
- •8. Электр машиналарының жылулық режимдері және қозғалтқыш қуатын таңдау
- •8.1 Электр машиналарын жылыту және суыту
- •8.2.Сурет. Қозғалтқышты ажыратқанда температураның төмендеуі
- •8.1. Сурет. Әр түлі жүктеме кезінде қозғалтқыш температурасының жоғарлауы
- •8.3. Сурет. Қысқа уақытты режим
- •8.4. Сурет. Қайталама - қысқа уақыттық режим.
- •8.3. Жүктеме моменттерінің түрлері
- •8.7. Сурет. Жүктеме моменттерінің түрлері
- •8.4. Қозғалтқышты таңдау бойынша жалпы мағлұматтар
- •8.5. Ұзақ уақытты жүктеме кезінде қозғалтқышты таңдау
- •8.6 Қысқа уақыттық және қайталама-қысқа уақыттық жұмыс режимдеріндегі қозғалтқышты таңдау
- •8.7 Орындаушы механизмнің бұрылу бұрышына тәуелді жүктемелік моменттегі қозғалтқышты таңдау
- •8.8. Ілеспелі жүйелер үшін қозғалтқышты таңдаудың қарапайымдылығы
- •8.9 Қуатты есептеу мен электрқозғалтқышты таңдау мысалдары
- •8.8 Сурет. Электроқозғалтқыш білігіндегі жүктеме графигі
- •8.10. Бақылау сұрақтары
8.5. Ұзақ уақытты жүктеме кезінде қозғалтқышты таңдау
Т
ұрақты
жүктеме.
Жүктеме білігіндегі кедергінің тұрақты
моменті М (мысалы, үйкеліс моменті) мен
айналу жылдамдығы (wc
немесе nс)
белгілі болған жағдайда, редуктордың
ПӘК-і беріледі және қозғалтқыш
қуатын мына формула бойынша анықталады:
[Вт],
Мұндағы
М
–
Н·м; ωс
– рад/с.
Одан басқа, қозғалтқыш қуатын келесі формула бойынша да анықтауға болады:
[Вт],
мұндағы М – кГм; n – айн/мин.
Анықтама
бойынша номиналды қуаты Р
>
Р
болатын қозғалтқышты таңдайды. Оның
номиналды айналу жылдамдығына байланысты
редукторының жалпы беріліс қатынасын
анықтайды iред=nн/nc
және редуктордың кинематикалық сұлбасын
құрастыра отырып, оның ПӘК-н бағалайды.Егер
бұл ПӘК есептеудің басында берілгеннен
ерекшеленетін болса, онда қозғалтқыш
қуатын нақтылау қажет.
Егер таңдалған қозғалтқыш ұзақ уақытттық жұмыс режиміне есептелетін болса, онда ұзақ тұрақты жүктеме кезінде оның қызуға және қайта жүктемелеу мүмкіндігін тексеру қажеттілігі болмайды.
Айнымалы жүктеме. Егер жүктеме тұрақты болып қалмаса, онда қозғалтқыштың ұуатын жүктемелік диаграмма арқылы анықтауға болады, ол жүктемелік моменттің уақытқа тәуелділігін көрсетеді. Бұл кезде асинхронды және тұрақты тоқ типті қозғалтқыш қуатын таңдауда айырмашылықтар болады.
Асинхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігінің жүктемелік момент өзгерген кезде тұрақты деп алуға болады. Онда, эквиваленттік момент әдісін қолдана отырып, қозғалтқышқа қажетті қуатты мына формула бойынша анықтайды:
Р = М
ω
/
η
,
мұндағы Ммах – ды (8.5) формула бойынша табамыз, ал қозғалтқышты есепке ала отырып каталогтан таңдаймыз.
Қозғалтқыштың айналу жиілігі жүктемелік момент өзгерісіне байланысты кенеттен өзгереді. Сондықтан қозғалтқыштың қажетті қуатын келесі формула бойынша есептейді:
,
мұндағы
, (8.11)
– айналу
жиілігінің орташа квадраттық мәні.
ω
,
ω
,…
ω
мәндерін
қозғалтқыштың механикалық сипаттары
бойынша анықтайды.
Қозғалтқышты таңдап болған соң, қозғалтқыштың максимальды айналу моменті оның момент бойынша алынған қайта жүктемелеу коэффициентінің номиналды моментімен байланысты екендігін ескере отырып, оның қаншалықты үлкен кедергі моментіне қарсы тұра алатындығын тексеру қажет.
Мmax=
λ
М
.
Асинхронды
қозғалтқыштар үшін λ
=
1,8–2,5, синхронды қозғалтқыштар үшін
λ
=
2,5–3,0 тұрақты ток қозғалтқыштары үшін
λ
= 2,0–5,0.
8.6 Қысқа уақыттық және қайталама-қысқа уақыттық жұмыс режимдеріндегі қозғалтқышты таңдау
Қысқа уақыттық режим. Бір жағынан қысқа уақыттық режимде қолданылатын, ұзақ уақыттық жұмыс режимінің қозғалтқышы жүктемеленген болуы мүмкін. Егер tв уақыт аралығында қозғалтқыш айналу моментін өсіру керек болса, онда қозғалтқыштың ұзақ уақыттық режиміндегі эквиваленттік моменті:
М
=
М/рt,
мұндағы pt-термиялық жүктеме коэффициенті, ол (8.9) формула бойынша анықталады.
Екінші жағынан қозғалтқыш таңдалып алынатын эквиваленттік моментті Мэкв қозғалтқыштың жүктемелік мүмкіндіктері бойынша бағалаған жөн:
М
=
М/ λ
.
Осы екі мәннен Мэкв-ті көбірек қабылдайды және сол бойынша Мн≥Мэкв.
Егер қозғалтқыш асинхронды болса, онда міндетті түрде оны іске қосылу моменті бойынша тексеру қажет, яғни Мп>М.
Қайталама-қысқа уақыттық режим. Бұл режимде жұмыс жасайтын қозғалтқыштарды айналу моменті М бойынша таңдайды, ол tв уақытында және қосылу ұзақтығы бойынша ПВ жоғарылауы тиіс.
Бұл шамалар қозғалтқышты каталог бойынша таңдауға мүмкіндік береді. Егер есептелген I мәні стандартты ПВ-н ерекше болса, онда
,
және қозғалтқышты Мн≥Мэкв шартынан анықтайды.
Егер қозғалтқышты қозғалтқыштар каталогынан таңдайтын болса, онда эквивалентті моментті термиялық жүктемелеу (8.7) коэффициентінің көмегімен анықталады:
М = М/р.
Алдыңғы жағдайдағыдай, қозғалтқыштың жүктемеленуін момент бойынша және іске қосылу моменті бойынша тексереді.