Басқару есебі

СӨЖ-дің күнтізбелік-тақырыптық жоспар

№	Тапсырмалардың мазмұны	Сағат саны	Тапсыру мерзімі	Бақылау түрі
1.	ӨЖ №1. 1.Басқару есебі туралы негізгі түсінік. 2.Жауапкершілік орталықтары бойынша есептің сипаты мен мақсаты 1.Шығындардың жіктелуі 2.Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыру	19	4-апта	глоссарий-дағы тақырып- тар бойынша топтастыру, есептер шығару
2	ӨЖ №2. 1.Өнімнің шығындар мен өзіндік құнын калькуляцияиясы есебі әдістері 2.Тапсырыстық қалькуляция 3.Есептерді шығару 4.Функционалды калькуляция 5.Нормативтік калькуляция	20	7-апта	Баяндама.Шоттар кореспонденциясын құру. Есептер шығару.
3	ӨЖ №3. 1.Шығындар баптары бойынша ауытқу есебі мен талдауы. 2.Стандарттық калькуляция. 3.Өзіндік құнды шығындарды толық үлестіру бойынша (абзорншн-костинг) және айнымалы шығындар бойынша калькуляциялау 4.Зиянсыздықты талдау.	19	11-апта	Шоттар кореспонденциясын құру. Есептер шығару Құжаттар толтыру.
	ӨЖ №4. 1.Кешенді өндіріс шығындарының есебі және тарату әдістері. 2.Жанама өнімнің өзіндік құнын калькулициялау. 1.Бюджеттеу, бюджет түрлері және бюджеттік бақылау. 2.Басқару шешімдерін қабылдау.	20	14-апта	Шоттар кореспонденциясын құру. Құжаттар толтыру. Есептер шығару.
	Барлығы	78

Үлестіріп берілетін материал өж №1

Тапсырма №1

«Ажар» кәсіпорыны алған қызметі үшін қарызын өтей алмаған «Серпер» компаниясын өзіне алады. «Серпер» компаниясы қарызын өтеу мақсатында «Ажар» кәсіпорынына өзінің автокөлігін береді. Ұсынысты қабылдаған жағдайда,бұл операция қандай бухгалтерлік проводкамен көрсетіледі?

Тапсырма №2

Табысты компаниялардың бірінде орын алатын инвестициялық жобаға қаржыларын салатын келесідей операцияларды көрсетіңіз:

1. 2008 жылдың сәуір айының 2-ші жұлдызында облигация сатып алынды (эмиссиядан кейінгі біраз уақыттан кейін). Облигацияның нақты көрсетілген бағасы =1 000 000 теңге. Компания бұл соманы төлеп қосымша пайыз көрсеткіштерінде 50 000 теңге төледі және де 25 000 теңге брокерге комиссиялық төледі. Төленген соманың жалпы көрсеткіші 107 5000 теңгені құрайды. Облигацияны төлеп біту мерзімі 2009 жылдың наурыз айының 1-ші жұлдызы.

2. Облигация ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді бола ала ма?

3. Компания өзінің ағымдағы инвестицияларын әділетті нарықтық бағаларын көрсетеді,ал ұзақмерзімділерін – иленген бағалары бойынша 2008 жылдың желтоқсан айының 31-ші жұлдызына облигацияның нарықтық бағасы 930 000 теңге болған.

Нарықтық бағаны анықтау үшін қандай да бір проводка керек пе? Керек болса,қандай?

4. 2009 жылдың наурыз айының 30-шы жұлдызында компания облигация сатып,ол үшін 1 300 000 теңге алды.

Сату мерзіміне 350 000 теңге пайыздар есептемесін құрады. Ол сома сатып алушыдан түскен қаржыға қосылған. Облигацияларды орындау, бухгалтерлік проводкаларын көрсету. Орындаудан түскен пайданы есептеңдер.

5. 2009 жылы сәуір айының 1-ші жұлдызында компания түскен ақшаның жартысын басқа инвестицияға жұмсады. Компания алған құнды қағаздың бағасы 1 000 000 теңге, бірақта сатушыға пайыз көрсеткішінің бірқалыпты болмауынан 1 190 000 теңгесі төленді. Құнды қағаз (ҚҚ) сатып алуға байланысты, басқа ешқандай шығындар болған жоқ. Сатып алу бағасы пайыз есептерін қоспады,яғни сатушы тек сату күні ғана ҚҚ бойынша пайыздық төлемін алды. 2010 жылдың 1 желтоқсан күні ҚҚ өтеу мерзімі. Бұл құнды қағазды сатып алуда қандай проводка көрсетіледі?

6. Бұл инвестиция ұзақмерзімдіге әлде қысқамерзімдіге жатқызылады?

7. Компания пайыздық ставканың өзгеруін күтуде болса немесе құнды қағазды соңғы 6 айда пайда табу арқылы сатса, ҚҚ ұзақмерзімді немесе қысқамезімді болып табылама?

8. Егер ҚҚ 2009 жылдың 31 желтоқсанында ұзақмерзімді оның нарықтық бағасымен классификацияланып 1 400 000 теңгені құраса, бұл баға өзгерісі қалай есептелінеді?

9. Құнды қағаз қосылуымен, жазумен байланыстылығын ай сайынғы операцияда қалай көрсетеді?

10. ҚҚ 2009 жылдың 31 желтоқсанында баланстық құны қанша?

11. ҚҚ 2010 жылдың 1 желтоқсанына баланстық құны қанша?

12. Компания ҚҚ өтеу мерзімі аяталғанға дейін сата алмайды. Өтеу мерзімі күніне 150 000 теңге көлемінде есептелінеді,бірақ алынбады. Пайызды алу және сомасын қалай көрсетуге болады?

Тапсырма №3

1. Күмән тудыратын қарыздарға резервтегі есеп сомасын анықтаңыз. Резервтегі есеп бойынша бухгалтерлік проводканы жазыңыз.

2.Компания «Алатау», «Серпер» ЖШС-нің және Алдаберген А.И. ЖК-нің есеп бойынша қарыздарын шығынға жатқызады. Бұл қандай проводка болып есептеледі?

3. Алдаберген. ЖК -рі (қарызын шығынға жазғаннан кейін) қарызын компания кассасына төледі.

4. Сұраққа жауап беріңіз: Күмән тудыратын талап резерві қандай жағдайларда дебеттік қалдықтарды түзетуге дейін болады?

Төменде келтірілген кестеде компанияның шот талдауларының мерзім төлемдері көрсетілген

(теңге)

Сатып алушы	Барлық төлем шоттары	Төлем уақыты басталмаған	1-ден 30 күнге дейінгі кешіктіру	31-ден 60 күнге дейінгі кешіктір	61-ден 90 күнге дейінгі кешіктіру	90 күннен жоғары кешікті
ЖШС «Алатау»	10 000					10 000
ЖШС «Серпер»	7 000					7 000
ЖК Алдаберген А.И.	4 500					4 500
Басқа да қарыздар	858 500	586 500	132 200	89 300	35 500	32 000
БАРЛЫҒЫ	880 00	586 500	132 200	89 300	40 000	10 500
% күмәнді борыш	х	2,0%	4,0 %	20,0 %	30,0 %	50,0 %

Ағымдағы дебеттік қалдық шотында «Талап ету күмәнді борышы» 2 100 теңгені құрайды.

Тапсырма №4

Күмәнді борышқа резерв сомасын берілген мәліметін келтіре отырып анықтаңыз. Қандай бухгалтерлік проводкамен күмәнді резерв талап түсімдері көрінеді?

1. Басқада дебиторлық қарыздардың есебі.

2. Еншілес (тәуелді) серіктестіктердің дебиторлық қарыздардың есебі.

3. Күдікті қарыздар бойынша резевтердің есебі.

Компания өздерінің күмәнді борыштарын болжап,сенімсіз қарыздар мен таза несиелік сатуға пайыздық қатынасты қарастырды. 2009 жылы компания 3 789 090 теңгеге сату сомасын жүргізді,олардың 43 пайызы несиелік болды.Алдыңғы жылдың тәжірибесін негізге ала отырып, күмәнді борыштың шығысы 3 пайызды құрайды. «Күмәнді резерв талабы бойынша» шотта несиелік қалдық 15780 теңге көлемін құрайды.

Тапсырма №5

Көрсетілген талаптарды орындаған кезде күмәнді талаптар бойынша резерв қалдығы қанша болады?

Жыл аяғында «Ақболат» фирмасының 150 000 теңге дебиторлық берешегі бар. 3500 теңге үмітсіз талаптарды есептен шығару керек. Фирманың күмәнді талаптары бойынша жыл басына 1000 тенге резерві бар, жыл аяғына дебиторлық борыштар сомасынан 5% көлемінде күмәнді талаптар бойынша резерв ұстау ойы бар.

Сабақты орындауға әдістемелік ұсыныстар:

1.Тапсырманы орындау үшін студенттер арнайы оқулықтармен өзіндік жұмыс жасап, шоттар корреспонденцияларын құруы қажет.

2. №8 тапсырма бойынша берілген кестені дәптерге сызып, қоймадағы жалпы және атауы бойынша қорлар қалдығының мөлшерін және өзіндік құнын анықтаңыз.

№9 тапсырма бойынша шаруашылық операцияларының мазмұнына шоттар корреспонденциясын жазу.

№10 тапсырма бойынша ТМҚ бойынша қаржылық есептілікке қажетті мәліметтерді ашып көрсету.

Сабақтың орындалу реті:

1. Материалдық қорлар және оларды жіктеу мен бағалау.

2. Материалдық қорлардың қозғалысын есептеу кезінде жасалатын құжаттар.

3. Материалдық қорлардың қоймадағы есебі.

4. Материалдық қорлардың бухгалтериядағы есебі