8.7. Сурет. Жүктеме моменттерінің түрлері

Көшіру станоктары мен бөлшекті берілген профилі арқылы өңдеу бойынша бағдарламалық басқаруы бар із кесуші жүйелер үшін супорттың немесе уақыт бойынш алынған станок кареткасының сызықты орын ауыстыруының графигән тұрғызуға болады, содан соң графикалық дифференциалдау арқылы орын ауыстыру мен күшейту жылдамдығының қажетті қасиетін алуға болады.

8.4. Қозғалтқышты таңдау бойынша жалпы мағлұматтар

Қозғалтқышты таңдау – бұл автоматика жүйесін жобалаудың маңызды кезеңдерінің бірі болып табылады. Қозғалтқыш бір жағынан, күшейткіш каскадтарының типін, параметрлерін және қуатын немесе энергия көзінің қуатын және іске қосуды реттеуші аппаратура қуатын анықтайды, ал екінші жағынан жүйенің сол динамикалық қасиеттерін анықтайды. Егер жүйенің қозғалтқыш секілді күштік шеткі түйінінің құрылымдық энергетикасымен қамтамасыз етілген болса да, ешқандай басқару жүйесі, ешқандай түзеткіш құрылғылар механизмге қажетті айналу моментін, жылдамдықты және күшейтуді тудыра алмайды.

Қозғалтқышты оның келесі көрсеткіштеріне қарап таңдайды: тоқтың түріне байланысты, номиналды кернеуіне, қуатына және айналу жиілігіне, сипаттамасының қатаңдығына, реттеуші қасиеттеріне және т.б.

Құрылғысы және басқаруы бойынша қарапайым, сенімді және қуатты, массасы, бағасы аз болатын қозғалтқышты таңдауға ұмтылу керек. Сонымен бірге қозғалтқыш толығымен автоматика жүйесінің және оның қызметтерін орындауды қамтамасыз ету қажет.

Қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды қозғалтқыштар құрылысының қарапайымдылығы жағынан және тасымалдаудағы сенімділігі жағынан тиімді болып келеді. Олардың массасы тұрақты тоқ қозғалтқыштарының массасының 1,5-2 есе аз болады. Одан басқа, бұл қозғалтқыштарды айнымалы тоқ көздеріне қосуға болады. Асинхронды үш фазалы қозғалтқыштарды қосу жиілігі аз болғанда, айналу жиілігін реттеу қажет болғанда автоматтандырылған привод жүйелерінде қолданады. Айналу жиілігі терең реттейтін приводтарда немесе қуаты 500 Вт-тан аспайтын із кесуші жүйелерде екі фазалы қысқа тұйықталған асинхронды қозғалтқыштарды қолданады.

Шамалары аз шектердегіайналу жиілігін реттеу құрылғыларында қуаты көп приводтарда фазалық ротторы бар асинхронды қозғалтқыштарды қолданады.

Қуаты орташа және жоғары автоматика жүйелеріндегі приводтар үшін, қатаң сипаттамаға ие және жоғары жүктемелік мүмкіндіктер мен энергетикалық көрсеткіштерге ие үш фазалы синхронды қозғалтқыштарды қолданады.

Айналу жылдамдығы қажет етпейтін, автоматиканың аз қуатты приборының жүйелеріндегі приводтар үшін реактивті және гистерезистісинхронды қозғалтқыштарды қолданады.

Тұрақты тоқ қозғалтқыштарын тоқтың негізгі түрі ретінде тұрақты тоқ алынатын жағдайларда қолданады. Осыған ұқсас жағдайларда механизмдерді қозғалысқа келтіретін қозғалтқыштар ретінде, сондай-ақ электрогидравликалық жүйелердегі насос приводтары үшін тізбекті, параллельді және аралас қозуы бар қозғалтқыштарды қолданады.

Тасымалдаудың ерекше қиын жағдайларында (жарылыс қаупі бар орта, ашық космос және т.б.), сондай-ақ сенімділікке және радиобөгеуліктергедеген жоғары талаптар қатарында тұрақты тоқтың түйіспесіз қозғалтқыштарын (винтті қозғалтқыштар) қолданады.

Сандық басқаруы бар автоматика жүйелерінде тоқтың негізгі түрі ретінде жиілігі 50 Гц болатын айнымалы тоқ алынады, бірақ жылжымалы объектілерде жоғары жиілікті (400-500 Гц) тоқтарды қолданған жөн, өйткені бұл аппараттардың массасы мен габариттерін азайтуға көмектеседі.

500 В – қа дейінгі кернеулер диапазонында айнымалы тоқ қозғалтқыштары үшін біршама жоғары кернеуді қолданған жөн, өйткені бұл дәл сондай қуаты бар тоқтың төмендеуіне алып келеді.

Қозғалтқыш қуатын таңдау, ереже бойынша, тізбектеп жақындату әдісімен жүргізілетіндігін ескерген жөн.