушы жүйе - комплектлерден К, коммутациялық өрістен КП және аралық қондырғыдан ПУ (перифериялық қондырғы) тұрады, УС-пен жұмыс істеуді қамтамасыз етеді. Электронды басқару жүйе (ЭУС)- бірнеше басқарушы қондырғыдан (УУ) тұрады. Басқару қондырғы техникалық (ТС) және бағдарламалық (ПС) құрылғыдан тұрады.

Қызметтік комплект- жалғастыру процесін орнатуда акустикалық сигналдарды және басқару сигналдарды беру және қабылдау үшін қолданылады.

Линиялық сигналдар: шақыру,жауап, өшіру(отбой), акустикалық сигналдар: «Жауап сигнал», «Бос емес», «ПВ», басқару сигналдар : нөмір теру, қызметтік сигналдар. Комплект транзитті және кіріс,шығыс ,ішкістанция аралық байланыс кезінде әртүрлі комплектлер арасында жалғастыру жолдарын ұйымдастыру көмегімен коммутация өрісіне КП қосылады. Коммутациялық өріс – жалғағыш линияның кірісін және шығысын құрайтын каналды кеңістікпен немесе уақыт арқылы бөлу негізінде құрылады. Перифериялық құрылғы- коммутациялық өрістің комплектлерімен коммутациялық құралдарының ЦУУ-мен өзара әсерін қамтамасыз етеді. Перифериялық интерфейс- бірнеше ПУ-ды ЦУУ-мен жалғау үшін қажет.

Перифериялық шина жүйесінен және перифериялық адрестік қондырғыдан тұрады.

Шина- электрлік тәуелсіз сымдар жиынтығы, ақпараттың бір сөзін біруақытта беруін айтамыз. Перифериялық шина үш түрімен ерекшеленеді: командалық, жауапты және адрестік.Командалық шина- арнайы операцияны орындауға ЦУУ-дан команда беріледі.Жауаптық шина арқылы анықтағыштан ЦУУ-ға информация беріледі.

Электронды басқарушы жүйе бірнеше өзара әсерету басқарушы қондырғыдан УУ тұрады. Басқару қондырғыларының арсындағы басқарушы сигналдармен (Функционалдық байланыс) ФСВ және (ақпараттық байланыс) ИСВ ақпарттармен алмасу, олардың бірге функционалдау процесінде жүйелік интерфейс арқылы орындалады, ал басқару қондырғысы мен перифериалық қондырғы арасында- перифериялық интерфейс арқылы орындалады. Интерфейс- қондырғыларды өзара келістіретін немесе жалғастыратын құрылғыны айтамыз.Олар байланысты ұйымдастыру және ақпаратты беру процедураларымен ерекшеленеді.

ЭУС/ электронды басқару жүйе/ жалғастыруды орнатуды басқару әдістері

бойынша үш түрге бөлінеді :

Орталықтандырылған ЭУС.

Орталықтанған ЭУС бір орталықтанған УУ (ЦУУ) дан тұрады. Оның артылық-

шылығы: құрылу принципі бойынша қарапайым, барлық қойылған талаптарды

тиімді түрде орындайды. Дегенмен оның біршама кемшіліктері бар: ЦУУ-дың

жұмыстан шығуы, бүкіл УК-ның жұмыстан шығыуына алып келуі мүмкін. УК-

ның сыйымдылығын үлкейтуге мүмкінділігі жоқ.

Квазиэлектронды коммутация жүйесінде қолданылады.

Орталықтандырылмаған ЭУС әрбірі белгілі функцияны ғана орындайтын бір-

неше УУ –дан тұрады.

Артылықшылығы:

• қарапайым өткізім;

• жеке блок үшін бағдарламамен қамтамасыз ету қарапайымдылығы ;

• ЦУУ болмағандығынан жоғары сенімділігінің болуы ;

• Сыйымдылығын кеңейту мүмкінділігі

Кемшілігі:

- процессор арасындағы байланысты ұйымдастыру күрделілігі;

• процессор арасындағы байланысты кезінде кідіріс.

Электронды станциялардаДХ-200 (Финляндия) и S-12 (США) қолданылады.

Иерархиялық ЭУС бір ЦУУ –дан және бірнеше перифериалық УУ (ПУУ) тобынан тұрады, олар бір-бірмен иерархиялық бағыну арақытынасында болады. Периферийлі ин-

терфейске қосылған ПУУ тобы төменгі, ал ЦУУ – ең жоғарғы иерархиярық басқа-

ру кезеңі болып табылады. Бір иерархиялық кезеңдегі басқару қондырғылары

бір-біріне тәуелді емес, бір-біріне тәуелсіз жұмыс істейді.

Тест сұрақтары

1.Перифериялық құрылғы қызметі

А. Коммутациялық өрістің комплектлерімен коммутациялық құралдарының ЦУУ-мен өзара әсерін қамтамасыз етеді.

В. Бірнеше ПУ-ды ЦУУ-мен жалғау үшін қажет.

С. Коммутация өрісін КП қосуды қамтамасыз етеді.

Д.Комплектлер арасындағы байланыс үшін

2.ЭУС жалғастыруды орнатуды басқару әдісі бойынша бөлінеді

А. ЦКП арқылы УУ-мен байланысы

В. Орталықтанған, орталыққа бағынбайтын, иерархиялық

С. Интерфейс арқылы сыртқы қондырғымен байланыс

Д. Командалық, жауапты және адрестік.

3. Орталықтанған ЭУС неден тұрады ?

А. Бір орталықтанған УУ (ЦУУ) дан

В. Бірнеше УУ-дан

С. Бір ЦУУжәне бірнеше ПУУ-дан

Д. ПУ және коммутация өрісінен

4. Коммутация торабы УК жұмыс режимдері

А. Командалық, жауапты және адрестік.

В . Каналдар,хабарлар, пакеттер

С. Канал коммутациясы

Д. Хабарлар, пакеттер коммутациясы

5..Басқару қондырғысының құрамы

А.Аппаратты және бағдарламалық

В.Регистрлер

С.Процессор

Д.Е.ПУУ

6.Орталықтандырылған ЭУС құрамы

А.Бір орталықтанған басқару қондырғысынан (ЦУУ)

В.Коммутация өрісінен КП

С.Бірнеше УУ-дан

Д.Бір ЦУУжәне бірнеше ПУУ-дан

Глоссарий

	Қазақша	Орысша	Ағылшнша
1	Коммутация торабы	Узел коммутации
2	Басқару қондырғы	Управляющее устройство
3	Команда	Команда
4	Хабар	информация
5	Бағдарлама	Программа

Оқушының өзбетінше жұмысы :

1. Коммутация торабтарында қолданылатын ЭУС. Конспект . «Ә1» 11-20 бет

2. Бірінші топтағы команда жүйесі, логикалық, арифметикалық бірформатты және екіформатты командалар. Есеп шығару

Не гiзгi оқулықтар тiзiмi

1. Р.А. Аваков «Управляющие системы электросвязи и их программное обеспечение» М.Р.С., 1991

2. М.А.Баркун, О.Р.Ходасевич «Цифровые системы синхронной коммутации» ЭКОТРЕНДЗ М. 2001

3. Б.И.Крук и др «Телекоммуникационные системы и сети» Новосибирск, Наука 1998