7 Практикалык жумыстарынын жоспары

№ 1 практикалык жұмыс: Көлік құралдарын тиеу және

түсіру уақытының нормаларын анықтау

Cүрақнама

1. Уақыттын біртүтас нормаларының негізіне не салынған

2.Көліктік процестін тиымды ұйымдастыруын не қамтамасыз етеді

2. Жүк кластарың неге сәйкес анықтайды

4. Түзету коэффициенті қалай анықталады

Тапсырма: көлік құралдарын артуға және түсіруге ортақ уақыт нормасын қолдану бойынша әдістемелік ұсыныстармен танысу, түрлі жүктерді механизмдірілген және механизмдірілмеген түрде арту және түсіруге кеткен уақыт нормаларын анықтаудың әдістемелік ерекшеліктерін менгеру.

Әдебиет: [1]

Әдистемелик нускаулар: автоколікпен жүктерді тасымалдауға уақыт нормаларын қолдану бойынша әдістемелік ұсыныстар жүктерді автомобиль көлігімен тасымалдаудың ортақ уақыт нормаларымен белгіленеді.

Автомобиль көлігімен жүктерді тасымалдаудың ортақ уақыт нормалары автокөлік кәсіпорындарының жүкті тасмалщдау бойынша қызметі үшін ақы төлеуді есептеуге, жүргізушілердің еңбегін нормалау және жалақысы төлеуге арналған.

Бұл нормалар жүк тасығыш көліктерінің кез келген түрімен жүктерді тасымалдауға қолданылады: ернеулі автомобильдермен жәнежалпы мақсаттағы фургон автомобильдерімен, арнаыландырылған автомобильдермен, самосвалдармен, фургондармен, цистерналармен, рефрижираторлармен, контейнервоздармен және т.б., сондай-ақ прицептер мен жартылай прицеппен, ортақ уақыт нормаларын құру негізінде келесілдер жатыр:

Техникалық есептеулер мен фотохронанетраждық бақылаулар;

Автомобиль көлігінің қозғалмалы құрамдас бөлігінің, арту-түсіру машиналарының және механизмдердің, автомобиль жолдарынң техникалық сипаттамасы және т.б., сондай-ақ еңбекті ұйымдастыру бойынша анализдің нәтижелері мен оны жетілдіру боцынша жұмыстар

Ортақ уақыт нормалары келесілерді ескере отырып құрылған:

Жүктерді тасымалдауды және арту-түсіру жұмыстарының өндірісін рационалды түрде ұйымдастыру;

Механизация құралдарын қолдану: түрлі сиымдылықтағы ковшы бар эксковаторларды,автомобильді, мостылы, порталды крандарды, жүкшілерді, транспортерлерді, механикалық күректерді және т.б. арту-түсіру машиналары мен механизмдерді;

Тасымалданатын жүктердің ерекшеліктерін – олардың буып-түйулерінің түрін, тиісті асалмағын, физикалық күйін және т.б.,

Автомбиль көлігі мен контейнерлердің қозғармас құрамдас бөлігінің жүк көтергіштілігі мен жүк сиымдылығын максималды түрде пайдалануды;

Автомобиль эксплуатациясының түрлі жол жағдайларын;

Жол ережесін, техникалық қауіпсіздік ережесі мен автомобиль көлігінің құрамдас қозғалмалы бөлігінің техникалық эксплуатациясының ережелерін сақтау.

Ортақ уақыт нормалары көлік процесінің рационалды ұйымдастыруын көздейді, ал мыналарды қамтамасыз етеді:

жүктерді арту-түсіру кезіндегі автомобильдердің бос тұру уақытын нормадан жоғары түрде шығандануын, қысқартуын келесілер есебі негізінде: арту-түсіру жұмыстарының фронтын кеңейту және олардың кешенді механизациясын қолдану, автомобильдердің беру мен жұмыс істеу кестесін құру және қатан түрде сақтау; автомобильдердің моневрлеу үшін жүру плошадкалары мен жолдрды құру, әсіресе прицепі бар автомобильдер, бірнеше прицепі жәнежартылай прицепі бар тегачтар үшін, т.б.

2.қозғалмалы құрылымның сыйымдылығы мен жүк көтергіштілігін максималды түрде пайдалануға мүмкіндік беретін жүктерді рационалды түрде салу, алынатын қалқандарды қолдану.

3.көлік құралының жүретін бөлігіне салиақты біркелкі орналастыруға және оны басқаруды жеңілдетуге мүмкіндік беретіндей етіп ернеуде жүктерді дұрыс қою.

4. жолдың тиісті бөліктерінде автомобильдің жол жабындысының жағдайын, қозғалыс қарқынынан және өзге факторларды ескере отырып жол ережесін қатан түрде сақтағанда қозғалыстардың отималды режимдері, сондай-ақ жүргізушілердің тиісті жүкті тасымалдау кезіндегі автомобиль көлігінің қозғалмалы құрылымының түрлі маркасын эксплуатациялау ережесі мен негізгі техникалық сипаттасмаларын білуі. Жүк тасымалдауы ең қысқа қашықтарды, жолдың әрбір бөлігіндегі қозғалыс режимін ескере отырып, автомобильдің екі жақта да артуын қамтамасыз ететін рационалды түрде құрылған маршруттар арқылы жүзеге асырылуы тиіс.

5. жүргізушілер жұмысының бригадалық әдісін ұйымдастыру есебінен автомобильдер жұмысының режимін тығыздат.

Ортақ уақыт нормалары бегітілген:

• аавтомобильдің бірінші класстағы жүктерді арту-түсіру кезіндегі бос тұру уақыты (контейнерлерді, класстарға бөлінбейтін құйылатын және шаңданатын автоцистернадағы жүктерді қоспағанда – бір тоннаға, контейнерлер үшін бір контейнерге, автоцистернадағы құйылмалы және шаңданатын жүктер үшін – цистернаның толық эксплуатациялық көлеміне;

• 1-ші класстағы жүктерді тасымалдау кезіндегі – бір тонна-километр. 1,2,3,4 класстағы жүктер үшін уақыт нормалары

• №7 кесте Көрсетілген түзету коэффициенттеры

№ пп	Жүк класының атауы	Түзету коэфицентінің көрсеткіші, kп
	1-ші кластағы жүк	1,00
	2-ші кластағы жүк	1,25
	3-ші кластағы жүк	1,66
	4-ші кластағы жүк	2,00