34

Кіріспе

1986 жылдан бастап игеріліп келе жатқан Құмкөл кен орны бастапқы алынатын мұнай қоры бойынша бірегей (650 млн.т). 2013 жылғы күйі бойынша кенорынның өнімді қабаттарында қалған өндірілетін қордың 170 млн.т қалып отыр, ол елдің экономикасына кенорынды тиімді игерудің үлкен мағынасы бар екенін көрсетеді.

Кенорын игерудің төртінші сатысының (қорытынды) бастапқы кезеңінде, ол өндірілетін қордың жоғарғы сатысымен (74%) және алынатын өнімнің сулануымен (84 %), мұнай өндірудің түсу қарқынының азаюымен (2008-2012 жж – тұрақтылығымен) сипатталады.

Суланудың өсуі мұнайды тасымалдау мен жинау жүйесінің құбырларының коорозиялық тозуына әкеп соғады, ДНС, БКНС, ЦППН және басқа – өндірістік құрылғылардың интенсивті тозуына әкеледі. Сондай ақ соңғы сатыда кен орынды игерудің ерекшеліктерінің бірі қабатқа айдалатын судың үлкен көлемдері.

Берілген жұмыста ДНС-2 қайта жөндеу жобасы қаралады, ол ДНС технологиялық қондырғысы мен қуатын қолданып УПСВ тұрғызу, сондай ақ технологиялық процесстерді одан да жаңа технологиялық қондырғыларды енгізу көмегімен автоматтандыруға мүмкіндік берді.

1 Геологиялық бөлім

1. Кенорынның геологиялық сипаттамасы

   1. Кен орынның тектоникасы

Құмкөл кен орны 1984-1985 жж сесмобарлау жұмыстарымен анықталған Сургуд сводының Пимск валының оңтүстік бөлігіне Құмкөл, Очимкинск және Каркатеевск локальді көтерілімдеріне тиесілі.Оның простираниесі субмеридиалды. «Б» отражающи бойынша амплитудасы 40-60 метрге тең. Қима бойынша жоғарғы жағы азаяды, және құрылымдары бір поднятиеге қосылады. БС₁₀ қабат беті бойынша барлық үш көтерілім 2390 м изогпсамен шекараланады, осымен қатар Очимкинск көтерілімі моноклинальға айналады. БС₁₀ қабаты бойынша Каракатеевск ауданы да моноклинальды құрылымы бар. Осымен қатар жалпы көтерілім амплитудасы 60 м тең.

2. Кен орынның стратиграфиясы

Құмкөл кен орнының геологиялық қимасы қатпарлы фундаменттің бетінде жатқан тұнған чехолдың мезокайнозойлық қалдықтарынан құралған.Бұл қима Сургутск мұнайлы облысының барлық зерттелген бөлігінің шегінде біртипті, көбнесе бұрын зерттелген Усть –Балық пен Солтүстік Сургутск кен орындарының қималарымен ұқсас болып келеді.

Сипатталып отырған облыстың шегінде мезокайнозойлық шөгінді комплексі бір де бір ұңғымамен ашылмаған.

Құмкөл кен орны аумағында палеозойлық фундамент тереңдігі 3000 м астам тереңдікте жатыр (3100-3200м болуы мүмкін). Палеозойлық фундамент 3000-3030 м тереңдікте ашылған және қара- жасыл серпентинит пен базальды қара-жасыл-күлгін порфириттермен танылған. 3000 м қалыңдығы бар шөккен чехол юра, бор, палеоген және төртіншілік шөгінділермен жалғасады. Юралық жүйеде тюмендік, васюгандық свиталар мен георгиевтік, баженовтік горизонттарды айырады.

2. Кен орынның өнімді қабаттары

Кен орынның өнімді қабаттары «А»-А_4,А_5-6 және «Б»-Б₆,Б₈,Б₁₀,Б₁₁ топтарына жатады. Мұнай қойнаулары 1900...2500м тереңдікте жатыр, қабат қысымы мен температурасының (19,5...24,8 МПа және 63...80 ⁰С) қалыпты мағыналарымен сипатталады және қабаттық-жиынтықты түрге жатады. Коллекторлар орташа өткізгішті орташа өнімді- сұйық дебиті 20...110 т/тәул. Қабат мұнайы аз тұтқырлы- 3...5 мПа*с, құрамында аздаған мөлшерде газ бар – 36...56 м³/т, қанығу қысымы – 7,3...9,1 МПа, мұнайлары-күкіртті, парафинді, смолалы. Құмкөл қойнауының негізгі өлшемдері 1.1 кестеде көрсетілген.

1. Кесте- Қабаттардың негізгі өлшемдері.

	АC4	АС5-6	БС8	БС10
Қойнау өлшемдері, км.	28×14	18×11	12×7	47×30

2. Кесте – Қабаттардың негізгі геология-физикалық параметрлері.

Көрсеткіштері	Средние значения по пластам
	АС4	АС5-6	БС10
Жалпы қалыңдығы	21,757	49,682	21,569
Мұнайға қаныққан қалыңдық	8,172	17,228	10,813
Тиімдіқалыңдық	8,18	29,441	10,906
Өткізгіштігі жоқ қабат	13578	20,24	10,662
Құмтастық коэффициенті	0,371	0,592	0,513
Өткізгіштігі (Эфф.Т.)	95,092	292,105	628,37
Бөлшектенуі	3,085	8,158	9
Кеуектілігі (Эфф.Т.)	21,31	23,76	23,116
Кеуектілігі (Неф.Т.)	21,311	23,392	2,969
Өткізгіштігі (Неф.Т.)	95,107	245,031	23,185
Кеуектілігі (Вод.Т.)	19,8	24,305	633,61
Өткізгіштігі (Вод.Т.)	6,3	365,247	5
Құмтастық коэффициенті(Неф. Т.)	0,469	0,515	20,8
Бөлшектенуікоэффициенті(Неф.Т.)	3,085	5,914	55,5
Бастапқы мұнайлылығы, %	50	54	0,824
Қабат мұнайының тұтқырлығы, мПа×с	4,14	5,48	2,938
Тереңдігі, м.	1900	1920	2450
Қабат температуры, ºС	63	64	76
КИН-нің Жобалық деңгеиі	0,34	0,27	0,5

Осылайша, қойнаудың қаралып жатқан қойнаудың терімі СолтүстікСібір мұнайлы ауданының бірінші – екінші меңгеру кезеңдері үшін типті болып келеді және дәстүрлі коллекторлармен танылған.

Құмкөл кен орнының өнімді қабаттары сипаттамалардың кеңспекторымен танылған, олар қорды тиімді тәсілмен алу үшін игерудің тиімді жүйесін қажет етеді. «Құмкөл» кен орнының геологиялық құрылысының келтірілген мәліметтері бойынша келесі тұжырымды жасауға болады:

• Мұнайдың негізгі қорлары берік монолитті және орта тізбекті қабаттарға орайластырылған;

• Қордың маңызды бөлігі линза түрінде, төмен өткізгішті, мұнаймен аз қаныққан қабаттарда және сумұнай аумағында, мұнайды алу үлкен қиындықтармен байланысты және мұнай бергіштікті арттырудың тиімді технологиясын пайдалануды қажет етеді.