2.2. Арқалық қимасының ұзындығы бойынша өзгеруі

Қиманың өзгеру орнын тіректен l/6 аралығы қашықтығында қабылдаймыз.

Қиманы белдемелер енін кішірейту арқылы өзгертеміз. Белдеменің әр түрлі қималарын физикалық бақылау әдісін қолданбай, Э42 электродтармен, дәнекерленген жікпен түйістіреміз, яғни созылған белдеме үшін . Есептік момент пен қимадағы кесіп өтетін күшті табамыз:

Өзгертілген қиманы таңдау материал жұмысының серпімді кезеңі бойынша жүргізіледі.

Созылуға жұмыс істейтін дәнекерленген түйістік жік беріктігінен өзгертілген қиманың қажетті кедергі моментін және екпін моментін анықтаймыз:

Белдемелердің қажетті екпін моментін анықтаймыз:

Қима жіктерінің қажетті ауданы:

Өзгертілген қима өлшемін деп қабылдаймыз.

2.2-сурет. Арқалық қимасының ұзындық бойынша өзгеруі

Қабылданған жік мына шарттарды қанағаттандыруы тиіс:

Кішірейтілген қиманың екпін моменті мен кедергі моментін анықтаймыз:

2.3. Арқалықтың беріктігін және жалпы орнықтылығын тексеру

2.3.1.Арқалықтың беріктігін тексеру

Арқалықтың ортасындағы белдемелердің максималды қалыпты кернеуін тексереміз:

Арқалық тірегіндегі қабырғаның максималды жанама кернеуін тексереміз:

Арқалықтың жарты қимасының статикалық моменті:

Арқалықтың қимасының өзгертілген орнындағы келтірілген кернеуін тексереміз (максималды болатын жерінде):

=

Тексерулер көрсеткендей арқалықтың беріктігі қамтамасыз етілген.

2.3.2. Арқалықтың жалпы орнықтылығын тексеру

арқалық төсемдерінің арасындағы қашықтық:

Пластикалық деформациялар ескерілген арқалық аралығының ортасындағы формуланың қолданылуын тексереміз:

Мұнда

Арқалық қимасының кішірейтілген жерінде (арқалық берік жұмыс істейді және )

Екі тексеру арқалықтың жалпы беріктігі қамтамасыз етілгендігін көрсетті.

Арқалықтың иілгіштігін тексермеуге (екінші шектік жағдай) болады, себебі қабылданған биіктігі минималдыдан үлкен:

2.3.3.Арқалық белдеуінің жергілікті орнықтылығын тексеру

1. Cығылған белдеменің орнықтылығын тексеру оның максималды кернеу жерінде – арқалықтың пластикалық деформациясы болуы мүмкін ортаңғы аралығында.

Тексеру белдеменің жергілікті орнықтылығы қамтамасыз етілгендігін көрсетті.

2.3-сурет (7.16 -сурет Беленя бойынша)

2.3.4. Қабырғаның орнықтылығы есебі. Біріншіден, қатаңдық қабырғаларын орнату қажеттілігін анықтаймыз:

Яғни тік қатаңдық қабырғалары қажет. Сондай-ақ пластикалық деформация жерінде қатаңдық қабырғаларын әр төсем арқалығының астына орнату керек, себебі бұл жерде қабырғада жергілікті кернеу болмауы керек. Қабырғадағы пластикалық деформация болатын ұзындықты анықтаймыз:

Қабырға орнықтылығын шартымен тексереміз.

Тіректен ара-қашықтығы х=356,01см қимадағы М және Q орташа мәндерін анықтаймыз:

2.4-сурет.(7.22 сурет Беленя бойынша)

Істегі кернеулерді анықтаймыз:

Критикалық кернеуді анықтаймыз:

мұндағы,

Белдемелердегі қабырғаның берік бекітілген дәрежесін анықтаймыз:

Арқалық қабырғасындағы критикалық кернеуді анықтаймыз:

мұндағы,

Көлденең қаттылық қабырғаларымен орнықтырылған, жергілікті майысу кернеуі жоқ және болғанда, қимасы симметриялы арқалықтың қабырғасының тұрақтылығын тексеру. болғанда, біржақты белдеулік жікті арқалықта және екіжақты белдеулік жікті арқалықта тексеру жүргізіледі.

Тексеру бойынша қабырға тұрақтылығын қамтамасыз етілген және көлденең қаттылық қабырғасын а= см >2һ_ω=2х134=268см ара қашықтықта орналастыруға болады.

Қаттылық қабырғаларының өлшемдері:

Қабырға енін b_р=90мм деп, ал қалыңдығын t_ст=25мм деп қабылдаймыз

2.5-сурет. (7.18 сурет Беленя бойынша)