Konwersja długów zagranicznych na inwestycje bezpośrednie oraz leasing międzynarodowy:

Zjawisko konwersji czyli zamiany długów polega na wyodrębnieniu się ich 4 form:

• Tradycyjne:

1. Zamiana długu na dług o innych warunkach

2. Zamiana długu na towary z kraju dłużnego

• Nowe, występujące łącznie:

3. Zamiana długu na kapitał

4. Zamiana długu na walutę kraju dłużnika

Zamiana części długu na kapitał polega na tym, że bank wierzycielski sprzedaje dług kraju słabo rozwiniętego przedsiębiorstwu międzynarodowemu, które za pośrednictwem banku kraju dłużnego zamienia dług na walutę tego kraju, po czym za tę walutę nabywa akcje, udziały kontrolne w przedsiębiorstwach lokalnych. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa międzynarodowego jest to BIZ, może być też traktowane jako nowa forma przepływu kapitału ze względu na drogę jaką musi przejść kapitał od wierzyciela poprzez dłużnika do inwestora zanim zostanie zainwestowany w przedsiębiorstwie kraju goszczącego. Powstanie takiej formy inwestycji bezpośredniej związane jest z ogólną sytuacją krajów 3 świata jako dłużników grożących niewypłacalnością. Banki wierzycielskie chętnie pozbywają się niewygodnych należności sprzedając je po niskiej cenie przedsiębiorstwu międzynarodowemu. Nie wszystkie przedsiębiorstwa są jednak zainteresowane taką wymianą. Zależy to od sytuacji kraju dłużniczego i atrakcyjności lokat w tym kraju. Jest to dla inwestora tańsza forma lokaty niż BIZ, ale warunki takiej lokaty w kraju goszczącym muszą być jednakowo dobre dla obu form. Konwersja długów przynosi trzystronne korzyści:

- bank pozbywa się niewypłacalnego dłużnika

- firma przejmująca długi inwestuje je w opłacalną dla siebie produkcję, ma możliwość szybkiego zwrotu nakładów

- kraj zadłużony zyskuje na swoim terenie nowe przedsiębiorstwo, które przy pomocy technologii, menadżerów, nowego wierzyciela umożliwi spłatę długu. Korzyści kraju zadłużone zależą od wcześniejszej polityki negocjacji w sprawie dziedzin lokaty kapitału oraz od sprawnej kontroli ze strony państwa wszelkich transakcji typu konwersyjnego. Wprawdzie zamiana długu odbywa się poza dłużnikiem i staje przed faktem dokonanym.

Konwersja długów zaczęła nabierać na znaczeniu w połowie lat ’80. Jest to forma nowa. Kraje 3 świata, które są najbardziej zadłużone starają się opracowywać długoterminowy narodowy program konwersji długów na inwestycje zagraniczne. Podnosi to wiarygodność tych krajów, jako wypłacalność i stwarza dogodne warunki takich inwestycji zagranicznych dla przedsiębiorstw międzynarodowych.

Leasing międzynarodowy – jest uważany w literaturze ekonomicznej za nową formę wymiany z zagranicą. W najbardziej ogólnym znaczeniu polega to na udostępnieniu za opłatą trwałych dóbr leasingobiorcy, który ma możliwość korzystania z nich bez nabycia praw własności. Leasing międzynarodowy ma miejsce, gdy partnerzy pochodzą z różnych krajów. Jest to rodzaj wypożyczenia dóbr przez leasingobiorcę. Wyróżniamy 2 formy: leasing bezpośredni i pośredni.

Leasing pośredni – przedmiotem leasingu międzynarodowego mogą być trwałe dobra konsumpcyjne i dobra inwestycyjne ruchome i nieruchome. Firmy pośredniczące (firmy leasingowe)kupują od producenta dobra mogące być przedmiotem umowy leasingowej, a następnie udostępniają je użytkownikom. Istotne znaczenie ma dla użytkownika fakt, że niektóre umowy leasingowe dopuszczają możliwość odkupienia środków produkcji. Z punktu widzenia leasingodawcy jest to eksport kapitału rzeczowego.

Czy leasing to tylko forma wymiany handlowej, czy forma usługi handlowej? Jest jednym z kanałów przepływu technologii, czy eksportu kapitału rzeczowego. Leasing zawiera cechy wszystkich tych form. Należy jednak pamiętać, że nie każde transakcje tego typu muszą być uznawane za wymianę handlową. Wiąże się z nią prawo własności, a w leasingu tylko niektóre umowy kończą się zakupem. Leasing można traktować jako inwestycję zagraniczną, gdy przedmiotem umowy jest kapitał produkcyjny wypożyczony przez leasingobiorcę w celu wykorzystania go w rodzimych przedsiębiorstwach. Leasingodawca inwestuje w dobra produkcyjne w celu ich wypożyczenia za granicę, co przynosi mu dochody w postaci opłat za użytkowanie.

Główne zalety leasingu dla użytkowników: szybki, łatwy dostęp do nowej technologii i produkcji, usunięcie barier importowych, dostosowanie płatności do przedsiębiorstwa, możliwość użytkowania środków produkcji o różnym stopniu zużycia w zamian za czynsz leasingowy oraz prawo pierwokupu.

Główne wady: wysokie koszty, brak prawa własności.

Posiada wiele zalet stąd tak szybki rozwój firm leasingowych o zasięgu międzynarodowym.

Od lat ’80 na szeroką skalę rozwinęły się nowe formy inwestycji zagranicznych, inne niż BIZ, włączając w nie kraje słabo rozwinięte.

W pozostałe przepływy – drobne przepływy, np. sprzedaż nieruchomości, dary i spadki, długi imigrantów i transfery wydatków należących do powracających do kraju.

Międzynarodowe przepływy kapitałowe mogą być autonomiczne lub indukowane (pobudzane).

Przepływy autonomiczne to przepływy, których powodem nie jest stan bilansu płatniczego, odbywają się one swobodnie bez ograniczeń ze strony urzędów, np. eksport i import towarów, które zostały przewiezione na podstawie zróżnicowanych cen, wzajemne przepływy kapitału, których przyczyną są różnice w wysokości stopy %, albo umacnianie się filii przedsiębiorstwa za granicą, albo nabywanie bardziej rentownych papierów wartościowych.

Przepływy indukowane wynikają z sytuacji bilansu płatniczego i są od niego w pewnym sensie zależne. Ruchy kapitału kierowane przez politykę narodu oraz podleganie restrykcjom i kontroli, np. publiczne transfery kapitału, których przyczyną jest deficyt lub nadwyżka w bilansie płatniczym, gwarancje budżetowe za finansowanie eksportu. Restrykcje mogą mieć charakter ekonomiczny, polityczny, tj. dyskryminacja obcego kapitału, lub prawno-administracyjny, np. konieczność otrzymania zezwolenia na eksport lub import, kontrola państwa, itp.

Restrykcje ekonomiczne stosowane są przy deficycie bilansu płatniczego.