С) Геологиялық.
Д) Тектоникалық.
Е) Географиялық.
15. Ең биік материк:
А) Еуразия. В) Африка. С) Антарктида. Д) Америка. Е) Азия.
16. Бір сағаттық белдеудің ішіндегі уақытта:
А) Жергілікті. В) Ендік. С) Белдеулік. Д) Декреттік. Е) Гринвич.
17. Каледон тау түзілу процесі қашан жүзеге асты?
А) Ордовик, силур, девон. В) Карбон, силур, девон. С) Кембрий, триас, бор.
Д) Бор, палеоге, силур. Е) Неоген, карбон, юра.
18. Қазақстанның негізгі көмір базасы:
А) Майкүбі.
В) Торғай.
С)Қарағанды.
Д) Екібастұз
Е) Леңгір.
19. Жындық жауын-шашын мөлшерінің буланушылыққа қатынасы:
А) Температураның амплитудасы.
В) Ышқандану коэффициенті,
С) Температура инверсиясы.
Д) Күн радиациясы.
Е) Амплитуда циркуляциясы.
20. Топырақтың табиғи және тарихи дене екенін дәлендеген ғалым.
А)Л.Я. Берг. В) А.Н. Краснов. С) В.В. Докучаев. Д) Н.Я. Северцев. Е) Н.Н. Баранцев.
21. Қазақстанның 44 % бөлігін алатын зона: А) Дала.
В)Шөлейт.
С) Орман.
Д)Тайга.
Е)Шөл.
22. Тянь-Шаньның бұл бөлігіне Талас Алатауы, Өгем, Қаратау жоталары жатады:
А) Солтүстік.
В) Шығыс.
С) Батыс.
Д) Оңтүстік
Е) Орталық
23. Қазақстан бөлінетін экономикалық аудандар саны:
А)5
В)6
С)8
Д)4
Е)9
24. Қалалар мен оның халқы санының өсуі, олардың рөлінің артуы:
А) Агломерация.
В) Шоғырландыру.
С) Субурбандалу.
Д) Урбандалу.
Е) Мегаполис
25. Комбинат дегеніміз:
А) Жоғары өнім беретін кәсіпорын.
В) Шаруашылық салаларын орналастыру.
С) Салалар арасындағы байланыс.
Д) Технологиялық процестері біріктірілген кәсіпорындар тобы.
Е) Пайдалы қазбалар кен орнын барлау.
26. Рекулыивация - бұл:
А) Ағаш жинау.
В) Жерді тыңайту.
С) Жердің құларлылығын өз қалпына келтіру.
Д) Жерді суландыру.
Е) Суды аз қажет ететін егін егу.
27. Көлік кешенінің құрамы:
А) Көліктік тораптар.
В)Жолдар.
С) Жүк айналымы.
Д) Жүк алмасатын пулқттер.
Е) Барлығы.
28. Қала тұрғындарының саны 83% құрайтын, Қазақстанның ең жоғары урбандашқан ауданы:
А) Орталық.
В) Шығыс.
С) Батыс
Д) Солтүстік.
Е) Оңтүстік.
29. Полиэтилен, полипропилен және пластмассадан жасалынатын түрлі термо тұрақты бұйымдарды шығару зауыты орналасқан қала:
А) Ақтау. В)Астана. С) Алматы. Д) Атырау. Е) Қарағанды.
30. Қазақстанда қант қызышасы өсірілетін аймақ:
А) Оңтүстік.В) Солтүстік.С)Шығыс. Д) Батыс. Е) Орталық.
16-НҰСҚА
1. Күн талтүсте дәл төбеде:
А) Көктемде.
В)Жазда.
С)Күзде.
Д) Қыста.
Е) Жазда, қыста.
2. Физикалық картада абсолют биіктік көрсефілген:
А) Горизонталымен.
В) Бергштрихпен.
С) Биіктік шкаласымен.
Д) Бойлықтармен.
Е) Деңгейлегіпапен.
3. Географиялық бойлық:
А) Экватордан 0°-тан 90°-қа дейтн есептелінеді.
В) Экватордан 0°-пен 180° аралығында есептелінеді.
С) Бастапқы меридианнан 0°-тан 180°-қа дейтн есептелінеді.
Д) Бастапқы меридианнан 0°-тан 360°-қа дейтн есептелінеді.
Е) Полюстерден 0°-тан 90°-қа дейтн есептелінеді
4. Органикалық шөгінді жыныс:
А) Мрамор.
В)Гранит.
С)Тұз
Д) Тас
Е) Шымтезек
5. Жер сілкінуден туатын толқын:
А) Тайфун.
В) Цунами.
С)Смерч.
Д) Дауыл.
Е) Бриз.
6. Мазмұнына қарай карталар белінеді:
А) Жалпы географиялық, топографиялық.
В) Тақырыптық, полиграфиялық.
С) Климаттық, тақырыптық.
Д) Жалпыгеографиялық, тақырыптық.
Е) Физикалық, тақырыптық.
7. Барлық климаттық белдеулер орналасқан материк:
А) Оңтүстік Америка
В) Еуразия.
С) Аустралия.
Д) Солтүстік Америка.
Е) Африка.
8. Ауаның температурасы әрбір 1000 м биікке көтерілгенде төмендейді:
А) 1-2°С.
В)5-6°С.
С) 8-9°С.
Д)10-15°.
Е) 20-зоо.
9. Оңтүстік Еуропа елі:
А) Испания.
В) Аустрия.
С) Бошқария
Д)Франция.
Е) Албания.
10. Халқының саны жағынан дүние жүзшде бірінші орын алатын ел:
А) Үндістан. В) Ресей. С) Канада. Д) АҚШ. Е)Қытай.
11. Солтүстік Америкадағы кұйын тәрізді қозғалатын дауыл:
А) Цунами.
В) Долы.
С) Бриз.
Д)Циклон.
Е) Торнадо.
12. Ең суы мол және алқабы өте үлкен өзен:
А) Енисей.
В) Янцзы.
С) Миссисипи.
Д) Ніл.
Е) Амазолқа.
13. Әлемдегі ең үлкен жылан:
А) Пекари.
В) Анаконда.
С) Сейба.
Д) Кобра.
Е) Гевея.
14. Материктің үлкен бөлігі екі тропиктің арасында орналасқан:
А)Африка. В) Антарктида. С) Еуразия. Д) Америка. Е) Аустралия.
15. Эребус жанартауы орналасқан материк:
А) Еуразия. В)Африка. С) Америка. Д)Аустралия. Е) Антарктида.
16. Қазақстан неше сағаттық белдеулерде орналасқан?
А)3.
В)9.
С)2. Д) 7
Е)6.
17. Мұғалжар тау түзілген кезең
А)Байкал.
В)Каледон.
С)Герцин.
Д)Мезозой. Е) Алпі.
18. Қазақстанның маңызы жағынан екіпапі орындағы көмір алқабы
А)Леңгір. В) Майкүбі. С) Қарағанды. Д)Торғай. Е)Екібастұз.
19. Ышқандану көрсеткіші бірден аз болса, ышқал:
А) Жеткілікті. В)Құргақ. С) Жеткіліксіз. Д) Аса құргақ. Е) Қанағат.
20. Жер қыртысының беткі қабатын қамтитын табиғи құрылыс:
А) Гумус.
В) Эрозия.
С)Жер бедері.
Д) Топырақ.
Е)Жер қабаты.
21. Бұл зонада ірі артезиан алқаптары бар:
А)Шөл. В) Орманды дала. С) Орман Д)Шөлейт Е) Дала.
22. Тянь-Шаньның солтүстік-батыстағы аласа жотасы:
А) Қаратау. В) Теріскей. С) Күнгей. Д) Іле Алатауы. Е) Кетпен.
23. Қазақстан жерін экономикалық ауданға бөлген орыс ғалымы:
А)В. Обручев. В) Н. Баранский. С) Л. Берг. Д) А. Краснов. Е) Н. Андрусов.
24. Қазақстанда урбандалу деңгейт бойынша (80% астам) жетекші орындағы облыс:
А) Маңғыстау. В) Қызылорда. С) Павлодар. Д) Қарағанды. Е) Алматы.
25. Қазақстан құрлығының ірі мұнай кен орны:
А) Жаңажол. В) Кеңқияқ. С) Теңіз. Д) Қарашығанақ. Е) Қаражамбас.
26. Кен-химия өнеркәсібіне жатады:
А) Минералды шикізат өндіру. В) Тыңайтқыш өндіру.С) Пластмасса, полиэтилен өңдеу.
Д) Дәрі-дәрмек өңдеу. Е) Полимер жасау.
27. Белгілі бір уақыт ішіңде, белгілі бір қашықтыкқа тасымалдайтын жүк мөлшері:
А) Көлік тораптары.
В) Өз құны.
С) Жұк айналымы.
Д) Импорт.
Е) Тасымалдау.
28. Орталық Қазақстанның басты өнеркәсібі:
А) Машина жасау, жеңіл.
В) Метаялургия, химия.
С) Метаялургия, тамақ.
Д) Тау-кен, метаялургия, көмір.
Е) Отын және электр энергетикасы.
29. Хром қорытпасын өндіру зауыты орналасқан кала:
А)Ақтау. В) Астана. С) Алматы. Д) Ақтөбе. Е)Қостанай.
30. Қазақстанның көле қаласы:
А) Алматы. В)Шымкент. С) Қызылорда Д)Тараз Е) Орал.
17-НҰСҚА
1. Жыл мезгіндерінің ауысып тұруының негізгі себебі:
А) Күн сәүлесі.
В) Айдың орбитасы.
С) Тартыныс күші.
Д) Күн мен жердің қашықты айырмасы.
Е) Жер білігі орбита кеңістігіне көлбеу орналасуы.
2. Температурасы бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар:
А) Изотерма. В) Изобара. С) Изогиета. Д) Амплитуда. Е) Бергштрих.
3. «План» деген ұғымға тән емес:
А) Ірі масштабты. В) Градус торы бар. С) Шағын жердің беті.
Д) Күнделікті өмірде өте қажет. Е) Шартты белгілер.
4. Сөнген вулқандар:
А) Қазбек, Кракатау.
В) Кракатау, Эльбрус.
С) Эльбрус, Қазбек.
Д) Эльбрус, Эребус.
Е) Руис, Орисбо.
5. Тропосферадағы ауаның ең көбі:
А) Полюстердің үстінде. В) Қоңыржай белдеуде. С) Тропиктік белдеуде.
Д) Экваторда. Е) Оңтүстік жарты шарда.
6. Жер қыртысының қозғалысы мен өзгерісіл зерттейтін ғылым:
А) Геология. В) Минералогия. С) Тектоника. Д) Метоморфология. Е) Метеорология.
7. Тянь-Шань тауына экспедиция жасаған қазақ халқының ағартушы ғалымы:
А) А. Гумбольд. В)П. Семенов. С) Н. Пржевальский. Д)Н. Вавилов. Е)Ш.Уәлиханов.
8. Арктикалық шөлдің өсімдігі:
А) Қына В) Шамша С)Емен. Б) Майқарағай. Е)Поляр талы
9. Әлемдік діндердің пайда болған ошағы:
А)Еуропа. В)Азия. С)Аустралия. О)Америка. Е) Африка
10. Мұхит кеңістігіндегі аса биіктолқын:
А)5м В)15м. С)30м Д)35м. Е) 38 м.
11. Норвег зерттеушісі солтүстік магниттік полюсті анықтаған:
А) Г. Гудзон. В) Р. Амулдсен. С)В.Беринг. Д)Д. Кабот. Е) Скотт
12. Еңышқалды және жасыл материк:
А) Африка. В) Оңтүстік Америка. С) Аустралия. Д) Еуразия. Е) Солтустік Америка.
13. Оңтүстік Америкада кездеспейтін климат белдеуі:
А) Саванна. В) Шөлдік. С) Тропиктік. Д) Қоңыржай. Е) Экваторлық.
14. Халықтың ұдайы өсу заңдылықтары туралы ғылым:
А) Демография. В) География.С)Геология. Д) Гидрография. Е) Биогеография.
15. Жер шарының суықтық полюсі:
А)"Восток"станциясы. В) "Оймякон" енді мекені.С) "Аяқ жетпес" полюсі.
Д) Гренландия аралы. Е) Солтүстік полюс.
16. Қазақстан табиғаты туралы ашқашқы деректерді берген ғалымдар:
А) Геродот, Страбон, Птолемей.
В) В.В. Бартольд, М,Е, Массон.
С) Әл Фараби, Махмуд Қашқари.
Д) В. Рубрук, П. Карпини.
Е) П.С. Паялас, В. Мушкетов.
17. Каледон тауы түзілуі кезшде пайда болды:
А) Сарыарқаның солтүстік - батысы.
В) Сарыарқаның шығысы.
С) Алтай тауы.
Д) Жоңғар Алатауы.
Е) Сауыр - Тарбағатай.
18. Дүние жүзшдегі ең ірі «Алып» кеніші орналасқан көмір алқабы:
А) Қарағанды. В)Торғай. С) Келдерлік. Д) Екібастұз. Е) Майкүбі.
19. Қазақстанның кай бөлігінде өсіп-өну кезеңінің ұзақтығы 180 күннен астам?
А) Оңтүстігінде. В) Солтүстігінде С) Орталықта Д) Батыста. Е) Шығыста.
20. Топырақты құрайтын факторлар:
А) Үгілу. В) Тірі ағзалар. С)Жануарлар. Д) Климат. Е) Бәрі дұрыс.
21. Сантонин дәрісіл жасайтын өсімдік:
А) Теріскен.
В) Сексеуіл.
С) Дермене жусаны.
Д)Жусан.
Е)Бұйырғын.
22. Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аймактары:
А) Қорықтар.
В) ¥лтінқ парктер.
С) Қорықшалар.
Д) Табиғат ескерткіштері.
Е)Барлығы.
23. Қазақстанның ЭГО-ның ең татмді жағдайы:
А) Ресей, Қытай шекарасы.
В) Каспий теңізі.
С) Табиғат ресурсы мен байлығы.
Д) Транзиттік орны.
Е) Теңізден алыстығы.
24. Қазақстан халқының орташа тығыздыгы:
А) 5,5 адам/км . В) 3-4 адам/км2. С) 9 адам/км2.
Д) 30 адам/км2. Е) 60 адам/км2.
25. Дүние жүзшде қоры бойынша 3-ші орындағы (4,8 млрд.т.) Қазақстанның Каспий алқабындағы мұнай кен орны:
А) Қашаған.
В) Теңіз.
С) Қарашығанақ.
Д) Жаңакөл.
Е) Доосор
26. Негізгі химия өнеркәсібіне жатады:
А) Дәрі-дәрмек жасау.
В) Минералды тыңайтқыштар мен қышқындар жасау.
С) Пластмасса жасау.
Д) Кен өндіру.
Е) Каучук, тұз өндіру.
27. "Қақпадан-қақпаға" деген көлік:
А) Теңіздік.
В) ӨзеНДІК.
С) Теміржол.
Д) Автомобиль.
Е)Әуе.
28. Орталық Қазақстанның көмір алқабы:
А) Қарағанды.
В) Екібастұз.
С) Майкүбі.
Д) Леңгір.
Е)Торғай.
29. Мұнай-газ өнеркәсібіне; арнашқан құрал-жабдықтарды жасайтын зауыт орналасқан қала:
А) Петропавл.
В) Жезқазған. С) Көкшетау. Д) Атырау. Е) Өскемен.
30. ТМД құрышқан жыл:
А) 16 желтоқсан 1992 В) 2 наурыз 1989 ж.
С)30қаңтар 1995 ж. Д) 8 желтоқсан 1991 ж. Е)8мамыр1999ж.
18-Н¥СҚА
1. Жер өз білігін айналатын бағыт: А) Батыстан шығысқа.
В) Шығыстан батысқа.
С) Солтүстіктен оңтүстікке.
Д) Оңтүстіктен солтүстікке.
Е) Экваторға.
2. Дүниежүзілік мұхит суының толысуы мен қайтуы ненің әсерінен?
А) Жер сілкіністен.
В) Теңіз сілкінісілен.
С) Қысымның әсері.
Б) Желдің әсері.
Е) Айдың тартыныс күшіне байланысты.
3. Қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтың аталуы:
А)Изосызық. В)Изогиета.
С) Горизонтальдар.
Д)Изобара.
Е) Изотерма.
4. Магмалық тау жынысы:
А) Базальт, гранит.
В)Бор, тұз.
С) Шымтезек, көмір.
Д)Құм,тас.
Е) Құмтас, гаейс.
5. Ультрафиолет сәүлесілен қорғайтын қабат:
А)Ауа.
В)Су. С) Азот.
Е) Мезосфера.
Жердің геологиялық жасы (млрд.ж.)
А)2
В)5
С) 7
Д) 1
Е) 1,5
7. Орталық Азияны: Тибет пен Гоби шөлін зерттеген ғалым:
А) Н. Пржевальский. В) А. Гумбольд. С) Ш. Уәлиханов.Д) Н.И. Вавилов. Е) П.П. Семенов.
8. Құрлық пен мұхит температурасының айырмашылықтарына байланысты маусымдық желдер:
А) Батыс.
В) Пассат.
С) Оңтүстік.
Д) Муссондар.
Е)Бриз.
9. Күн мен түннің теңелуі:
А) Қысқы тоқырау.
В) Полярлық күн.
С) Полярлық шеңбер.
Д) Күннің теңелуі.
Е)Полярлықтүн.
10. Орталық Азия елі:
А) Қытай. В) Түркия. С) Қазақстан. Д) Үндістан. Е) Жапония.
11. Солтүстік Американың оңтүстік жағалауын ашқан испан саяхатшысы:
А) А. Виспуччи. В) Ф. Магеллан. С) П. Семенов. Д) X. Колумб. Е)Д.Кук.
12. Құрғақ өзен арнасы:
А) Кампос.
В) Льянос. :
С)Пула.
Д)Вади.
Е) Сельва.
13. Анд тауындағы ірі көл:
А) Титикака. В) Маракайбо. С)Эри.Д) Поопо. Е) Тұран.
14. Әлемдегі ең үлкен мемлекет:
А) Қытай.
В)Ресей.
С) Канада.
Д)Үндістан.
Е) Бразилия.
15. Материктің 99 % -ы қалың мұз:
А) Гренландия.
В) Арктика.
С) Америка.
Д) Антарктида.
Е)Аустралия.
16. Ахмет Йассауи кесенесі орналасқан қала:
А)Тараз В) Алматы. С) Шымкент. Б) Түркістан. Е) Сайрам.
17. Жер сілкіну процестерін зерттейтін ғылым:
А) Геоморфология.
В) Геология.
С) Палеонтология.
Б) Сейсмология.
Е) Тектоника.
18. Қазақстан географиясындағы жоғары сапалы кен орны және оның құрамындағы темірдің мөлшері 50-60 %:
А)Қашар.
В)Сарыбай.
С)Эйет.
В) Лисаков.
Е) Атансор.
19. Республиканың оңтүстігінде өсіп-өну кезеңі:
А) 130-135 күн. В) 150 күн. С)180күн. Д) 140-145 күн. Е) 120-125 күн.
20. Қазақстанның қара топырақ бөлігі:
А) Оңтүстік. В) Батыс. С) Шығыс. Д) Солтүстік. Е) Орталық.
21. Өзен аңғарында өсетін қалың булалар:
А) Эфемерлер. В)Тоғай. С) Тақыр. Д) Тастақ. Е) Сортаң.
22. Табиғи ландшафтың эталонын сақтау, ерекше құнды, қорғауға алынған аумақтар:
А) Қорықша.
В) Ұлттық парктер.
С) Қорықшалар.
Д) Табиғи парктер.
Е) Дендрологиялық бақтар.
23. Қазақстанның ЭГО-ның тиімсіз жағдайы:
А) Транзиттік орны. В) Ресей мен Қытай шекарасы. С) Құрғақ климаты. Б) Дамыған елдерге жақындығы. Е) Теңіздерден алыстығы.
24. Қазақстанда халықтың тығыздығы жоғары аймақтар:
А) Оңтүстік, оңтүстік-шығыс. В) Солтүстік, солтүстік-батыс. С) Орталық, оңтүстік-шығыс.
Д) Батыс, оңтүстік-батыс. Е) Шығыс, солтүстік-шығыс.
25. Ірі мұнай өңдеу зауыттары орналасқан қалалар:
А) Семей, Қызылорда, Атырау.
В) Павлодар, Қарағанды, Атырау.
С) Атырау, Ақтау, Шымкент. Д) Алматы, Ақтау, Атырау. Е) Атырау, Шымкент, Орал.
26. Қазақстанның хромқоспа зауыты орналасқан қала:
А) Атырау. В) Ақтау. С) Ақтөбе. Д) Қызылорда. Е) Семей.
І7. Трансқазақстан магистралі:
А) Петропавл - Шу. В)Қостанай-Шу. С) Орынбор - Ташкент.
Д) Астана - Петропавл. Е) Павлодар - Екібастұз.
28. ТМД-да қуаты бойыншай 7 қара металлургияның комбинаты орналасқан қала:
А) Қостанай.
В) Рудный.
С) Қарағанды.
Д) Теміртау.
Е) Павлодар.
29. Ренттен аппаратын жасайтын зауыт орналасқан қала:
А) Талдықорган. В) Тараз. С) Астана. Д)Алматы. Е) Ақтөбе.
30. ТМД елдері:
А) Иран, Монғолия, Турция.
В) Украина, Белорусия, Грузия.
С) Ресей, Қытай, Грузия.
Д) Өзбекстан, Қырғызстан, Қытай
Е) Ресей, Монғолия, Белорусия.
19-НҰСҚА
1. Жердің ауа кабығы:
А) Тропосфера.
В) Атмосфера
С) Стратосфера.
Д)Биосфера.
Е) Гидросфера.
2. Айналадағы көзге көрінетін кеңістік:
А) Полюс.
В) Көкжиек.
С) Жергілікті жер.
Д) Жер бедері.
Е) Бағаарлау.
3. Жердің қатты қабаты:
А) Биосфера.
В) Литосфера.
С) Мантия.
Д) Гидросфера. Е) Жер қыртысы.
4. Біріне-бірі жашқасып, жатқан таулар:
А) Биік таулар. В) Орташа таулар. С) Аласа таулар. Д) Тау жотасы. Е) Тау ауданы.
5. Егер етегінде сынап бағанасы бойынша 758 мм, ал басында -753 мм с.б. болса, төбенің биіктігі:
А) 60 м. В) 50 м. С)40м. Е) 20 м.
6. Жер қыртысының қозғалмалы бөліктері:
А) Үстірт.
В) Қалқан.
С) Геосилклиналдар.
Б)Такта.
Е) Қырат.
7. Бұл материкті төрт мұхиттың сулары шайып жатыр:
А) Оңтүстік Америка.
В) Африка.
С) Аустралия.
Д) Солтүстік Америка
Е) Еуразия.
8. Теңіз жағасында түзіліп, тәулік ішінде бағытын екі рет өзгертетін желдер:
А) Муссондар.
В) Бриздар.
С) Пассат.
Д) Батыс желі.
Е) Солтүстік-шығыс желі.
9. Ауа райының белгілі бір жерге тән сипаты, көп жындық орташа жай-күйтн:
А) Климат.
В) Болжамы.
С)Атмосфера.
Д) Бұлтты.
Е) Фенология.
10. Теңіз деңгейінің тәулік ішінде тұрақты кайталанып көтерілуі:
А) Толқын.
В) Қайту.
С) Толысу. Б) Цунами.
Е) Шығанақ.
11. Жүзіп жүретінМұзтаулар:
А) Архипелаг.
В) Атол. С) Арал. Б) Аисберг.
Е) Гейзер.
12. Еуропалықтар мен негроидтың некелесуі нәтижесілде тараған ұрпақтары:
А) Самбо. В) Үндістер.
С) Эскимостар.
Д) Метистер. Е) Мулаттар.
13. Кактустың отаны
А) Ориноко ойпаты.
В) Ла-Плата.
С) Бразилия үстірті.
Д) Декан үстірті.
Е) ¥лы жазық.
14. Африка мен Арабия тақталарының жарығындағы теңіз:
А)Жерорта.
В) Парсы.
С)Қара.
Д) Қызыл
Е) Аден.
15. Ғылым мен бейбітінілік материгі:
А)Аустралия. В) Еуразия.С) Оңтүстік Америка.
Д) Антарктида. Е) Африка.
16. Қорқыт ата ескерткіші орналасқан облыс:
А) Алматы облысында. В) Оңтүстік Қазақстан облысында.
С) Қызылорда облысында. Д) Жамбыл облысында. Е) Маңғыстау облысында.
17. Қазақстанның солтүстігінде, солтүстік-шығысында орналасқан:
А) Торғай үстірті.
В) Алтай.
С) Сарыарқа.
Д) Шығыс Еуропа.
Е) Батыс-Сібір жазықтығы.
18. Орталық Қазақстандағы марганецтің ең ірі кен орындары:
А) Атасу және Жезді. В) Кентөбе, Қаратас. С) Аққар, Ақтау.
д) Қоңырат, Бозшакөл. Е) Қаратау мен Маңғыстау.
19. Солтүстік Мүдцы мұхит алқабының өзелдері:
А) Жайық, Жем, Сағыз. В) Қаратал, Ақсу. С) Торғай, Сарысу, Жем.
Д) Ертіс, Есіл, Тобыл. Е) Тобыл, Талас, Торғай.
20. Топырақтың механикалық құнарлығына қарай ажыратылады:
А) Сазды.
В)Құмды.
С) Құмдауытты.
Д) Саздауыт. Е) Барлығы.
21. Бұл зонада шаян, бүйі қарақұрт кездеседі.
А) Дала.
В) Шөлейт.
С) Орман. Д) Орманды дала.
Е)Шөл.
22. Қазақстанда жұмыс істейтін қорық саны:
А)5
в)7
С)9
Д)12
Е) 8
23. Халықтың санын, табиғи өсуін, құрамын зерттейтін ғылым:
А) Демография. В) Социология. С)Қоғамтану. Д) Статистика. Е)Экология.
24. Еңбек қорының 1/4, ұлттық өнімнің 15% өндіретін экономиканың бөлімі:
А) Жекемепапіктік.
В) Мемлекеттік.
С) Көлеңкелік.
Д) Аралас
Е) Шет елдердің фирмасы.
25. Қазақстанның әлемге әйгілі ірі газ кен орны:
А) Қашаған.
В) Имашев.
С) Жаңажол.
Д) Қарашығанақ.
Е) Теңіз.
26. Фосфориттер алқабы:
А) Қарағанды, Екібасіұз.
В) Майкүбі, Шұбаркөл.
С) Маңғыстау, Қаратау.
Д) Ақтөбе, Қаратау.
Е) Каспий маңы, Леңгір.
27. Көліктің бірнеше түрі тоғысыи, жүк алмасатын пулқттер:
А) Порттар.В) Станциялар. С) Жүк айналымы. Д) Көліктік тораптар. Е) Темір жол.
28. Мыс комбинаттары:
А) Қарағанды, Теміртау.
В) Жезқазған, Балқаш.
С) Өскемен, Риддер.
Д) Атырау, Актау.
Е) Қостанай, Көкшетау.
29. Оңтүстік Қазақстанның мал шаруашылығы:
А) Ірі қара.
В) Құс, қой.
С) Қой, түйе. Д) Жылқы, шошқа. Е) Ірі қара, қой.
30. Еуразиялық экономикалық қауымдастық (ЕурАзЭк) құрышқан жыл:
А)2000ж.
В)2001ж.
С)2002 ж.
Д)2003 ж.
Е)2004 ж.
20-Н¥СҚА
1. Жоспарға жер бетінің заттарын қалай бейнелейді?
А) Салыстырма биіктікпен.
В) Горизонтальдармен.
С) Масштабпен.
Д) Биіктік шкаласымен.
Е) Шартты белгілермен.
2. Сумен қоршалып тұрган құрлықтың шағын бөлігі:
А) Бұғаз.
В) Арал.
С) Континент.
Д)Шығанақ.
Е) Түбек.
3. Табиғат кешенінің экватордан полюстерге қарай өзгеруі:
А) Биіктік белдеулер.
В) Табиғат белдеулері.
С) Географиялық қабық.
Д) Ендік зоналар (зогиелар).
Е) Климаттық белдеулер.
4. Магманың жоғары көтерілетін өңеші:
А) Лава.
В) Көмей.
С)Кратер.
Д) Ошағы.
Е) Эпицентрі.
5. Атмосфера қысымды анықтайтын аспап:
А) Термостат.
В) Термометр.
С) Барометр. Д) Сейсмограф.
Е) Спидометр.
6. Жер қыртысындағы терең жарықтардың жиынтығы:
А) Рифт.
В) Жарық.
С) Жанартау.
Д) Шұңғыма
Е)Жарыныс.
7. Жындық жауын-шашынның ең көп түсетін ауданы:
А) Черапунджи. В) Игорка. С) Кульджа. Д) Оймякон. Е) Байкал.
8. Жыл ішінде өздерінің бағыттарын өзгертіп отыратын желдер:
А) Бриз.
В) Муссондар.
С) Пассат.
Д) Батыс желдер.
Е) Солтүстік-шығыс желдер.
9. Жер шарында жылу белдеулер саны:
А)3. В)5. С)7. Д)10. Е)12.
10. Су астындағы жер сілкінуден туатын толқындар:
А) Толысу. В) Дауыл. С)Қайту. Д) Бұғаз. Е) Цунами.
11. Су өткізгіш, су жинақталатан жыныстар қабаты:
А) Су өткізбейтін. В) Термальдық. С) Асты су. Д) Сулы қабат. Е) Минерал.
12. Қай мемлекеттің туында үйеңкі жапырағы бейнеленген?
А) Канада. В) Украина. С) Мексика. Д) Полыпа. Е)Бризилия.
13. Адамның әсерімен өзгерген табиғат зонасьг:
А) Тундра.
В) Экваторлық орман.
С)Шөл.
Д)Дала.
Е)Шөлейт.
14. Қазақтар жататын нәсіл:
А) Европеоид.
В) Монғолоид.
С) Негроид.
Д) Аралас.
Е) Ешқандай нәсілге жатпайды.
15. Оңтүстік полюске бірінші жеткен саяхатшы:
А) Ф. Белинстаузен.
В)Д.Кук.
С)Р. Пири.
Д) Р. Амундсен.
Е) Р. Скотт.
16. ЮНЕСКО-ның XXIУ сессиясы "Ұлы Жібек жолын зерттеудің халықаралық жобасын" қабындаған жылы:
А)1985ж
В)1987ж
С) 1989 ж.
Д) 1991 ж.
Е)1995ж.
17. Сарысу өзені мен Балқаш көлінің арасында орналасқан аудан:
А) Үстірт. В) Орал үстірті. С) Бетпақ дала. Д) Жалпы сырт. Е) Торғай үстірті.
18. Хромит кен орындарыныц 99%-ы осы тауда кездеседі:
А) Алтай. В)Тянь-Шань.
С)Қаратау.
Д)Мұғалжар.
Е) Маңғыстау.
19. Жайық, Жем, Ойыл жататын алқапқа:
А) Солтүстік Мұзды мұхит алқабы. В) Каспий теңізшің алқабы.
С) Атлант мұхит алқабы.
Д) Арал теңізі алқабы.
Е) Балқаш - Алакөл алқабы.
20. Ең құнарлы топырақ:
А) Кесек. В) Құрылымды. С) Құрылымы жоқ. Д) Құмды. Е)Сазды.
21. Қазақстанның
А)4.
В)5.
с)10.
Д) 9. Е) 7.
22. Аққұм-Қалқан «әпапі тауы» бар қорық:
А) Үстірт. В) Барсакелмес. С) Наурыз. Д) Алматы. Е) Алакөл.
23. Бірінші ұлттық халық санағы ... болды:
А)1959. В)1970. С)1979. Д) 1989 Е)1999.
24. Қазақстанның шаруашылық мяржінің бірінші деңгейіндегі буыны:
А) Кәсіпорын, мекемелер. В) Өндіріс салалары. С) Салалар кешені.
Д) Зауыт, шахталар. Е) Оқу бөлімі, аурухана, дүкелдер.
25. Көмірден кокс өндеген қалдық:
А) Оттегі.
В)Цемент.
С)Газ,тас.
Д) Газ және смола.
Е) Щелочтар.
26. Фосфат тыңайтқыштарын өндіретін зауыттар:
А) Тараз, Ақтөбе, Степногорск.
В) Тараз, Алматы, Қаскелең.
С) Ақтау, Атырау, Ақтөбе.
Д) Қарағанды, Ақтау.
Е) Семей, Аягөз, Павлодар.
27. Жүк айналымы бойынша 1-ші орындағы түрі:
А) Теңіздік.
В)Өзен
С) Автомобиль.
Д) Темір жол.
Е)Құбыр.
28. Орталық Қазақстандағы қосымша дамыған көмекші салалар:
А) Қара, түсті металлургия.
В) Отын, электр металлургия.
С) Машина жасау, химия, құрылыс.
Д) Машина жасау, тамақ.
Е) Қара, химия өнеркәсібі.
29. Көліктің бүкіл түрі дамыған:
А) Солтүстік.
В) Оңтүстік.
С)Орталық.
Д)Батыс.
Е)Шығыс.
30. Б¥¥ мүше болған жыл
А)1992ж.
В)1991ж.
С)1989ж.
Д)1990ж.
Е)1988ж.
21-Н¥СҚА
1. 270° азимут қандай көкжиек тұсына сәйкес келінеді?
А) Солтүстік.
В) Батыс.
С) Шығыс.
Д) Оңтүстік.
Е) Солтүстік-батыс.
2. Қандай климат: мұхиттан алыс аудан, жауын-шашын аз, қысы суық, жазы ыстық, жындық, тәуліктің амплитудасы үлкен?
А) Континентальдық.
В) Қоңыржай.
С) Теңіздік.
О)Құрғақ.
Е) Шөгіндік.
3. Мұхит суының қасиеттері:
А) Температурасы.
В) Тұздылығы.
С) Температурасы, тұздылығы. Д) Географиялық ендігі, тереңдігі. Е) Тереңдігі, температурасы.
4. Жер бетінің катты тілімденген және теңіз деңгейінен биік болып тұрган бөліктері:
А) Төбелі жазық. В) Таулар. С) Тегіс жазық. Д) Жыра. Е) Шың.
5. 10 м биіктікке көтерілген сайын ауа қысымы төмендейді:
А)10ммс.б.
В) 7 мм с.б.
С) 5 мм с.б.
Д) 3 мм с.б.
Е) 1 мм с.б.
6. Мезозой эрасының дәуірі:
А)Пермь. В) Палеоген. С) Кембрии. Д) Девон. Е) Юра.
7. Дүние жүзшдегі ең биік тау шыңы:
А) Коммунизм шыңы. В) Мак-Кинли.
С) Белуха. Д) Аконкагуа. Е) Эверест.
8. Қылқан жапырақты ағаштар өсетін табиғат зонасы:
А) Тундра. В) Тоғай. С) Орман. Д) Тайга. Е) Бұталар.
9. Қай табиғат зонасына қара топырақ тән?
А) Саваннаға. В) Дала зонасы. С) Экватор орманы. Д) Тайга зонасы. Е) Шөл зонасы.
10. Тынық пен Атлант мұхиттарын бойлай ағатын канал:
А) Суец В) Панама. С) Беринг. Д) Дрейк. Е) Босфор.
11. Атлант мұхиты мен ¥лы көлдер жүйесіл қосатын өзен:
А) Макензи.
В) Әулие Лаврентия.
С) Колорадо.
Д) Миссисипи.
Е) Ниагара.
12. Солтүстік Американың ¥лы көлі:
А) Тұран.
В) Үлкен тұзды көл.
С) Винипег.
Д) Үлкен Аю.
Е)Маракайбо.
13. Таулардағы табиғат кешелдерінің алмасуы:
А) Тау зонасы. В) Биіктік белдеулік.
С) Ендік зоналар.
В) Ендік белдеулер.
Е) Тауларда табиғат зонасы болмайды.
14. Сары түсті, қара шаш қай нәсіл?
А) Европеоид.
В) Экватор. С) Монғолоид. Д) Монголоид Е) Африкалдар.
15. Антарктидада осы құстардың 17 түрі кездесті:
А) Буревестник. В) Помор. С) Пингвин. Д) Итбалық. Е) Үйрек.
16. Отырар қаласында туған ұлы ғалым:
А) Махмуд Қашғари. В) Шоқан Уәлиханов. С) Әл Фараби.
Д) Ходжа Ахмет Йассауи. Е) Қорқыт ата.
17. Арал маңы Қарақұмы және Қызылқұм орналасқан ойпат:
А) Батыс Сібір. В) Тұран. С) Каспий маңы ойпаты.
Д) Балқаш маңы ойпаты. Е) Торғай облысы.
18. Мысты құмтастардың ең ірі кен орны:
А) Алтай. В) Жезді. С) Атасу. Д) Жезқазған. Е) Торғай.
19. Арал теңізше құятын өзен:
А) Жайық. В) Ертіс. С) Іле. Д) Сырдария. Е) Есіл.
20. Қара қоңыр топырақ республика жерінің неше % алып жатыр?
А) 34 %. В) 12 %
С)44%.
Д)9,5%. Е) 16%
21. Шығыс Еуропа жазығының құрамы:
А) Жалпы сырт, Орал алды, Каспий маңы ойпаты.
В) Каспий маңы ойпаты, Орал алды, Мұғалжар.
С) Мұғалжар, Маңғыстау.
Д) Үстірт, Орал алды, Жалпы сырт.
Е) Орал алды, Үстірт, Каспий маңы ойпаты.
22. 2500 м биіктікте, Тянь-Шань шыршасы өсетін орманы бар қорық:
А) Алакөл. В)Алматы. С) Наурыз. Д) Марқакөл. Е) Қорғалжын.
23. Халықтың бір жерден екіпапі жерге көшуін ... дейді:
А) Саяхат.
В) Миграция.
С) Табиғи өсу.
Д) Депортация.
Е) Қозғалыс.
24. Бірыңғай өнім шығаратын кәсіпорындар жиынтығы:
А) Сала.
В) Салааралық кешен.
С) Шаруашылық кешені.
Д) Кәсіпорын.
Е) Аралас кешен.
25. Бүкіл дүние жүзі бойынша Екібастұз алқабында орналасқан ең ірі көмір кешелдер:
А) "Богатырь".
В) "Шығыс".
С) "Северный".
Д) "Гигант".
Е)"Борлы".
26. Азот тыңайтқынтарын өндіретін орталықтар:
А) Тараз, Шымкент.
В) Ақтау, Атырау.
С) Алматы, Талдықорған.
Д) Ақсу, Теміртау.
Е) Қарағалды, Теміртау.
27. Бірінші темір жол магистралі 1904-1905 ж салынған:
А) Орынбор - Ташкент. В) Семей - Қарағалды - Шу.
С) Петропавл - Қарағалды - Луговая. Д) Челябинск - Қостанай - Қарасу.
Е) Қаратал - Астана - Барнауыл.
28. Орталық Қазақстанда өңдеу салаларының үлесі:
А) 50 %. В) 55 %. С)63%. Д) 86 %. Е)90%.
29. Каспий теңізш ластаушы:
А) Мұнай. В) Қалдықтар. С) Қолданған су. Д) Химия өнеркәсібі. Е) Табиғи газ.
30. Азиядағы стратегиялық серіктердің бірі:
А) Қытай. В) Малайзия. С) Корея.Д) Индонезия. Е) Жапония.
22-Н¥СҚА
1.Астана орналасқан жер бедері:
А) Ойпат.
В) Қырат жазық.
С) ¥сақ шоқы.
Д) Жазық.
Е) Үстірт.
2. Жер сілкіну үстінде орналасқан нүкте:
А) Кратер.
В) Көмейт.
С) Жанартау.
Д) Гейзер.
Е) Эпицентр.
3. Су массасының тұрақтытүрде бір (бағытта ауысуының аталуы):
А)Толқын.
В) Толысу.
С) Цунами.
Д) Тасқын.
Е) Ағыстар.
4.Екі тау жоталарының йралығындағы ойыстар:
А) Тау аңғарлары.
В) Ойпат.
С) Шыңы.
Д) Таулы өлке.
5.Ауаның ышқалдылығын өлшейтін аспап:
А) Барометр.
В) Термометр.
С) Нивелир.
Д) Гигрометр.
Е) Флюгер.
6. Ежелгі платформалардың әр түрлі жастағы шөгінді жыныстар қабаты жауып жатқан бөлігі:
А) Үстірт.
В) Қалқан.
С) Геосилклиналь.
Д)Тақта.
Е) Қырат.
7. Құрлықтың 1/3 бөлігін алып жатқан материк:
А) Еуропа.
В) Африка.
С) Антарктлда.
Д) Еуразия.
Е) Азия.
8.Желдің бағыттары мен жылдамдығын анықтайтын аспап:
А) Флюгер.
В) Гигрометр.
С) Барометр.
Д) Термометр.
Е) Сейсмограф.
9. Шығыс Еуропа елі:
А) Аустрия.
В) Финлялдия.
С) Грепия.
Д) Германия.
Е) Венгрия.
Атлант және Үнді мұхиттарын байланыстыратын канал:
А) Панам. В) Босфор. С)Гибралтар. Д) Беломор. Е) Суэц.
11. Еуропеоидтердің үндістермен некелесуі нәтижЕсілде тараған ұрпақтар:
А) Самбо. В) Мулаттар. С) Эскимостер. Д) Метистер. Е) Майя.
12. Куба аралы жататын аралдар тобы:
А) Малай.
В) Үлкен Антил. С) Багам.
Д)Новосібір.
Е) Үлкен Зонд.
13. Оңтүстік Американың саванна зонасының топырағы:
А) Фероллитті.
В) Сарытопырақ.
С) Қызыл-қоңыр.
Д) Қара топырақ.
Е) Қызыл топырақ.
14. "Саяхатшы" көл:
А) Балқаш. .
В) Чад.
С) Титикака.
Д) Няса
Е) Танганика.
15. Антарктиданы ашқан ғалым-саяхатшы:
А) Ф. Беллинсгаузен.
В)Д.Кук.
С) Р. Пири.
Д) Р. Амундсен.
Е) Р. Скотт.
16. "Диуани луғат-ат-тюрк" (Түркі лексикасының. жинағы) атты еңбектің авторы:
А) Махмуд Қашқари.
В)Әл Фараби.
С) Ходжа Ахмет Йассауи.
Д) Әл-Истахри.
Е) Қорқытата.
17. "Бәр" төбешіктері кеңінен тараған ойпат:
А) Балқаш маңы ойпаты.
В) Батыс Сібір.
С) Тұран.
Д) Каспий маңы ойпаты. .
Е) Торғай облысы.
18. Мыс порфир типінің кен орны;
А) Жезді, Атасу. :
В) Қоңырат, Бозшакөл.
С) Степняк, Ақсу.
Д) Қызылеспе, Торғай. Е) Аққара, Ақтау.
19. Балқаш - Алакөл алқабының өзелдері:
А) Ертіс, Есіл, Тобол. В) Жайық, Жем, Сағыз.
С) Қаратал, Лепсі, Іле, Ақсу. Д) Сырдария, Арыс, Шу. Е) Торғай, Талас, Ырғыз.
20. Шөл зонасы Қазақстан аумағының неше пайызын алады?
А) 34 % В)12%. С) 44 %. Д)9,5%. Е) 16%.
21. Шығыс Еуропаның басты байлығы А) Тұз. В)Көмір. С) Мұнай, газ. Д) Темір. Е) Мыс.
22. Арал теңізінің 1939 ж. ұйыдастырылған қорығы: А) Наурыз
В) Үстірт. С) Барсакелмес. Д) Қорғалжын. Е) Алматы.
23. Табиғи өсу - ол:
А) Көшіп келген мен кеткен адамдар санының айырмашылығы.
В) Көші-қон.
С) Туу мен өлімнің айырмашылығы.
Д) Өлімнің көбеюі.
Е) Туудың көбеюі.
24. Мәдени өсімдіктер мен мал өсіретін кәсіпорындар жатады:
А) Өнеркәсіпке.
В) Ауыл шаруашылығынша.
С) Өндірістік салаға.
Д) Салалар кешеніне.
Е) Экономикалық саласы.
25. Электр энергиясының 85%-ын шығаратын электростанциялар:
А) Жылу электр станциялары. В) Атом электр станциялары.
С) Су электр станциялары. Д) Жел электр станциялары. Е) Күн электр станциялары.
26. Пластмасса зауыттары:
А) Қарағанды, Теміртау.
В) Алматы, Тандықорган. С) Тараз, Шымкент. Д) Ақтау, Атырау. Е) Алматы, Астана.
27. «Қақпадан-қақпаға» жеткізетін көлік;
А) Темір жол. В) Құбыр. С)Өзен. Д) Автомобиль. Е) Электрондық.
28. Орталық Қазақстанда мал шаруашылық салаларының қайсысы мемлекет бойынша 3-ші орында:
А) Түйе.
В)Қой.
С)Ірі қара.
Д) Жылқы.
Е) Құс.
29. Солтүстік Қазақстан Ресейдің қай экономикалық аудандарымен шекараласады?
А) Орал, Батыс Сібір.
В) Еділл-Орал.
С) Батыс-Сібір, Шығыс-Сібір.
О) Орталық.
Е) Орал, Солтүстік Кавказ.
30. Мемлекеттің саяси картадағы орны, көршілес елдермен қарым-қатынас жағдайы:
А) Географиялық орны.
В) Халықаралық мамандану.
С) Геосаяси жағдайы
Б) Еңбек бөлісу.
Е) Халықаралық ұйымдар.
23-НҰСҚА
1. 0° ендікте 0° бойлықта орналасқан объект:
А) Африка. В) Атлант мұхиты. С) Үнді мұхиты. Д) Географиялық полюс. Е) Антарктида.
2. Жер бедерінің өзен ағатын едәуір ұзынша алқабы:
А) Жайылма. В) Алап. С) Атырау. Д)Аңғар. Е) Қазаншұңқыр.
3. Ауаның горизонталь бағытта қозғалуын не деп атайды?
А) Ағыстар. В) Бриз. С) Пассат. Д) Жел. Е) Муссон.
4. Жер бетіне магманың шығып жайылуы:
А) Лава. В) Гранит. С) Көмей. Д) Базальт. Е) Кратер.
5. 1 м3 ауа құрамындағы су буының мөлшері:
А) Абсолюттік ышқандылық. В) Салыстырмалы ышқандылық.
С) Жауын-шашын. Д) Ауа қысымы. Е) Булану.
6. Ежелгі платформалардың негізін құрайтын қатты кристалды жыныстардың жер бетіне ашық шығып жатқан бөлігі:
А) Үстірт.
В) Платформа.
С) Геосилклиналь.
Д) Қырат
Е) Қалқан.
7. Алпі Гималай белдеуінің жас тауы:
А) Памир. В)Анды. С) Атлас. Д) Орал. Е) Алтай.
8. Белгілі бір жердегі, белгілі кезде;
А) Климат.
В) Ауа массасы.
С) Ауа райы.
Д) Жергілікті желдер.
Е) Ауаның қозғалуы.
9. Солтүстік поляр шеңберінің ендігі:
А)23,5°с.е
В)23,9°О.е.
С) 0° е.
Д) 66,5° о.е.
Е) 66,5° с.е.
10. Мұздықтар өңдеп, тасымалдаған жыныстар:
А) Лесс. В) Тақыр. С) Мореналар. Д) Құм Е) Съерра.
11. Солтүстік Мұзды мұхиттың алқабына жататын солтүстік Американың ірі өзені:
А)Юкон.
В) МИССИСИПИ.
С) КоЛОраДО.
Д)Макензи.
Е) Миссури.
12. Органикалық және бейорганикалық табиғаттың өзара әрекеттесуінің нәтижЕсілде пайда болатын табиғи дене:
А) Қарашірік.
В) Қаратопырақ.
С)Гумус.
Д) Топырақ.
Е) Сұртопырақ.
13. Африканың биік нүктесі:
А) Камерун. В) Килиманджаро. С) Тубкаль. Д) Вижон. Е) Мак-Кигош.
14. Экватордан екі рет өтетін өзен:
А) Нигер. В) Амазонка. С) Конго. Д) Ориноко. Е) Парана.
15. Таяз теңіз бөлігінда. таға түріңде орналасқан маржандық құрылымдар:
А) Рифтер. В) Бөгелдер. С)Аттолдар. Д) Аралдар. Е) Архипелаг.
16. Қазақстан аумағы кірген "Сібірдің сызба кітабы" атты картаның авторы:
А) П.П. Семенов. В) Н.А. Северцов. С) И.В. Мушкетов. Д) С. Ремезов. Е) А.Н. Краснов.
17. Маңғыстау мен Арал көлі аралығындағы үстірт:
А) Үстірт. В) Торғай үстірті. С) Орал үстірті. Д) Жалпы сырт. Е) Бетпақ дала үстірті.
18. Қазақстан Республикасының климаты:
А) Теңіздік қоңыржай. В) Континенттік қоңыржай. С) Шүғыл континентті.
Д) Арктикалық. Е) Континенттік.
19. Қазақстанның ең мол сулы өзені:
А) Сырдария. В)Жайық. С) Есіл. Б) Ертіс. Е) Іле.
20. Қай топырақтың құрамында 6-8 % шірінді болады?
А) Қызыл. В) Қоңыр. С)Қара. Д) Күлгін. Е)Сұр.
21. Каспий теңізінде кездесетін бағалы теңіз жайуары:
А) Суыр. В) Итбалық. С) Балық.Д) Бекіре. Е) Дельфин.
22. Ең үлкен Қорғалжын қорығы орналасқан:
А)Қарағанды. В) Солтүстік Қазақстан. С) Ақмола.
Д)Павлодар. Е)Қостанай.
23. Сан мөлшерін 1000адамға шаққандағы көрсеткіш:
А) Промилле.
В) 1000адам.
С) Млн. адам.
Д) Пайыз адам.
Е) Ад/км2.
24. Құрал-жабдықтар, техника жасайтын кәсіпорындар жатады:
А) Өнеркәсіпке.
В) Ауыл шаруашылығына.
С) Өндірістік салаға.
Д) Көліккешеніне.
Е) Салаларкешеніне.
25. Қазақстанның екінші ірі көмір алқабы:
А)Қарағанды. В)Торғай. С) Леңгір. Д) Екібастұз. Е) Шұбаркөл.
26. Қазақстанның химико фармацептикалық фабрикасы орналасқан қала:
А)Алматы. В) Ақтау. С) Атырау. Д) Шымкент. Е) Ақтөбе.
27. Автомобиль көлігінің кемшілігі:
А) Жүкті тез апарады.
В) Тас жол қажет.
С) Құмбат, ластайды.
В) Жүйрік.
Е) Түкпірдегі аудандарға бара алады.
28. Орталық Қазақстанның ірі өнеркәсіп торабы:
А) Өскемен. В) Маңғыстау. С) Павлодар - Екібастұз. Д) Қарағанды - Теміртау. Е) Қаратау - Тараз.
29. Қазақстанның ірі темір кен орны:
А) Қарағанды. В) Эмбі. С) Майкүбі. Д) Қостанай. Е) Екібастұз.
30. Шанхай Ынтрақтастық ұйымының мүшелері:
А) Ресей, Украина. Молдова. В) Ресей, Монғолия, Украина.
С) Ресей, Қазақстан, Қытай. Д) Өзбекстан, Белорусия, Қытай. Е) Иран, Ресей, Әзірбайжан.
24-Н¥СҚА
1. Солтүстік бағыт пен жердегі заттың арасындағы бұрыштың атауы:
А) Шығыс.
В) Полюс.
С) Бағдарлау.
Д)Азимут.
Е) Тұсбағар.
2. Жер беті кешірейтіліп, әрі жинақталып, шартты белгілермен қағазда бейнеленген:
А) Жоспар.В) Географиялық карта. С) Аэрофотосурет.
Д) Нысаналау әдісі. .Е)Масштаб.
3. Қызыл теңіздің тұздылығы:
А)54%о.
В)32%о.
С) 22%о.
Д) 41%0
Е) 15%о.
4 Жер қыртысы қозғалысының түрлері:
А) Баяу тік, тербелмелі қозғалыс.
В) Тау түзілуі.
С) Жер сілкінісі.
Д) Жанартау.
Е) Физикалық.
5 Мүмкін болатын су буы мөлшері немен байланысты?
А) Температурамен. В) Ылғалдылықпен. С) Қысыммен.Д) Жауын-шашынмен.Е)Буланумен.
6 Жер қыртысының тегістелген әрі тұрақты бөліктері:
А) Үстірт. В) Платформа. С) Геосилклиналь. Д)Қырат Е) Қалқан.
7 Тынық мұхиттық белдеуге жатады:
А) Орал. В) Камчатка. С) Гималай. Д) Алтай. Е) Тянь-Шань.
8Тибет пен Памир тауларын мекендейтін жануар:
А) Қойөгіз. В) Бұғы. С)Құлан. Д) Қодас. Е)Тапир.
9 Гидросферадағы тұщы судың үлесі:
А) 2,5 %. В) 1,5 %. С)2%. Д) 3 %. Е) 3,2 %.
10. Үшкір шыңдар тізбегінен тұратын тау жоталары:
А) Мореналар.В) Съерралар. С) Скребтер. Д) Грабен. Е)Тақыр.
11. Суды өткізетін тау жыныстарының қабаты:
А) Сулы қабат. В) Су өткізбейтін. С) Асты суы. Д) Еспе су. Е) Су өткізгіш.
12. Оңтүстік Американың оңтүстігіндегі архипелаг:
А) Тасман. В) Отты Жер. С) Куба. Д) Мадагаскар. Е) Г аити.
13. Африканың ең ірі көлі:
А) Виктория. В)Чад. С) Эри. Д) Танганика. Е) Ньяса.
14. Африканың суы мол өзені:
А)Ніл. В) Нигер. С) Оранжевая. Д) Конго. Е) Замбези.
15. Акваланг жасаған француз әскери теңізшісі:
А) Д. Ливингстон
В)Д.Кук.
С)Д. Кабот.
Д) Д. Кусто және Э. Ганья.
Е) А. Гумбольд.
16. Тянь-Шаньның вулқандық құбылысы туралы А.Гумбольдтың көзқарасының терістігін дәлендеген белгілі орыс ғалымы, саяхатшы:
А) И.В. Мушкетов. В) П.П. Семенов. С) С.С. Неустроев.
Д)Л.С. Берг. Е) В.А. Обручев.
17. Мұғалжар және Сарыарқа арасында:
А)Жалпысырт. В) Орал үстірті. С) Үстірт. Б) Торғай үстірті. Е) Бетпақдала.
18. Қазақстан орналасқан климаттық белдеу:
А) Арктикалық. В) Субарктикалық. С)Қоңыржай. Д) Тропиктік. Е) Субтропиктік.
19. Ең ірі бөгелдер:
А) Шардара, Самарқан. В) Шүлбі, Шардара.С) Бұқтырма мен Қапшағай.
Д) Бөген, Ақ кел. Е) Молодежное, Шерубай- Нұра.
20. Қуаң далаға тән топырақ:
А) Қызғылт күрең топырақ. В) С¥р. С) Қызыл. Д) Қоңыр. Е) Қара.
21. Қазақстанның оңтүстігіндегі кең жазық:
А) Сарыарқа. В)Каспий маңы ойпаты. С) Тұран.Б) Батыс Сібір. Е) Балқаш маңы.
22. Дүние жүзінде сирек кездесетін Қорғажыңның құстары:
А) Пеликан. В) Тұрпан. С) Тырна. Д) Қоқиқаз. Е) Үйрек.
23. Туу мөлшеріне әсерін тигізетін мемлекеттер тарапынан жүргізіліп отырған шаралар:
А) Либерализация.
В) Дискриминация.
С) Инновация.
Д) Демографиялың саясат.
Е) Депортация.
24. Адамға, қоғамға қажеті бар өнімдерді жасайды:
А) Өндірістік сала.В) Өндірістік емес сала. С) Тулынушы сала.
Д) Өңдейтін сала. Е) Өндіретін салалар.
25. "Азия-Авто" зауыты орналасқан қала:
А) Павлодар. В) Өскемен. С) Алматы. Д) Қарағанды. Е) Павлодар.
26. Темір бетон құрылымдарын жасайтын орталық:
А) Алматы, Астана. В) Тараз, Шымкент. С) Ақтау, Атырау.
Д) Павлодар, Өскемен. Е) Қостанай, Ақтөбе.
27. Жаңа көлік түрі:
А) Темір жол. В) Құбыр. С) Автомобиль. Д) Әуе көлігі. Е)Өзен.
28. «Көмірдің астанасы» атанған ірі қала: ?
А) Екібастұз. В) Степногорск. С) Қарағанды. Д) Қостанай. Е) Шымкент.
29. Қазақстанның ірі алтын кен орны:
А) Васильковка. В) Жолымбет. С) Бестөбе. Д) Ақбейтт. Е) Майқайың.
30. Пайдалы қазбалардың қоры бойынша Қазақстан әлемде
Нешшінші ОрЫНДа?
А)3. В)4. С)6. Д)10. Е)12.
25-НҰСҚА
1. Физикалық картада жасыл түспен не белгіленген?
А) Орман. В) Шөп. С)Ойпат. Д) Ойыс Е) Қырат.
2 Экватордың ұзындығы:
А) 30 000 км. В)40 000км. С) 400000 км. Д)10 000 км. Е)100 000км.
3 Жер бедері горизонталь сызықтармен бейнеленетін карта:
А)Физикалық. В) Топографиялық. С) Тектоникалық.Д) Саяси. Е) Геологиялық.
4 Аласа тау:
А) Кавказ. В) Тянь-Шань. С) Алтай. Д) Гималай. Е) Орал тауы.
5 Жер бетінде су тамшыларының шоғырлануы:
А) Шық. В) Тұман. С) Қырау. Д) Жаңбыр. Е) Бұршақ.
6 Ежелгі біртұтас материк:
А) Лавразия. В) Голдвана. С) Еуразия. Д) Пангей. Е) Панталасса.
7 Еуразияның ең биік сөнбөген жанартауы:
А) Этна. В) Кракатау. С) Ключи шоқысы. Д) Везувий. Е) Эльбрус.
8 Қытай-тибет тіл семьясына жатады:
А) Дунгандар. В) Парсылар. С) Тәжіктер. Д) Арабтар. Е) Күрдтер.
9 Солтүстік тропиктік ендігі:
А) 66,5° с.е. В) 66,5 о.е. С) 23,5° с.е. Д)23,5°о.е. Е) 0° е.
10. Өзен барлық салаларымен:
А) Өзен жүйесі. В) Өзен аңғары. С) Өзен арнасы. Д) Өзен алқабы. Е) Жайылма.
11. Солтүстік Американың ең суы мол өзені:
А) Макензи. В) Миссури С)Колорадо. Д) Юкон Е) Миссисипи.
12. АҚШ пен Канада шекарасындағы су-сарқырама:
А) Иосемит. В)Риббон. С) Йелеустон. Э) Ниагара. Е) Анхель.
13. Оңтүстік Американың субтропиктік даласын ... атайды:
А) Гилеи. В) Сельва. С) Тропик. Д)Пампа. Е) Кампос.
14. Қазақстан шекараласпайтын мемлекет:
А) Ресей. В) Монғолия. С) Қырғызстан. Д)Қытай Е) Өзбекстан.
15. Суықтық полюсі орналасқан материк:
А) Гренлалдия. В) Арктика. С) Солтүстік Америка. Д) Антарктида. Е) Еуразия.
16. Тянь-Шань тауы мен Балқаш көлі маңындағы шөлді аймақтың өсімдіктерін зерттеген ғалым:
А) В.В. Сапожников. В) Н.И. Алдрусов. С) А.Н. Краснов. Д) Л.С. Берг. Е) Н.А. Северцов.
17. Торғай үстірті жалғастыратын жер бедерлері:
А) Шығыс Еуропа - Тұран ойпаты. В) Тұран ойпаты - Бетпакдала.
С) Батыс Сібір - Тұран ойпаты. Д) Сарыарқа - Торғай үстірті. Е) Үстірт - Каспий маңы ойпаты.
18. Жер бетіне түсетін күн сәүлЕсілің неше пайызы кері шағылыстырады?
А)10%. В) 20 %. С) 30 %. Д) 40 %. Е)50%.
19. Орманды дала, дала зоналарының өзен суы деңгейтнің ең темен кезі:
А) Сәуір. В) Шілде. С) Қыркүйек. Д) Қазан. Е) Қаңтар
20. Күңгірт қара қоңыр топырақ пен кәдімгі қызыл қоңыр топырақтың гумусы:
А)6-8%. В)4-6%. С) 4,5-3 %. Д)3,0-2,0%. Е) 2,0-2,0 %.
21. Мезозой дәуірілде түзілген аласа таулы өлке:
А) Маңғыстау. В) Мұғалжар. С) Сарыарқа. Д) Жалпы сырт. Е) Бетпақдала.
22. Үстірт корығының ерекше жабайы қойы:
А)Күзен. В) Қарабауыр. С) Ителгі. Д) Муфлон. Е) Қабылан.
23. Қазақстан халқының саны:
А) 12 млн. В) 14 млн. С)15млн. Д) 17млн. Е) 18млн.
24. Қызмет көрсететін, өнім жасамайтын сала:
А) Тұтынушы. В) Өндірістік. С) Өңдейтін. Д) Өндірістік емес Е) Өндіретін
25. Машина жасау зауыттарының әрқайсысы өзі маманданған өнім түрін шығаруы:
А) Бұйымдық мамандануы. В) Тетіктер мамандануы. С) Технологиялық мамандануы.
Д) Кооперативтендіру. Е) Шоғырландыру.
26. Қай өнеркәсіптің шикізаты Қазақстанда аз, сондықтан тасымалдайды:
А) Орман өнеркәсібі. В) Құрылыс өнеркәсібі. С) Металлургия.
Д) Отын өнеркәсібі. Е) Химия өнеркәсібі.
27. «Құбыр» көлігі басым аудан:
А) Батыс. В) Шығыс.С) Орталық. Д)Оңтүстік. Е) Солтүстік.
28. Солтүстік-шығыстағы, Ресей мен Қытай шекарасындағы экономикалық аудан:
А) Батыс. В) Орталық. С) Шығыс. Д) Солтүстік Е) Оңтүстік.
29. Солтүстік Қазақстандағы қорықтар:
А) Батыс Алтай, Марқакөл. В) Ақсу-Жабағылы, Алматы. С) Үстірт, Барсакелмес.
Д) Наурызр, Қорғалжын. Е) Алакөл, Марқакөл.
30. Қазақстанның өнімдерін импорттайтын мемлекеттер (60% экспорттың):
А) Швейцария, Италия, Ресей, Қытай. В) Полыпа, Чехия, Германия.
С) Үндістан, Ресей, Франция. Д) Қырғызстан, Бельгия, Франция.
Е) Люксембург, Жапония, Корея.
26-Н¥СҚА
1. 1 см-де 10 м деп сөзбен көрсетілген масштаб:
А) Атаулы. В) Сызық. С)Сан. Д) Ірі Е)¥сақ.
2. Климаттық фактор емес:
А) Географиялық ендік. В) Мұхиттар, теңіздер
С)Жербедері. Д) Ауа массасы. Е)Жануарлар әлемі.
3. Жер қыртысын толтырып жатқан заттар:
А) Минералдар. В)Топырақ С) Тыңайтқыш. Д) Пайдалы қазбалар. Е) Тау жыныстары.
4. Литосфераның жоғарғы бөлігі, атмосфераның төменгі бөлігі және гидросфера мен биосфераның өзара байланысы нәтижЕсілде қалынтасатын ғаламшарлық табиғат кешені:
А) Мұхит. В) Географиялық қабық. С) Топырақ. Д)Материк Е) Табиғат кешені.
5. Ең үлкен дүние бөлігі:
А) Еуропа в)Азия. С)Аустралия. Д)Америка. Е)Африка.
6. Ежелгі эра ол-
А)Кайнозой В) Протерозой. С) Палеозой. Д)Архей. Е)Мезозой.
7. Арабия мен Еуразия литосфералық тақтасының соқтығысынан пайда болған тау:
А) Орал. В) Гималай. С) Карпат. Д)Кавказ. Е) Алпі
8. Жауын-шашын мөлшерін анықтатын аспап: А)Гигрометр. В) Жауын-шашын өлшеуіш. С) Барометр. Д) Термометр Е)Анемометр.
9. Батыс Еуропаның елі:
А) Франция. В) Испания. С) Норвегия. Д) Портуғалия. Е) Испания.
10. Өзеннің ағыш шығатын жері:
А) Сағасы. В) Жайылма. С)Саласы. Д) Бастауы. Е) Аңғары.
11. Солтүстік Америкадағы байырғы халық:
А) Самбо. В) Мулаттар. С)Иракездер. Б) Метистер. Е) Үндістер мен эскимостар.
12. Оңтүстік Американың ең биік нүктесі:
А) Мак-Кинли. В) Монблан. С) Белуха. Д) Эверест. Е) Аконкагуа.
13. Қай материк барлық дүние бөлігінде орналасқан?
А) Солтүстік Америка.
В) Африка.
С) Антарктида.
Д) Оңтүстік Америка
Е) Еуразия.
14. Вельвичи өсімдігі тән шөл:
А) Атакама. В) Сахара.
С)Намиб. Д)Гоби. Е) Қарақұм
15. Тынық мұхиттың аралдары:
А) Британ.
В) Щпицберген.
С) Антил.
Д)Камор.
Е) Жапон аралдары.
16. "Арал теңізі" (1908 ж) атты монографияның авторы:
А) И.В. Мушкетов.В) П.П. Семенов. С) Л.С. Берг. Д) В.А. Обручев. Е) Н.А. Северцов.
17. Каспий маңы ойпаты мең Мұғалжар аралығында... жатыр:
А) Жалпы сырт. В) Торғай үстірті. С) Орал үстірті. Д) Бетпакдала. Е) Үстірт.
18. Қазақстан климатына әсер ететін ауа массалары:
А) Арктикалық.
В) Арктикалық, қоңыржай.
С) Қоңыржай.
Д) Қоңыржай, тропиктік.
Е) Арктикалың, қоңыржай, тропиктік.
19. Қазақстанның таулы бөлігі өзелдерінің қоректенетін типі:
А) Қар сурен - Мұздықтармен.
В) Қар-жаңбыр.
С)Қар.
Д) Еспе суы.
Е) Жаңбыр.
20. Қара коңыр топырақтың оңтүстігіндегі топырақ:
А) Қара.
В) Қызыл қоңыр.
С) С¥Р.
Д) Күлгін.
Ё) Қоңыр және сұр қоңыр.
21. Орта Азияның еңүлкен құяды шөлі:?
А) Мойынқұм.
В) Сарыесік.
С) Қарақұм. Д) Қызылқұм. Е) Бетпақдала.
22. Батыс Алтай корығы орналасқан облыс:
А) Батыс Қазақстан.
В) Шығыс Қазақстан.
С) Павлодар.
Д)Алматы.
Е) Қарағанды.
23. Туу төмен облыс:
А) Солтүстік Қазақстан.
В) Қостанай.
С) Павлодар,
Д) Ақмола.
Е) Шығыс Қазақстан.
24. Шаруашылықтың үшінші деңгейтіндегі буыны:
А) Қызмет көрсету. В) Кәсіпорын, мекеме. С) Экономикалық салалары.
Д) Салааралық өндіріс . Е) Акционерлік қоғам.
25. Ауыл шаруашылық машина жасау орталығы:
А) Қарағанды, Тараз, Шымкент.
В) Астана, Қостанай.
С) Павлодар, Астана.
Д) Павлодар, Көкшетау.
Е) Жезқазған, Балқаш.
26. Суды, ағашты көп пайдалапатыңсала;
А) Полиграфия саласы. В) Целлюлоза-қағаз саласы. С) Құрылыс.
Д) Жиһаз фабрикасы. Е) Ағаш өңдеу саласы.
27. Қатпайтын, басты «теңіз порты-
А)Атырау. В) Құрық. С) Ақтау. Д) Баутино. Е) Орал.
28. Шығыс Қазақстан шекараласатын экономикалық аудандар:
А) Солтүстік, Орталық, Оңтүтік. В) Солтүстік, Орталық.
С) Батыс, Солтүстік, Орталық. Д) Батыс, Оңтүстік. Е) Орталық, Оңтүстік.
29. Солтүстік Қазақстанның қала халқының үлесі:
А)38%. В)47 %. С) 58 %. Д) 65 %. Е) 75 %.
30. Қазақстанның географиялық орнының тиімді жағаайы:
А) Материктің ортасында. В) Еуропаның оңтүстік-шығысында.
С) Азияның батысында. Д) Транзиттік орны. Е) Каспий теңізінің жағалауында.
27-Н¥СҚА
1. Биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын қисық сызықтар:
А) Абсолюттік биіктік.
В) Қар сызығы.
С) Салыстырмалы биіктік.
Д) Горизонтальдар.
Е) Бергштрихтер.
2. Бүкіл жерді бірден көруге болатын карта
А) Глобус.
В) Атлас.
С) План.
Б) Жарты шар картасы.
Е) Түгендей жерді көруге болмайды.
3. Мантияның астыңғы қабаттағы тау жыныстарының күйт: А) Балқыған.
В) Қатты. С) Жұмсақ. О) Газ тәрізді. Е) Қоймалжың.
4. Солтүстік Американың шығыс жағалауында, Атлант мұхитрен өтетін жылы ағыс:
А)Лабрадор. В) Бразиль. С) Куросио. Д) Мексика. Е) Гольфстрим.
5. Ең соңғы ашылған материк:
А) Америка.
В) Аустралия.
С) Африка.
Д) Азия.
Е) Антарктида.
6. Ең ежелгі тау түзілу процесі:
А) Алпілік. В) Герцілдік. С) Каледондық. Д) Мезойлық. Е) Байкалдық.
7. Еуразияның ежелгі литосфералық тақтасы:
А) Шығыс Еуропа.
В) Үндістан.
С)Тұран.
Д) Арабия.
Е) Каспий маңы.
8. Еуразия халқының саны:
А) 1 млн. В) 4 млрд. С) 6 млрд. Д) 4 млн. Е) 1 млрд.
9. Солтүстік Еуропа елі:
А) Дания. В) Польша. С) Португалия. В) Ирландия. Е) Эстония.
10. Ньюфаулдленд аралы мен Лабрадор түбөгінің жағалауын алған адам:
А) А. Виспуччи. В) Ф. Магеллан. С) Г. Гудзон. Д) X. Колумб. Е)Д.Кабот
11. Солтүстік Американың қорығы: А) Йеялоустон.
В)Үстірт.
С) Крюгер.
Б) Серенгетін қорығы.
Е) Наурызым қорығы.
12. Топырақ құнарлығының негізгі көрсеткіші:
А)Күл. В)Су. С) Қарашірік Д) Бактериялар. Е) Ауа.
13. Бразилия үстіртінің саваннасы:
А) Гилея. В) Льянос. С) Сельва. Д) Пампа. Е) Кампос.
14. Африканың ең тереңкөлі:
А)Виктория. В) Танганика. С)Чад. Д) Байкал. Е)Эйр.
15. Үлкен Суайырық жотасының биік нүктесі:
А) Чогори. В) Белуха. С) Митчелл. Д) Виттон. Е) Косцюшко.
16. Орталық және Солтүстік Тянь-Шаньға бірнеше экспедиция жасап, Хантәңірі шыңының Мұздықтарын анықтаған ғалым:
А) Ш. Уәлиханов. В) И.В. Мушкетов. С)Л.С. Берг. Д) П.П. Семенов. Е) Н.А. Северцов.
17. Жер бедерінің орташа биіктігі 300-350 м, солтүстік-шығыс бөлігі Сарыарқаға үласатын 400-700 м биіктеу келінеді:
А) Үстірт. В) Орал үстірті. С) Бетпакдала. Д) Жалпы сырт. Е) Торғай үстірті.
18. Қазақстанның климатына әсер ететін мұхиттар:
А) Солтүстік Мұзды мұхит, Тынык. В) Солтүстік Мұзды, Атлант.
С) Атлант, Тынық.Д) Атлант, Үнді. Е) Тынық, Үнді.
19. Бұқтырма бөгені салынған өзен:
А) Сырдария. В)Ертіс. С) Жайық. Д)Іле. Е ) Есіл.
20. Бұл топырақтың гумусы 2,0 %
А) Қоңыр және сұр қоңыр. В) Қызыл қоңыр
С) Сұр. Д)Күлгін, Е ) Сұр қоңыр.
І1. Бұл жазық Қазакстанщщ жіңішке алқабын алып жатыр:
А)Тұран.
В) Шығыс Еуропа.
С) Солтүстік Қазақ жазығы.
Д) Балқаш. Е) Сарыарқа.
22. Атыраулық су-батпақты ландшафтылары бар Алматы облысының қорығы:
А) Алматы.
В) Қорғалжын.
С) Марқакөл.
Д) Алакөл.
Е) Ақсу-Жабағылы.
23. Жас адамдары көп Қазақстан облысы:
А) Батыс Қазақстан В) Ақтөбе. С)Маңғыстау Д) Атырау Е) Қызылорда.
24. Түрлі салалардың тоғысқан жерлерінде өзара байланыс күшейтіп пайда болады:
А) Салааралық кешен.
В) Экономиканың салалары.
С) Территориялық кешен.
Д) Өнеркәсіп.
Е) Біріккен кәсіпорын.
25. Теледидар шығаратын, келешекте компьютер жасайтын зауыт:
А) Қарағанды, Астана. В) Алматы, Астана. С) Алматы. Д) Петропавл. Е) Тараз.
26. АӨКқұрамы:
А) Ауыл шаруашылығы, машина жасау.
В) Ауыл шаруашылығы, тамақ және жеңіл өнеркәсіпті, қызмет
көрсететін салалар.
С) Машина жасау, химия.
Д) Жеңіл, тамақ өнеркәсіптері.
Е) Ауыл шаруашылығы.
27. Табиғатқа байланысты көлік түрі:
А) Әуе.
В) Өзен.
С) Құбыр.
Д) Темір жол.
Е) Автомобиль.
28. Полиметалл кен орындары:
А) Глубокое, Зырян. В) Большевик, Риддер. С) Зырян, Риддер.
Д) Зырян, Риддер, Өскемен. Е) Орлов, Николаев.
29. Ауыл шаруашылығында жұмыс істейтін адамдардың үлесі 61% құрайтын Солтүстік Қазақстанның облысы:
А) Қостанай. В) Павлодар. С) Ақмола.
Д) Солтүстік Қазақстан. Е) Қарағанды.
З0. Қай мемлекеттер Қазақстанға өз капиталдарын экспорттайды: А) АҚШ, Ұлыбритания, Ресей. В) АҚШ, Ұлыбритания, Қытай, Түркия. С) Жапония, АҚШ, Үндістан.
Д) Швейцария, Италия, Ресей. Е) АҚШ, Германия, Ресей.
28 Нұсқа
1. Ең ірі масштаб:
А) 1:100 000. В) 1:350 000. С) 1:100 00. Д)1:25 000. Е) 1:35 000.
2. Жер бетілдегі нүктенің бастапқы меридианнан градус есебімен алынған қашықтығы:
А) Географиялық коордипат.
В) АзИМуТ.
С)Географиялықбойлық.
Д) Географиялық ендік.
Е) Температура.
3. Ең терең скважинаның тереңдігі:
А) 100 км.
В) 50 км.
С)15км.
Д)1км.
Е)100м.
4. Ең үлкен түбек:
А) Сомали.
В)Арабия.
С) Апении.
Д) Үндістан.
Е) Скандинавия.
5. Ең үлкен материк
А) Америка.
В) Еуразия.
С) Аустралия.
Д) Азия.
Е) Солтүстік Америка.
6. Аталған ауа массаларының болмайтын түрі:
А) Арктикалық, антарктикалық.
В) Қоңыржай ауа массасы.
С) Тропикалық ауа массасы.
Д) Шөлдік ауа массасы.
Е) Экваторлык ауа массасы.
7. Алпі-Гималай сейсмикалық белдеуінің тауы:
А) Кавказ. В) Анды. С)Орал. Д) Сахалин. Е)Қаптауы.
8. Солтүстік жарты шардағы ең ұзақ күн:
А) 22 маусым. В) 23 қыркүйек. С) 22 желтоқсан. Д)21 наурыз. Е) 1 қаңтар.
9. Шаруашылығы мен тұрмыс жағдайы өте төмен дәрежеде қалып қойған ел:
А) Қытай.
В) Непал.
С) Финляндия.
Д) Корея.
Е) Италия.
10. Өзен тасығанда су басатын аңғардың бөлігі:
А) Сағасы. В) Бастауы. С) Арна. Д) Жүйесі. Е) Жайылма.
11. Ыстық жерасты суы:
А) Гейзер.
В) Термальдық.
С) Минерал.
Д) Еспе су.
Е) Артезиан.
12. Биоценоз:
А) Өсімдік. В) Жануар. С) Жыртқыштар. Д) Орман. Е) Құстар.
3. Оңтүстік Американың ең үлкен мемлекеті:
А) Боливия. В) Чили. С) Венесуэла. Д) Аргентина. Е) Бразилия.
14. Африканың биік нүктесі:
А) Килималджаро.В) Тахат. С)Ахагар. Д) Тибести. Е) Тубкаль.
15. Табиғат пен адам қоғамы . арасындағы күрделі қарым-қатынастарды зерттейтін ғылым:
А) Биология. В) Экология. С) Биогеография. Д) Валеология. Е) География.
16. "Қашқарияға саяхат" еңбегінің авторы:
А) К. Сәтпаев. В) К. Джалаири. С) Ш. Уәлиханов. Д) А.Х. Марғүлан. Е) Ы. Алтынсарин.
17. Орал тауы мен Еділ өзені аралығындағы қырат:
А) Үстірт. В) Сарыарқа. С) Жалпы сырт. Д) Торғай үстірті. Е) Мұғалжар.
18. Қыс - суық, жаз - ыстық болатын ауа массасының әсері:
А) Теңіздік қоңыржай. В) Тропиктік. С) Сібір антициклоны.
Д)Қоңыржай. Е) Экваторлық.
19. Кең арналы, орал тауынан басталатын өзен:
А) Сырдария. В) Есіл. С)Жайық. Д) Ертіс. Е) Іле.
20. Топырақ эрозиясының түрлері:
А) Механикалык, химиялық. В) Органикалық. С) Өнеркәсіптік.
Д) Жел, су. Е) Антропогендік
21. Соколов-Сарыбай, Қашар кен орындарының пайдалы қазбасы:
А) Көмір. В) Мұнай. С) Марганец. Д) Мыс. Е) Темір.
22. Туристер мен тынығушылардың кіріп көруіне рұқсат етілетін табиғит ауданы:
А) ¥лттық бақтар.
В) Қорықша,
С) Қорық.
Д) Табиғат ескерткіші.
Е) Дендрологиялық бақтар.
23. Еңбекке жарамды адамдар:
А) Белсенді адамдар.
В) Еңбек қоры.
С) Шетел жүмысызылары.
Д) Өндіріс сферасының адамдары.
Е) Балалар, зейнеткерлер.
24. Елдің бір жында өндірілген, өңделген өнімінің жиынтық құны:
А) ТЛҚ.
В) ВНП.
С)ЖІӨ.
Д) ЭГО.
Е)ПГО.
25. Конструкциялық материал жасайтын кешенге жататын салалар:
А) Қара және түсті метаялургия. В) Химия салалары.
С) Құрылыс материалын жасайтын салалар. Д) Орман. Е) Барлығы.
26. АӨК-нің негізгі бөлігі:
А) Қызмет көрсететін сала. В) Машина жасау салалары.
С) Тамақ өнеркәсібі. Д) Ауыл шаруашылығы. Е) Жеңіл енеркәсіп.
27. Тез жүретін қымбат көлік:
А) Темір жол. В)Құбыр. С) Автомобиль. Д)Әуе. Е) Теңіз.
28. Шығыс Қазақстанның су магистралі
А) Бұқтырма. В)¥лба. С) Күршім. Д)Іле. Е) Ертіс. .
29. Ең ірі ферро қорытпа зауыты:
А) Ақсу. В) Ақтөбе. С) Павлодар. Д) Өскемен. Е) Риддер.
30. Халықтың саны бойынша Қазақстанның әлемдегі алатын орны:
А) 61 орын. В) 14 орын. С)28орын. Д) 54 орын. Е) 60 орын.
29-Н¥СҚА
1. Жер бетінде өлшеген қашықтықты қағазға түсірерде қанша рет кішірейтілгендігін көрсететін бөлшек:
А) Азимут.
В) Пропорция.
С) Масштаб.
Д) Қашықтық таспа
Е) Жоспарға түсіру.
2. "Талтүстік" шеңбер:
А) Меридиан.
В) Параллель.
С) Экватор.
Д) Горизонтальдар.
Е) Бергштрих.
3. Жердің ішкі құрылысы:
А) Литосфера және мантия. В) Мантия және тау жынысы. С) Жер қыртысы, мантия, ядро.
Д) Тау жынысы және мантия. Е) Атмосфера, мантия және лдро.
4. Шөлді жерлерде желдің әсерінен құм төбелер орақ немесе жарты ай пішінде болып келінеді:
А) Жары.
В) Құмды жаға.
С) Дюна.
Д) Бархандар.
Е) Ойыс.
5. Көлемі жағынан екінші орындағы материк:
А) Еуразия. В) Солтүстік Америка. С) Аустралия.
Д) Африка. Е) Оңтүстік Америка.
6. Мұхиттық, континенттік түрлерге бөлінбейтін ауа массасы:
А) Тропиктік. В) Экваторлық. С) Субәкваторлық. Д) Қоңыржай. Е) Арктикалық.
7. Еуразиядағы ең кішкентай климаттық белдеу:
А) Арктикалық. В)Қоңыржай. С) Тропиктік. Д) Субтропиктік Е) Экваторлық.
8. Герман тіл тобына жатады:
А) Молдавалдар. В)Албандар. С)Гректер. Д) Норвегтер Е) Поляктар.
9. Климат құрушы факторға жатаайды:
А) Тау жынысының жасы. В) Географиялық ендік. С) Мұхиттардың ықпалы.
Д)Жер бедері. Е) Күн радиациясы.
10. Еуразия климатына әсерін тигізетін ағыс:
А) Лабрадор. В) Батыс желі. С) Солтустік Атлант ағысы.
Д) Куросио. Е) Канар ағысы.
11. Тау жасалу үрдістері кезінде пайда болған көлдер түрі:
А) Бөген көлдер. В) Жанартаулық. С) Тектоникалық.
Д) Қарасулар. Е) Қандық көлдер.
12. Жердің тірі организмдер мекендеген және олардың әсерінен өзгерген қабығы:
А) Тропосфера В) Стратосфера. С) Атмосфера.
Б) Биосфера. Е) Географиялық қабық.
13. Атакама шөліне тән өсімдік:
А) Мимоза.В) Жусан.С) Ломас. Д) Кактус.Е) Кебрачо.
14. Ең аласа халық (адамдар);
А) Нилоттар. В) Пигмейлер. С) Папуастар. Д) Химилер. Е) Эфиоптар.
15. Дүние жүзінде тәуелсіз елдер саны
А) 100. В)150. С)200. Д) 250. Е)300.
16. Қазақстан жер бедерінің неше пайызы биік таулар?
А) 25 %. В)9%. С) 10 %. Д) 12 %. Е) 15 %.
17. Ежелгі, мүжілген аласа таулы өлке:
А) Сарыарқа. В) Маңғыстау. С) Мұғалжар. Д) Жалпы сырт. Е) Үстірт.
18. Батыстан, Атлант мұхитынан келетін ауа массасы:
А) Атланттық. В) Теңіздік қоңыржай. С) Арктикалық. Д) Тропиктік. Е) Қоңыржай.
19. Қазақстанның ең лайлы өзені:
А) Іле. В) Жайық. С) Сырдария. Д) Ертіс. Е) Есіл.
20. Эрозиямен күресу шаралары:
А) Қар тоқтату В) Ағаш отырғызу. С) Жыраларды бекіту.
Д) Жерді көлденең жырту. Е) Бәрі дұрыс.
21. Солтүстік Қазақ жазығының оңтүстігіндегі аласа таулы өлке:
А) Маңғыстау. В) Сарыарқа. С)Мұғалжар. Д) Жалпы сырт. Е) Бетпақдала.
22. Табиғат нысандарының қорғауға алынған аймақ:
А) Ұлттық бақтар. В) Табиғат ескерткіші. С)Қорық. Д) Қорықшалар. Е) Бақтар.
23. Еңбекке жарамды не еңбек еткісі келетін, қоғамдық өндіріске тартылған халық:
А) Өндіріс сферасының жұмысызылары.
В) Өндіріс емес сфераның жұмысызылары.
С) Экономикалық белсенді халық.
Д) Еңбек қоры.
Е) Шетел жұмысызылары.
24. Экономиканың даму жолы: өңделетін жер көлемін ұлғайту, жаңа жерлерді, мал басын өсіру, жұмыскерлер санын көбейту:
А) Экстенсивті. В) Интенсивті. С) Сандық. Д) Экономикалық. Е) Индустриялдық.
25. Дайын өнім жасайтын материалдарды:
А) Химиялық дейді. В) Сапалы дейді. С) Аралас материал.
Д) Конструкциялық дейді. Е) Техникалық.
26. Қазақстанның жер қорының келемі:
А) 272 млн.га. В) 224,2 млн.га. С) 17 млн.га. Д) 36 млн.га. Е) 25 млн.га.
27. Тұңғыш салынған мұнай құбыры:
А) Атырау - Ор.В) Өзен - Атырау. С) Ақтау - Самар.
Д) Бұхар - Орал. Е) Доссор - Рекуша.
28. Шығыс Қазақстанның ірі көлдері:
А) Балқаш, Алакөл. В) Зайсан, Марқакөл. С) Теңіз, Алакөл.
Д) Сілеті, Балқаш. Е) Балқаш, Сасықкөл.
29. Ірі алюминий зауыты:
А) Павлодар. В) Қостанай. С) Қарағанды. Д) Ақсу. Е) Өскемен.
30. БҰ¥-ы Қазақстанды жатқызатын топ?
А) Дамушы елдер.
В) Орта дамыған елдер.
С) Жоғары дамыған.
Д) Мешеу елдер. Е) Жаңа индустрияндық елдер.
30-Н¥СҚА
1. Өзара параллель екі қатар сызықтан тұратын мабштаб:
А) Атаулы. В)¥сақ. С)Сызық. Е)Сан.
2. Полюстерден бірдей қашықтықтағы параллель
А) Солтүстік полярлық шеңбері. В) Экватор. С) Оңтүстік полярлық шеңбері. Д ) Оңтүстік тропик. Е) Солтүстік тропик.
3. Жер қыртысының қалың жері:
А) Мұхит түбінде. В) Жазықтарда. С) Таулардың астында. Д) Платформада. Е) Тақталарда.
4. Материктердің су асты жиегі:
А) Су асты жазығы. В) Материктер беткейі. С) Материктік кайымаң.
Д) Мұхит шарасы. Е) Су асты жотасы.
5. Африканы алғаш рет айналып, Үндістанға баратын теңіз жолын алған саяхатшы:
А) Ф. Магеллан. В) Д. Ливингстон. С) Васко да Гама.
Д)Д.Кук. Е)Х. Колумб.
6. Жыл бойы ыстық және ылғалды ауа массасы:
А) Тропиктік. В) Экваторлық. С) Субтропиктік.
Д) Субэкваторлық. Е)Қоңыржай.
7. Еуразилдағы Солтүстік Мұзды мұхит алқабының өзені
А) Обь. В) Дунай. С) Сена. Д) Үнді. Е) Амур.
8. Солтүстік жарты шарда күннің тас төбеден түсетін кезі:
А) Жазғы күн тоқырау.В) Қысқы күн тоқырау. С) Күзгі күн теңелуі.
Д) Көктемгі күн теңелуі. Е) Полярлық күн.
9. Еуразияның дамыған елдер тобынша жатпайды:
А) Германия. В) Франция. С) Жапония. Д) Италия. Е) Лаос.
10. Ағыстардың ең ірісі:
А) Батыс желдері. В) Гольфстрим С) Перуан. Д) Куросио. Е) Лабрадор.
11. Бұл су - сарқыраманың атауы үндістер тілілде "гүрілдеуік су''
А) Ниагар. В) Риббон. С) Анхель. Д) Иосемит. Е) Йеллоустон.
12. Сельвас-бұл:
А) Саванна. В) Дала. С) Шөл. Д) Экваторлық орМан. Е) Шөлейт
13. Ориноко ойпатының саваннасы:
А) Гилея. В) Льянос. С) Сельва. Д) Пампа. Е) Кампос.
14. Африканың ең дамыған мемлекеті:
А)Намиб. В) Мозамбик С) Ливия. Д) Алжир. Е) ОАР.
15. Қазақ АКСР құрылған жыл:
А) 1991 ж. 21 желтоқсан
В) 1920 ж. 26тамыз С) 1989 ж. 25 қазан
Д) 1990 ж. 16 желтоқсан Е)1992ж. 2наурыз
16. Республиканың қай бөлігі таулы аймақтар?
А) Шығыс және оңтүстік-шығыс. В) Солтүстік. С) Солтүстік-шығыс.
Д) Оңтүстік. Е) Оңтүстік-батыс.
17. Сарыарқаның биік нүктесі:
А) Мұзтау. В) Азутау. С) ¥лытау. Б) Аксоран. Е) Көкшетау.
18. Қазақстанға Орта Азия мен Иран аймағынан келетін ауа массасы:
А) Теңіздік қоңыржай. В) Қоңыржай. С) Тропиктік.
Д) Арктикалық. Е) Экваторлық.
19. Алқабында суармалы егіншілігі дамыған, күріш өлкесі деп аталатын өзен:
А) Ертіс. В) Сырдария. С) Іле. Д) Жем. Е) Есіл.
20. Қазақстанның табиғат зоналарының қалыптасуына әсер ететін факторлар:
А) Жылу мен ылғалдың арақатынасы. В) Атмосфера циркуляциясы.
С) Жер бедері. Д) Күн радиациясы. Е) Өсімдік, жануарлар.
21. Сарыарқаның жер бедері:
А) Төмен жазық. В) Қыратты жазық. С) Биік таулар. Д) Аласа таулар. Е) Үстірт.
22. Қазақстанда табиғат ескерткіштерінің саны:
А) 10. В)9. С)5. Д)24. Е) 17.
23. 1999 жылы болған халық санағы бойынша халықтың саны:
А) 14 млн. В)15млн. С) 14,8 млн. Д) 16 млн. Е) 14,9 млн.
24. Шаруашылықта өнім өндіруді арттыру, дақындардың түсімділігін, мал өнімділігін көтеру, шығынды азайту, өндірістің нәтижелілігін өсіру:
А) Инновациялық. В) Технологиялық. С) Сандық. Д) Интенсивтендіру. Е) Экстенсивтендіру.
25. Қара темір металдары сапасын арттыру үшін қолданатын металдар:
А) Марганец, хром, никель. В) Пластмасса, талшық. С) Болат, шойын.
Д) Алюминий, титан. Е) Қола, латун.
26. Ауыл шаруашылықмжерінің басым бөлігін құрайды:
А)Жайылым. В)Егістік. С)Шабындық. Д) Пар. Е) Орман.
27. Қазақстан жерінен өтетін куатты газ магистралі:
А) Ақтау - Атырау. В) Атырау - Орал. С) Бұхар - Орал.
Д) Доссор - Ракуша. Е) Өзен - Самара.
28. Қазақстанның ірі су қоймасы:
А)Бұқтырма В)Шүлбі. С) Өскемен. Д) Самарқанд. Е) Кенгір.
29. Батыс ферро қорытпа зауыты:
А)Атырау. В) Ақтау. С) Орал. Д) Алға. Е) Ақтөбе.
30. Қазақстанның жер көлемі:
А) 2724,9 мыңкм . В) 2724,8 мың км2. С) 2723,9 мыңкм2. Д) 2725,8 мың км2. Е) 2780 мың км2.