11– БИЛЕТ

1. Пайдалану обьектісі, игеру сатысы - .Пайдалану обьектісі -– геологиялык, технологиялык ж/е экономикалык шарттардан туындаган ар кабаттын игерілуін кадагалануына мумкіндік берілген, оларды бірлесіп игеру ушін унгыманын бірдей сериясымен белгіленген кенорыннын бір н/е бірнеше онімді кабаттарын айтамыз.Пайдалану объектілерін біріктіру егер болшектік катынасы кумтастылыгы откізгіштігі бар болса ж/е жалпы тиімді калындыктары 0,8-1,25 арасында болса, кабат аракашыктыгы 100-120 м болса тиімді деп саналады.

2.Ресурс категориялары - С₃ категориясы – іздеуге бұрғылауға дайындалған ауданның перспективті ресурстары.Пішіні, өлшемдері мен жатыс жағдайлары геологиялық-геофизикалық зерттеулер нәтижесінің жалпы сипатымен анықталған, және қабаттың қалыңдығы мен коллекторлық қасиеттері, мұнай мен газдың құрамы мен қасиеттері ұқсас барланаған кенорындардағыдай алынады. С₃ категориясы ресурстары терең бұрғылауға дайындалған аудандарда, мұнайгаздылы,ы аймақта орналасқан және арнайы аймақ үшін жүргізілген геологиялық-геофизикалық зерттеулермен конрурланып, өнімділігі аймақтың басқа кенорындарымен анықталған бұрғылаумен ашылған кенорын қабаттарында есептеледі. Перспективті ресурстар іздеу жұмыстарын жоспарлауда қолданылады.D₁ категориясы – жекеленген объектілерді анықталған болжамды ресурстар. Болжамды шоғырдың пішіні, өлшемі мен жатыс жағдайлары геофизикалық(геологиялық) зерттеулер нәтижесінің жалпы сипатымен анықталған, ал қабаттың қалыңдығы мен коллекторлық қасиеттері, мұнай, газ бен конденсаттың құрамы мен қасиеттері барланаған ұқсас кенорындардағыдай қабылданады.D₁ категориясы ресурстары D₁ категориясы ресурс аймағының объектілерінде есептеліп, іздеуге бұрғылау мақсатында геофизикалық зерттеулерін жоспарлау үшін қолданылады.D₂ категориясы – литологиялық-стратиграфиялық кешендердегі мұнайгаздылығы кәсіптік дәлелденген ірі аймақтың құрылымдар ішінде бағаланатын болжамды ресурстар. Бұл кешендердің перспективті мұнайгаздылы геологиялық, геоофизикалық, геохимиялық зерттеулер мәліметтері негізінде болжанады.

3.Мұнай мен газ шоғырларын игеру жүйесі

Кенорынды игеру жуйесі – мунай, газ, конденсат ж/е ілеспе коспалардын шыгарылуын камтамасыз ететін техникалык ж/е технологиялык шаралар жиынтыгын айтамыз.

Тиімді игеру жуйесі – кабаттагы мунайды, газды, конденсатты ж/е ілеспе пайдалы коспаларды аз шыгынмен согырлым кобірек шыгарылуын камтамасыз ететін жуйе ж/е коршаган ортамен койнауларды коргау ережесін сакталуын, ауданнын барлык табиги ондірістік ж/е экономикалык ерекшеліктерін толык есепке алуын, кеніштердін табиги энегриясын утымды пайдалану керек кезде кабатка дасанды асер ету тасілерін колдануын коздейтін жуйе.

12– БИЛЕТ

1.Мұнайгаздылы кенорындарды игеруге дайындау

Кенорынды игруге дайындау.

Жаңа іздестіру ауданындағы мұнай мен газдың алғаш шығуынан бастап, оны игеруге енгізу аралығындағы мерзім кенорынның өндірістік барлау мерзімі болып табылады.

Бұл кезде келесідей шарттарды орындау қажет:

1. Өндірістік барлау негізіндекенорынның өндірістік маңызын анықтау. Барлау барысында барлық газды және мұнайлы қабаттарды анықтап, олалың өнімділігін зерттеу.

2. Белгіленген өндірісті мұнайлы және газды қабаттарды контурлау немесе жапсарлау, яғни газ қабаты қай жерде немесе мұнай қабаты қалай орналасқанын белгілеу.

3. Игерудің ғылыми дәлелденген жобасын құрастыру үшін мұнай мен газ қорларын есептеп, өнімді қабаттарды сипаттайтын кәсіптік геоллогиялық ақпараттар алу. Бұл жоба сапасы осы ақпараттардың толықтығына және дұрыстығына тікелей байланысты

Сонымен бірге кеніштің өнімді ауданын анықтау үшін геологиялық, геофизикалық, гидродинамикалық және кәсіптік зерттеулер жүргізу керек. Кенорынның игеру жобасын құрастыру үшін және қор есептеу үшін, кеніштің геологиялық құрылысын,қабаттағы сұйықтықтың физикалық қасиетін білу қажет.

Кеніштің өнімді ауданын нақты анықтау үшін төмендегідей белгілерді білу қажет.

1) Кеніштің жұмыс тәртібі алғашқы қабатты статикалық қысым, барлау кезінде осы қысымның өзгеруі. Мұнайды газбен қанықтыру қысымы. Газ факторының өзгеру динамикасы, қабат температурасы

2) Сынау әдісімен ұңғыма өнімділігін анықтау, ұңғыма өнімінің көлемі

3) Құрылым мен мұнай кенішінің арақатынасы. Сыртқы және ішкі жапсаы бойынша мұнайлылықтың және газдылықтың шекарасы.

4) Тектоникалық құрылым мен өнімді қабат арасындағы гидродинамикалық байланыс. Кеніш тәртібі туралы барлық мәліметтерді алу үшін ұңғымадағы қабаттық суға қаныққан бөлігін контурлау.

5) Еріген және бос газбен мұнайдың алғашқы баланстық қоры.

6) Экономикалық факторлау. Кеніш тереңдігі. Жер бедерінің ерекшеліктері және магистраль мен құбыр өткізгіштік транспортының бар жоқтығы.

2.Сынамалау жане сынау

3.Еркін газ корын есептеудин колемдик адиси

13– БИЛЕТ

1.Сынамалы пайдалану

Кенішті сынамалы пайдалану – уакытша барлау унг. Ал кажет болган жагдайда ондіру мен айдау унг. Алдында арнайы бургыланган кезексіз унгыма пайдалану. Уакыты 3 жылдан аспау керек.

2.Ұңғымаларды орналасу торларының пішіні

Тор пішіні. Мұнайлы объектілерді бұрғылау кезінде біртегіс және біртегіс емес тор бойынша ұңғымалар бұрғыланады. Тіртегіс тор үшбұрышты және квадрат болып бөлінеді. Біртегіс тор литологиялық ауысулар мен тектоникалық бұзылыстар болмаған жағдайда, коллекторлардың біртекті құрылысты, жоғары коллекторлық қасиеттері болған жағдайда және аудан мен қима бойынша сақталған тиімді және мұнайға қаныққан болған жағдайда қолданылады. Ал қалған жағдайда біртегіс емес. Үшбұрышты тор ТМД, кавадрат АҚШта қолданылады. Пайдалану ұңғымалары үшін :

-Ұңғымалардың арасындағы арақашықтық 180-400 м

-Ұсақ ұңғымалар арасындағы арақашықтық 110-120 м

- Терең ұңғымалар арасында 150-400 м

Бір тегіс емес ұңғыма тор жағдайында шоғырдың шекарасы бойымен қатар қатар түрінде орналастырады. Оған қоса, қатар арасындағы қашықтық қатардағы ұңғыма арасындағы қашықтыққа қарағанда үлкен болады.

3.Мұнай бергіштік коэффициенті – игерудің тиімді жүйесінің негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады және жер қойнауындағы табиғи ресурстарын рационалды (тиімді) пайдаланудың өлшемі болып табылады. Оның келесідей түрлері болады:

1. Соңғы мұн. бергіштік – алынатын қордың геологиялық қорға қатынасы.

2. Ағымдық мұн. бергіштік – жалпы алынған мұнайдың белгілі бір мерзімге тиісті бастапқы геол-қ қорға қатынасы.

3. Суланған ауданның мұнайбергіштіігі – шоғырдың суланаған бөлігінің өндірілген мұнайының осы шоғыр бөлігінің геолог-қ қорына қатынасы.

14– БИЛЕТ