№ 5 Блок. Босану патологиясы.

Тапсырма № 15. Ұрықтың дұрыс орналаспауы. Ұрықтың жамбаспен орналасуы.

Бастапқы тест сұрақтары

1. Ұрықтың дұрыс орналаспауы кездесу жиілігі 0,5-0,7% құрайды:

Иә

Жоқ

2. Ұрықтың көлденең орналасуында ұрықтың жүрек соғысы кіндік деңгейінде естіледі:

Иә

Жоқ

3. Ұрықтың дұрыс орналаспауында көбінесе асқынуларының бірі қан ағу болып табылады:

Иә

Жоқ

4. Ұрықтың көлденең орналасуы деп, егер ұрықтың ұзына бойы өсі жатырдың ұзына бойы өсімен тік бұрыш жасайтын болса, айтамыз:

Иә

Жоқ

5. Асқынған ұрықтың көлденең орналасуы қағанақ суы кеткен соң 2 сағаттан соң қалыптасады:

Иә

Жоқ

6. Ұрықтың жамбаспен орналасуының кездесу жиілігі 0,5-0,7% құрайды:

Иә

Жоқ

7. Ұрықтың жамбаспен орналасуында ұрықтың жүрек соғысы кіндік деңгейінде естіледі:

Иә

Жоқ

8. Мезгілінен бұрын босанудың бірден бір себебі ол - ұрықтың жамбаспен орналасуы:

Иә

Жоқ

9. Ұрықтың жамбаспен орналасуында нәресте басы кіші қиғаш өлшеммен жарып шығады:

Иә

Жоқ

10. Ұрықтың аралас жамбаспен орналасуында жамбас кіреберісіне ұрықтың жамбасы қарап, ал аяқтары дене бойымен созылып жатады, яғни жамбас – сан сүйегі буынында бүгіліп, ал тізе буынында жазылып тұрады:

Иә

Жоқ

Тапсырма № 15. Ұрықтың дұрыс орналаспауы. Ұрықтың жамбаспен орналасуы.

Бастапқы тест сұрақтарының жауаптары

1. Иә

2. Иә

3. Жоқ

4. Жоқ

5. Жоқ

6. Жоқ

7. Жоқ

8. Иә

9. Иә

10. Жоқ

№ 5 БЛОК. Босану патологиясы.

Тапсырма № 15. Ұрықтың дұрыс орналаспауы. Ұрықтың жамбаспен орналасуы.

Қорытынды тест сұрақтары:

1 . Ұрықтың көлденең орналасуында кездесетін асқыну:

А) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі

Б) жүкті әйелдердің ісігі

В) құрсақ ішілік гипоксия

Г) антенаталды ұрықтың шетінеуі

Д) нәрестенің туа пайда болған ақаулары

2. Ұрықтың көлденең орналасуында босанудың бірінші кезеңіне тән:

А) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі, кіндік бауының түсіп қалуы

Б) аса күшті босану толғағы

В) кіндік бауының түсіп қалуы

Г) нәресте қолдарының қайырылып қалуы

Д) жатыр жыртылуы

3. Асқынған ұрықтың көлденең орналасуына тән:

А) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі (4 сағат бұрын), ұрықтың қимылсыз болуы, қолының түсуі

Б) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі (4 сағат бұрын), ұрықтың қимылсыз болуы, аяғының түсуі

В) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі (4 сағат бұрын), ұрықтың қимылсыз болуы, қолының қайырылып қалуы

Г) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі (4 сағат бұрын), ұрықтың қимылсыз болуы, қолының түсуі

Д) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі (4 сағат бұрын), ұрықтың қимылдай алуы, қолының түсуі

4. Мезгілі жеткен жүктілікте қайта босанушы әйелде көпсулық анықталды. Пальпацияда сол жақтан жатыр түбінде басы, ал оң жақта шат аймағында жамбасы анықталады. Диагнозыңыз:

А) Жүктілік 39-40 аптасы. Ұрықтың жамбаспен орналасуы. Бірінші позиция.

Б) Жүктілік 39-40 аптасы. Ұрықтың көлденең орналасуы. Бірінші позиция.

В) Жүктілік 39-40 аптасы. Ұрықтың қиғаш орналасуы. Бірінші позиция.

Г) Жүктілік 39-40 аптасы. Ұрықтың көлденең орналасуы. Екінші позиция.

Д) Жүктілік 39-40 аптасы. Ұрықтың қиғаш орналасуы. Екінші позиция.

5. 25 жастағы мезгілі жеткен жүктілікпен алғаш босанушы әйелде ұрықтың орналасуы қиғаш, толық емес бала жолдасының жатуы және болжама нәресте салмағы 3200,0г. екендігі анықталды. Босану жоспарын құрыңыз:

А) кесар тілігін жоспарлы түрде жасау

Б) босануды консервативті жүргізу, босану әрекетінің әлсіздігі қосылғанда кесар тілігін жасау

В) босануды консервативті жүргізу, жатыр ернеуінің толық ашылуында ұрықты жамбасынан экстракция жасау.

Г) босануды консервативті жүргізу, босанудың екінші кезеңінде Цовьянов әдісін қолдану Д босануды консервативті жүргізу, босанудың екінші кезеңінде қолмен жасалатын классикалық әдісті қолдану

6 . Ұрықтың жамбаспен орналасуында болатын асқыну түрі:

А) қағанақ суының мезгілінен ерте кетуі

Б) жүкті әйелдердің ісігі

В) құрсақ ішілік гипоксия

Г) антенаталды ұрықтың шетінеуі

Д) нәрестенің туа пайда болған ақаулары

7. Ұрықтың жамбаспен орналасуында босанудың бірінші кезеңіне тән:

А) қағанақ суының мезгілінен кеш кетуі

Б) аса күшті босану толғағы

В) кіндік бауының түсіп қалуы

Г) нәресте қолдарының қайырылып қалуы

Д) жатыр жыртылуы

8. Мезгілі жеткен жүктілікте қайта босанушы әйелді сыртқы акушерлік тексеру барысында: ІӨ- 105 см, ЖТБ – 36 см, пальпацияда кіші жамбас кіреберісінде көлемді, жұмсақ қозғалмайтын бөлік анықталады, арқасы сол жақтан анықталады. Диагнозыңыз:

А) Жүктілік 38-39 аптасы. Ұрықтың жамбаспен жатуы. Бірінші позиция.

Б) Жүктілік 38-39 аптасы. Ұрықтың көлденең жатуы. Бірінші позиция.

В) Жүктілік 38-39 аптасы. Ұрықтың жамбаспен жатуы. Екінші позиция.

Г) Жүктілік 38-39 аптасы. Ұрықтың көлденең жатуы. Екінші позиция.

Д) Жүктілік 38-39 аптасы. Ұрықтың қиғаш жатуы. Екінші позиция.

9. Мезгілі жеткен жүкті әйелде қағанақ суы кетті, ұрықтың аяқпен орналасқандығы анықталды. Босандыру жоспарының тиімді әдісін табыңыз:

А) кесар тілігін жоспарлы түрде жасау

Б) кесар тілігін жедел түрде жасау

В) босану әрекетінің басталғанына дейін ұрық басымен келуі үшін сыртқы бұруды жасау

Г) босануды консервативті жүргізу, босану әрекетінің әлсіздігі қосылғанда кесар тілігін жасау

Д) босануды консервативті жүргізу, жатыр ернеуінің толық ашылуында ұрық басымен келуі үшін сыртқы – ішкі бұруды жасау.

10. Мезгілі жеткен жүктіліктегі және қалыпты жамбас өлшемдерімен алғаш босанушы әйелде көпсулық, ұрықтың орналасуы анықталды. Болжама нәресте салмағы 3400,0г. Босану консервативті өтуде, босанудың екінші кезеңінде жауырынның төменгі қырына дейін нәресте туылған соң, келесі 2 күшену бойы нәрестенің ары қарай туылу белгілері жоқ. Акушерлік іс-шара қандай болмақ:

А) окситоцин ді көктамырға енгізу

Б) кесар тілігін жасау

В) Цовьянов әдісін қолдану

Г) қолмен жасалатын классикалық әдіс

Д) жамбасынан экстракция жасау.

№ 5 БЛОК. Босану патологиясы.

Тапсырма № 15. Ұрықтың дұрыс орналаспауы. Ұрықтың жамбаспен орналасуы.

Қорытынды тест сұрақтарының жауаптары:

1. А

2. А

3. А

4. В

5. А

6. А

7. В

8. А

9. Б

10. Г

Тапсырма №15. Ұрықтың дұрыс орналаспауы. Нәрестенің жамбаспен орналасуы

№	орысша	қазақша	ағылшынша
1	Тазовое предлежание	Жамбаспен жату	Pelvic prelying
2	Ягодичное предлежание	Бөксемен жату	Buttock prelying
3	Чистое ягодичное предлежание	Таза бөксемен жату	Pure buttock prelying
4	Смешанное ягодичное предлежание	Аралас бөксемен жату	The mixed buttock prelying
5	Ножное предлежание	Аяқпен жату	Foot prelying
6	Полное ножное предлежание	Толық аяқпен жату	Full foot prelying
7	Неполное ножное предлежание	Толық емес аяқпен жату	Incomplete foot prelying
8	Выпадение пуповины при тазовых предлежаниях	Жамбаспен жату кезінде кіндік бауының түсіп кетуі	Umbilical cord loss at pelvic predlezhaniye
9	Уменьшение размеров и опускание тазового конца	Жамбас өлшемдерінің кішіреюі және түсуі	Reduction of the sizes and lowering of the pelvic end
10	Внутренний поворот ягодиц	Бөксенің іштей айналуы	Internal turn of buttocks
11	Врезывание и прорезывание ягодиц	Бөксенің кесіп және жарып шығуы	Vrezyvanie and the eruption of the buttocks
12	Боковое сгибание туловища	Кеудесінің бүйірімен бұрылуы	Lateral flexion of the trunk
13	Ручное пособие при чистом ягодичным предлежаний по методу Цовьянова	Таза жамбаспен жатуда Цовьянов әдісімен босандыру	Hand with a net benefit of breech presentation method Tsovyanova
14	Ручное пособие при ножном предлежаний по методу Цовьянова	Аяқпен жатуда Цовьянов әдісімен босандыру	Manual guide for scabbard previa method Tsovyanova
15	Экстракция за тазовый конец	Жамбас экстракциясы	Extraction of pelvic end
16	Переднеголовное предлежание	Алдыңғы төбемен орналасу	presentation of'the bregma
17	Разгибательные предлежание головки плода	Нәресте басының шалқайып орналасуы	Extensor presentation of the fetal head
18	Прорезование головки при переднеголовном предлежании	Алдыңғы төбемен жатуында нәресте басының жарып шығуы	head during breech presentation
19	Разгибание головки при переднеголовном предлежании	Алдыңғы төбемен жатуында нәресте басының шалқаюы	Extension of the head in breech
20	Лобное предлежание плода	Маңдаймен жату	Frontal prelying of a fruit
21	Врезывание головки при лобном предлежании	Маңдаймен орналасуда нәресте басының кесіп шығуы	heads at frontal prelying
22	Лицевое предлежание	Бетпен жату	Facial (Obverse) prelying
23	Конфигурация головки при лицевом предлежании	Бетпен жатқанда нәресте басының конфигурациясы	Head configuration for facial previa
24	Задний асинклитизм	Артқы асинклитизм	Rear asynclitism
25	Передний асинклитизм.	Алдыңғы асинклитизм.	Front asynclitism

№16 Тақырып: Босанудан кейінгі ерте және бала жолдасы кезеңіндегі қан ағу.

2. Пән мақсаты:

● Босанудан кейінгі ерте және бала жолдасы кезеңіндегі қан ағудың негізгі себептерін анықтау

• Босанушы әйелдің жағдайын, қан шығынын, жатыр жағдайын бағалауды үйрену (пішінін, тонусын, ауыру сезімін).

• Қан ағуды анықтауды және күттірмейтін көмек көрсетуді үйрету.

3. Пәннің міндеттері:

1. Қан ағу бойынша қауіпті топты бөліп алу.

2. Акушерлік қан ағуды болжау үшін жүкті, босанушы әйелдің босану тарихын анализдеуді үйрену

3. Босанудан кейінгі ерте және III кезеңінде шекаралық және патологиялық қан шығынын студентке есептеуге үйрету.

4. Қан ағуды анықтауды және күттірмейтін көмек көрсетуді студентке үйрету.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

● Бала жолдасы кезеңінің патологиясы

● Босанудан кейінгі кезеңінің патологиясы

● Қан ағу бойынша жүкті әйелдерді тексерудің жалпы негіздері

● Босанудан кейінгі ерте және III кезеңінде қан ағу кезіндегі жасалатын шаралардың кезектілігі

5. Оқыту және оқу әдістері:

1. Бастапқы білім деңгейін тест, сұрау, тесттерге жауап беру кезіндегі қателерді талдау арқылы тексеру.

2. Босанудан кейінгі ерте және бала жолдасы кезеңінде қан ағу бойынша қауіпті топтағы босанатын әйелдермен жұмыс жасау. Студенттер өзіндік жұмыс барысында жинаған анамнез, жалпы тексеру кезінде жинаған мәліметтерді оқытушыға айтып береді, қорытындысын талқылайды.

3. Егер босану үйінде бұндай патологиясы бар науқастар жоқ болса, студенттер босану тарихынан шығару қағазын алып, диагнозды негіздеп, босану жоспарын құрады.

4. Босанудан кейінгі ерте және бала жолдасы кезеңінде қан ағуда дәрігер іс-әрекетіне талдау жасау.

5. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің акушерия және неонатология бойынша негізгі клиникалық протоколдары мен бұйрықтарымен оқытушы студенттерді таныстырады

6. Әдебиет:

Орыс тілінде

Негізгі:

• 1. Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.

• 3. Бодяжина В.И., Жмакин К.Н. Акушерство- М.,2002.

• дополнительная:

• 1. Клинические рекомендации. Акушерство и гинекология. Вып.2. Под ред. В.И.Кулакова. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.

• ●Л.А. Лысак. Сестринское дело в акушерстве и гинекологии. Ростов на Дону, Феникс, 2004.-С 79-89.

Қазақ тілінде

негізгі:

• 1. Бейсембаева Р.С., Раисова Ә.Т., Нұрқасымова Р.Ғ. «Акушерия». Алматы, «Білім», 2004ж.

• 2. Көзденова Р.Ә., Сейітмәмбетова Н.Қ. «Гинекология» Алматы, 2001ж

қосымша:

• 1. Нұрқасымұлы Жомарт. Гинекология - Алматы, 2007ж.

• 2. Ошибаев Н., Нұрқасымұлы Ж. Акушериялық және гинекологиялық операциялар- Алматы, 2006ж.

• Қосымша:

• Г.М. Савельева.- Акушерство.-Москва.- М, 2000.

• Г.М. Савельева, Л.Г. Сиченава.- Акушерство и гинекология. ГЭОТАР.-М, 1997.

7. Қорытынды (сұрақтар, тесттер, есептер)

Сұрақтар.

1. Босанудан кейінгі кезеңдегі қан ағу себептері

2. Бала жолдасының қатты бекінуінің және өсіп кетуінің этиологиясы

3. Босанудан кейінгі ерте кезеңдегі қан ағу себептері

4. Гипотониялық қан кетудің этиологиясы мен патогенезі. Клиникасы. Диагностикасы. Емі.

5. Босанудан кейінгі ерте және бала жолдасы кезеңіндегі емдік-диагностикалық шаралардың кезектілігі

6. Босанудың III кезеңіндегі қан ағудың алдын алу шаралары.

7. Босанудан кейінгі ерте және бала жолдасы кезеңіндегі жасалатын шаралардың кезектілігі қандай?

8. Босанудың III кезеңін активті жүргізу

9. Босанудың III кезеңін консервативті жүргізу

СОӨЖ № 16