7.13. Сурет. Сельсиннің схемасы.

Контактілі сельсиндердің елеулі жетіспеушілігі, ол сырғымалы контактілердің бар болуы, себебі сенімділік сапасын төмендетеді.Щеткаларды әлсіз басқандықтан контактілердің өтпелі кедергілері үлкен әрі бірдей емес, контакт сенімсіз болады, бұл берілістің қателігінің ұлғайюына әкеледі.Егер щеткаларды қаттырақ бассаң, контакт жақсарады, бірақ үйлес уақыты өседі, бұл беріліс бұрыштың қателігінің өсуіне және контактілердің тез тозуына әкеліп соқтырады.

Өтпелі кедергіні азайтып сельсиінің қызметін арттыру үшін щетка және сақиналарды күміс қорытпаларынан жасайды. Бірақ бұл әдіс те контакті сельсиінде берілген жетіспеушіліктерінен толығымен құтылдырмайды. Сол себепті қазіргі контактісіз сельсиндер кең қолданыстан табылуда.Сипаттың тұрақтылығын және ұзақ уақыт бойы жоғары дәлдікті сақтауға мүмкіндік береді.

7.8. Индикаторлы режимдегі сельсин жұмысы

Индикаторлы байланыстың мақсаты қашықтықта бұрыштың берілуі қабылдағыштың елеусіз кедергісі кезінде. Бұл жағдайда сельсиле-қабылдағыш (СҚ) өз бетімен бұрыш жасайды, сельсин датчик қосымша күне және орындаушы құрылғы көмегінсіз-ақ . индикаторлы байланыс сұлбасы 7.14 -суретте көрсетілген.

Индикаторлы беріліскезіндегісельсиндерсьаьорда шынайы полюстерге не қоздыру орамдарымен қоса, ал роторда -үш фазалы орамдар. Егер СД роторын бұрышқа, онда СҚ өзі-ақ дәлдікпен болмаса да жуықтап бұрышқа және дәл сол жаққа бұрылады. - бұрылыс кезіндегі қателік доп айтамыз. Индикаторлы беріліс жүйелерін дистанциге онды деп атайды.

Талдау кезінде индукцияның синусоидалы ауа бойымен таралуы синусоидалы, машина толықтырылмаған және магнит ағыны тұрақтыкөлемге ие . Осы жағдайларда ЭДС мәндері роторды орау кезінде ағынмен қоздырылға болса, онда синусоидлы ротордың бұрылуы бұрышы болады және датчик мына түрге ие.

ал қабылдағыш үшін;

СД және СҚ орамдары бірдей қарама- қарсы қосыла (7№14- суреттегідей), онда бір атты орамұштарында түрлі ЭДС жұмыс істейді:

7.14. Сурет. Индикаторлы режимдегі сельсиннің жұмыс сұлбасы.

Әр сельсиннің фазалы орам кедергісін ғ- арқылы белгілейміз, өткізгіш кедергілерін пайдаланып, байланыс сызындағы тоқты және датчик, қабылдағыштағы роторды есепке ала отырып,

және

(7.14)

(7.15)

(7.16)

тоқтардың алгебралық қосындысы:

Себебі

кез келген келіспеген, сай келмеген бұрышта.

Сельсиннің 3 роторлы орамынан өтіп 120⁰ қашықтықта жылжып бір- біріне қатысты тоқтар 3 МДС- ны құрайды, дәл осылай 120⁰ қашықтықта жылжытылған. Бұл МДС келесі мәндерге ие:

(7.17)

Бұл МДС- тарды геометриялық түрде қоссақ, ротордың орналасуына байланысты қашықтықта бағытталған нәтиже шығарушы МДС-ны аламыз. Нәтиже шығарушы МДС-ны 2 қашықтықты құраушы: байлық (F_q), орамының қоздыру осі бойынша бағытталған және F_q ендік оған перпендикуляр бағытталған.

Синхронды уақыт моменті сельсиннің МДС F_q нәтижелерінің әсерлесу кезінде ғана шығады, себебі МДС F_q бұл моментінің құрылуына қатыспайды. Сельсин қабылдағыш үшін (СҚ)

қиын емес келтірулерден кейін F₁, F₂ және F₃ орындарына (7.17) мәндерін қойып, (7.14) тоқтар арқылы сипатталған, нәтижесінде (7.15), (7.16).

статистикалық синхронды сельсин моменті деп қозғалмайтынротор білігіне θ- үйлеспеу бұрышында әсер ететін айналу моментін айтамыз.

Сонда статистикалық синхронды момент СҚ немесе

(7.18)

мұндағы ; -ток арасындағы және ЭДС орам момент тәулігі - үйлеспеу бұрышына қатысты -θ синусоидалысипатқа ие. Ротор 180⁰ -қа ротор бұрышы ауытқыған жағдайда сельсин тұрақсыз тепе- теңдікте болады, себебі үйлееспеу бұрышын ұлғайтуға тырысады, ротор бастапқы тепе- теңдік күйіне келмес бұрын.

Статистикалық режимнен басқа (ω=0) сельсинджер динамикалық режим жұмыс істейді, бірдей мөлшерде де (ω=cost) бірдей емес мөлшерде де (ω=υ _ат) айналған кезде.

Сол себепті бәрін қызықтыратын динамикалық момент

(7.19)

Қоректендіретін желі жилігі өске сайын МД өседі.Ереже бойынша, сельсиндер желіден 50, 400 және 500 Гц жилікпен қоректенеді.

Сельсин жұмысының дәлділігі, индукторлы режимде жұмыс істейтін технологиялық себептер және сельсиннің жұмыс режиміне байланысты.

Момент теңдігі шартынан алынатынымыз;

немесе

бірақ М sin x= Mm sinӨ ,<10

себебі M sin x =M т Ө

Онда

Осыдан үйлеспеу бұрышы:

Үйлеспеу бұрышының мәні - θ жұмыс режиміне тәуелді қателікті анықтайды.

1) Статистикалық режим (w= 0) Датчик роторын кікене бұрып,тоқтатты.Қабылдағыш роторда дәл сол бұрышты (7,20) болуы тиісті.

2) Қалыпты айналу режимі (w=const) 2 роторда бірдей қозғалады және бұл режимдегі үйлеспеу бұрышы.

(7,21)

3) Тең емес режимде айналу (w=v at) Бұл режимде үйлеспеу бұрышы 2 құраушыдан тұрады және үлкені болып табылады.

(7.22)

7.9. Трансформаторлы режимде сельсиінің жұмыс істеуі

Трансформаторлы режим кезінде СД-дан СҚ-ға дейін қуаты жағынан елеусіз сигнал беріледі, кейіннен ол күшейеді және орындаушы қозғалысқа әсер етеді.(ОҚ) (7,15 сурет) СД реторының бастапқы күйінде өсі орамның бір қоздыру өсімен сай келеді ҚО, мұндағы ЭДС максимал.Сд реторының θ -орам бұрышына айналған кезде және 3 араласып кетеді.СҚ орамындағы ЭДС, сонда:

(7,23)

Бұл ЭДС -лар мынадай ток тудырады:

(7,24)

әр СҚ тогы МДС -ны тудырады.

F₁=k I₁; F₂=kI_2; F₃=kI_3; (7,25)

МДС-тың бойлық нәтижесін құраушы СД-дағы Ғ рез.Қоздыру орамдағы МДС проекциясының жеке фазалар суммасына тең.( Ғ₁,Ғ₂,Ғ₃).Бұл МДС СП-дағы шығыс орамды тесіп өтетін және ЭДС- қа алып кететін магнит ағынын тудырады.Сонда шығыс кернеу;

мұндағы k^’= U _шығ. және F_рез арасындағы пропорционалдық коэффициент.