Қорытынды

Халықаралық еңбек ұйымының анықтамасы бойынша, кәсіби сырқат – еңбек қызметінің айтулы тәуекел факторлары әсер етудің нәтижесінде дамыған ауру. Еңбек медицинасы бойынша Бүкіл дүниежүзілік денсаулықты сақтау ұйымының заманауи тұжырымдамасына сәйкес, жұмыс пен денсаулық, жұмыс пен ауру күрделі өзара байланыста болып табылады.Жұмысшылардың денсаулығының бұзылуының дамуына әсер ететін, кәсіби стандарттарды бағалаудағы факторларды талдауының үлкен маңызы бар.

Еңбек процессі мен өндірістік ортаның зиянды факторларының ықпалына ұшыраған бүкіл қызметкерлер, өндірістік-айтулы мен кәсіби аурулардың дамуының «қауіп тобында» болып табылады.

Кәсіби аурулар(КА) тізімі едәуір кеңейтілгенін және кәсіби уланудың 40 астам атауларын қосатынын ескеру керек. Экзогендік аллергиялық альвеолиттердің этиологиялық факторларының сипаттамасы да кеңейтілген. «ӨСОА» - өкпенің созылмалы обструктивтік ауруы пункті айтарлықтай кеңейтілген. Кәсіби аурулардың тізбесіне бірінші рет «Психоэмоционалдық және мінез-құлық бұзылулары» бөлімі кіргізілген. «Кәсіби рак» жаңартылған бөлімі 6 фактормен толықтырылған және 20 аурулардан тұрады.

Кәсіби тәуекелге:

- жіті немесе созылмалы әсерінің нәтижесіндегі қайтыс болу тәуекелін (мамандықпен орнатылған байланыс кезінде – аурудың ұзақтылығына қарамастан);

- кәсіби факторлардың әрекетімен туындаған немесе кемінде бір жұмыс күндік немесе ауысым кезеңінде пайда болған бұзылу (жарақаттардан басқасы) немесе кез-келген қалыпсыз күй ретіндегі кәсіби аурулар тәуекелін жатқызуға болады.

Бүгінгі таңда қауіпсіз және зиянсыз еңбек жағдайының өлшемі:

Өмірді,денсаулықты,ағзаның функционалдық қабілеттілігін,алдағы өмірдің жалғасуын,келешек ұрпақтын денсаулығын сақтау болып танылады. Ресей ғалымдарының пікірінше, адам ағзасында бейімделу механизмдерді жұмылдыру мен олардың күшеюлерінің туындау салдарынан зиянды өндірістік факторлары, сондай-ақ тәуекелдің кәсіби емес факторлары әсерінің нәтижесінде патологиялық бұзылулардың бейімделу тетігі қалыптаса алады.

Елдің көптеген экономика салаларында, Қазақстанда денсаулыққа зиянды еңбек жағдайлары бар екенін белгілеуге болады. Ресми статистика деректері бойынша ел халқының жұмыс істейтіндерінің жалпы саны 1,4 млн. Астам адамды құрайды. Оның ішінен зиянды жағдайларда жұмыс істейтіндер адам үлесі– 46, 8%.

Қазіргі уақыттағы бар жағдайда кәсіби тәуекел деңгейі жоғары өндірістерде жұмыс істейтін жұмысшыларға мониторинг жүйесін қолдану керек. Осыдан,яғни жұмыс iстеушілердің денсаулығына өндiрiстiк ортаның қолайсыз факторларының әсер етуі Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау, халық және әлеуметтiк қорғау саласында өкілетті органдардың ерекше бақылауында болу керек.

Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы

Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 3 сәуірдегі N 314 Заңы. Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңымен күші жойылды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

2-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРЫНЫҢ ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰЗЫРЕТ

3-тарау. ЗАҢДЫ ЖӘНЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

ЖӨНІНДЕГІ МІНДЕТТЕРІ

4-тарау. АВАРИЯЛАРДЫ, ИНЦИДЕНТТЕРДІ ЖОЮҒА ӘЗІРЛІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

5-тарау. ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІК САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ҚАДАҒАЛАУ

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңдарының бұзылуына кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Қазақстан Республикасының Президенті

Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексінің 25–тарау, 155-бабы өндірістік қызметті жүзеге асыратын әрбір азаматты медициналық зерттеп-қарауды қамтамасыз ету болып табылады.

Медициналық тексеріліп қарау міндетті және профилактикалық болып бөлінеді.

Міндетті медициналық тексеріп қарау алдын-ала және мерзімдік болып бөлінеді.

Міндетті медициналық тексеріп қарау өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесін, сондай-ақ осындай тексеріп қарауды өткізудің тәртібі мен кезеңділігін уәкілетті орган белгілейді. Өндірістік және шаруашылық қызмет саласында жұмыспен айналысатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар алдын-ала немесе мерзімдік медициналық тексеріп қараудан өтпеген немесе денсаулық жағдайына байланысты жұмысқа жарамсыз деп танылған адамдарды жұмысқа жібермеуі тиіс. Кәсіптік аурулардың дамуында негізінен әртүрлі өнеркәсіп факторлары және жұмысшылардың кәсіптік мамандығы маңызды роль атқарады. Жұмыс барысында жұмысшылар әртүрлі зиянды заттармен тікелей немесе тікелей емес қатынаста болады. Сол себептен олардың кәсіптік анамнезін білу керек. Кәсіптік жұмысшы өндірістің қай саласында, кім болып істейді, яғни мамандығы, қандай зиянды заттармен жұмыс жасайды, зиянды заттардың шектеліп рұқсат етілген концентрациясы (ШРЕК) және қанша уақыт қатынаста болатынын, ол заттың физикалық және химиялық жағдайын, ағзаларға қай жолмен түсіп, қай жолмен шығатынын, қай ағзаларға жиналып әсер ететінін білу кәсіптік ауруды табуда және профилактикалық жұмысты жүргізуде өте маңызды. Сол өнеркәсіптік жағдайларда бір жұмысшылардың кәсіптік ауруларға ұшырайтыны, ал біреулерінің ұшырамайтыны жалпыға мәлім. Бұл жоғарыда айтылған жағдайларға байланысты. Өнеркәсіптік зияндығы бар мекемелерде кәсіптік аурулардың алдын алу үшін бірқатар шараларды жүргізу керек. Негізінен медициналық – профилактикалық шаралар олар біріншіден, өндірісті алдын ала қарап тексеру және медициналық болжам жасау. Мұнда зиянды факторлардың жұмысшылардың организміне әсерін тексеріп, болдырмау шараларын жүргізу. Екіншіден, өнеркәсіпте жұмыс істейтін адамдарды кезеңдік тексеруден өткізу. Бұл байқаудың бірінші мақсаты – созылмалы кәсіптік ауруларды ертерек анықтап білу және екінші маңызды мақсаты – ол, жұмыс жасауға кедергі болған жалпы ауруды анықтау.

Негізінен мұнда, өнеркәсіпке байланысты мамандандырылған медициналық қызметкерлер жұмыс істейді. Олардың ішінде кәсіптік-патологтар, цех дәрігерлері негізгі орын алады. Өндірістік дәрігердің негізгі міндеті: ауруды уақытында табу және емдеу, жұмыс жағдайына санитарлық – гигиеналық мінездеме беру, сырқатнаманы дұрыс жүргізу және жедел улану жағдайында санитарлық – эпидемиологиялық қадағалау басқармасының жауапты қызметкерлеріне шұғыл хабарлама беру. Санитарлық ағарту және басқа профилактикалық жұмыстарды берілген заңдарға, мемлекеттік – стандарттық мәліметтердің шектеліп рұқсат етілген концентрациясын жұмыс ортасында сақтау туралы жұмыс жүргізу.Міндетті және профилактикалық медициналық тексеріп қараудың уақтылы өтуін мемлекеттік санитарлық – эпидемиологиялық қадағалау комитеті органдары бақылайды.