Międzynarodowe przepływy kapitałowe
Pojęcie:
Międzynarodowe przepływy kapitałowe – eksport kapitału jest to jego wywóz za granicę w celu otrzymania zysku większego niż w kraju, a import – przywóz, napływ kapitału z zagranicy
Przyczyny:
Bezpośrednie:
chęć maksymalizacji zysku
chęć uniknięcia ryzyka
Pośrednie:
wszystkie składające się na maksymalizacje zysku:
- koniunktura gospodarcza gospodarki w kraju i za granicą
- chęć uzyskania kontroli nad przedsiębiorstwem zagranicznym
- polityka handlowa, np. bariery celne, kredyty zagraniczne i inwestycyjne
- polityka podatkowa
- wykorzystanie taniej siły roboczej
- zabezpieczenie dopływu surowców
Jeżeli w kraju recesja – to brak perspektyw na zysk w kraju. Jeżeli w kraju dobra koniunktura to nie warto ryzykować. Chęć uzyskania kontroli to jedna z form. W polityce handlowej ważne są kredyty inwestycyjne i ich dostępność w kraju i za granicą i ich cena. Polityka podatkowa jest lepsza, gdy zachęca inwestorów, czyli gdy podatki są niższe. Zabezpieczenie dopływu surowców to zabezpieczenie produkcji.
Ryzyko:
- ryzyko właściwe – wynikające z określonej polityki państw importerów, np. zakaz wyzowu zysków z filii zagranicznych, kontrola cen.
- ryzyko wynikające z wojen, rewolucji, przewrotów, politycznych
R
yzyko
właściwe
Transferów
Handlowe
Ryzyko handlowe – dotyczy ewentualności nie wywiązania się dłużnika z jego zobowiązań na skutek niewypłacalności w ogóle, albo niemożliwości zapłacenia w określonym terminie. Jest podobne dla inwestycji krajowych i zagranicznych, ale lokaty zagraniczne charakteryzują się też koniecznością znajomości kraju, do którego płynie kapitał. Kapitał lokowany jest zwykle w krajach położonych blisko siebie, opanowanych politycznie (gdzie system polityczny i społeczny jest stabilny), ale też w krajach, w których rząd inwestora ma wpływy polityczne lub w krajach już znanych (wcześnie spenetrowanych). Bliskość geograficzna jest ważna poprzez możliwość przenikania się inwestowania na przemian (inwestycje krzyżujące się).
Ryzyko transferu – wiąże się ze zmianą kursów walutowych, z prawdopodobieństwem inflacji cen oraz różnic w stopie inflacji w różnych krajach.
Różne rodzaje ryzyka zmieniły po II wojnie światowej geograficzną strukturę lokat kapitałowych za granicą. Wg Belibalassy wszystkie elementy niepewności oprócz ryzyka politycznego wiążą się z interwencją państwa w życie gospodarcze i w większości przyczyniają się do obniżenia mobilności kapitału do okresu sprzed II w.ś.
Na rozmiary i kierunki międzynarodowych przepływów kapitału wpływa wiele przeplatających się czynników, co ekonomiści przypisują powstaniu korporacji transnarodowych, szczególnie silnej ekspansji dóbr inwestycyjnych w dążeniu do opanowania nowych rynków zbytu i przeznaczeniu lokat kapitałowych dla nowoczesnych postępochłonnych gałęzi gospodarczych.
Motywy inwestorów
Decyzje konkretnego przedsiębiorcy o podjęciu inwestycji za granicą wynikają z wielu czynników\, przede wszystkim związanych z sytuacją ekonomiczną przedsiębiorstwa, a więc z jego osiągniętym stopniem internacjonalizacji, doświadczeniami z zagranicą i potencjałem przedsiębiorstwa. Na potencjał przedsiębiorstwa składają się:
- innowacje technologiczne
- możliwości badań i rozwoju
- wyposażenie w kapitał i możliwości jego zdobycia
- doświadczenie marketingowe przedsiębiorstwa i możliwości zbytu produktów
- know-how w dziedzinie zarządzania
- możliwości zaopatrzenia w surowce
- możliwości zdobywania informacji, głównie o potencjalnym miejscu inwestowania
- doświadczenie z dotychczas podejmowanych projektów za granicą.
Oprócz tego decyzje o inwestowaniu za granicą zależą od czynników psychologicznych:
- skłonność inwestora do ponoszenia ryzyka
- ewentualne uprzedzenia inwestora
- stosunek sił wewnątrz przedsiębiorstwa.
Motywy przedsiębiorstwa można pogrupować względem następujących kryteriów:
względy rynkowe (marketingowe) – zdobycie, rozszerzenie, utrzymanie rynków zbytu w kraju lokaty:
- inwestycje ofensywne – gdy zdobywamy nowy rynek
- inwestycje defensywne – gdy bronimy się przed konkurencją i chcemy się utrzymać na danym rynku
względy kosztowe – obniżenie kosztów, przeniesienie produkcji za granicę, żeby uniknąć kosztów transportu, przeniesienie produkcji tam, gdzie tania siła robocza, gdzie podatki niższe, niższe ceny kredytów inwestycyjnych, sytuacja, gdy firma koncetruje swoje filie w jednym rejonie, aby połączyć się jednym zarządzaniem
motyw zaopatrzeniowy – dostęp do surowców. Jeżeli firma ma filie w kraju bogatym w surowce to włącza do tego całą firmę
motyw klimatu inwestycyjnego – całokształt działań państwa, który ma sprzyjać potencjalnym inwestorom. Składają się na niego:
- stabilne ramy prawne (obowiązujące w dłuższym czasie)
- ciągłość polityki gospodarczej
- stabilność społeczna
- dobre funkcjonowanie administracji publicznej
- dobrze rozbudowana infrastruktura
inne motywy ograniczające – polityka ochrony środowiska, inne korzyści z korzystania z ulg badania
Inny podział motywów:
motyw poszukiwania zasobów – nie tylko surowców, ale też siły roboczej, zasobów finansowych; kierują się nim inwestorzy, którym brakuje zasobów we własnym kraju
motyw poszukiwania rynków zbytu – charakterystyczny dla inwestorów poszukujących dużych rynków zbytu niezależnie od innych motywów
motyw podążania za klientem – charakterystyczny dla inwestorów pracujących na indywidualne zlecenie klienta.
Wykorzystywanie inwestycji zagranicznych jako platformy eksportu do innych krajów (w Polsce jako platforma eksportu do Rosji)
Uzyskanie dostępu do zawansowanych technologii
Motyw poszukiwania efektywności
Motyw strategiczny
Motyw obronny – kiedy firma prowadzi długoterminową strategię utrzymania się na danych rynku lub agresywny, gdy chce niszczyć konkurentów
Minimalizowanie kosztów transakcyjnych – koszty negocjacji warunków
Motyw ominięcia barier
Motyw dywersyfikacji ryzyka – zróżnicowanie, rozproszenie ryzyka