21–БИЛЕТ

1.Мунай жане газ корларынын категориясын белгилеу прициптери - Мұнай мен газдың қорлары мен ресурстарының бір немесе екінші категорияға жатқызылуына жағдайлар:1) шоғырдың(оның бөлігінің) бұрғылану деңгейінің әртүрлілігі;2) жұмыстың сатылығымен байланысты қор есептеу объектісінің мұнайгаздылығы немесе перспективті объектінің мұнайгаздылығы негізделуінің, ресурстары есептелуі мен бағалануы мәліметтерінің сипаттамасы;3) әр қор мен перспективті ресурстың басты параметрлерінің зерттелу дәрежесіне, мұнай мен газ шоғырының жатыс жағдайлары мен өлшемдерін, түрін, пішінін, сипаттайтын белгіленген категорияларға бекітілуі; көмірсутектерді сыйдыратын коллекто таужыныстардың түрі, құрылысы, құрамы және қанығу сипатына; өткізгіштігі нашар жапқыш таужыныстардың құрамы мен қасиеттері; мұнай, газ, конденсат және олардың құрамындағы пайдалы компонеттердің құрамы мен қасиеттері, шоғырдың игерілуіне әсер ететін негізгі көрсеткіштер мен параметрлер; ұңғымаларды бұрғылаудың гидрогеологиялық және геокриологиялық жағдайлары.

2.Гис корсеткиштери бойынша онимди кабат сипаттамасы

3.Гранулометриялык анализ - тауж. Курамындагы усак болшектердін болуы олардын орналасуы ар турлі колемі туралы анализ. Құмды қабаттар әр түрлі пішінді өлшемі әртүрлі түйіршыктерден тұрады. Таужыныстағы әртүрлі өлшемді түйіршіктердің көп болуын гранулометриялық құрам деп атайды. Кеуекті ортаның өткізгіштігі, меншікті беткейді, капилярлық құрамы, осы гранулометриялық құрамына байланысты немесе тәуелді болып келеді.Гранулометриялық құрамына қарай кеніштегі таужыныстарының орналасуының геологиялық және палеогеграфиялық жағдайын білуге болады. Шөгінді жыныстардың пайда болуын зерттеудің бастапқы сатысы осы гранулометриялық анализден басталады.

22–БИЛЕТ

1.Кор есептеу жоспары (подсчетный план) - қор есептеу үшін бірінші есептеу планы құрылады. Есептеу планы барлық бұрғыланған ұңғымалардың есептеу мерзіміне сай сынамалау нәтижелері шатты белгілерін көрсетілген өнімді горизонттық жабыны бойынша құрылымдық карта болып табылады. Есептеу планы қор категориялары кенорындарын негіздеумен жүргізу және ауданын анықтау үшін жасалынады. Жалпы алғанда қор есептеу кенорынды есептеу сатысында мүмкін болады.Нақты есептеу үшін:1) Қабаттың литологиялық сипаттамасын айқындау керек.2) Өткізетін және өткізбейтін қабатшаларды айқындау және алаң бойынша оларды коррелияциялау.3) Горизонттың жабыны мен табаны бойынша құрылымдық карта құру.4) СМЖ жатысы мен контурлерді негіздеу, яғни мұнайлылықтың ішкі және сыртқы контурларын айқындау керек.5) Қабаттың физикалық және коллекторлық қасиеттерін айқындау.6) Мұнайлы, газды, сулы қабаттың физикалық қасиеттерін анықтау.7) Шоғырдың жұмыс режимін анықтау.8) Жалпы және тиімді мұнайға қаныққан карталарын изопахит(бірдей қалыңдық) карта құрастыру.

2.Сейсмикалык барлау. Мунай издеу жумыстарындагы олардын адистери мен миндеттери

3.Мунай бергиштикти аныктайтын геологиялык факторлар

.Мұнай бергіштік коэффициенті – келесі факторларга байланысты болады: 1.шогырдын жумыс режиміне, 2. Кабаттын коллекторлык касиеттеріне, 3. Мунайдын озіндік физикалык касиеттеріне. Vалн./Vгеологиялык кор. <1

23–БИЛЕТ

1.Мунай жане газ корлары мен ресурстарынын жиктемеси - Мұнай, газ, конденсат және ілеспе компоненттердің қорлары зерттелі дережесі бойынша дәлелденген А, В, С₁ категорияларына және алдына ала бағаланған (барланбаған) – С₂ категориясына бөлінеді. Дәлелденгендер өз ішінде игеріліп жатқан(А және В категориясы) және барланған(С₁ категориясы) қорларға бөлінеді. Мұнай, газ, конденсат және ілеспе компоненттердің ресурстары негізделу дәрежесіне қарай перспективті – С₃ категориясы, және болжамды D₀, D₁ мен D₂ категорияларына бөлінеді.А категориясы – толық зерттелген игеріліп жатқан шоғырдың (немесе оның бөлігінің) құрылымының толық сипаттамасы, коллектор мен оны толтыратын флюидтердің толық сипаттамасы, шоғырдың өнімділігі, құрамы туралы, мұнай, газ бен конденсат бергіштік коэффициенттері туралы толық мәлімет береді.В категориясы – толық зерттелген, игеріліп жатқан шоғырдың (немесе оның бөлігінің) құрылысының сенімді сипаттамасымен қатар коллектор параметрлері мен оны толтыратын флюидтердің қанығуы, шоғырдың өнімділігі мен мұнай, газ бен конденсат бергіштік коэффициенттерінің негізделуі, қор құрылымының негізгі бағалау мен өндіруге әсер ететін параметрлері туралы толық мәлімет береді.С₁ категориясы – шоғырдың (немесе оның бөлігінің) мұнайгаздылығы ұңғымаларда алынған мұнай, газ бен конденсат ағыны және сынамаланбаған ұңғымаларда зерттеулерден оң нәтиже негізінде анықталған қоры. С₁ категориясы қорлары геологиялық барлау жұмыстары мен пайдаланудың бұрғылау бойынша есептеледі, және мұнай кенорнының игерудің технологиялық сұлбасын немесе газ кенорнын тәжірибелік-кәсіптік пайдалану жобасын жасауға бастапқы мәліметтер жеткілікті дәрежеде болуы керек.С₂ категориясы – шоғырдың (немесе оның бөлігінің) болуы геологиялық-геофизикалық зерттеулер мәлеметтерімен негізделген қорлар. Шоғырдың пішіні мен өлшемі, жатыс жағдайлары, қабаттың қалыңдығы мен коллекторлық қасиеттері, мұнай, газ бен конденсаттың қасиеттері геологиялық-геофизикалық зерттеулер нәтижесі мен жете зерттелген шоғыр бөлігінің және барланған кенорындар туралы мәліметтерді ескере отырып анықталған.С₃ категориясы – іздеуге бұрғылауға дайындалған ауданның перспективті ресурстары. Пішіні, өлшемдері мен жатыс жағдайлары геологиялық-геофизикалық зерттеулер нәтижесінің жалпы сипатымен анықталған, және қабаттың қалыңдығы мен коллекторлық қасиеттері, мұнай мен газдың құрамы мен қасиеттері ұқсас барланаған кенорындардағыдай алынады.D₁ категориясы – жекеленген объектілерді анықталған болжамды ресурстар. Болжамды шоғырдың пішіні, өлшемі мен жатыс жағдайлары геофизикалық(геологиялық) зерттеулер нәтижесінің жалпы сипатымен анықталған, ал қабаттың қалыңдығы мен коллекторлық қасиеттері, мұнай, газ бен конденсаттың құрамы мен қасиеттері барланаған ұқсас кенорындардағыдай қабылданады.D₂ категориясы – литологиялық-стратиграфиялық кешендердегі мұнайгаздылығы кәсіптік дәлелденген ірі аймақтың құрылымдар ішінде бағаланатын болжамды ресурстар. Бұл кешендердің перспективті мұнайгаздылы геологиялық, геоофизикалық, геохимиялық зерттеулер мәліметтері негізінде болжанады.

2.Серпимди суарынды режими - Серпімді суарынды тәртіп. Серпімді суарынды тәртіп шоғырда қабаттан сұйықтың алудан қабаттың суларының орын басуы аздап немесе елеулі қалып бара жатқанда білінеді. Серпімді суарынды тәртіп мұнайлылық ауданы жүзден және одан көп км² ауданды ірі кенорындарға тән. Өнімді қабатттар коллекторлық қасиеттерінің өзгергіштігімен, тектоникалық бұзылыстардың болуымен, литологиялық ауысулармен және өткізгіштік күрт түсіп өзгеретін аймақтармен сипатталады.Бұл жағдайда мына шарт орындалуы керек: Р_пл ≥ P_нас Серпімді күштер кез-келген тәртіпте білінуі мүмкін, сондықтан серпімді тәртіпті жеке тәртіп ретінде емес, суарынды тәртіптің фазасы ретінде қарастырған дұрыс. Бұл фазаның біліну кезеңінің негізгі энергиясы сұйықтық(су мен мұнай) пен таужыныстың серпімділігі болып табылады.Серпімді суарынды тәртіп көбіне мұнай шоғыры мен қоректену аймағының қатынасы нашар, не мұнай шоғыры қоректену аймағынан аса айтарлықтай алшақтықта(50-100 км) болғанда анық білінеді. Серпімді суарынды тәртіп суарындыға ұқсас қасиеттер тән, бірақ тиімді суарынды тәртіпте өзгермейтін сұйықтақ алуда қабаттағы динамикалық қысым тұрақты болып қалады, ал серпімді суарынды тәртіпте тұрақты қабаттан сұйықтық алған жағдайда да үзіліссіз төмендейді. Сол себепті бұл тәртіптегі қабаттық қысым пайдаланудың әр мезетінде қабаттан күнбе-күн және жалпы сұйықтық алуға тәуелді. Сондықтан мұнай өндірудің өсімі бұл тәртіпте ұңғыманы пайдалануға беру қарқындылығына тәуелді: баяу болған сайын ұңғымалардың бастапқы деюиттері де төмен болады, өйткені ұңғымалар шоғырды төмен қабаттық қысымда ашады. Бұл жағдайда жеткен ағымдағы мұнай өндіру ұңғымаларды пайдалануға тез берген кездегі өндірумен салыстырғанда аз болады.Сонымен бірге бұл тәртіпте пайдалану ұңғымаларының одан сайын көбейіп жатқанына қарамастан, қабаттық қысым мен мұнай өндірудің тез төмендеуі байқалады.Сурарынды тәртіппен салыстырғанда серпімді суарынды тәртіп тиімсіз: мұнайбергіштік коэффициент – 0,5-0,7 аралығында болады. Бұл тәртіпте мұнай алу тиісінше болуы үшін қабатқа әсер ету шараларымен қамтамасыз ету керек.