 
        
        - •4. Айнымалы ток машиналарының теориясы
- •4.1. Айнымалы ток машиналарының негізгі түрлері
- •4.2. Сурет. Айнымалы ток машиналарының орамдарындағы токтардың бағытталуы.
- •4.3. Асинхронды машиналардың құрылысы және жұмыс жасау принципі
- •4.3. Сурет. Үшфазалы асинхронды қозғалтқыштың құрылысы
- •4.4. Роторы қозғалыссыз асинхронды қозғалтқыш
- •4.5. Роторы қозғалыстағы асинхронды қозғалтқыш
- •4.4. Сурет. Асинхронды қозғалтқыштың орынбасу схемасы
- •4.5. Сурет. Магниттендіру контуры бөлек шығарылған асинхронды қозғалтқыштың ауыстыру схемасы
- •4.6. Асинхронды қозғалтқыштың энергетикалық диаграммасы мен айналдыру моменті
- •4.6.Сурет. Асинхронды машинаның энергетикалық диаграммасы:
- •4.7. Сурет. Асинхронды машинаның айналдыру моментінің сырғанауға тәуелділігі.
- •4.8. Сурет. Ротор тізбегіндегі әр түрлі кедергілер үшін тәуелділігі
- •4.7. Асинхронды қозғалтқыштың механикалық және жұмыстық сипаттамалары
- •4.9. Сурет. Асинхронды қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамалары
- •4.8. Асинхронды қозғалтқышты жиіліктік басқару және жиілік түрлендіргіштерінің түрлері
- •4.10. Сурет. Асинхронды қозғалтқышты жиіліктік басқарудың құрылымдық схемасы мен механикалық:
- •4.11. Сурет. Тікелей байланысты жиілік түрлендіргіш
- •4.12 Сурет. Тжт кернеуі формасының қалыптасуы
- •4.13. Сурет. Үшфазалы айнымалы токты жиілігі реттелмелі үшфазалы айнымалы токқа түрлендіру схемасы
- •4.14.Сурет. Тжт шығысындағы кернеу
- •4.15. Сурет. Тұрақты ток звеносы бар жиілік түрлендіргіштің құрылымдық схемасы:
- •4.16.Сурет. ОТранзисторлармен орындалған бір фазалы инвертор
- •4.17. Сурет. Инвертор шығысындағы токтар
- •4.9. Асинхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігін полюстер жұбын ауыстырып қосу арқылы реттеу
- •4.18.Сурет. Тұрақты момент үшін полюстер жұбы саны 2:1 қатынаспен орамдары ауысып қосылатын схема
- •4.19.Сурет. Тұрақты қуат үшін полюстер жұбы саны 2:1 қатынаспен орамдары ауысып қосылатын схема
- •4.20. Сурет. Полюстер жұбы әр түрлі санға ауыстырылып қосылатын асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамалары :
- •4.10. Статор кернеуін өзгерту арқылы айналу жиілігін реттеу
- •4.21.Сурет. Статор кернеуін өзгерту арқылы айналу жиілігін реттеудің құрылымдық схемасы
- •4.22.Сурет. Статор кернеуінің әр түрлі шамасы кезіндегі механикалық сипаттамалар.
- •4.11. Фазалы роторлы асинхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігін реттеу
- •4.23. Сурет. Реостатты реттеу схемасы мен ротор тізбегіне әр түрлі кедергі жалғанғандағы асинхронды қозғалтқыштардың механикалық сипаттамалары
- •4.12. Қозғалтқыштың айналу жиілігін екіжақтан қоректенген режимде реттеу
- •4.24.Сурет. Екіжақтан қореткнетін машинаның схемасы
- •4.13. Үшфазалы асинхронды қозғалтқышты есептеудің үлгісі
- •4.14. Бақылау сұрақтары
4.13. Үшфазалы асинхронды қозғалтқышты есептеудің үлгісі
Техникалық берілгендері бойынша үшфазалы асинхронды қозғалтқышытың механикалық сипаттамасын салуды үйрену.
Тапсырма: Құжаттық берілгендері бойынша үшфазалы асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын салыңыз.
1.
Жиілігі f1
= 50
Гц ток көзінен қоректенетін, номиналь
қуаты 
 ,
синхронды айналу жиілігі nc,,
ПӘК
,
синхронды айналу жиілігі nc,,
ПӘК 
 және қуаттық  коэффициенті
және қуаттық  коэффициенті 
 ,
үшфазалы асинхронды қозғалтқыш берілген.
,
үшфазалы асинхронды қозғалтқыш берілген.
2. Асинхронды қозғалтқыштың орамдарының кедергісін анықтаңыз.
3. Асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын есептеңіз және салыңыз.
Мысалы.
Жиілігі
f1
= 50
Гц ток көзінен қоректенетін, номиналь
қуаты 
 кВт,
синхронды айналу жиілігі nc
= 1500
айн/мин. Орамдардың кедергісі салыстырмалы
бірлікте берілген:
кВт,
синхронды айналу жиілігі nc
= 1500
айн/мин. Орамдардың кедергісі салыстырмалы
бірлікте берілген:  
 ;
;
 ;
; ;
; ;
; ,
 ПӘК
,
 ПӘК 
 ,
қуаттық  коэффициенті
,
қуаттық  коэффициенті 
 ,
номиналь сырғанауы
,
номиналь сырғанауы 
 ;
статордың фазалық кернеуі
;
статордың фазалық кернеуі  
 В.
В.
Статордың номиналь тогы:
 А
А
Кедергілер салыстырмалы бірлікте берілгендіктен оларды өлшем бірліктері арқылы өрнектеу үшін ауыстыру коэффициентін анықтаймыз:
 Ом,
Ом,
ендеше қалған кедергілер абсолют шамада, Ом:
 
 
 ;
;
 ;
;
             
 ;
;
                       
 ;
;
                         
 ;
;
     
 .
.
Өзіндік сипаттаманы есептеу және салу үшін мына шамаларды анықтаймыз:
Статор өрісінің синхронды айналу бұрыштық жылдамдығы:
 c-1;
c-1;
Төңкерме
сырғанау:
 .
.
Максималь
момент: 
 Нм.
Нм.
Клосс
формуласына сәйкес номиналь момент:
 Нм
Нм
Іске қосу моменті:
 Нм
Нм
Бұрыштық жылдамдықтың номиналь мәні:
 с-1;
с-1;
Төңкерме (критическое) бұрыштық жылдамдық
 с-1;
с-1;
Жоғарыдағы координаталар арқылы асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамаларын тұрғызуға болады.
4.14. Бақылау сұрақтары
- Айнымалы ток машиналарының қандай түрлерін білесіз? 
- Асинхронды машиналар роторының құрылысына байланысты қалай жіктеледі? 
- Айнымалы ток машиналарының айналу жиілігі қандай параметрге тура байланысты? 
- Егер полюстер жұбы саны p = 4 болса, онда f = 50 Гц болғанда синхронды айналу жиіліг қалай анықталады? 
- Үшфазалы айнымалы ток қандай магнит ағынын туғызады? 
- Асинхронды және синхронды машиналардың қандай айырмашылықтары бар? 
- Іске қосу кезінде асинхронды машинаның сырғанауы нешеге тең? 
- Жиілік түрлендіргішінің қызметі не? 
- Жиіліктік басқарылатын асинхронды қозғалтқыштың құрылымдық схемасын салыңыз. 
- Жиілік түрлендіргішінің қандай түрлері бар? 
- Асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігін реттеу әдістерін атап беріңіз. 
- Асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігін екіжақтан қоректенетін режимде басқару қалай жүзеге асырылады? 
	 
		
