3.2. Марштурттық кестенің байланысы.

   Әрбәр машинаның сетьпен байланысы сетьтік интерфейс деп аталады.Бір интерфейсі бар машина мәліметтерді тек қана бір интерфейс бойынша қабылдауы және басқаға беруі мүмкін,осылайша мәліметтерді торлар арасында жіберіп отыруы мімкін. Бұл функция маршрутизация деп, ал осы процессті орындайтын машина-шлюз деп аталады.

Маршрутизацияның берілгені ядроныі бір кестесінде сақталады.Белгілі бір мекенжай бойынша белгілі бір пакетті жіберу үшін қолданылады. Егер ондай маршрут жоқ болса, қателік туралы хабар келеді. netstat –r командасы маршрутизацияның кестесін көрсетіп тұрады. Кездесу пункті машинаның аты бойынша немесе IP-мекенжайы бойынша көрсетілуі мүмкін. Флагтар маршруттың бағасын береді.

Мысалы:

st1@pds:~ > netstat -r

Kernel IP routing table

Destination Gateway Genmask Flags Ifac

pds.sut.ru * 255.255.255.255 UH eth1

195.19.219.120 * 255.255.255.248 U eth0

195.19.219.128 * 255.255.255.192 U eth1

192.168.1.0 * 255.255.255.0 U eth0

195.19.221.0 lgw.ccs.sut.ru 255.255.255.0 UG eth1

193.125.0.0 lgw.ccs.sut.ru 255.255.0.0 UG eth1

Loopback U lo

Default lgw . ccs . sut . ru 0.0.0.0 UG eth 1

Баған аты	шифрі
Gatway	қолданылатын шлюздардың аттары
Genmask	маска , қолданылатын елестетуге арналған мекенжай жалпы бөлімдері , сапар желісін лайықтын сона табы
Flags	жалаулар , сапар желісі суреттеуші :Gсапар желісі шлюзд қолданады
	U  интерфейсі белсенді, мәліметтерді жіберу үшін қолдануға болады
	H мәліметтерді тек бір ғана түйін бойынша жіберуге болады
	D Жазу ICMP протоколын кері қайтару үшін құрылған
	M жазу ICMP протоколын кері қайтару үшін модификацияланған
Iface	интерфейс ,пакеттерді тапсыру үшін арналған

3.3. Желілі интерфейстер статистикасы.

       кілт қолдануда- экранға netstat командасын і статистикалық табы арқылы барлық қолданылатын интерфейстерді толық шығарылған болады. Осыдан тормен байланыс жөнделген бе екенін анықтауға болады. Мысал :

St 1@ pds :~> netstat - i

Kernel Interface table

-------- OVR Flg

Eth 01000084490401701454454500 BRU

Ал

Eth 1150005908440704344385900 BRU

Lo 392404575400045754000 LRU

баған ат	шифрді аш
Gatway	қолданылатын шлюздардың аттар
Genmask	маска , негізгі мекенін берілген маршрут бойынша көрсетуге арналған

Нормалы жұмыс істеушіторларда конфликт (rx-ovr, tx-ovr ) пакеттердің санынан 3% шамадан асыруs тиіс , ал басқа қателер 0,5% пакеттердің санынан аспау керек .

3.4.  Мәліметтерді тапсыру статистикасы .

       netstat-s командасы желілік программаларға санаудың мазмұнын береді.береді . Шығатын мәліметтерде әртүрлі потоктарға байланысты бөлімдер бар: IP,ICMP,TCP,UDP.Осыдан қабылданған пакеттің қателіктерін тексеруге болады.

Мысалы :

St 1@ pds :~> netstat - s

Ip :

179495 total packets received 13 with invalid headers 8753 forwarded

0 incoming packets discarded

168812 incoming packets delivered

325599 requests sent out

325599 requests sent out

Icmp :728 ICMP messages received

3 input ICMP message failed

ICMP input histogram :

Destination unreachable :82

Timeout in transit :55

Source quenchs :9

Echo requests :582

1235 ICMP messages sent

0 ICMP messages failed

ICMP output histogram :

Destination unreachable :646

Time exceeded :6

Redirect :1

0 ICMP messages failed

Tcp :

2428 active connections openings

0 passive connection openings

0 failed connection attempts

0 connection resets received

17 connections established

154840 segments received

318758 segments send out

1480 segments retransmited

99 bad segments received .

499 resets sent

Udp :

13397 packets received

73 packets to unknown port received .

12 packet receive errors

5608 packets sent

TcpExt :

15 resets received for embryonic SYN _ RECV sockets

Зертханалық жұмыс №16

Тапсырма: Операциялық жүйенің даму тарихы және ДЭЕМ – нің жұмыс режимін түсіндіру.

Әдістемелік нұсқаулар:Өзіңіздің жұмыс жасап отырған компьютердің операциялық жүйесін анықтау және барлық программаларын қарап шығу.

Зертханалық жұмыс №17

Тапсырма: ЭЕМ – нің сыртқы құрылғалары. Магнитті лентадағы жинағыштар. Магнитті дискідегі жинағыштар. Файлдық жүйелер. ОЖ жұмыс принциптері. Аталған құрылғыларды атап көрсетіп түсіндіру

Әдістемелік нұсқаулар:Құрылғылардың әрқайсысына түсініктеме баріп көрсету

Зертханалық жұмыс №18

Тапсырма: Процесстердің классификациясы. Процесстерді басқару және жоспарлау. Кезек түсінігі. Процесстердің өзара байланысы. Процессор жұмысын жоспарлау. Виртуальді жадымен басқару.

Әдістемелік нұсқаулар:Аталғандардың барлығына анықтама беріп,түсіндіру

Зертханалық жұмыс №19

Тапсырма: Интерфейстердің түрлері. Пайдаланушының графикалық интерфейсі. Графикалық интерфейстің негізгі элементтері.

Әдістемелік нұсқаулар: Интерфейстердің түрлерін олардың атқаратын атап кетіңіз

Зертханалық жұмыс №20

Тапсырма: MS-DOS операциялық жүйе. Негізгі түсініктері. Файлдармен каталогтармен дискілермен жұмыс.

Әдістемелік нұсқаулар:

1. С  дискісіне Student атты файлда құрыңыз.

2. С дискісіндегі барлық TXT ішкі файлдарын Student атты өздеріңіздің файлдарыңызғы көшіріңіз.

Зертханалық жұмыс №21

Тапсырма: Windows 95/98/XP операциялық жүйелерінің ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулар: Windows 95/98/XP операциялық жүйелер арасындағы айырмашылықтарын атап беріңіз.

Зертханалық жұмыс №22

Тапсырма: Windows NT/2000 жүйенің ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулар: Windows NT/2000 операциялық жүйелерінің орнатқыш дискілерін пайдаланып окомпьютерге орнатыңыздар.

Зертханалық жұмыс №23

Тапсырма: UNIX операциялық жүйесі.

Әдістемелік нұсқаулар: Тақырып бойынша негізгі атқаратын қызметін атап беріңіз.

Зертханалық жұмыс №24

Тапсырма: LINUX операциялық жүйесінің  құрлымы, ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулар: Келесі сұрақтарға жауап беріңіз

1.  LINUX операциялық жүйесінің қандай мүмкіндіктері бар?

2.  ОЖ даму тарихы.

3.ДЭЕМ – нің жұмыс режимі.

4.Операциялық жүйелердің қандай түрлерін білесіздер?

LINUX операциялық  жүйесіндегі компьютерді өшіру және іске қосу әрекеттерін атап берінің.

Зертханалық жұмыс №24

Тапсырма: ДЭЕМ үшін PCTOOLS мониторлар.

Әдістемелік нұсқаулар: Келесі сұрақтарға жауа беріңіз

1.  Монитор дегеніміз не?

2.  Монохромды монитор қандай болады?

3. Түрлі-түсті мониторлар қандай болады?

4. Мәтіндік режимде монитордың экраны қандай аймаққа бөлінеді?

Монитордың қандай түлерін білесіздер?

Зертханалық жұмыс №25-30

Тапсырма: Norton Commander қабықшасы.

Әдістемелік нұсқаулар:Келесі тапсырмаларды орындаңыз

1. Norton Commander-ді іске қосыңыз және Norton Commander-ден шығыңыз

2. Компьютер экранында үш бөлікті көрсетіңіз: тақталарды, операциялық жүйенің шақыру  белгісін, F1, F2, …,F10 –шы функционалдық пернелердің қызметін көрсететінжол.

3. Әр тақтаның тақырыбын анықтаңыз. Қай тақта ағымдық? Tab пернесі арқылы бір тақтадан екіншісіне өтіп ағымдық тақтаны ауыстырыңыз.

4. Ағымдық тақтадағы каталог атауын табыңыз. Ағымдық каталогты көрсетіңіз, каталогтың тақтаның соңында жазылған мерзімі мен уақытын көрсетіңіз.

5. Сол жақ тақтадағы файлы көп кез-келген каталогка еңіңіз.

6. Сол жақ тақтада файлдарды аттары бойынша реттеңіз, ол үшін келесі пернелерді басыңыз: F9 L  N.

7. Сол жақ тақта үшін орындаңыз

8. Сол жақ тақтада файлдарды мөлшері бойынша реттеңіз, ол үшін пернелерді ретімен басыңыз: F9  L  S