11.2 Сурет – Технологиялық қолданылуына байланысты қосиінді баспақтардың классификациясы.

Автоматтарда аталған баспақ түзілімдерінен басқа автоматтандыру түзілімдері болады, олар өнделетін дайындаманың немесе шикізатты бағдарлауды, тасмалдауды, орнатуды және машинаны келесі циклды орындауға дайындауды қамтамасыз етуі тиіс.

Барлық аталған түзілімдердің барлығы кезкелген баспақ не автомат типінің элементі бола бермейтінін айта кеткен дұрыс.

Баспақтардың номиналды күшіне, қолданылуына және құрылымына байланысты кейбір түзілімдерді түрғызу (орнату) осы құрылымға қажетсіз болуы мүмкін, өйткені ол жұмыс істеу шартын жақсартпайды, сенімділікті арттырмайды және баспақ жасау құнын төмендетпейді. Соңғы нәтижесінде баспақтарды жетілдіру оның құрылымының күрделенуіне, қымбаттауына әкеледі.

3-билет

1.Дайындама көлемінің өзгермеу принципі.

2.Илемдеу әдістері. Металды қарпу шарттары.

Илемдеу деп суық немесе қыздырылған металды айналып тұрған Илемдеу станы біліктерінің арасынан өткізіп, қысыммен өңдеуді айтады.

Біліктер мен дайындаманың өзара орналасуы және біліктердің пішіні мен саны әртүрлі болуы мүмкін. Илемдеудің негізгі үш түрін ажыратады: бойлық, көлденең және көлденең винтті.

Бойлық Илемдеуде (2.1а-сурет) дайындама (2) қарама-қарсы ай-налатын біліктердің (1) арасында деформацияланып, білік өстеріне перпендикуляр жылжиды.

Көлденең Илемдеудеда (2.1б-сурет) өстері параллель біліктер бір бағытта айналып, дайындаманы айналдыра деформациялайды. Дайындама бұл жағдайда білік өстері бойымен жылжиды.

Көлденең-винтті Илемдеуде (2.1в-сурет) бір бағытта айналатын біліктер белгілі бір бұрышпен орналасқан. Оның нәтижесінде біліктер дайындамаға айналмалы және ілгерілемелі қозғалыс береді.

2.1-сурет. Илемдеудің негізгі түрлері. 1 - біліктер; 2 - дайындама; 3 – тузетпе

Илемдеу нәтижесінде металл жұқарып, оның ені мен ұзындығы артады.

Металды білікпен қарпу бұрышы. Жоғарғы және төменгі жағынан біліктің қарпу доғасымен АВ (2.1 сурет), жолақтың бүйір қырларымен және металдың кіру және шығу жазықтығымен шектелетін аймақ металдың деформацияланатын аумағы немесе аймағы деп аталады.

ABC және АСО үшбұрышынан

ВС = ВО – СО = R – R cosα = R(l — cosα).

өйткені

,

келесі формуланы аламыз:

, (2.8)

ол қарпу бұрышы α, жаншу Δh және біліктер диаметрінің D арасындағы тәуелділікті көрсетеді.

аз қарпу бұрышы (α = 10÷15°) кезінде, sinα≈ α есептеуге болады, яғни

,

мұнда α – қарпу бұрышы, рад.

Онда берілген жаншу бойынша қарпу бұрышын анықтайтын (2.8) формула қарапайым түрде жазылады:

. (2.9)

Деформация аумағының ұзындығы және жанасу бетінің ауданы. Жоғарғы және төменгі жағынан қарпу доғасымен және металдың кіру және шығу жазықтығымен шектелетін аймақ деформацияның геометриялық аумағы деп аталады (b = 1 болса, 2.2 су).

Сурет 2.2. Металды біліктерде илемдеу сұлбасы

АВ қарпу доғасы хордасының бойлық проекциясы деформация аймағының ұзындығы деп аталады (металдың білікпен жанасу ұзындығы) және l деп белгіленеді. 2.1 және 2.2 суреттерден мыналар алынады ; (2.10) (2.11) Екінші құраушы радикал болғандықтан біріншіден айтарлықтай кіші, онда көп жағдайларды оны ескермей деформация аймағының ұзындығы хорда ұзындығына тең деп есептеуге болады, яғни АС = АВ,

, (2.12)

немесе (2.9) формулаға сәйкес, . (2.13)