3. Оқыту міндеттері.

1. ССҚ өндірісте ұйымдастыру принциптері бойынша білімді қалыптастыру;

2. Өндірісте ССҚ- ды жүргізуді регламенттейтін негізгі ресми құжаттарды жүргізу бойынша біліктілікті қалыптастыру;

3. Өндіріске жер уческесін бөлу, жобалау құжаттарын дайындау, салынатын объектілерді эксплуатацияға беру, құрылысты салу кезінде ССҚ жүргізу методикасы бойынша біліктілікті қалыптастыру;

4. Жобалаудың нормативті- техникалық құжаттарын кеңесу мен қарастырудың жалпы принциптері (салалық стандартгар, техникалық шарттар, технологиялық процесстер, қондырғылар, құралдар, жұмыс құрал жабдықтары) бойынша білімділікті қалыптастыру;

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары.

1. Салынып жатқан объектіні тексеру актысындағы негізгі сүрақтар.

2. Қандай жағдайда жаңадан салынып жатқан объект эксплуатацияға қабылданбайды?

3. Қабылдау комиссиясы қүрамына кім кіреді?

4. Мемлекеттік қабылдау комиссиясы қүрамына кім кіреді?

5. Қабылдау комиссиясы қүрамына кіретін МСЭҚ органдары өкілдерінің мақсат міндеттері.

6. Мемлекеттік қабылдау комиссиясының объектіні эксплуатацияға қабылдау үшің қоятын шарттары.

7. Объектіні эксплуатацияға қабылдау үшін комплексті тексеру үзақтығы. Құрылыс объектісіне жобалау ұйымдарының авторлық қадағалауы қашан жүргізіледі?

8. Шет ел лицензиясымен салынып жатқан объектіні эксплуатацияға қабылдау ерекшеліктері.

9. Құрылыс объектісіне авторлық қадағалау жүргізгенде жобаның бас инженерінің мақсат міндеті.

10. Құрылыс объектісіне авторлық қадағалау жүргізгенде жобаның бас инженерінің мақсат-міндеті.

11. Құрылыс объектісіне ССҚ жүргізгенде авторлық қадағалау мен МСЭҚ органдарының мақсаттары арасындағы байланыс.

12. Жаңа қүрылымды машиналар мен механизмдерді гигиеналық бағалау кезеңде жүр гізіледі?

13. Техниканың жаңа үлгісін тексеру кезінде санитарлық дәрігердің алдында түрғагі міндеті.

14. Қондырғыларды қоюға техникалық ғимараттың гигиеналық экспертизасы кезінде пайда болатын сүрақтары.

15. Зиянды заттардың қауіптілік класстары.

16. Зиянды заттардың ПДК-сы түсініктемесі.

17. Зиянды заттардың ОБУВ түсініктемесі.

5. Оқыту және жүргізу әдістері.

Тәжірибелік сабақтарды талқылау және орындау. Ситуациялық, тесттік тапсырмаларды орындау. Презентация.

6. Әдебиет

Негізгі

1. Измеров Н.Ф., В.Ф. Кириллов. Гигнена труда.Оқулық.Москва,2008, 352 б.

2. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда– М., Медицина, 2001, 399б.

Қосымша

3. Алексеев С.В., Усенко В.Р. – Гигиена труда (оқулық). – М., Медицина, 1988, 576 б.

4. Санитарные нормы и правила по гигиене труда в промышленности (МЗ РК, 1994, в 3-х томах). – Омск, 1995.-380 б.

5. Правила проведения санитарно-эпидемиологической экспертизы. СанПиН, № 841, 14.11.2003 г. МЗ РК-56 б.

6. Өндіріс кәсіпорындардың реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оқу әдістемелік құрал/Тоғызбаева К.К. –Алматы ,2010,28 б

7. Бақылау.

Тесттік сұрақтар

1.Өндірістік құрылыста ССҚ қанша кезеңнен тұрады?

1. екі

2. үш

3. төрт

4. бес

5. сегіз

2.Кәсіпорындардың жобалануы

1. 1кезеңде жүзеге асады

2. 2 кезеңде жүзеге асады

3. 3 кезеңде жүзеге асады

4. Керек кезде

5. Кезеңсіз

3.Жобаның жұмыс істеу мерзімі:

1. 2 жыл

2. 3 жыл

3. 4 жыл

4. 5 жыл

5. 10 жыл

4.СЭС те жоба кураторы кім болып табылады?

1. Еңбек гигиенасы дәрігері

2. Жалпы гигиена дірігері

3. СЭС бас санитарлық дәрігері

4. СЭС тың санитарлы бөлім дәрігері

5. Коммуналды гигиена дәрігері

5.Өндіріс объектісінің территориясында қандай зоналар болады?

1. Завод алды

2. Селитепті

3. Әкімшілік- шаруашылық

4. Транспортты- қоймалық

5. Көмекші объектілер

6. Өндірістік

6.Жақсы инсоляция үшін ғимараттар арасындығы ара қашықтық қандай болу керек?

1. Ғимараттың 2 биіктігінен кем емес

2. Ғимараттың 3 биіктігінен кем емес

3. 10 м кем емес

4. 20 м кем емес

5. 30 м кем емес

7.Ашық қоймалар мен өндірістік бөлмелер арасындағы ара қашықтық болу керек?

1. 20 м кем емес

2. 30 м кем емес

3. 50 м кем емес

4. 100 м кем емес

5. 150 м кем емес

8.Кәсіпорынның көгалдындыру ауданы қандай болу керек?

1. 15%- тен кем емес

2. 30%-тен кем емес

3. 35%-тен кем емес

4. 40%-тен кем емес

5. Әкімшілікпен белгіленеді

9.Жұмысшыға бөлінген өндірістік көлем қандай болу керек?

1. 2кв. м-ден кем емес

2. 3кв.м-ден кем емес

3. 4,5кв.м-ден кем емес

4. 10 кв.м-ден кем емес

5. 15кв.м-ден кем емес

10.Жұмысшыға бөлінген өндірістік аудан қандай болу керек?

1. 5м³

2. 10м³

3. 15м³

4. 20м³

5. 25 м³

11.Тұрақты және тұрақсыз жұмыс орнының ауданы қандай болуы керек?

1. 2 кв.м

2. 2.2кв.м

3. 2.4кв.м

4. 3кв.м

5. 4кв.м

12.Бір қабатты өндірістік ғимараттардың биіктігі қандай болу керек?

1. 2 м-ден кем емес

2. 3 м-ден кем емес

3. 3.5 м-ден кем емес

4. 4 м-ден кем емес

5. 5 м-ден кем емес

13.Бөлме ішіндегі құрал жабдық арасында қандай ара қашықтық болу керек?

1. 1.5м-ден кем емес

2. 2 м-ден кем емес

3. 0.8 м-ден кем емес

4. 1.0м-ден кем емес

5. 2 м-ден кем емес

14.МСЭҚ органдарының дұрыс қорытындысы үшін желдету жүйесі және ауаны кондиционерлеу қондырғыларына қанша уақыт қажет?

1. 5 сағ

2. 7 сағ

3. 10 сағ

4. 15 сағ

5. 24 сағ

15.Ауаны кондиционерлеу қанша класы бар?

1. 2 класс

2. 3 класс

3. 4 класс

4. 5 класс

5. класстары белгіленген

16.Өндірістік бөлмелерде кондиционерлер қандай ластану көздері болады?

1. Микроорганизмдермен

2. Аллергендер

3. Көмірқышқыл газбен

4. Майлы аэрозольдармен

5. Жәндіктермен

17.Сору шкафтарының ауаны сору жылдамдығы қандай болу керек, егер зиянды заттар ПДК- сы 10 мг/м³ тан көп болса

1. 1 м/сек

2. 3 м/сек

3. 4 м/сек

4. 0.5-0.7 м/сек

5. 1 м/сек

18.Сору шкафтарының ауаны сору жылдамдығы қандай болу керек, егер зиянды заттар ПДК- сы 100 мг/м³ тең немесе көп болса

1. 1 м/сек

2. 2 м/сек

3. 3 м/сек

4. 4 м/сек

5. 5 м/сек

19.Зат типті қорғандардан ауаның сору жылдамдығы қандай болады?

1. 0.1-0.4 м/сек

2. 0.5-0.6 м/сек

3. 1.25м/сек

4. 1.5 м/сек

5. 2.0 м/сек

20.Жұмысшы зонасының шегінді үрмелі қуыстардағы берілетін ауа жылдамдығы қандай болу керек?

1. 0.1-4.0 м/сек

2. 0.5-0.6 м/сек

3. 1.25м/сек

4. 1.6-2.0 м/сек

5. 2.5 м/сек

21. Жылдың суық мезгілінде үрмелі ауа температурасы қалай ауытқиды

1. 1.0-4.0С

2. 8-1.5С

3. 16-+20С

4. +0.1-+1.0С

5. +25С

22. Тұрақты жұмыс орындарында ауаның есепті температурасы қалай алынады,оны кондиционерленгенде?

1. 15-18С

2. 19-20С

3. 22С

4. 25С

5. 27С

23. Ауаны кондиционерлегендеоның есепті салыстырмалы ауа ылғалдығы тұрақты жұмыс орындарында қалай алынады?

1. 1.0-1.5м/с

2. 1.5-4 м/с

3. 4.5-5.0м/с

4. 5.5-6м/с

5. 6.5-8м/с

24. Шаң тозаңмен күресу үшін ауаның сору жылдамдығы қандай болу керек

1. 1.0-1.5м/с

2. 1.5-4 м/с

3. 4.5-5.0м/с

4. 5.5-6м/с

5. 6.5-8м/с

25.Сыртқы ауаның қанша мөлшері бөлмедегі 1 адамға жіберіледі?

1. 5.0-10.0 м³/сағ

2. 15.0-20.0 м³/сағ

3. 25.0 м³/сағ

4. 20-30 м³/сағ

5. 35-40 м³/сағ

26.Орташа жұмыстарды орындау органдарына жарықтану қандай болу керек?

1. 100-2000 люкс

2. 250.0-300.0 люкс

3. 350-400.0 люкс

4. 450-490 люкс

5. 500.0 люкстан кем емес

27.Едәуір ластануды жарықтану әйнектерін тазарту жиілігі?

1. Жылына 1-2 рет

2. Жылына 2-3 рет

3. Жылына 4 реттен кем емес

4. Жылына 5-7 рет

5. Жылына 8-10 рет

28. Машиналардың жаңа конструкцияларын гигиеналық бағалау қашан жүргізіледі

1. Жобалау кезеңінде

2. Заводтағы тексерулерде

3. Мемлекеттік тексерулерде

4. Күнделікті ремонт

5. Негізгі ремонт

29. Жобаның бас жоспарын қарастыру кезінде қандай сұрақтар шешілу қажет?

1. Көгалдандыру

2. Территория ауданы

3. Территорияны зоналау

4. Технологиялық процестердің ағымдылығы

5. Барлық жауап дұрыс

30.Санитарлы- тұрмыстық бөлмелер қандай жұмысшылар санына бөлінеді (душ, раздевалка)?

1. Жалпы жұмысшылар санына

2. Аса зиянды еңбек жағдайындағы жұмысшылар санына

3. Біріккен сменадағы жұмысшылар санына

4. Көпсанды сменадаға жұмысшылар санына

5. Тізімдегі жұмысшылар санына

Ситуациялық есептер

Есеп №1. Шахтинск қаласында синтетикалық жуғыш заттарды өндіру жөніндегі завод салынған. Шахтинск қаласының СЭС-і заводты эксплуатацияға қабылдау комиссиясы жұмысы қатарына кірген. Завод қодырғыларын тексеруден өткізу үзіліссіз 100 сағатқа созылады. Желдету жүйесі 5 сағ. Бойы тексеріледі.

Тапсырма: 1) Тексеру тәсілдерін өткізу дұрыстығын анықтаңыз. Дәрігер тактикасы.

2) Берілген өндірісте қолданылатын желдету жүйесі.

Есеп №2. Машина жасау жүмысының құю цехының жобасында мыналар қарастырылған: З сменада жүмыс істеу бірінші сменада 200 адам, 2-ші де 150 адам және 3-де 100 адам. Өндіріс процессі сәулелік және конвекциялық жылу мен шаң бөлумен байланысты. Тапсырма: 1) Өндіріс процессінің тобын және қажетті арнайы санитарлы- түрмыстық бөлмелерді анықтаңыз.

2) Жүмысшылар санына санитарлы- тұрмыстық бөлмелерді есептеңіз.

Есеп №3. Электр аппаратурасын жинау цехында 0,2-0,3 мм объектіні ажыратумен байланысты өндіріс процесс қарастырылған. Деталь мен фон контрастысы үлкен, фон ашық түсті. Технико- экономикалық негіздеу бойынша жарықтану кыздыру шамдарымен жүргізіледі.

Тапсырма: 1) Көру жағдайымен байланысты жүмыс разрядын анықраңыз.

2) Жарықтануды гигиеналық бағалаудың әдістері.

Есеп №4. СЭС-ке механикалық- жинау цехының жобасын талқылауға жібереді. 1 жүмысшыға бөлме көлемі 16 мЗ қүрайды, берілетін ауа мөлшері 25 мЗ /сағ. Цехта табиғи желдету қарастырылған.

Тапсырма: 1) Берілген көрсеткіштері бойынша қорытынды беріңіз.

2) желдету жүйесін бағалау әдістері

Есеп №5. Түсті металлдарды өндіру заводы түрғын пунктінен 800 м қашықтықта орналасқан 2км ара қашықтықта өзеннің төменгі ағысымен балықты қайта өңцеу комбинаты орналасқан 1-ші объектінің СҚЗ- ның территориясында 1 классты өнеркәсіп салу жоспарлауда. СЭС -кё қүрылыс алдында 10 күн бүрын .қажетті қүжаттар тапсырылды.

Тапсырма: 1)Жұмыс істейтін және салынатын өнеркәсіп жөнінде қорытынды беріңіз.

2)Су қоймасынан су сынамасын алу методикасын түсіндіріңіз.