6. Ұсынылған әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер

1. Хирургическая стоматология: Учебник. / Под редакцией Афанасьев В.В.. с соавт. –- М., Медицина, 2011 – 880 с.

2. Хирургическая стоматология и челюстно-лицевая хирургия: национальное руководство / Под редакцией Кулакова А.А. и др.. - М., Медицина, ГЭОТАР-МЕДИЯ 2010 – 928 с.

3. Хирургическая стоматология Учебник. / Под редакцией Робустова Т.Г... с соавт. –- М., Медицина, 2003 – 92-110 с.

Қосымша әдебиеттер

1. Безруков В. М. Амбулаторная хирургическая стоматология. Москва: 2002-75 с.

2. Тимофеев А.А. Основы челюстно-лицевой хирургии. / Киев 2007 -696 с.

3. Трегубова Т.В. Местное обезболивание в амбулаторной хирургической стоматологии: Учебное пособие. – Алматы, 2007. - 144с.

Мемлекеттік тілдегі әдебиет.

1. Оразалин Ж. Б., Төлеуов К. Т. – Хирургиялық стоматология - Алматы

«Білім» , 1998-368 бет.

7. Бақылау (сұрақтар, тест түріндегі тапсырмалар, жаттығулар).

7.1. когнитивті дағдыны бағалау:

Тест түріндегі тапсырмалар:

1. Емханадағы бөлімшеде төменде көрсетілген жоспарлы операцияларды жасауға болады, ТЕК ҚАНА біреуінен басқа?

1. гимисекция

2. имплантация

3. реплпантация

4. абсцессті тіліп ашу

5. тіс түбірінің ұшын кесу

2. Стоматолгиялық хирургия бөлмесінің 1 креслоға арналған аумағы?

1. 10 метр.кв

2. 5 метр. кв

3. 7 метр. кв

4. 14 метр. кв

5. 13 метр.кв

3.Стоматология кабинетіне қосымша кресло қойылса кабинет аумағы неше шаршы метрге. Өседі?

1. 14метркв

2. 7 метр кв

3. 5 метр кв

4. 10 метр кв

5. 13 метр кв

4.0перация бөлмесінің аумағы бір стоматологиялық кресло (операциялық стол) болса қанша болады?

1. 10 кв метр

2. 23 кв метр

3. 7 квметр

4. 14 кв метр

5. 13 кв метр

5.Жақ-бет ауруханасында операция алдындағы бөлме аумағы?

А) 23 кв.метр

Б) 7 кв.метр

В) 10 кв.метр

Г) 14 кв.метр

Д) 13 кв.метр

6. Стоматология емханасы мен ауруханасының хирургиялық бөліміндегі кабинеттер еденнен қанша биіктікке дейін кафельмен көмкерілу керек?

А) 1,0 м

Б) 1,2 м

В) 1,5 м

Г) 1,8 м

Д) 0,5 м

7. Операция кезінде жарақатқа инфекцияның түсуінің алдын алу, емхана ішілік инфекцияның дамуының алдын алу. Аталған тұжырым қандай шара түріне жатады?

А) асептикаға

Б) антисептикаға

В) вакцинацияға

Г) стерилизацияға

Д) дезинфекцияға

8.Тексеріп қарағанда, жақ бет аймағын сипап тексергенде сезімталдыгының бұзылғандығы анықталған. Төменде келтірілген симптомдардың барлығы сезімталдықтың бұзыландығын көрсетеді, ТЕК ҚАНА?

1. парез

2. анестезия

3. парестезия

4. гипестеия

5. гиперестезия

9. Өмір анамнезі аталған сипаттамалардан жиналады, ТЕК ҚАНА?

1. еңбек шарты

2. ата-анасының денсаулығы туралы мәліметтер

3. тамақтану шарты

4. зиянды ідеттерін анықтау

5. Патологияны қандай себептермен байланыстырады

10. Жұмсақ таңдайды төменгі нервтердің қайсы инервациялайды?

А) мұрын – таңдай нерві

В) Кіші таңдай нервісі

С) Кіші қаз табан

D) Көз асты нервісі

Е) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

11. Жоғарғы жақ нервтердің қайсы жоғарғы жақтың кіші азу тістерін инервациялайды

А) Носо-небный нерв

В) Кіші тацдай нервісі

С) Кіші қаз табан

D) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

Е) Ортаңғы жоғарғы альвеолярлы нерв

12. Төменде аталған қай нерв қатты таңдайдың артқы 2/3 инервациялайды

А) Кіші қаз табан

В) Көз асты нервісі

С) Мұрын-таңдай нервісі

D) Үлкен таңдай нервісі

Е) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

13. Төменде аталған қай нерв қатты таңдайдың алдынғы бөлігін инервациялайды?

А) Мұрын-тандай нервісі

В) Кіші таңдай нервісі

С) кіші қаз табан

D) Көз асты нервісі

Е) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

14. Жоғарғы үлкен азу тістерді төменде аталған қай нерв инервациялайды?

А) Кіші таңдай нервісі

В) Көз асты нервісі

С) Кіші қаз табан

D)Жоғарғы ортанғы альвеолды нерв

Е) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

15. Жоғарғы кіші азу тістерді төменде аталған қай нерв инервациялайды?

А) Кіші қаз табан

В) Кіші таңдай нервісі

С) Жоғарғы алдыңғы альвеолды нерв

D) Жоғарғы ортанғы альвеолды нерв

Е) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

16. Жоғарғы күрек тістерді төменде аталған қай нерв инервациялайды?

А) кіші қаз табан

В) кіші таңдай нервісі

С) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

D) Жоғарғы ортанғы альвеолды нерв

Е) Жоғарғы алдыңғы альвеолды нерв

17. Жоғарғы сүйір тістерді төменде аталған қай нерв инервациялайды?

А) Кіші қаз табан

В) кіші таңдай нервісі

С) Жоғарғы артқы альвеолды нерв

D) Жоғарғы ортанғы альвеолды нерв

Е) Жоғарғы алдыңғы альвеолды нерв

18.Төменгі аталған қай жансыздандыруда тіл, ұрт және төменгі ұяшық нервлері бірден тежеледі?

А) Иектік

В)Торусальді

С) Мандибулярлы

D) Берше бойынша

Е) Инфильтрациялық

19. Ауыз куысы ішінде жасалатын мандибуляры жансыздандырудың аподактильді әдісін анатомиялық бағдар болып табылады? А) Өтпелі қатпар

В) Самай айдары

С) Моляр арты шұңқыры

D) Төменгі жақ сүйеқ тесігі

Е) Қанатша төменгі жақ қатпары

20. Төменгі аталған қай жансыздандыруда тіл және томенгі ұяшық нервісі тежеледі?

А) Иектік

В)Торусальді

С) Мандибулярлы

D) Берше бойынша

Е) Инфильтрациялық

21. 21 жастағы ер адам стоматолог-хирургқа төмендегі шағымдармен келді. Жұтынғанда сол жағында ауру сезімі және 3 күн бойы аузы шектеліп ашылады. Рентгенограммада3.8 тістін көлденен жатқаны көрінеді. Емдік жоспар: 3.8 тісті жұлу ( атипикалық әдіспен). Жалпы қабынуға қарсы терапия. Төменде аталған қай жансыздандыру қолайлы деп есептейсіздер?

А) Ментальді

В)Торусальді

С) Берше бойнша

D) Мандибулярлы

Е) Инфильтрациялық

22. 40 жастағы ер адам 4,3тістен дамыған радикулялы кистаға операция белгіленді. Тіс толық бұзылған,бұрын бірнеше рет емделген,кистамен бірге тіс жұлыну керек деп шешілді. Операция сәтті өту үшін төмендегі жансыздандырулар жасау көрсетілген біреуінен басқа?

А) Ментальді

В)Торусальді

С) Берше бойнша

D) Мандибулярлы( ауыз қуысы іші)

Е) Мандибулярлы ( ауыз куысы сырты)

23. 3.7 тісті жұлу үшін дәрігер жансыздандыруды мынандай әдіспен жургізді; Аузы қең ашылып,шприц оң жақ ауыз қуысының бұышына қойылды. Инені қанатша-жақ қатпары мен ұрттың шырыштын қабығының жырашығына жоғарғы үшінші азу тістін шайнау беткейінен 0,5см төмен шанышты.Шприц пен ине бір беткейде жатты.Инені сүйекке дейін жылжытыперітідіні жіберді. Тіс жұлу операциясы ауру сезімсіз өтте. Төменде аталған қай жансыздандыру жасалды:

А) Ментальді

В)Торусальді

С) Интралигементарлы

D) Мандибулярлы( саусақты әдіс)

Е) Мандибулярлы (аподактильды әдіс)

24. 21 жастағы ер адам стоматолог-хирургқа төмендегі шағымдармен келді. Жұтынғанда сол жағында ауру сезімі және 3 күн бойы аузы шектеліп ашылады. Рентгенограммада3.8 тістін көлденен жатқаны көрінеді. Емдік жоспар: 3.8 тісті жұлу ( атипикалық әдіспен). Жалпы қабынуға қарсы терапия. Төменде аталған қай жансызданд

ыру қолайлы деп есептейсіздер?

А) Ментальді

В)Торусальді

С) Берше бойнша

D) Мандибулярлы

Е) Инфильтрациялық

25. 29 жастағы ер адам төменгі жақтағы ауыратындығыны шығымданады.Қарап тексергенде: ауызы шеек теліп ашылады. 3.8 тіс интакты,тіс көлденең ұрт жаққа бұрылып жатыр,тістің дистальды жартылай шайнай беткейі,ісінген қызарған шырышты қабықпен жабылған,тісті соғын тексергенде ауру сезімі жоқ.Жансыздандрудың қай түрі қолайлы?

А) Берше-Дубов

В)Торусальди жансаздандыру

С) Мандибулярлы жансаздандыру

D) Торусальды және инфильтрациялық

Е) Мандибулярлы және инфильтрациялық

26. 29 жастағы деген науқас стоматолог хирургқа төменгі жақтағы тісінің ауыратындығына шағымданып келді. Қарап тексергенде 3.4 тіс толық бұзылған,тісті қағып тексергенде ауру сезімі бар. Төменде аталған жансыздандыру турлерінің қайсысын таңдайсыз?

А) Ментальды

В)Берше-Дубов жансаздандыру

С) Мандибулярлы жансаздандыру

D) Инфильтрациялық жансаздандыру

Е) Интралигаментарлы жансаздандыру

27. 60 жастағы ер адам 4.5 тісін жұлу үшін дәрігер тістің екі жағынан инфильтрациялық жансыздандыру жасады.Тісті жұлу ауру сезімін тудырды. Тіс жұлынған кезде тіс түбірі сынды,ал сол түбір қалдығын жұлу қатты ауру сезімің күтшейуіне байланысты мүмкін болмады. Жансыздандыруды қайта жасауға тура келді. Алғашқыда төменде аталған жансаздандырудың қайсын дұрыс болар еді?

А) Ментальді

В)Торусальді

С) Апликациялық

D) Интралигаментарлы

Е) Берше-Дубов бойынша

28. 22жастағы ер адам стоматолог хирургқа,сол жағы жұтынғанда ауыратындығына,үш күннен бері ауызы шектеліп ашалатындығына шағымданып келді. Қарап тексергенде:жақ асты лимфа түйіндері ұлғайған,ауру сезімі бар. Ауызы 1см шектеліп ашылады,ауыз куысын қарап тексеру мүмкін емес.

А) Интралигаментарлы

В) Берше-Дубов бойынша

С) Берше жансаздандыру

D) Мандибулярлы жансаздандыру ауыз қуысы сыртынан)

Е) Мандибулярлы жансаздандыру(ауыз қуысы ішінен)

30. 60 жасар ер адам 44 тісін жұлу үшін дәрігер тістің екі жағынан инфильтрациялық жансыздандыру жасады.Тісті жұлу ауру сезімін тудырды. Тіс жұлынған кезде тіс түбірі сынды,ал сол түбір қалдығын жұлу қатты ауру сезімің күтшейуіне байланысты мүмкін болмады. Жансыздандыруды қайта жасауға туракелді. Алғашқыда төменде аталған жансаздандырудың қайсын ДҰРЫС болар еді? А) Ментальді

В) Апликациялық

С) Мандибулярлы

D) Интралигаментарлы

Е) Берше-Дубов бойынша

31. 20 жастагы науқасқа анестезия жасалды. Бұл кезде жансыздандырылды жогаргы жақтың 1,2,3 азу тістерді альвеола өсіндісінің сүйек қабы және осы тістер аймагындағы вестибулярлы бетіндегі шырышты қабат, жогаргы жақ куысының шырышты қабығымен артқы сыртқы қабыргасы сүйек тіні. Дәрігер қандай жансыздандыру жасады?

А) коз асты

В) таңдайлы

С) күрек тісті

D) туберальді

E) инфильтрациялық

32. 40 жасар ер адам протездеудің алдында ауыз қуысының санациялау мақсатында стоматологиялық емханаға келді. 1,1; 1,2 интактілі 3 дәрежелі крзғалмалы түбір ұзындьгғының 3/1 бөлігі жаланаштанған тістерді жұлу керек, осы тістерді жұлу үшін қай нервті жансыздандыру керек?

А) жоғарғы артқы ұяшықты

В) жоғарғы ортаңғы ұяшықты

С) жоғаргы алдыңғы үяшықты

D) жоғарғы ортаңғы ұяшықты және таңдай

E) жоғарғы ортаңғы ұяшықты және күрек тісті

33. Науқас 70 жаста,диагнозы қойвлған жоғарғы жақтың 1,1 тісінің радикулярлы кистасы түбір ұшының цисто әктомясы мен резекциясы үшін дәрігер келесі екі әдіспен анестезия жасады. Сол қолының сұқ саусағымен көздің төменгі қырының бұдырын тауьш, одан 0,75 см томен түсіп нысана көзін белгіледі,сол қолының үлкен саусағымен жоғарғы ерінді көтеріп 1,2; 1,1 тістер арасының өтпелі қатарына ине шаншыды. Инені сұқ саусағына бағыттап, жансыздандырғыш ертінді жіберді дәрігер төменде келтірілген анестизиялардың қайсысын жасады?

А) Вайсблат

В) күрек тісті

С) туберальды

D) инфильтрациялык

E) инфроорбитальды

34. Жайылмалы парадонтит диагнозбен науқасқа 2.2, тісін жұлу үшін дәрігер жансыздандыру жасады, вестибулярлы жағынан 2.1 тісі деңгейінде ине шашыды. (Иненің кесілген беті сүйекке қарай бағытталған) инені 2,3 тісіне дейін апарып жолында анестетикті жіберді, екінші ине шаншуда таңдай бетінен 2,2, тіс аймағына жасады. Инені жылжытпай отырып ерітінді жіберілді,дәрігер қандай жансыздандыру жасады?

А) таңдайлық

В) күрек тістік

С) туберальді

D) инфроорбитальды

E) инфильтрациялық

35. Науқас 66 жаста қаран тексеру. Жоғарғы сол жақта ерін аймағында коллатеральді ісік әсерінен бетінің ассиметриясы ауыз куысында 1,2 тіс қызыл иекке дейін бүзылған, түсі өзгерген, қағып тексергенде ауырады 1,1 1,2 1,3 тістердің вестибулярлы бетіндегі альвеола өсіндісінде инфильтрат анықталды, сипап тексергенде ауырады.»флюктуация» белгісі оң. Ауыз ішілік рентген көрінісі 2,1 тісінің 4|1 бөлігі пломбаланган, қисайған, түбір іші аймагында сүйек тінінің сорылуы байқалады, ары қарай емдеу үшін қандай нервті жансыздандырган жөн?

А) беттік және артқы жоғарғы мұрынды

В) артқы жоғарғы альвеолярлы және таңдайлық

С) жоғарғы орта альвеолярлы және күрек тістік

D) үлкен тасты және терең тасты

E) жогарғы алдыңғы үяшықты және мүрын таңдайлық

36. 2.2 тісті жұлу және вестибулярлық бетінен перостамия жасау керек ,төменде келтірілгендерден қаи нервті жансыздандырган жөн

А) Беттік және жоғарғы артқы мұрындық

В) жоғарғы артқы ұяшықты және таңдайлық

С) жогаргы ортаңгы ұяшықты және терең тасты

D) кіші қазтабан және төменгі артқы мұрындық

E) жоғарғы алдыңғы үяашықты және мүрын- тандаилық

37. Науқас 66 жаста ,карап тексеру, жоғарғы еріннің сол аймағында коматеральді ісіну әсерінен беттің ассиметриясы, ауыз куысында 1.2 тіс қызылиек деңгейіне дейін бұзылган, түсі өзгерген, қағып тексеру кезінде ауырады. 1,1 1,2 1,3 тістердің вестибулярлы бетіндегі альвеола өсіндісінде инерильтрат анықталды, сипап тексергенде ауырады.»флюктуация» белгісі оң ауыз ішілік рентген көрінісі 2,1 тісінің 4|1 бөлігі пломбаланған, қисайган, түбір іші аймағында сүйек тісінің сорылуы байқалады,қандай жансыздандыру жасаган жөн?

А) 2 жагынан инфильтрациялық

В) инфраорбитальді жансыздандырудың ауыз сыртылық әдісі және күрек тістік

С) туберальды жансыздандырудың ауыз сыртылық әдісі және таңдайлық

D) инфраорбитальды жансыздандырудың ауыз ішілік әдісі және инфильтрациялық

E) Берше-Дубов бойынша және туберальды жансыздандырудың ауыз ішілік әдісі

38. Науқас 40 жаста протездеу алдынды ауыз қуысын санациялау үшін стоматологиялық емханага келді. 1.1,1.2 интактілі, 3 дәрежелі қозғалып, түбір ұзындығының 113—і жарақаттанган, маңайындағы шырышты қабат көгерген, сипап тексергенде қанайды. Төменде көрсетілгендерден қай жансыздандыруды жасаган жөн?

А) таңдайлық

В) ментальды

С) туберальды

D) торусальды

E) интралигаментарлы

39. Науқас қарап тексергенде 2.7 тіс толыгымен бүзылган, тіс қуысының түбі жойылган, альвеола өсіндісінің вестибулялы бетінде2.7 тістің түбір аймагында жыланкөз бар. Төменде көрсетілгендерден қай жансыздандыруды жасаган жөн?

А) туберальдық (ауызішілік әдіс), тандайлық

В) күрек тістік, көзастылық (ауызішілік әдіс)

С) вайсблат бойынша, көзастылық (ауыз сыртьшық әдіс)

D) туберальдық (ауыз сыртылық әдіс), инфильтрациялық

E) Война Ясенецко бойьшша, орталық жансыздандырудың таңдайлық жолы

40. Науқас 20 жаста, 2.6 тісінің сауыты 2/3 бөлігіне дейін бұзылған, қағып тексергенде ауырады, вестибулялы бетінің шырышты қабат қызарган, сипап тексергенде ауырады. Жаралы некрозды гингивит.рентгенограммада 2.6 тістің түбірінің 2/3 бөлігі пломбаланған, қисайган, түбір ұшы аймагындағы сүйек тіні шекарасы ашық емес болып сорылған. 2.6 тісті жүлу үшін қай нервтерді жансыздандыру керек?

А) беттік және артқы жоғарғы мұрынды

В) артқы жоғарғы альвеолярлы және үлкен таңдайлық нерві

С) жоғарғы орта альвеолярлы және күрек тістік

D) үлкен тасты және терең тасты

E) жогарғы алдыңғы үяшықты және мүрын таңдайлық

41. Науқас 2.3 тісі қызыл иек деңгейіне дейін бұзылган, түсі өзгерген, қағып тексергенде ауырмайды, вестибулялы бетінің шырышты қабаты түсі өзгермеген. Рентгенограммада 2.3 тістің түбірінің 1/4 бөлігі пломбаланган, қисайған, түбір үшы аймағындагы сүйек тіні шекарасы ашық емес болып сорылган. 2.3 тісті жүлу үшін қандай жергілікті жансыздандыру жасау керек?

А) инфильтрациялық және туберальді

В) таңдайлық туберальді

С) интрасептальды және туберальды (ауыз сыртылық)

D) туберальды (ауыз ішілік әдіс) және интралигаментарлы

E) Ауыз ішілік инфраорбитальды және таңдай бетінен апликациялық жансыздандыру

42. Үшкіл нервтің невралгиясы деген диагнозбен өткізгіштің жансыздандыру жасады. Инені трагоорбитальды сызықтың ортасына шаншып, сына тәрізді сүйектің қанатша тәрізді өсіндісінің сыртқы пластинкасына жеткенде инені 15-20 градусқа алға бұрды. Қай тесік аймағында нервтің жансыздандырылуы болды?

А) домалақ

В) сүйекті

С) сопақ

D) шүйделік

E) үлкен таңдайлық

43. Ингаляциялық наркоз да қолданылады

А) Гексинол

В) Калипсол

С) Сомбревин

D) Дроперидол

E) Азот тотығы

44. Қандай жансыздандыруда ағзаға анестетикті бу немесе газ түрінде тьшыс алу жолдары арқылы жібереді?

А)Атралгезия

В) Вена ішілік наркоз

С)Эндотрахеальды наркоз

D) Вакосимпатикалық наркоз

E)Инфильтрациялық жансыздандыру

45. Төменде келтірілген жансыздандырудың қай эдісі жалпы жансыздандыруға жатады?

А) Атралгезия

В) Эндоназолды наркоз

С) Вагосимпатикалық блокада

D) Өткізгіштік жансыхдандыру

E) Инфильтрациялық жансыздандыру

46. Адамның өз-өзін қоғамдық ортадағы өз орны мен мүмкіндіктерін бағалауы қалай аталады:

1. өзін-өзі бағалау

2. өзін-өзі тану

3. рефлексия

4. өзін-өзі реттеу

5. өзіне -өзі көңілі толмау

47. Өз мүмкіндіктерін жоғары бағалау және басқаларды төмен бағалау мына адамдардың мінезіне сәйкес келеді:

1. адекватты өзіндік бағалау

2. өз-өзін төмен бағалау

3. рефлексивті қабілеті дамыған

4. сезімталдығы жоғары

5. өзін-өзі жоғары бағалау

48. Адамдар мен топтар арасындағы қатынастарды орнату үшін қажет күрделі де, жан-жақты процесс:

1. ойлау

2. қарым-қатынас

3. сана-сезім

4. қабылдау

5. түйсік

49. Өзін-өзі бағалау мен әлеуметтік статусын сақтап және оны жоғарылатуға көмектесетін жағдайға байланысты мінез-құлық:

1. адекваттылық

2. автономдылық

3. ассертивтілік

4. агрессивтік

5. амбиваленттілік

50. Қарым-қатынастың коммуникативті жағы:

1. резонерлік

2. адамдар арасындағы ақпарат алмасу

3. адамдардың бір-бірін қарым-қатынаста қабылдауы

4. адамдар арасындағы қарым-қатынасты ұйымдастыру

5. өзара түсіністікті қалыптастыру

7. 2 Аксиологиялық дағдыны бағалау ( коммуникативті дағдылар)

- жаңа термин мен түсініктерді енгізу: «Вербальды және вербальды емес коммуникация», «Шағымдарды анықтау және детализациялау», « ауру анамнезі», « өмір анамнезі », « Аймақтық лимфа түйіндерін сипап тексеру», «Перкуссия тік, көлбеу, салыстырмалы», «Рентген зерттеулерінің нәтижелерін салыстыру»

-