
- •4. Айнымалы ток машиналарының теориясы
- •4.1. Айнымалы ток машиналарының негізгі түрлері
- •4.2. Сурет. Айнымалы ток машиналарының орамдарындағы токтардың бағытталуы.
- •4.3. Асинхронды машиналардың құрылысы және жұмыс жасау принципі
- •4.3. Сурет. Үшфазалы асинхронды қозғалтқыштың құрылысы
- •4.4. Роторы қозғалыссыз асинхронды қозғалтқыш
- •4.5. Роторы қозғалыстағы асинхронды қозғалтқыш
- •4.4. Сурет. Асинхронды қозғалтқыштың орынбасу схемасы
- •4.5. Сурет. Магниттендіру контуры бөлек шығарылған асинхронды қозғалтқыштың ауыстыру схемасы
- •4.6. Асинхронды қозғалтқыштың энергетикалық диаграммасы мен айналдыру моменті
- •4.6.Сурет. Асинхронды машинаның энергетикалық диаграммасы:
- •4.7. Сурет. Асинхронды машинаның айналдыру моментінің сырғанауға тәуелділігі.
- •4.8. Сурет. Ротор тізбегіндегі әр түрлі кедергілер үшін тәуелділігі
- •4.7. Асинхронды қозғалтқыштың механикалық және жұмыстық сипаттамалары
- •4.9. Сурет. Асинхронды қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамалары
- •4.8. Асинхронды қозғалтқышты жиіліктік басқару және жиілік түрлендіргіштерінің түрлері
- •4.10. Сурет. Асинхронды қозғалтқышты жиіліктік басқарудың құрылымдық схемасы мен механикалық:
- •4.11. Сурет. Тікелей байланысты жиілік түрлендіргіш
- •4.12 Сурет. Тжт кернеуі формасының қалыптасуы
- •4.13. Сурет. Үшфазалы айнымалы токты жиілігі реттелмелі үшфазалы айнымалы токқа түрлендіру схемасы
- •4.14.Сурет. Тжт шығысындағы кернеу
- •4.15. Сурет. Тұрақты ток звеносы бар жиілік түрлендіргіштің құрылымдық схемасы:
- •4.16.Сурет. ОТранзисторлармен орындалған бір фазалы инвертор
- •4.17. Сурет. Инвертор шығысындағы токтар
- •4.9. Асинхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігін полюстер жұбын ауыстырып қосу арқылы реттеу
- •4.18.Сурет. Тұрақты момент үшін полюстер жұбы саны 2:1 қатынаспен орамдары ауысып қосылатын схема
- •4.19.Сурет. Тұрақты қуат үшін полюстер жұбы саны 2:1 қатынаспен орамдары ауысып қосылатын схема
- •4.20. Сурет. Полюстер жұбы әр түрлі санға ауыстырылып қосылатын асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамалары :
- •4.10. Статор кернеуін өзгерту арқылы айналу жиілігін реттеу
- •4.21.Сурет. Статор кернеуін өзгерту арқылы айналу жиілігін реттеудің құрылымдық схемасы
- •4.22.Сурет. Статор кернеуінің әр түрлі шамасы кезіндегі механикалық сипаттамалар.
- •4.11. Фазалы роторлы асинхронды қозғалтқыштардың айналу жиілігін реттеу
- •4.23. Сурет. Реостатты реттеу схемасы мен ротор тізбегіне әр түрлі кедергі жалғанғандағы асинхронды қозғалтқыштардың механикалық сипаттамалары
- •4.12. Қозғалтқыштың айналу жиілігін екіжақтан қоректенген режимде реттеу
- •4.24.Сурет. Екіжақтан қореткнетін машинаның схемасы
- •4.13. Үшфазалы асинхронды қозғалтқышты есептеудің үлгісі
- •4.14. Бақылау сұрақтары
4.13. Үшфазалы асинхронды қозғалтқышты есептеудің үлгісі
Техникалық берілгендері бойынша үшфазалы асинхронды қозғалтқышытың механикалық сипаттамасын салуды үйрену.
Тапсырма: Құжаттық берілгендері бойынша үшфазалы асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын салыңыз.
1.
Жиілігі f1
= 50
Гц ток көзінен қоректенетін, номиналь
қуаты
,
синхронды айналу жиілігі nc,,
ПӘК
және қуаттық коэффициенті
,
үшфазалы асинхронды қозғалтқыш берілген.
2. Асинхронды қозғалтқыштың орамдарының кедергісін анықтаңыз.
3. Асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын есептеңіз және салыңыз.
Мысалы.
Жиілігі
f1
= 50
Гц ток көзінен қоректенетін, номиналь
қуаты
кВт,
синхронды айналу жиілігі nc
= 1500
айн/мин. Орамдардың кедергісі салыстырмалы
бірлікте берілген:
;
;
;
;
,
ПӘК
,
қуаттық коэффициенті
,
номиналь сырғанауы
;
статордың фазалық кернеуі
В.
Статордың номиналь тогы:
А
Кедергілер салыстырмалы бірлікте берілгендіктен оларды өлшем бірліктері арқылы өрнектеу үшін ауыстыру коэффициентін анықтаймыз:
Ом,
ендеше қалған кедергілер абсолют шамада, Ом:
;
;
;
;
;
.
Өзіндік сипаттаманы есептеу және салу үшін мына шамаларды анықтаймыз:
Статор өрісінің синхронды айналу бұрыштық жылдамдығы:
c-1;
Төңкерме
сырғанау:
.
Максималь
момент:
Нм.
Клосс
формуласына сәйкес номиналь момент:
Нм
Іске қосу моменті:
Нм
Бұрыштық жылдамдықтың номиналь мәні:
с-1;
Төңкерме (критическое) бұрыштық жылдамдық
с-1;
Жоғарыдағы координаталар арқылы асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамаларын тұрғызуға болады.
4.14. Бақылау сұрақтары
Айнымалы ток машиналарының қандай түрлерін білесіз?
Асинхронды машиналар роторының құрылысына байланысты қалай жіктеледі?
Айнымалы ток машиналарының айналу жиілігі қандай параметрге тура байланысты?
Егер полюстер жұбы саны p = 4 болса, онда f = 50 Гц болғанда синхронды айналу жиіліг қалай анықталады?
Үшфазалы айнымалы ток қандай магнит ағынын туғызады?
Асинхронды және синхронды машиналардың қандай айырмашылықтары бар?
Іске қосу кезінде асинхронды машинаның сырғанауы нешеге тең?
Жиілік түрлендіргішінің қызметі не?
Жиіліктік басқарылатын асинхронды қозғалтқыштың құрылымдық схемасын салыңыз.
Жиілік түрлендіргішінің қандай түрлері бар?
Асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігін реттеу әдістерін атап беріңіз.
Асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігін екіжақтан қоректенетін режимде басқару қалай жүзеге асырылады?