1-Н¥СҚА
1. "География" деген білдіретін ұғым:
А) Планеталарды сипаттау.
В) Жерді сипаттау.
С) Табиғатты сипаттау. Д) Байлығын сипаттау. Е) Қоршаған ортаны, азаматтық қоғамды сипаттау.
2. Көкжиек тұстарын анықтау:
А) Көздеп. В) Дөңгелету. С) Бағдарлау.Д) Өлшеу. Е) Жоспарға түсіру.
3. Экваторга параллель жүргізілген шеңберлер:
А) Меридиан. В ) Параллель. С) Экватор. Д) Горизонтальдар. Е) Бергштрих.
4. Мұхит массасының тұрақты түрде бір бағытта ауысуының аталуы:
А)Өзен. В) Ауа массасы. С) Теңіздер. Д) Ағыстар. Е) Толысу.
5. Су мен ауаның әсерлерімен болатын үгілу түрі:
А) Физикалық. В) Химиялық. С) Органикалық. Д) Шөгінді. Е) Магмалық.
6. Солтүстік полюске жеткен американдық:
А) Р. Амулдсен. В)Р. Пири. С) Ф. Беллинсгаузен. Б) Р. Скотт. Е)Д.Кук.
7. Жер қыртысының тегістелген тұрақты бөліктері:
А) Материк. В) Платформа. С) Жазық.
Д) Литосфералық тақталар Е) Таулы аймақ.
8. Ауаның температурасы +10° С шамасында болса, 5 км биіктік қанша?
А)-30°. В). -20°. С) -34 Д)+10о. Е) -20°.
9. Монғол тіл
А) Қазақтар. В) Парсылар. С) Буряттар Д)Поляктар. Е) Бошқарлар.
10. Солтүстік жарты шардағы ең ұзақ түн:
А) 23 желтоқсан. В) 23 қыркүйек. С) 22 қыркүйек. (р) 22 желтоқсан. Е)21 наурыз.
11. Тынықмұхиттық және солтүстікамерикалық соқтығысынан түзілген тау:
А) Анды.
В) Аппалачи.
с)Қап Д) Кордильер. Е) Атлас.
12. Солтүстік Америкадағы биік шөптерден тұратын аймақ:
А) Сельва. В) Капмос. С) Крик. В) Вади. Е .Прерий.
13. Бір-бірімен өзара тығыз байланысты табиғат компоненттерінің біртұтас жүйесі:
А) Жер шары.
В) Белдеу.
С)Қала.
Д) Табиғат кешені.
Е) Тропосфера.
14. Оңтүстік Американыңжазықты мемлекеті:
А)Перу. В)Чили. С) Парағвай. Е))Эквадор Е) Колумбия.
15. Солтүстік Африкада орналасқан ел:
А)Чад. В) Ангола. С)Египет. О) Мали. Е)3амбия.
16. Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларация қабылданған уақыт:
А) 1990 ж. 16 желтоқсан
Д) 1990 ж. 21 желтоқсан
С) 1990 ж. 25 қазан
Д) 1992 ж. 2наурыз
Е) 1999 ж. 10 қаңтар
17. Республикамыздың ең төмен нүктесі:
А) Каспий маңы ойпаты.
В) Торғай ойысы. С) Қарақия ойысы. Д) Зайсан ойпаты. Е) Тұран ойпаты.
18. "Қазақстан Швейцариясы" деп атал5ан өлке:
А) Қарқаралы. В) Баянауыл. С) ¥лытау. Д) Көкшетау. Е)Қызыларай.
19. Жер бетіне кысымның әр түрлі таралуының негізгі себебі:
А) Күн жылуының әркелкі таралуы. В) Жер бедері. С) Ауа массалары.
Д) Материктің аумағы. Е) Мұхиттар.
20. Текес және Күнгес өзендерінің қосылуынан пайда болған өзен:
А) Сырдария В) Қаратал. С) Лепсі. Д)Іле. Е) Ақсу.
21. Қазақстанның жазық бөлігінде солтүстіктен оңтүстіке қарай
зоналардың ауысуы
А) Дала, шөл, шөлейт В) Орман, тундра, шөл С) Қуаң дала, шөлейт, шөл.
Д) Орманды дала, дала, шөлейт, шөл. Е) Орманды дала, шөлейт, шөл.
22. Бұл табиғат өлкенің шығысында Қызыншарай таулы-қыратты гранитті массиві орналасқан:
А) Сарыарқа В) Шығыс Еуропа С) Сібір жазығы Д) Тұран жазығы Е)Үстірт.
23. «Қаздың қайтуы» табиғат ескерткіші орналасқан облыс?
А) Алматын В) Павлодар. С) Ақмола. Д) Атырау. Е) Жамбыл.
24. Қазақстандықтардың көбінесе жұмыс істейтін экономика
саласы:
А) Өнеркәсіп.
В) Құрылыс.
С) Ауыл шаруашылық.
Д) Қызмет көрсету саласы.
Е) Көлік.
25. Жұмыс уақытының бір өлшемі ішінде өндірілген өнімінің мөлшері:
А) Пайдалы жұмыс.
В) Еңбек өнімділігі.
С) Өзіндік құн.
Д) Интенсивтендіру.
Е) Жалпы өнім.
26. Темір рудасын байыту әдісі:
А) Тазарту В) Балқыту.
С) Флотация.
Д) Рекультивация.
Е)Өндіру.
27. Қазақстанның шаруашылық мекенінің құрылында ең бағалы жерлердің бөлігі:
а) 84 %.
В).11%.
С)3%.
Д)2%.
Е)2,3%.
28. Табиғи-рекреациялық ресурсқа жатпайды:
А) Су қоймалары.
В) Таулы аймақ
С) Каньондар.
Д) Ежелгі қалалар.
Е) Үңгірлер.
29. Рахман бұлағы орналасқан тау:
А) Алтай. В)Сауыр. С) Тарбағатай. Д) Жоңғар Алатауы. Е) Тянь-Шань
30. Солтүстік Қазақстанның көмір алқабы:
А) Торғай.
В) Екібастұз.
С)Майкүбі.
Д) Қарағанды.
Е)Шұбаркөл.
2-НҰСҚА
1. Қазірғі географияның негізгі екі саласы:
А) Экономикалық және океанографиялық. В) Физикалық және гидрологиялық.
С) Экономикалық және физикалық.
Б) Әлеуметтік, физикалық
Д) Орографиялық және климатологиялық.
2. Темірказық жұлдызы көкжиектің қай тұсын көрсетеді?
А) Солтүстік. В) Оңтүстік. С)Батыс. Д) Шығыс. Е) Солтүстік батыс.
3. 1° доғаның үзындығы:
А)1000 км.
В)1110км.
С) 111 км.
Д) 11100 км.
Е) 100 км.
4. Тау шыңдары мен құрлықтағы терең ойыстардың теңіз
деңгейтнен биіктіктері картада белгіленеді:
А) Бергштрихпен.
В) Шартты белгілермен.
С) Цифрмен. Д) Әріппен. Е) Қат-қабат бояулармен.
5. Ең терең көл:
А) Байкал.
В) Таньганика.
С)Эйр.
Д) Титикака.
Е) Виктория.
6. Аустралияның материгін, Жаңа Зеландия аралын ашқан ағылшын саяхатшысы:
А) X. Колумб. В) Ф. Магеллан. С) Д.Кук. Д) А. Виспуччи. Е) А. Тасман.
7. Мұхит түбіндегі өсімдіктер мен жануарлар дүниесі:
А) Планктон.
В) Бентос.
С) Балдырлар.
Д) Нектон.
Е)Маржан.
8. Ышқашқа қаныңқан ауаның жауын-шашын түрі:
А) Шық пен қырау. В) Жаңбыр, қар. С)Шық, қар. Д) Бұршақ. Е) Қырау, қар.
9. Егер жел солтүстік-шығыстан соқса -
А) Солтүстік-шығысқа барады. :
В) Оңтүстік-батысқа барады.
С) Солтүстік-батысқа барады.
Д) Оңтүстікке
Е) Оңтүстік-шығысқа.
10. Жердің су қабаты
А)Атмосфера.
В) Литосфера.
С) Гидросфера.
Б) Биосфера.
Е) Географиялық қабық.
11. Мұхит суы массасының зор тасқын түрінде белгілі бір тұрақты жолмен горизонталь бағытта қозғалуы:
А) Толқын.
В) Цунами.
С) Толысу.
Б) Тайфун.
Е) Ағыс.
12. Жер қыртысының жоғарғы бөлігіндегі сулар:
А) Жер асты суы. В) Минерал. С) Термальдық. Д) Артезиан. Е) Еспе су.
13. Оңтүстік Америкада Ла-Плата ойпаты орналасқан бөлігі:
А) Солтүстік. В) Солтүстік-батыс. С) Шығыс. Д) Оңтүстік-шығыс. Е) Батыс.
14. Ең ұзын өзен
А) Ніл В) Амазонка. С) Орал. Д) Конго. Е) Амур.
15. Африкадағы халқы көп мемлекет:
А) Алжир. В)Тунис С)Гана Д) Тәуелсіз мемлекеттер Е)Египет.
16. Қазақстан Республикасының Достастығына мүше болған жылы:
А) 1995 ж. 30 қаңтар В)1999ж. 10 қаңтар С) 1992 ж. 2қаңтар
Д) 1991 ж. 21 желтоқсан Е) 1991 ж. 25қаңтар
17. Қазақстанның ең биік нүктесі:
А) Мұзтау. В) Ақсоран. С)Бесбақан. Д) Хантәңірі. Е) Бесшоқы.
18. Мұғалжар тауының биік нүктесі:
А) Сарыарқа. В) Маңғыстау. С) Жалпы сырт. Д)Боқтыбай. Е) Мұзтау.
19. Солтүстік мұхит үстінде қалынтасатын ауа массасы:
А) Арктикалық. В) Қоңыржай. С) Теңіздік қоңыржай
Д) Континенттік. Е) Теңіздік.
20. Қазақстандағы ірілі-ұсақты көлдер саны:
А)21 580.
В) 175 550.
С) 48 000.
Д)1875.
Е)216.
21. Қазақстанда орманды дала алып жатқан жер бөлігі:
А) 10%. В)14%. С) 2,5 %. Д) 29 %. Е)44%.
22. Бұл өлкеде Қарағанды, Екібасіұз көмір алқабы орналасқан:
А)Каспий маңы.
В) Тұран.
С) Сарыарқа
Б)Үстірт.
Е) Сібір үстірті.
23. «Шарын каньоны»орналасқан жер:
А) Алматы облысы. В) Павлодар облысы. С) Ақмола облысы.
Д Жамбыл облысы. Е) Қостанай облысы.
24. 1999 жылғы қала халқының үлесі:
А)50%.
В)70%.
С)30%.
Д)60%.
Е)80%.
25. Өнімді өндіруге және өткізуге жұмсашқан барлық шығын:
А) Еңбек өнімділігі. В) Пайдалық өнім. С) Өзіндік құн. Д) Пайда. Е) Жалпы өнім.
26. Қара метаялургияның өнімі:
А) Концентраттар. В) Шойын, болат, прокат. С) Алюминий. Д) Мыс, мырыш. Е) Молибден.
27. Жердің құнарлылығын өсіру, ағаш отырғызып, эрозиядан қорғау шаралары:
А) Рекультивация. В) Дезактивация. С) Мелиорация.Д)Иммигация. Е)Денудация.
28. Қазақстандағы ірі рекреациялық аудандар:
А) Хан-Тәңірі, Шарын каньоны.
В) Тянь-Шань тауы, Көкшетау, Алтай.
С) Белуха, Көккөл, Марқакөл.
Д) Солтүстік, Батыс Тянь-Шань.
Е) Балқаш, Алакөл, Бурабай.
29. Халқының саны бойынша 5-ші орында:
А) Орталық.
В)Солтүстік (11 %).С) Оңтүстік. Д) Батыс. Е)Шығыс.
30. Солтүстік Қазақстандағы мұнай өңдеу зауыты:
А) Қостанай, В) Атырау. С) Шымкент. В) Павлодар. Е) Алматы.
3-НҰСҚА
1. География ғылым ретінде туған ел:
А) Грепия.
В)Египет.
С)Қытай.
Д)Италия.
Е) Германия.
2. Жер бетіндегі кез келген нүктенің басқа бір нүктеден биіктігі:
А) Абсолюттік биіктік.
В) Тереңдік.
С) Салыстырмалы биіктік.
Д)Азимут.
Е) Атмосфералық қысым.
3. Бастапқы меридиан өтетін қала:
А) МӘскеу. В)Париж. С) Лондон. Д)Рим. Е) Вашингтон.
4. Мұхиттың белгілі бір бөліктерін алып жатқан зор қөлемді суды:
А)Өзен.
В) Ауа массасы.
С) Теңіздер.
Б) Ағыстар. Е) Су массасы.
5. Құрлық бетінің тегіс немесе төбелі кең алқабы:
А)Жазықтар. .
В) Қазан шұңқыр. С) Аңғар.
Д) Ойыс.
Е) Қырат.
6. Каспий теңіне құятын өзен:
А)Іле.
В)Жайық.
С)Ертіс.
Д) Тобыл.
Е) Есіл.
7 Мұхит сулары мен оның беткі бөлігінде еркін жүзетін организмдер:
А) Плалқтон.
В) Бентос.
С) Балдырлар. Д) Балықтар
Е) Маржан.
8. Едәуір биікте су тамшылары мен мұз түйтршіктерінің шоғырлануы:
А) Тұзлан. В)Шық. С) Жаңбыр. В) Қырау. Е) Бұлттар.
9. Роман тіл тобына жатады: А)Словактар.
В)Сербтер. С) Молдавандар. Д) Поляктар. Е) Хорваттар.
10. Әлемнің жеті кереметіне жатпайтын ескерткіш: А) Аспалы бақтар.
В) Гелиос мүсілі.
С) ¥лы Қытай қорганы. Д) Зевстің алып мүсілі. Е) Артемида храмы.
11. Жыл сайын белгілі бір маусымда қайталанып отыратын өзендегі су мөлшерінің көбеюін:
А) Сабасынан түсуі.
В) Тасқын.
С)Су тасуы.
Д) Жайылым.
Е)Атырау.
12. Эри және Онтарио көлдерін қосатын өзен:
А) Макензи. В) Әулие Лаврентий. С) Колорадо. Д) Юкон. Е) Ниагара.
13. «Атакама» деген
А) Шөл. В) Табиғат зонасы. С) Жануар. Б) Өзен. Е)Құс.
14. Құрлықтың ең үлкен жануарлары:
А) Жираф. В)Зубр. С) Піл. Д) Бегемот. Е) Кит.
15. Крик дегеніміз -
А)Тоғай.
В)Талдар
С) Кеуіп қашқан өзен арналары.
Д) Маржан рифтері. Е) Өсімдік.
16. Қазақстанның Біріккен ¥лттар Ұйымына мүше болған жылы:
А) 1992 ж. 4 қазан В) 1998 ж. 6 мамыр С)1999ж. 10 қаңтар Д) 1992 ж. 2наурыз Е) 1990 ж. 25 қазан
17. Қазақстанның ең биік нүктесілің абсолюттіқ биіктігі:
А)7012м. В)8848м. С)6995м. Д)4622 м. Е)4506м.
18. Орал тауының жашқасы:
А) Мұғалжар. В) Маңғыстау. С) Жалпы сырт. Д) Сарыарқа. Е) Мұзтау.
19. Үлкен иірімді ауа көлемінің ортасында атмосфералық қысым
төмен:
А) Торнадо. В) Циклон. С) Антициклон. Д) Смерч. Е) Дауыл.
20. Қазақстан көлдерінің қандай ерешеліктері бар?
А) Аумақ бойынша біркелкі таралмаган.
В) Бір уақытта пайда болған. С) Су деңгейт өзгермейді. Д) Қазаншұңқырлар біркелкі.
Е) Тұздылығы аз.
21. Бұл табиғат зонасы Қазақстан жеріне тек оңтүстік шетімен
сүйірленіп кіреді:
А) Орман. В) Орманды дала.
С)Дала
Д)Шөлейт.
Е)Шөл.
22. Қазақстанға оңтүстік бөлігі кіретін аласарған таулы өлке:
А) Маңғыстау.
В) Солтүстік Қазақ жазығы.
С) Сарыарқа.
Д) Мұғалжар.
Е) Торғай
23. Қазақстанда ең бірінші ұйымдастырылған қорық:
А) Үстірт.
В) Барсакелмес. С) Ақсу-Жабағылы. Д)Марқакөл. Е) Наурызым.
24. Эмиграция - бұл:
А) Елден көшіп кету.
В) Елге көшіп келу.
С) Қайтып келу.
Д) Еріксіз көшіру.
Е) Көші-қону.
25. Қазақстан шаруашылығың еңбасты саласы:
А) Денсаулық саласы.
В) Өнеркәсіп.
С) Ауыл шаруашылығы.
Д) Көлік саласы.
Е) Қызмет көрсету саласы.
26. Қостанай мен Атасу темір кен орындарында темір шикізаты құрайтын пайыз:
А)60 %.
В)70%.
С)80%.
Д)90%.
Е) 100%.
27. Егістік құрылымында Қазақстан негізгі орын алады:
А) Астық шаруашылығында.
В) Техникалық дақындарда. С) Картопта. В) Бау-бақшада. Е) Жем-шөпте.
28. Әйгілі Хан-Тәңірі, Шарын каньоны орналасқан аудан:
А) Солтүстік.
В) Оңтүстік.
С) Орталық.
Д)Шығыс
Е) Батыс.
29. Шығыс Қазақстан халқының орташа тығыздығы:
А) 2 адам.
В) 3 адам.
С)3,6адам.
Д)4,7адам.
Е) 5,1 адам.
30. Солтүстік Қазақстанның ірі энергетикалық алқабы:
А) Екібастр.
В) Қарағанды.
С) Леңгір.
Д)Келдерлік.
Е) Атырау
4-Н¥СКА
1. "География" сөзінің авторы:
А)Тараған.
В) Эратосфен.
С) Бехайм.
д)Армстронг.
Е) Птолемей.
2. Көкжиек тұстарын анықтайтын аспап:
А) Термометр. В) Деңгейлегіш. С) Флюгер. Д) Анероид. Е) Түсбағар (компас).
3. Оңтүстікполюстің географиялық ендігі:
А)66,5°с.е.
В) 23,5°о.с.
С) 90°о.с.
Д) 0°с.
Е)90°с.е.
4. Тау жыныстарын құрайтын заттар:
А) Минерал. В) Пайдалы қазбалар. С) Топырақ. Д) Қарашірік. Е) Тыңайтқыш.
5. Ломоносов атты су асты жотасы бар мұхит:
А) Атлант мұхиты.
В) Тынық мұхиты.
С) Солтүстік-Мұзды мұхиты.
Д) Үнді мұхиты.
Е) Оңтүстік мұхиты.
6. Мазмұнынына қарай карталар бөлінеді:
А) Жалпыгеографиялық, топографиялық.
В) Тақырыптық, полиграфиялық.
С) Климаттық, тақырыптық.
Д) Жалпы географиялық, тақырыптық.
Е) Физикалық, тақырыптық.
7. Ағыстардың әсерінен еркін қозғалатын алуан түрлі организмдер:
А) Плалқтон. В) Бентос. С) Балдырлар. Д) Нектон. Е) Маржан.
8. Жер қыртысындағы терең жарықтарда орналасқан көл:
А)Балқаш. В)Чад. С) Зайсан. Д) Эри. Е) Каспий.
9. Көкжиектің негізгі түстары:
А) 12 В)4 С)5 Д) 8 Е) 10
10. Құрлық жағалауы жоқ, ашық мұхитта орналасқан теңіз:
А) Арабия. В)Кариб.
С) Солтүстік. Б) Баренц. Е) Саргасс.
11. Солтүстік Американың теңіз деңгейтнен ең төмен орналасқан нүктесі:
А) Өлі теңіз.
В)Турфан.
С)Афар.
Д) Өлім аңғары.
Е)Катара.
12. Су өткізбейтін тау жыныстары:
А) Еспе су. В) Құм, тастар. С) Гранит, құмтас. Д) Саз, құл. Е) Тас, қиыршықтас.
13. Ең үлкен табиғат кешені:
А) Тау, жазық. В) Географиялық қабық. С) Мұхиттар, теңіздер. Д) Таулар, теңіздер. Е) Биоценоз.
14. Анды тауының ең үлкен кҰСы:
А)Кондор. В)Тырна. С) Страус. Д) Қоқиқаз. Е) Бүркіт.
15. Бумеранг қай халықтың қаруы?
А) Ацтектердің. В) Кароибтердің.
С) Аборигелдердің.
Д) Үндістердің. Е) Эскимостардың.
16. Заң шығару қызметін жүзеге асыратын үкімет органы:
А)Парламент.
В) Мәжіліс.
С) Әкімшілік.
Д) Үкімет.
Е)Сенат.
17. Тау жыныстарынын салыстырмалы жасын анықтау үшін білу:
А) Радиоактивті әлементтердің ыңырау заңын. В) Тектоникалық құрылымын білу. С) Қазірғі жер бедерін.
Д) Геологиялық даму тарихын.
Е) Шөгінді тау жыныстарын құрайтын қабаттарының ретті орналасуын.
18. Құм, кристалды тақтатастардан түзілген батыстағы таулар:
А) Баянауыл.
В) ¥лытау
С) Маңғыстау.
Д) Қызыларай. Е) Мұғалжар
19. Воейков белдеуі Қазақстан жерін қандай ендік бойрен кесіп өтқұр?
А) 40° с.е. В) 45° с.е. . С)50°с.е. Д )50°с.е. Е)50.
20. Тектоникалық көлдер: А) Каспий, Арал.
В) Жасыл қөл, Теңіз.
С) Зайсан, Марқакөл
Д) Балқаш, Сілеті.
Е) Арал, Балқаш.
21. Жауын-шашыш мол түсетін табиғат зонасы: А)Орман.
В) Орманды дала. С)Дала. Д) Шөлейт. Е)Шөл.
22. Герцин қатпарлануында пайда болған палеозойлық таулы өлке:
А) Мұғалжар.
В) Сарыарқа.
С) Тянь-Шань.
Д) Жалпы сырт.
Е) Маңғыстау.
23. Шаруашылыкты, халықтың аумақ бойынша таралуын, табиғат байлықтарын зерттейтін ғылым:
А) Әлеуметтік география.
В) Экономикалық география.
С) Физикалық география.
Э) Экономикалық және әлеуметтік география.
Е) Экономикалық және саяси география.
24. Өз атамекеніне оралуы:
А) Эмиграция.
В) Иммиграция. С) Реэмиграция. Д) Депортация. Е) Көші-қону
25. Құрал-жабдық жасайтын «А» тобына жататын салалар:
А) Жеңіл енеркәсіп. В) Ауыр өнеркәсіп. С) Ауыл шаруашылығы. Б) Қызмет көрсету. Е) Көлік.
26. Шойын, болат, прокат шығаратын кәсіпорынды...
А) Толык емес циклді комбинат.
В) Толық циклді комбинат. С) Қайта балқыту зауыты. Д) Кен байыту комбинаты. Е) Ферымоқорытпа зауыты.
27. Бидай өсіретін белдеу:
А) ОҚО, Жамбыл, Алматы.
В) Павлодар, Ақмола, Қостанай.
С) СҚО, Павлодар.
Б) Қостанай, Ақмола, СҚО.
Е) БҚО, Қостанай, Ақмола.
28. Кеме көлігі дамыған өзен:
А) Жайық, Есіл.
В) Іле, Сырдария.
С) Ертіс, Жайық.
Д) Жайық, Сарысу.
Е) Іле, Есіл.
29. Шығыс Қазақстан ауданының түсті метаялургия орталығы: А) Қаратау, Шымкент, Тараз.
В) Жезқазған, Балқаш.
С) Зырян, Риддер, Өскемен.
Д) Семей, Өскемен.
Е) Саяқ, Қоңырат, Балқаш.
30. Солтүстік Қазакстанның 80 % егістігін құрайды:
А) Астық. В)Жем. С) Техникалық. Д) Бау-бақша. Е) Картоп.
5-НҰСҚА
1. Градус торы бар ашқашқы картаны жасаған ғалым:
А) Тараған. В) Эратосфен. С) Бехайм. В)Армстронг. Е) Птолемей.
2. Биіктікті анықтайтын құрал:
А)Термометр. В) Деңгейлегіш. С) Флюгер. Д)Анероид. Е) Гигрометр.
3. Жердің нақты үлгісі
А) Глобус. В) Карта. С)План. Д Сызба. Е) Космостық сурет.
4. Ең суық, ең ірі ағыс:
А) Батыс желдері ағысы.
В) Перуан ағысы.
С) Куросио.
Б) Солтүстік Атлант ағысы.
Е) Гольфстрим.
5. Ең терең көл орналасқан материк:
А) Еуразия.
В) Солтүстік Америка.
С) Аустралия.
Д) Африка.
Е) Оңтүстік Америка
6. Жер қыртысының қозғалысы мен өзгерісіл зерттейгій ғалым:
А) Геология.
В) Минералогия.
С) Тектоника. :
Д) Метоморфология.
Е) Метеорология.
7. Жанартаулардың көпшілігі қай мұхиттың жағалауында орналасқан:
А) Тынық.
В) Атлант.
С)Үнді.
Д) Солтүстік Мұзды.
Е) Оңтүстік.
8. Еуразилдағы Тынық мұхит алқабының өзені:
А)Амур. В)Днецр. С)Орал. Д)Лена. Е) Ертіс.
9. Беловеж нуы қорығында қоргауға алынған жануар:
А) Уссурий жолбарысы. В) Қойөгіз. С) Піл. Д)3убр. Е)Бұлан,
10. Мұхит бөліктері:
А) Материк, түбек, арал. В) Ағыстар, цунами, толысу. С) Бастау, саға, жайылым, арна.
Д) Мұздық, өзен, теңіз. Е) Теңіз, шығанақ, бұғаз.
11. Солтүстік Американың ең биік нүктесі:
А) Джомолулгма. В)Жеңіс. С) Әльбрус. Д) Мак-Кинли. Е) Монблан.
12. СолтүстікАмерикадағы тундразонасыныңбұғылары: А)Тапир.
В)Гризли.
С) Марал. Д) Карибу. Е) Қойөгіз.
13. Әлемдегі ең кітікентай қҰС:
А) Тоты құстар. В) Тухандар. С) Кебраза. Д) Пекари. Е) Колибри.
14. Африканың ең үлкен аралы:
А) Сомали.
В) Гренландия.
С) Мадағаскар
Д) Сахалин.
Е) Исландия.
15. Ең жылы мұхит:
А) Тынық
В) Атлант.
С) Үнді.
д) Солтүстік Мұзды.
Е) Оңтүстік.
16. Еуразилда Қазақстанның орналасқан бөлігі:
А)Орталық.
В) Оңтүстік-шығыс.
С) Шығыс.
Д) Оңтүстік.
Е) Солтүстік-батыс.
17. Таулы аймақтардың тектоникалық құрылымы: А)Платформа.
В) Плита.
С) Қатпарлы облыстар. Д) Ашқашқы жер қыртысы. Е) Тақта.
18. Қарақия ойысы орналасқан тау: А) Мұғалжар.
В) Маңғыстау. С) ¥лытау. Д) Көкшетау. Е) Сарыарқа.
19. Жоңғар қақпасы арқылы соғатын желдер:
А) Шілік. В) Қордай. С) Сайқан, ебі. Д Арыстанды. Е) Мұғалжар.
20. Қазақстанның басты қалдық көлдері:
А) Каспий, Арал. В) Зайсан, Марқакөл. С) Қарасор, Балқаш. Д) Селеті, Зайсан. Е) Арал, Теңіз.
21. Жалпы сырт қыраты ормандарының ағашы:
А) Арпабас.
В) Қайың.
С) Көктерек.
Д)Шырша.
Е) Емен.
22. Хромтау, Никельтау кен орындары орналасқан:
А)Сарыарқа. В)Маңғыстау.
С) Бетпакдала.
Д) Жалпы сырт. Е) Мұғалжар.
23. Қазақ халқы мен оның жері туралы жазышқан "Жылнамалар
жинағының" авторы:
А)Қ. Жалаири.
В) Ш. Уәлиханов.
С)С. Ремезов.
Д) П.С. Лапласс. Е) Н.А. Северцев.
24. Депортация - бұл.
А) Еріксіз көшіру.
В) Мекен іздеп.
С) Көшу-қону.
Д Табиғи өсу.
Е) Қайтын келу.
25. Киім, тамақ жасайтын "В" тобына жататын салалар: А) Ауыл шаруашылығы.
В) Қызмет көрсету. С) Ауыр өнеркәсіп. Ц) Жеңіл өнеркәсіп. Е) Тамақ өнеркәсібі.
26. Қазақстандағы жашқыз толық циклді метаялургия комбинаты (100 % шойын, прокат, 95 % болат):
А)Өскемен.
В) Қарағанды, Теміртау.
С) Қостанай.
Д)Алматы.
Е) Орал.
27. Күздік бидай егілінеді:
А) Солтүстікте.
В) Солтүстік-шығыста.
С) Оңтүстік-шығыста.
Д) Оңтүстікте.
Е) Оңтүстік-батыста.
28. Аудандар үшін өнім өндіретін жекелеген аумақтардың шаруашылық мамандануы:
А) Шоғырландыруы.
В) Географиялық еңбек бөлінісі.
С) Экономикалық аудандастыру.
Д Өнеркәсіп торабы.
Е) Мамандандыру.
29. Шығыс Қазақстанның тау-кен өнеркәсібінің үлесі:
А) 69 % В) 17%.
С) 14 %.
Д)27%.
Е) 44 %.
30. Қазақстан бойынша 2-ші орын алатын экономикалық аудан:
А) Солтүстік.
В)Оңтүстік.
С) Орталық.
Д) Батыс.
Е) Шығыс.
6-НҰСҚА
1. 1492 жылы бірінші глобус жасаған ғалым:
А) Тараған.
В) Эратосфен.
С) Бехайм. Д) Аристотель
Е) Птолемей.
2. Мектептен солтүстік-шығыста орналасқан көнден оқушылар қай бағытпен қайтады?
А) Оңтүстік.
В) Солтүстік.
С) Оңтүстік-шығыс.
Д) Оңтүстік-батыс.
Е) Солтүстік-батыс.
3. Географиялық коордипаталар - ол:
А) Параллель, меридиандар. В) Градусторы.
С) Ендік, бойлық.
Д) Горизонтальдар.
Е)Азимут.
4. Қазірғі кезде Мұздардың қарқынды еруіне әсер ететін –
А) Ағыстар. В) Тұздылық. С) Атмосфера мен гидросфераның ластануы.
Д) Құрлық сулары.
Е) Жылы желдер.
5. Теңіз табаны болған ойпат:
А) Каспий маңы ойпаты.
В) Месопотамия ойпаты.
С) Ла-Плата ойпаты.
Д) Ұлы Қытай ойпаты.
Е) Үнді-Ганг ойпаты.
6. Жердің геологиялық жасы (млрд.ж.):
А)2
В)5
с)7 Д) 6
Е) 1,5
7. Жер шарындағы ең биік нүктесі орналасқан тау:
А) Алпі. В) Гималай. С) Анды. Д) Кордильер. Е) Саян.
8. Ең биік, ұсак мұз түйтршіктерінен тұратын бұлт: А) Қатпарлы.
В) Будақ. С)Шарбы. Д) Қабат бұлт. Е)Тұман.
9. Дала зонасының топырағы:
А) Қоңыр.
В) Қара топырақ. С) Сары топырақ. Д)Ферымалит. Е)С¥Р.
10. Мұхиттардағы ең терең шұңғыма:
А) Құрил-Камчатка науасы.
В) Кермедек шұңғымасы.
С) Пуэрто-Рико шұңғымасы.
Д) Мариан шұңғымасы.
Е) Ломоносов жотасы.
11. Аляска жерін зерттеген орыс саяхатщысы:
А) Г. Гудзон.
В)В. Беринг.
С) Р. Амулдсен.
Д)Д. Кабот. Е) А. Макензи.
12. Ірі тектоникалық көлдер белдеуі орналасқан материк:
А) Солтүстік Америка.
В) Еуразия.
С) Антарктида.
Д) Оңтүстік Америка.
Е)Аустралия.
13. Ең суы мол өзен:
А) Ніл. В) Амазолқа. С) Құрл. Д) Конго. Е) Лена.
14. Сүрегі өте берік, испан тілінде "балта сынар" деген ағаш:
А)Орхидея.
В) Бальса. С) Сейба. Д) Гевея. Е) Кебрачо.
15. Аралды мұхит:
А)Тынық.
В) Атлант.
С)Үнді.
Д) Солтүстік Мұзды.
Е) Оңтүстік.
16. Қазақстан Республикасының аумағы:
А) 2717,3 мыңкм2.
В) 2724,9 мың км2.
С) 1700,00 мыңкм2.
Д) 3000,00 мың км2
Е) 6467,9 мың км2.
17. Қазақстанның ежелгі платформасы: А) Батыс Сібір жазығы.
В) Шығыс Еуропа жазығы.
С) Жоңғар Алатауы.
Д) Алтай тауы.
Е) Тұран ойпаты.
18. Қазақстан жеріне оңтүстік-батыс бөлігі кіретін биік таулы өлке
А) Сауыр.
В) Тарбағатай.
С) Тянь-Шань.
Б) Алтай.
Е) Жоңғар Алатауы.
19. Қазақстанга Эбі-Нұр көлінен соғатын жел:
А)Шілік.
В) Қордай. С)Ебі. Д) Сайқан. Е)Қарабас.
20. Ең үлкен тұйық кел:
А)Арал.
В) Зайсан.
С) Балқаш.
Д) Каспий.
Е)Теңіз.
21. Қайың мен көктеректен тұратын, шоқ-шоқ ормандар кездесетін табиғат өлкесі:
А) Орманды дала.
В) Орман.
С)Дала.
Д)Шөлейт.
Е) Шөл.
22. Қазақстанның шығысындағы аса ірі тау жүйесі:
А) Алтай. В)Тянь-Шань.
С) Сауыр.
Д) Тарбағатай.
Е) Жоңғар Алатауы.
23. Қазақстандығы 5 экономикалық ауданға бөлген ғалым:
А) Б. Двоскин.
В) Қ. Сәтпаев. С)Н. Баранский. Д) К. Ахметова. Е) С. Ердәулетов.
24. Қазақстанда ұлт саны:
А) 110. В) 120. С) 130. 0)140. Е) 150.
25. Қазақстан өнеркәсібінің құрамында басым:
А) Өндіруші салалар.
В) Өңдеуші салалар. С)Салықтар. Д) Индустриялық. Е) Қызмет көрсету.
26. Ферымоқорытпа зауыты
А) Алматы, Теміртау. В) Павлодар, Өскемен. С) Балқаш, Жезқазған. Д) Ақтөбе, Ақсу.
Е) Қарағанды, Қостанай.
27. Қазақстандакүрішөсірілетінаймақтар
А) Сырдария, Іле, Қаратал өзелдері бойында. В) Солтүстікте. С) Шығыста, Ертіс өзенінің арнасы. Д) Орталықта. Е) Сырдария, Арыс өзені.
28. Географиялық орңен, табиғат жағааймен, еңбек қорымен ерекШөленетін терымитория:
А) Табиғат зонасы.
В)Облыс.
С)Экономикалық аудан.
Э)Географиялықаудан.
Е) Экономикалық аудан.
29. Шығыс Қазақстанның ірі СӘС:
А) Шардара, Шүлбі.
В) Қапшағай, Өскемен.
С) Шүлбі, Бүдтырма.
О) Шардара, Қапшағай.
Е) Қапшағай, Бұқтырма.
30. Шардара СӘС орналасқан өзен: А)Іле.
В)Шу.
С)Сырдария.
О)Талас. .
Е) Қаратал.
7-НұСҚА
1. Ашқаш рет жер шарын айналып өткен саяхатшы: А) X. Колумб.
В) Ф. Магеллан.
С) Ш. Уәлиханов. Д) Н. Пржевальский.
Е) Ф. Беллинстаузен.
2. Мұхит деңгейтнен бастап есептелінетін биіктік:
А) Биіктік.
В) Салыстырмалы биіктік.
С) Тереңдік.
Д) Абсолюттік биіктік.
Е)Масштаб.
3. Экваторга қарай тұрақты соғатын жел:
А) Бриз. В) Пассат. С) Цунами. Д)Муссон. Е) Батыс.
4. Ең жоғарғы тұздылық анықташқан теңіз:
А) Жерорта теңізшде.
В) Қара теңізде.
С) Балтық теңізшде.
И) Қызыл теңізде.
Е)Арал теңізшде.
5. Дүние жүзшдегі ең ірі көл:
А) Байкал.
В) Тұран. С) Каспий. Д) Виктория. Е) Арал.
6. Жер қыртысының қозғалмалы бөліктері:
А) Үстірт.
В) Қалқан.
С) Геосилклиналдар.
О) Тақта.
Е) Қырат.
7. Литосфералық тақталардың жанасқан аудандарында болатын процестер:
А) Баяу тік қозғалуы. В) Баяу тербелмелі қозғалуы. С) Жер сілкінісі.
Д) Жанартаулық Е) Жер сілкінісі, жанартаулық.
8. Еуразияның солтүстігіндегі климаттық белдеу:
А) Тропиктік. В) Субарктикалық.
С) Экваторлық.
Д) Қоңыржай. Е) Субтропиктік.
9. Қиыр Шығыста қоргауға алынған ірі жыртқыш:
А) Қабан.
В) Гепард.
С)Марал.
Д) Уссурий жолбарысы.
Е)Аю.
10. Шеткі теңіздер
А) Қара, Жерорта.
В) Баренц, Жапон.
С) Қызыл, Мрамор
Д) Азов, Охота
Е) Кар, Балтық.
11. Дүние жүзшдегі ең үлкен әрі терең каньоны бар өзен:
А)Колорадо.
В) Ніл.
С) Амур
Д) Замбези.
Е) Амазолқа.
12. Орталық Америкада саванна зонасының топырағы:
А)Қоңыр.
В) Қара.
С) Сары.
Д)Қызыл.
Е)С¥Р.
13. Оңтүстік Американың ышқалды экваторлық орманы:
А) Вади. В)Льянос. С) Гилея. Д) Пампа. Е) Кампос.
14. Оңтүстік Американың Тынық жағалауындағы шөл:
А)Намиб. В)Виктория. С) Сахара. Д)Атакама. Е)Гоби.
15. Аустралияның жыртқылы:
А)Гепард. В)Арыстан. С)Коала. Д) Динго. Е) Жолбарыс.
16. Жерінің ауданы жағынан ҚҰЯ дүние жұзшде алып жатқан орьін: А) 3-орын.
В)6-орын. С)9-орын. Б) 15-орын. Е) 18-орын.
17. Герцин қатпарлы дәуірінде Қазақстанда түзілген таулар:
А) Алтай. В) Тянь-Шань тауының солтүстігі. С) Памир. Д) Гиндукуш. Е) Торғай облысы.
18. Алтайдың биік шыңы;
А)Азутау.
В)Тастау.
С) Мұзтау (Белуха).
Д)Сарышоқы.
Е) Бесбақан.
19. Алакөл көлінен Қытайдың Әбі-Нұр көліне соғатын жел:
А) Шілік. В) Қордай. С) Сайқан. Д)Қарабас. Е)Ебі.
20. Тұран ойпатының көлі: А) Балқан.
В) Селеті. С) Зайсан. Д) Арал. Е) Каспий.
21. Ең жақсы игерілген табиғат зонасы: А)Шөл.
В) Шөлейт.
С)Дала.
Д) Орманды дала.
Е) Орман.
22. Қазақстандық Алтай бөлігі : А) Кенді Алтай, Қалба жотасы. В) Оңтүстік Алтай, Кенді Алтай. С) Азутау, Сарытау, Күршім.
Д) Оңтүстік Алтай, Кенді Алтай, Қалба жотасы. Е) Оңтүстік Алтай, Тарбағатай.
23. Қазақстан экономикалық дамуын бөлетін кезеңдер саны: А)6.
В)8.
Д) 4.
Е)3.
24. Қазақстанда қазақтардан кейтн саны бойынша 1 орынддаы халық:
А) Украиндар.
В)Өзбек
С)Неміс
Д)Орыс.
Е) Татар.
25. Қазақстан экономикасында "локомотив" рөлін атқарады:
А) Химиялық, метаялургия.
В) Жеңіл, тамақ.
С) Машина жасау.
Д) Отын, электроэнергетика, метаялургия.
Е) Көлік, байланыс.
26. Мыс пен никельдің қоспасы:
А)Қола.
В) Латуль.
С) Мельхиор.
Д) Дюралюминий.
Е)Титан.
27. Қазақстанда өспейтін техникалық дақыл:
А) Мақта.
В) Қант қызылшасы.
С) Күнбағыс.
Д) Темекі.
Е) Қант құрағы.
28. Қазақстанда экономикалық аудандардааң саны: А)3
В)4
С)5
Д)7 Е)9
29. Шығыс Қазақстанда ауаны ластайтын өнеркәсіп:
А) Жеңіл, тамақ.
В) Орман, тамақ.
С) Түсті метаялургия.
Д) Қара метаялургия.
Е) Отын өнеркәсібі.
30. Оңтүстік Қазақстанда жылуды көп қажет ететін қандай дақындар өсіріледі?
А) Дәнді. В)Жүгері. С)Мақта, күріш. Д)Картоп. Е)Күнбағыс.
8-НҰСҚА
1. Орта Азия мен Орталық Азилда ірі географиялық зерттеулер жүргізген ғалым:
А) X. Колумб.
В) Ф. Магеллан.
С) Ш. Уәлиханов.
Д) Н. Пржевальский.
Е) Ф. Беллинстаузен.
2. Ындидың бағьттыш горизонтальға кесе-көнденең қойышқан сызықты
А) Ендік. В) Бойлық. С) Параллель. Д) Бергштрих. Е) Тропик.
3. Жер шарының бетіндегі нуктенің экватордан градус есебімен алынған қашықтығы:
А) Географиялық коордипат.
В) Географиялық бойлық.
С) Географиялық ендік.
Д) Азимут.
Е) Температура.
4. Судың тұздылығы есептелетін мөлшер бірлігі: А) Градус.
В) Грамм. С)Мм. Д) Пайыз. Е) Промияле.
5. Бетінде қыраттары немесе ойыстары жоқ, алыстан көкжиек сызығы көрінетін жазықтың түрі:
А) Төбелі.
В) Қыратты.
С)Тегіс.
Д) Ойлы-қырлы.
Е) Ойпаңды.
6. Ең үлкен дүние бөлігі:
А) Еуропа. В)Азия. С) Аустралия. Д) Америка. Е) Африка.
7. Жер бедерінің қалынтасуына әсер ететін әндогендік процесс:
А) Сел тасқындары.
В) Эрозия
С) Температура.
Д) Жер сілкінісі.
Е)Аңыздар
8. Қытай тілінен аударганда «сары өзен»: А)Амур.
В)Данхэ. С)Үнді. Д)Янцзы. Е)Меконг.
9. Славян тіл тобына жатады: А)Поляктар.
В) Норвегтер.
С)РуМЫНДар.
Б)Гректер.
Е) Албандар.
10. Мексика шығанағы қай мұхиттьнд бөлігі? А) Солтүстік мұзды.
В) Тынық.
С) Оңтүстік.
Д) Атлант.
Е) Үнді мұхиты.
11. Солтүстік Американың климатына әсер ететін мұхит: А) Солтүстік-Мұзды мұхит.
В) ТЫНЫҚ МҰХИТ.
С) Оңтүстік мұхит. Д) Атлант мұхиты. Е) Үнді мұхиты
12. Жердің терең қабатындағы қысымды су: А) Артезиан суы.
В) Сулы қабат.
С) Еспе су.
О) Термальдық су
Е) Минералды су.
13. Ежелгі егіпапілік орталықтарын анықтаған орыс ботанигі:
А) А. Воейков.
В) Н. Вавилов. С) Г. Гудзон. Д) А. Гумбольдт. Е) П. Семенов.
14. Әлемдегі ең үлкен шөл:
А)Гоби. В)Намиб. С) Виктория. Д) Сахара. Е) Нарын
15. Аустралияның әндемигі:
А) Кенгуру. В)Гиена.
С)Қоян. Д) Қасқыр.
Е) Қойөгіз.
16. Қазақстан Республикасының халқы:
А) 18млн.
В) 22 млн.
С)25млн.
Д) ІЗмлн.
Е) 15 млн.
17. Радиоактивті әлементтердің ыдырауы арқылы жасын анЫқтауға болатын тау жынысы:
А) Салыстырмалы.
В) Геологиялық.
С) Абсолюттік.
Д) Ғаламшаралық.
Е)Тарихи.
18. Тарбағатай жотасының биік нүктесі: А) Тастау В) Мұзтау. С) Сарышоқы. Д) Азутау. Е) Бесызоқы.
19. Қазақстанның ең суык жері: А)Петропавл.
В) Павлодар.
С) Қостанай.
Д) Атбасар.
Е) Өскемен.
20. Арал суының тартылу себебі:
А) Көлдің жасы.
В) Сырдария мен Амудария өзелдерінің мүлдем сарқылуы.
С) Шөл ауданда орналасуы.
Д) Тұздылығының көбеюі.
Е) Пайдалы қазбаларды өндіру.
21. Қазақстанньнд 29% аумағын алып жатыр:
А)Шөл.
В)Дала.
С)Шөлейт.
Д) Орманды дала.
Е)Орман.
22. Алтайдың ірі өзені А)Лепсі. В)Қаратал.
С)ЕСІЛ. Д) Ертіс
Е) Іле.
23. Қазақстан КСРО-да өнеркәсіп өнімін жасаудан 6-шы орында болған жылы:
А)1938ж.
В)1940ж.
С)1954ж.
Д)1965ж.
Е)1962ж.
24. Қазақстандағы ірі тіл семьясы:
А)Алтай
В) Үндіевропа.
С)Тибет.
Д) Кавказ. Е) Орал-юкагар).
25. Жоғары технологиялы ғылымды көп қажет ететін өндірістер орналасқан терымитория:
А) Технопарк.
В) Салалық кешен
С) Кластер.
Д) Агломерация.
Е) Өнеркәсіп торабы
26. Түсті метаялургия салалары:
А) Мыс өнеркәсібі.
В) Мырыш-қоргасын өнеркәсібі.
С) Алюминий.
Д) Титан-магний.
Е) Барлығы.
27. "Витамин цехы" деп аталатын аудан:
А) Солтүстік.
В) Оңтүстік.
С)Орталық.
Д)Шығыс.
Е)Батыс.
28. Экономикалық аудандардың салалары: А) Маманданған салалары.
В) Қызмет ететін салалар.
С) Көмекші салалар. Д) Маманданған, қызмет ететін салалар
Е) Басты маманданған.
29. Қазақстанның ең үлкен экономикалық ауданы:
А) Солтүстік.
В)Оңтүстік.
С) Орталық.
Д)Шығыс.
Е) Батыс.
30. Оңтүстік Қазақстанның туристік аудандары:
А) Белуха, Марқакөл.
В) «Медеу», «Шымбұлақ».
С) Қарқаралы.
Д) Шыңғыстау, Семей.
Е) Балқаш, Алакөл.
9-Н¥СҚА
1. «¥лы географиялық ашулар заманы» деп аташқан кезең:
А)Х-ХІІғғ.
В) ХІІ-ХУ ғғ.
С) ХУ-ХУІІ ғғ.
Д) ХУІІ-ХІХ ғ.ғ.
Е)ХІ-ХІХғғ.
2. Азимут есептелуін құр:
А)0°-180°. В) 0° - 300°. С) 0° - 360°. Д)90°-270°. Е) 450°-315°.
3. Жер бетіндегі нүктенің бастапқы меридианнан градус есебімен алынған қашықтығы:
А) Географиялық ендік.
В) Градус торы.
С) Географиялық бойлық.
Д) Параллель.
Е) Экватор.
4. Жердің ішкі құрылысы:
А) Литосфера.
В) Литосфера және мантия.
С) Мантия және тау жынысы.
Д) Литосфера және ндро.
Е) Литосфера, мантия және ндро.
5. Үстірттердің биіктігі:
А) 100 м төмен.
В) 100-200 м. С)200м. Д) 200-500 м. Е) 500 м астам.
6. Ең соңғы ашышқан материк:
А) Америка.
В) Аустралия. С) Африка. Д) Азия
Е) Антарктада.
7. Ең төмен орналасқан жер;
А) Каспий маңы ойпаты. В) Амазолқа ойпаты. С) Өлі теңіз. Д) Арал теңізі Е) Эйркөлі.
8. Аса ірі шөлдер орналасқан климаттық белдеу;
А) Тропиктік.
В) Экваторлық.
С) Қоңыржай. Д) Субтропиктік. Е) Субәкваторлық.
9. Исландилда мұз басу дәуірінен бері сақташқан жануар:
А)Бұғы.
В) Марал.
С)Қоян.
Д)Қабан. Е) Қойөгіз.
10. Цунами толқындарының пайда болу себебі:
А) Жер сілкінісі
В) Температураның әсері.
С) Қысымның әсері.
Б)Толысу.
Е) Ағыстар.
11. Дүние жүзшдегі ең биік ағаш: