ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ

МИНИСТРЛІГІ

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНАЛЫҚ

УНИВЕРСИТЕТІ

Р.Ж. Ныгызбаева, Л. М. Стабаева

Экссудатты қабынудың патоморфологиясы

Оқу-әдістемелік құрал

Қ АРАҒАНДЫ 2011

УДК: 616-002,155

ББК 52,5

Н90

Рецензенттер:

Шаймарданова Г.М., АО «Ұлттық ғылыми медицина орталығы» патоморфология бөлімінің меңгерушісі,медицина ғылымының докторы.

Абикенова Ф.С., ҚММУ-дың патологиялық физиология валеология курсымен кафедрасы доценті.

Айтқұлов М.Т., ҚММУ-дың патологиялық анатомия және сот медицинасы кафедрасы доценті.

Кошерова Б.Н., ҚММУ-дың №1 жұқпалы аурулар кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.д., профессор.

Н90 Нығызбаева Р. Ж., Стабаева Л. М. Экссудациялы қабынудың патоморфологиясы. – Оқу-әдістемелік құрал. – Қарағанды. – 2011. – 30 б.

«Жалпы медицина», «Мейірбике ісі», «Стоматология», «Қоғамдық денсаулық сақтау» мамандықтарына арналған «Экссудатты қабынудың патоморфологиясы» атты қазақ тіліндегі оқу-әдістемелік құрал болашақ дәрігерлерге іргелі теориялық білім беруді қамтамасыз ету үшін қажетті медициналық және биологиялық ғылым салаларының міндетті түрде қолданылатын және маңызды орын алатын қазіргі жетістіктері негізінде дайындалған.

ББК 52,5

ҚММУ Әдістемелік Кеңесінде қазақша тіліндегі оқу-әдістемелік құралын бекітілуге ұсынылған

5.04.2011ж. Хаттама № 9

ҚММУ Ғылыми кеңесінің отырысында талқыланған және мақұлданған.

26.05.2011 Ж. Хаттама №10

© Р. Ж. Нығызбаева, Л. М. Стабаева

Мазмұны

Кіріспе.............................................................................................................	4
Қабынудың этологиясы...............................................................................	4
Қабынудың терминологиясы мен классификациясы...............................	10
Қабынудың морфологиялық нысандары.....................................................	11
Тәжірибелік сабақтың оқу картасы..........................................................	17
Білімді бағалауға арналған негізгі сұрақтар.............................................	18
Білімді қорытынды бағалауға арналған сұрақтар....................................	18
Тесттілік сұрақтары........................................................................................	19
Ситуациялық есептер.....................................................................................	24
Жуаптарының эталоны .................................................................................	26
Микро-, макропрепараттардың сипаттау алгоритмі...................................	27
Әдибиеттер..................................................................................................	28

Кіріспе

Қабыну – тіндері әр түрлі агенттердің әсерінен зақымдалған организм-нің тамырлары мен мезенхималық құрылымдары арқылы жергілікті, кешенді жауабы. Бұл жауап кеселді агентті жойып, зақымдалған тіндерді қалпына келтіруге бағыталған. Қабыну – потологиялық және физиологиялық үрдіс-терге негізделіп, филогенезде қалыптасқан қорғаныстық–бейімделулік үрдіс.

II курстың барлық мамандықтарына арналған «Экссудатты қабынудың патоморфологиясы» атты қазақ тіліндегі оқу-әдістемелік құрал болашақ дә-рігерлерге іргелі теориялық білім беруді қамтамасыз ету үшін қажетті меди-циналық және биологиялық ғылым салаларының міндетті түрде қолданыла-тын және маңызды орын алатын қазіргі жетістіктері негізінде дайындалған.

Қабынудың этиологиясы

Қабынуды биологиялық, физикалық (жарақаттық), химиялық факторлар дамытып, олар бұл себептердің табиғаты тұрғысынан, эндогендік немесе экзогендік болуы мүмкін.

Биологиялық себептердің ішінде маңыздылары: вирустар, бактериялар, саңырауқұлақтар мен паразиттер. Биологиялық себептер тобына қанайналымындағы антиденелер мен құрамына, кейде табиғаты микробтық емес антиген мен антидене және комлементтер кіретін иммундық кешендерді жатқызуға болады.

Қабынуды дамытатын физикалық факторларға сәулелік және электрлік энергияны, жоғары және төмен температураны, әр түрлі жарақаттайтын басқа да себептер жатқызылады.

Химиялық факторлар тобы қабынулық жауапты дамыта алатын әр түрлі химиялық заттарды, токсиндер мен уларды қамтиды.

Қабыну үрдісінің бейнесіне этиологиялық факторлардың ғана емес, организм реактивтілігінің (сезімталдығының) ерекшелігі де әсер етеді.