17 Билет

Газлифтті ұңғыманы меңгеруге кіргізу қалай жүргізіледі?

Ұңғыманы пайдалану үздіксіз жүрмейді. Әртүрлі себеп бойынша оларды жөндеу үшін және пайдалануға қайтадан түсіру үшін тоқтату қажет болады. Газлифт ұңғымасын жіберудің, оның жұмыс принципімен байланысты кейбір ерекшеліктері бар. Сақиналы жуйе бойынша істейтін, бірқатарлы көтергішпен жабдықталған газлифтті ұңғыманы жіберуді қарастырайық. Жіберу процесайдалатын газды көтеру құбырдың башмагына дейін жеткізу яғни, газдың сұйық деңгейін башмакқа дейін ығыстыру арқылы жүреді. Оның білдіретіні, құбыраралық кеңістікте сұйық көлемі айдалған газбен ығыстырылуы қажет. Ығысқан сұйық көтеру құбырына ағып, нәтижесінде оның деңгейі статикалық деңгейден жоғары болады. Қабатқа репрессия пайда болып, сұйық бағанасының h статикалық деңгейден асуымен анықталады. Соның әсерінен сұйықтың қабатпен біршама жұтылуы жүреді. Қабаттың нашар өткізгіштігі кезінде немесе түпте лайлы тұнбаның болуы, кері клапан ролін ойнайды, яғни қабаттан сұйықты өткізіп және оны жұтуға бөгет болады, барлық ығысқан сұйық көтеру құбырына ағады, сонда V₁ көлемі құбырға аққан V₂ сұйық көлеміне тең болады. Сұйықтың қабатпен бірен-саран жұтылу кезінде

V₂ V₁. Жалпы жағдайда

V₂= V₁ (1)

мұндағы 1 жұту кезінде және =1 жұтылу жоқ. Белгіленуді ендірейік: h-көтеру құбырының башмагын статикалық деңгейден төмен түсіру;-көтеру құбырларда деңгейді көтеру (статикалық жоғары); ƒ_г- газ айдалатын құбыраралық кеңістіктің қима ауданы; ƒ_ж- сұйық ағатын, көтеру құбырының қима ауданы.

Сонда V₁= ƒ_г h (2)

V₂= ƒ_ж h

(2)-ден (1)-ге қщйып және h қатысты шығара отырып аламыз:

h = hƒ_г/ƒ_ж (3)

Газлифт ұңғымасын жіберу сәтінде, яғни құбыраралық кеңістікте сұйық деңгейі башмакқа дейін ығысқан кезде, осы деңгейге әсер ететін газ қысымы, көтеру құбырында биіктігі h+ h сұйық бағанасының гидростатикалық қысымымен теңеседі. Бұл газлифт ұңғымасын жіберуге қажетті, жіберу деп аталатын, газдың максималды қысымы.

Осылай, Р_пуск=(h+ h) g (4)

(4). Теңдеуіне h мәнін (3) сәйкес қойып, һ жақша сыртына шығарып, аламыз

Р_пуск= h g(1+ƒ_г/ ƒ_ж) (5)

Бұл жіберу қысымын анықтауға арналған формула. Ұқсас қорытынды қайталай отырып орталық жүйе бойынша газлифт жұмысы үшін, мұндағы белгілену бұрынғысынша, ƒ_г- сұйық көтерілетін (бұл жағдайда құбыраралық кеңістік) қима тура, сондай формула аламыз. (5) Сонымен қатар, екі қатарлы көтергіш үшін, ƒ_г – газ айдалатын кеңістіктің қимасы, ƒ_ж-сұйық ағатын кеңістіктің (құбыраралық кеңістіктің қосындысы) қимасы деп белгілей отырып, 5 формуламен сәйкес келетін формуланы аламыз.