Сұйық-қатты жүйелерін ажыратуға арналған қондырғылар

Жоспар:

1. Сұйық-қатты жүйелерін ажыратуға арналған қондырғылар

2. Тұндырғыштар.

3. Сүзгіштер.

Сұйық пен қатты фазаларды ажыратуға байланысты операциялардың, барлық аппаратуралық-технологиялық сызба-нұсқаларды толығымен орындаудағы маңызы зор. Алынған өнімдерді бөліп алу операцияларын дұрыстап шешпей тұрып, технологиялық үдерісті аяқталды деп есептеуге болмайды.

Фазаларды айыру операцияларының маңызының зорлығы соншалықты, технологиялық операциялардың негізгі кезеңдері белгілі бір дәрежеде өнімдерді бөліп алуға байланысты талаптарымен анықталады.

Сұйық-қатты жүйелерін ажырату үшін тұндырғыштар мен сүзгіштер қолданылады, мұнда тұндырғыштарда қатты фазаның бөлшектері ауырлық күшінің әсерінен тұнады, ал сүзгіштерде суспензияны кеуекті бет арқылы өткізіп, сұйық және қатты фазаға ажыратады.

Тұндырғыштар. Әртүрлі құрылымдағы құрылғылар пайдалану қарапайымдылығының арқасында өндірісте кең қолданыс тапты. Оларды су мен ерітінділерден шлактарды шығару мен шаю үшін, ұсақ дисперсті кристалды тұздарды тұндыру үшін және сүзу немесе центрифугалау алдында суспензияларды қоюландыру үшін қолданады.

Тұндырғыш-қоюландырғыштар. Олар бір ярусты диаметрі 4 -100 м периферилі жетекті және диаметрі 18-100 м орталық жетекті болып шығарылады. Диаметрі 30 м-ге дейін болатын тұндырғыштарды металл күбімен шығарады, олар жабық бөлмелерде қолданылады. Үлкен диаметрлі аппараттарды темірбетондардан дайындайды, оларды ашық аспан астында қоюға болады.

3.2-суретте тырмасы бар үздіксіз тұндырғыш көрсетілген. Мұндай тұндырғыш өндірістік жағдайда тиімдірек болып келеді. Суспензия аппараттың орталық жағына беріледі, тұнықтырылған сұйық сақиналық желоб 2 арқылы шығарылады, тұнба аппараттың түбіне жиналады. Тырма 1, 0,02—0,5 айн/мин жылдамдықпен түскен тұнбаны қопсытады және оны аппарат түбімен тұндырғыштың ортасындағы төгу щтуцері бағытында жылжытады.

Тұндырғыштан алынатын тұнба құрамында өте көп сұйық болады. Бұл сұйық көп жағдайда бағалы өнім болады, сондықтан оны тұнбадан бөліп алу керек. Оны тұнбаны қарама-қарсылық шаю қондырғысында шаю арқылы бөліп алады.

Қ

1- тырма; 2- сақиналық желоб; 3 - айналдырғыш; I- суспензия; II- тұнықтырылған сұйық; III- тұнба.

3.2-сурет. Тырмалы үздіксіз тұндырғыш

ондырғының құрылысы. Қондырғы әртүрлi сұйықтармен толтырылған d_ц³50 мм болатын үш шыны цилиндрлерден тұрады. Сұйықтардың физикалық қасиеттерi бе­рiледi. әрбiр цилиндрдiң жоғарғы және төменгi бөлiктерiнде, тұндыру үрдісiндегi бөлшектердiң өтетiн жол аралықтарын анықтайтын бел­гiлерi болады. Секундомермен осы екi аралықтағы жолды бөлшектердiң қанша уақытта өтетiндiгiн өлшей отырып, олардың тұну жылдамдығын анықтауға болады. Бөлшектердiң сұйықтағы жылдамдығының бастапқы үдеуiн болдыр­мау үшiн, цилиндрдiң жоғарғы жағындағы белгiнi сұйықтың беткi деңгейiнен 3040 мм төменгi жерге белгiлейдi.

Сүзгіштер. Сүзу үдерістерінің кең қолданылуына және ажыратылатын суспензиялардың қасиеттерінің әртүрлілігіне байланысты, мерзімдік және үздіксіз әрекеттегі сүзгіштердің көптеген құрылымдары жасалынған. Үздіксіз әрекеттегі сүзгіштерде барлық операциялар (сүзу, тұнбаны шаю мен шығару, маталарды регенерациялау) аппараттың түрлі бөліктерінде бір мезгілде орындалады, ал мерзімдік әрекеттегі сүзгіште, сүзілетін элемент жоғарыда айтылған барлық операцияларды кезекпен өтеді, яғни мұнда барлық операциялар әр уақытта бірақ бір жерде өтеді.

Әдеб.: 1 нег. [153-170 б.]

Бақылау сұрақтары: