Қорғаныс ғимараттарына ақ итж нормаларыныц талабы
Олар IV тарауда мазмұндалған.
АҚ ИТЖ жобалау нормалары халықты қорғау және осы заманғы зақымдағыш құралдардан шаруашылық нысандарының жұмысының тұрақтылығын көтерудін негізгі принциптеріне сәйкес әзірленген.
Осы нормалар негізінде министрліктер мен ведомстволар сала ерекшелігіне орай өз ведомстволық нормативтік құжаттарын әзірлейді, олар қолданымға тек ҚР Экономика және сауда министірлігімен және Қорғаныс министірлігімен, Стратегиялық жорпарлау жөніндегі Агенттікпен келісім бойынша енгізіледі.
ТЖ-ДАҒЫ ҰЙЫМДАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТТІ ЗЕРТТЕУ
Іс-әрекеттің тұрақтылығын кетеру жолдары мен әдістерінің ең тиімдісін таңдау (оның ішінде экономикалық тұрғыдан) Азаматтық қорғаныс нысанасы ретінде әрбір кәсіпорынды мұқият бағалау негізінде ғана мүмкін.
Нысан тұрақтылы зерттеу мақсаты оның әлсіз буындарын, оның тұрақтылығын көтеруге бағытталған инженерлік-техникалық шараларды жүргізу арқылы анықтау болып табылады.
Нысан жұмысының тұрақтылығын бағалау — бұл оны бейбіт уақыттағы төтенше жағдай кезінде, соғыс уақытында осы заманғы зақымдау құралдарымен зақымдану кезінде, сондай-ақ нысан мен жабдықтау жүйесі ішінара қираған кезде жұмысты жалғастыру және өндірісті қалпына келтіру кезінде туындаған зақымдағыш факторлар ыкпалына қарастыруға қабілеттілігі тұрғысынан оны жан-жақты зерттеу.
Нысанадағы тұрақтылық бойынша зерттеуді ұйымдастырушы жоғары тұрғын орган (бірлестік, министірлік) болып табылады. Зерттеу жоғары тұрған орган басшысын тиісті өкімі ұйымдастырады, онда зерттеу жүргізу мерзімі, тақырыбы, мақсаты мен міндеті, зерттеуге тартылған мамандар және т.б. анықталады.
Бейбіт уақытта нысан жұмысының тұрақтылығын бағалауды нысан АҚ бастығы ұйымдастырады.
Нысан жұмысының тұрақтылығын ұйымдастыру үшін негізгі қажетті құжаттар мыналар:
* зерттеу жүргізу туралы бұйрық;
* зерттеуді даярлау мен жүргізудің күн тізбелік жоспары. Нысан АҚ бастығының бұйрығында көрсетілетіндер:
* алдағы жұмыстың мазмұны мен оны жүргізу негіздемесі;
* зерттеу мақсаты;
* топ бойынша зерттеу жұмысына қатысушалыр құрамы;
* есептеме-зерттеу тобының негізгі міндеті;
* зерттеу жүргізу тәртібі;
* есеп құнжаттамасын даярлау мерзімі. Бұйрықпен жауапты мамандар қатарынан, әдеттегідей, мына тәжірибе-зерттеу топтары құралады:
* ғимаратпен кұрылыстың беріктігін зерттеу тобы (топ басшысы — күрделі құрылыс бөлімінің бастығы);
* өндіріс қондырғысының беріктігін зерттеу тобы (топ басшысы — бас механик немесе бас коструктор);
* энергиямен жабдықтау тұрақтылығын зерттеу тобы (топ басшысы — бас энергетик);
* материалдық техникалық жабдықтау мен көлікгі зерттеу тобы (топ басшысы — директордың жабдықтау және өткізу жөніндегі орынбасары);
* өндірісті басқарудың тұрақтылығын зерттеу тобы ( топ басшысы— директордың орынбасары немесе өңдіріс-жоспар бөлімінің бастығы);
* кооперация бойынша сыртқы байланыстарды зерттеу тобы (топ басшысы — директордың орынбасары немесе сыртқы кооперация бөлімінің бастығы ХІ жыл сайын жер жүзінде жер сілкіністері болып тұрады. Көп жағдайда олар халық аз қоныстанған жерлерде болып, байқалмай қалады. Сонымен қатар, «халық көп қоныстанған қалалар мен аудандарда қатты жер сілкіністері сирек 2 болатын жағдай емес, жүздеген және мыңдаған адамдардың өмірлерін әкетіп,
* үлкен қиратуларға әкеліп соғады. Дүние жүзінде, сонымен қатар, біздің елімізде де күшті жер сілкіністері салдарынан болатын зардаптарды азайту 4t жөнінде іс-шаралар жүргізіледі, бірақ табиғат адамның бақылауына бергісіз болып қала береді, осылайша біз онымен барлық тәсілдермен күресуге мәжбүр боламыз. Қорғанудың нақты тәсілдерінің бірі ғимараттар мен құрылыстардың жағдайларын күні бұрын бағалау негізінде оларды физикалық күшейту жөніндегі дер кезінде тиімді шараларды қабылдау 1 болып табылады. Дүлей зілзалаға қарсы күрес кешеніндегі аса маңызды басты 1 міндет жер сілкіністеріне инжәнерлік қорғану болып табылады. Көп 1 жағдайларда қолда бар ғимараттардың, құрылыстардың толқулар әсерінен бұзылуы олардың құрылымының жағдайына байланысты. Сейсмикалық жүктемелерді қарастыруға болады, жер сілкінісі; кезінде бұзылмайтын етіп салуға болады, бірақ бұл жағдайда да 1 зақымданулар қаупі қала береді. Шаруа тек қана сенімді кұрылыста ғана емес, сондай-ақ құрылысты дұрыс пайдалану мен үздіксіз геофизикалық бақылауда. Сондықтан жер сілкіністерінен қорғайтын инженерлік қорғаныс «сейсмикаға төзімді ғимараттар мен құрылыстар салуға, олардың жылжымалылығын күшейтуге, сейсмикаға төзімсіз элементтерін ауыстыруға, құрылыстардың мықтылығын арттыруын 1 хамтамасыз ететін қосымша құрылымдық шешімдерді қабылдауға шытталған құрылыс жұмыстарын жүргізуді қарастырады. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, бұл шаралар тек қана материалдық шығынды азайтып, сондай-ақ орны толмас шығынның санын мейлінше азайтуға мумкіндік береді. Төтенше жағдайларда халықты, аумақ пен ұйымдардың корғау саласындағы Азаматтық қорғаныстың міндеттері мен қолданылатын 1 шаралары. Проблеманың қазіргі заманғы жағдайын талдау. Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің Құрылыс « және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің 2006 жылғы 20 сәуірдегі №154 бұйрығына сәйкес 2006 жылғы 1 шілдеде 2.03-30-2006 «Сейсмикалық аудандардағы құрылыс» ҚР ҚНмЕ қабылданып, күшіне енгізілді. Аталған ҚНмЕ 2-қосымшасында Өскемен, Риддер қалаларындағы және Шығыс Қазақстан облысының басқа да елді мекендеріндегі сейсмика 6-1 дап 7 балға дейінгі арттырылды, осыған байланысты шағын аудандарға бөлу «карталарын жасау, сейсмикалық аса кауіпі аудандарда орналасқан -сейсмикаға төзімсіз ғимараттар мен құрылыстардың тізімін анықтау және осы нысандардың құрылымдық жағдайын бағалау қажет. ҚР 2.03-30-20061 ҚНмЕ сэйкес Шығыс Қазақстан облысы бойынша сейсмикасы 7 және одан I да көп 89 елді мекен орналасқан. Сейсмикалық қауіпті аймақтар Өскемен, жаппай қырып-жою құралдарын қолдану салдарымен салыстыруға болады. Чернобыль АЭС-індепгі оқиғаларды, Армениядағы, Нефтегорскдегі, Шығыс Қазақстандағы жер сілкіністерін және басқа төтенше жайттарды талдау бейбіт уақыттағы жағдайда адамдардың қауіпсіздігін мәселесше басқаша
тұргыдан қарауға мәжбүр етеді.
Республика аумағында атом энергетикасы, химия өнеркәсібі обьектілері мен өзге де обьектілері орналасқан, мұндағы апаттар үлкен адам, құрбандықтарымен, материалдық залалмен қатар елеулі экономикалық салдарға да ұшыратуы мүмкін. Осы жағдайлар мемлекеттік, әскери және шаруашылық органдары тарапынан Азаматтық қорғаныс мәселелеріне, халықты сенімді қорғау мен шаруашылық обьектілерін сақтау, басқару жүйесінің мүлтіксіз жұмыс істеуі жөніндегі міндеттерді шешуде жаңа ұстанымдарды қажет етеді.
Бейбіт уақыттағы ықтимал төтенше жағдайда, сондай-ақ қаруларының даму бағыты мен оларды қолдану туралы көзқарастарды ескере отырып, халықты қорғаудың негізгі принциптері мен әдістерін іске асыру халықтың сенімді қорғалуын дәйекті көтеруді қамтамасыз етеді.
Халықты корғау принциптері - бұл бейбіт және соғыс уақытындағы жағдайда халықты қорғау тәртібін анықтайтын Қазақстан Республикасының, Үкіметі ресми белгілеген ережелер.
Халықты апат, зілзала мен құралдарынан қорғау жөніндегі шараларды жүргізу сипаты, көлемі мен мерзімі ахуалды бағалау және жергілікті жағдайлар мен мүмкіндіктерді ескере отырып, әзірленетін АҚ, жоспарларымен анықталады.
Казіргі заманғы қырып-жою құралдарынан халық пен шаруашылық, объектілерін (ШО) қорғаудың, негізгі припциптері мыналар:
1. Қорғаныс шараларын өз уақытында жоспарлау және өткізу. Ол мыналарды қамтиды:
бейбіт және соғыс жағдайындағы АҚ жоспарларын әзірлеу;
халықты ТЖ мен қазіргі заманғы қырып-жою құралдарынан қорғау әдістермен даярлау;
ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын жинау және оларды пайдалануға әзірлікті ұстау;
Тиісті мәселелер бойынша Басқарма жұмысы «Мемлекеттік кұпия туралы» Қазақстан Республикасының Заңына және мемлекеттік құпияны сақтау саласындағы басқа да нормативтік актілерге сәйкес құпия режімін сактаумен жүзеге асырылады.
Басқарманың негізгі міндеттері мен қызметтері:
Басқарманың негізгі міндеттері:
- мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының, орталық органдардың аумақтық бөлімшелердің, ұйымдардың жұмылдыру дайындығын арттыру, атқару мерзімінде өзара әрекеттесу және жұмыс үйлесімділігі мәселелерін пысықтау;
- аумақтык және азаматтық корғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жузеге асыру;
- жұмылдыру, соғыс жағдайы кезеңінде және соғыс уақытында мемлекегпк органдардың, ұйымдардың кідіріссіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету және еңбек ресурстарын сақтау үшін оларға резервте тұрған әскери міндетті азаматтарды: басшыларды, білікті жұмысшылар мен қызметшілерді бекітіп қою
бейбітшілік уақытында және соғыс уақытында Азаматтық қорғаныс жоспарларын әзірлеу, азаматтық қорғаныстың басқару органын, куші мен кұралдарын дайындау;
- Азаматтық қорғаныстың күші мен құралдарын, басқару органының дайындығын және қолдауды қамтамасыз ету;
- Азаматтық қорғаныстың материалдық-техникалық мүлкін және өзге де ресурстарын жинақтау, сақтау, жаңарту;
- жергілікті көлемде төтенше жағдайлардың алдын алу және оны жою; Ғимараттар мен құрылыс нысандарының, ең алдымен әлеуметтік мақсаттағы объектілерді сейсмикалық тұрғыдан бекіте түсу бағытында кең көлемді жұмыстар жүргізу қажеттілігін ескере отырып, ауқымды шаралар қолға алынған. Атап айтқанда, 2004 - 2010 жылдары білім беру объектілерін жер сілкінісіне төтеп берердей бекемдеуге бағытталған арнайы бағдарламаға сәйкес 283 мектептер, басқа да оқу орындары объектілерін нығайту жұмыстары жүйелі жүргізілуде. Сондай-ақ осы жылдар аралығында 55 медициналық мекемелерді де жер сілкінісіне төтеп беретіндей жағдайға келтіру және олардың бірқатарын бұрынғыдан нығайту жұмыстары да кабылданған бағдарламаға сай тұрақты жүзеге асып келеді. Тұрғын үйлердің жер сілкінісі қаупіне қаншалықты төтеп берерін бағалаудың, сейсмикалық тұрғыдан төзімді ғимараттар мен объектілерді жобалаудың, құрылысын салу және орнықты пайдаланудың техникалық деңгейін көтеру мәселелері осылардың бәрін жан-жақты зерттеп, жүйелеу негізінде ғана жүзеге аспақ екеніне біз айрықша көңіл бөлудеміз. Осы мақсатта қала әкімдігі тиісті қалалық ведомстволардың білікті мамандарын қатыстыра отырып, халықаралық деңгейде ғылыми-практикалық конференциялар ұйымдастырып, өткізуге аса мән беруде. Соңғы кездің өзінде ғана ғылыми - зерттеу институттарының мамандары, жобалау мекемелерінің, ірі құрылыс компаниялары өкілдерінің қатысуымен «Алматы қаласындағы күшті жер сілкіністері кезінде ғимараттар мен құрылыс объектілерінің сейсмикалық қауіп-қатерін төмендету», «Алматы қаласында қазір пайдаланылып жүрген тұрғын үй ғимараттарының жер сілкінісіне қауіпсіздігі мәселесі» тақырыптарында жоғарыда аталған мамандар қатысуымен пікір алмасулар өткізіліп, тиісінше қажетті шешімдер қабылданды. Ал, «Алматыдағы 50-60-шы жылдары салынған тұрғын үйлердің жер сілкінісіне төзімділігін қоғамдық сынау» тақырыбында ұйымдастырылтан ғылыми-практикалық конференция соңынан оған катысушылар Сәтбаев көшесіндегі №26-шы үш қабатты үйдің 7-8-9 баллдық жер сілкінісіне төзімділігі іс жүзінде сынактай өткізілуіне болды. Алматы каласы мен Іле Алатауының бөктерлеріндеғі геологиялык үрдістердің болжамдық-инженерлік картасы жасалды. Қалалық бюджеттің қаржысы есебінен ҚР Білім және ғылым министрлігінің сейсмология институты қарамағындағы сейсмикалық-биологиялық сынақ, алаңы құрал-жабдықтарын жаңарту бағытында жұмыстар жүргізілуде. Тағы бір аса атап көрсететін нақты жұмыстарымыз қатарында: табиғи зілзалалардың, апаттар мен қауіп-қатерге ұшыраудың алдын-алу мен 1 олардың залалын жою саласындағы халықаралық қатынастарды нығайта түскенімізді және озық тәжірибелермен алмасуды нақты жолға қойып отырғанымыз айтар едім. Әсіресе Жапон халықаралық әріптестік агенттігі, (ЖХӘА) мен Алматы қалалық әкімдігі бірлесіп жүргізіп жатқан жоба аясында ауқымды іс-шаралар атқарылуда. Біріккен ¥лттар ¥йымының НАТО ұйымдастыруымен өткізілетін «Бейбітшілік жолындағы әріптестік» бағдарламасы аясында оқу-жаттығу жұмыстарына тұрақты қатысып келеміз. Сондай-ақ «ЕУРАЗИЯ ? алдын-алу, құтқару, көмек» халықаралық көрмесіне де қатыстық. «GeoHazards» Халықаралық Қауымдастығының ұйымдастыруымен еріктілер мен жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдерін арнайы даярлықтан өткіздік. 2007 жылғы наурыздан бастап, жоғарыда атап өткенімдей, Алматы қалалық әкімдігі ЖХӘА-мен «ҚР Алматы қаласында жер сілкіністері тәуекелін басқаруды зерттеу» деп аталатын бірлескен жобаны жүзеге асыруда. Соның қорытындысына орай, сейсмикалық апаттармен байланысты, қауіп-қатерлерге қатысты, ұйымдардың күш-мүмкіндіктерін нығайту бойынша тиісті материалдар, сондай-ақ жергілікті қауымдастықтар деңгейіндегі қауіп-қатерді реттеу жоспары да басшы құрамға ұсынылатын болады. - суда құтқару кызметін қамтамасыз ету
Төтенше жағдайларды жою жұмыстарына - ТЖ пайда болған кезде жүргізілетін және адамдардың өмірін сақтап, денсаулығын қорғауға, залал мен материалдык шығындар көлемін азайтуға, сондай-ақ ТЖ аймағының одан әрі таралмауына бағытталған құтқару, авариялық-қалпына келтіру жұмыстары мен басқа да кезек күттірмейтін жұмыстары жатады. Осы жұмыстарды уактылы аткару мақсатында ауданның АҚ және ТЖ қызметтері кұрылады. Бұл қызметтер атқаратын жұмыс түрлеріне қарай тиісті техңикамен, жеке кұраммен, қажетті құралдармен жасақталады. алуын және орындалуын ұйымдастыру, үйлесіру және бақылау;
Ақсу ауданындағы Қызылағаш ауылында орын алған төтенше жағдай - нөсер жаңбыр және ауа райының күрт жылынуының салдарынан ауыл үстіндегі су қоймасы бегенін тасқын су бүзып, ауылдың топан судың астында қалғанын естіген еңбекшіқазақтықтар да қатты қобалжу үстінде.. Бүгінде аудан жұртшылығы ауыр қайғының зардаптарын жоюға атсалысу максаттары қарастыруда.