Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Хандык дауир адебиети.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
120.21 Кб
Скачать

7.Пәнді оқыту жөніндегі әдістемелік нұсқаулар

Практикалық (семинарлық, студиялық) сабақтарға әдістемелік нұсқаулар

Практикалық (семинарлық, студиялық) сабақтарға әдістемелік нұсқаулар

Тақырыбы: 1. .

Семинарлық сабақтың мазмұны:

Қазақ хандығы кезеңдегі казақ мемлекеттігінің құрылу себептері

1. Қазақ хандығының құрылу қарсаңындағы әлеуметтік-саяси хал-ахуал.

2. Қазақ әдебиетіндегі қазақ ордасының құрылу сәтінің бейнеленуі.

Әдістемелік нұсқау:

1.Осы кезең әдебиетінің тарихын жүйелей оқыту мен зерттеудің басты принциптерін түсіндіру.

2. Осы кезеңдегі әдебиеттің негізгі даму бағыттарын ұғындыру.

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6

Тақырыбы: 2. Жоңғар шапқыншылығы.(1710-1742)

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Жыраулар поэзиясының табиғаты.

  2. Ерлік жырларының тарихи және көркемдік поэтикасы

Әдістемелік нұсқау:

семинар – диспут. Белсенді өрбіген әңгімені ұйымдастыру, яғни дәріс материалдарына, студенттердің өзіндік жұмысына негізделуі тиіс. Жаппай сұрауды қолдану.

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6,7,8,9, 10

Тақырыбы: 3. Хандық дәуір әдебиетінің даму бағыттары мен көркемдік ерекшеліктері

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Қазақ жыраулар поэзиясындағы ел тағдырының көркем бейнесі .

  2. Көркем бейне, көркемдеуіш әдіс, көркемдеу құралдары. .

Әдістемелік нұсқау:

Ауызша баяндау. Әдебиеттер тізімінде берілген шығармалармен толығырақ танысу.

Әдебиет тарихын зерттеген ғалымдардың зерттеулерінен өзіне керекті, маңызды жерлерін конспекті жазу.

Әдебиет : 1,2,3, 4,5,6

Тақырыбы: 4. Қазтуған жырау.

Семинарлық сабақтың мазмұны:

1. Қазтуған жырау жырларындағы елжандылық көзқарас..

2. Қазтуған өлеңдерінің көркемдік ерекшелігі..

Әдістемелік нұсқау:

Ауызша сұрақ, жауап, талдау.

Әдебиет : 1,2,3,5,7

Тақырыбы: 5. Асан қайғы.

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Асан қайғы туралы жаңа дерек көздері.

  2. Асан толғауларын талдау.

Әдістемелік нұсқау: Осы тақырыптардағы білімін кеңейтуге және тереңдетуге және студенттердің өз бетімен жұмыс істеуін дамыту үшін қосымша оқу әдебиеттерімен жұмыстануы керек.

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6

Тақырыбы: 6. Доспамбет

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Доспамбет поэзиясының тақырыптық ерекшеліктері

  2. Жанрлық құрамы

Әдістемелік нұсқау: Осы тақырыптардағы білімін кеңейтуге және тереңдетуге және студенттердің өз бетімен жұмыс істеуін дамыту үшін қосымша оқу әдебиеттерімен жұмыстануы керек.

Әдебиет : 1,2,3,5,6

Тақырыбы: 7. Шалкиіз жырау

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Шалкиіз ақын поэмаларының жанрлық ерекшеліктері

  2. Олардың поэтикалық жүйесінде фольклор мотивтерінің қызметі

Әдістемелік нұсқау: Осы тақырыптардағы білімін кеңейтуге және тереңдетуге және студенттердің өз бетімен жұмыс істеуін дамыту үшін қосымша оқу әдебиеттерімен жұмыстануы керек. Көркем шығармаға поэтикалық талдау

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6

Тақырыбы: 8. Жиембет

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Жиембет өмірі мен шығармашылығы.

  2. Жиембет жырларының көркемдік ерекшелігі.

Әдістемелік нұсқау: Сұрақ-жауап, семинар сұрақтарына, материалдарды өз алдына талдауға негізделеді.

Әдебиет :1,2,3

Тақырыбы: 9. Марқасқа жырау

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Марқасқа жыраудың өмірі мен шығармашылығы.

  2. Өлеңдерінің тақырыбы.

3. Жырау өлеңдерінің көркемдік әлемі.

Әдістемелік нұсқау: Сабақтың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға дайындалу. Ашық ойлар, көркем шығарманы жанрлық ерекшелігіне қарай талдау сабағы.

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6

Тақырыбы: 10. Ғ. ХҮІІІ ғасыр әдебиетінің ерекшелігі.

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. ХҮІІІ ғасырдың әлеуметтік-саяси жағдайы.

2. Бұл кезең шығармашылығының тарихи-көркемдік ерекшелігі.

Әдістемелік нұсқау: Тақырыптың мазмұнымен танысып, ауызша баяндай отырып талдау.

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6

Тақырыбы: 11. Тәтіғара

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Тәтіғара шығармашылығы.

  2. Жырау жырларының көркемдік поэтикасы.

Әдістемелік нұсқау: Жырау шығармасының көркемдік поэтикалық ерекшелігіне қарай талдауға дағдыландыру

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6,7

Тақырыбы: 12. Үмбетей жырау

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Үмбетей жыраудың өлеңдерінің тақырыбы мен жанрлық ерекшелігі.

  2. Шығармаларының көремдік поэтикасы

Әдістемелік нұсқау: Ауызша баяндау, студенттер әдебиеттермен жұмыстана отырып, жыраулар поэзиясына арналған ғылыми зерттеулерге толық сипаттамалар беру қажет.

Әдебиет : 1,2,3

Тақырыбы: 13. Бұхар жырау

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Бұхар жырау өмір сүрген кезеңіндегі тарихи-әлеуметтік жағдайлар.

  2. Бұхар өлеңдерінің тақырыбы мен көркемдік ерекшелігі.

Әдістемелік нұсқау: Осы мәселелер талданған ғылыми еңбектерді оқып, конспекті жасау.

Әдебиет : 1,2,3

Тақырыбы: 14. Шал ақын

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Шал ақынның өз заманын суреттеу шеберлігі.

  2. Тарихи және көркемдік ерекшелігі.

Әдістемелік нұсқау: Ақынның өлеңдерін оқып, үйрену.

Әдебиет : 1,2,3,4,5,6,7

Тақырыбы: 15. Көтеш ақын.

Семинарлық сабақтың мазмұны:

  1. Көтеш ақынның көтерген әлеуметтік мәселелері.

  2. Ақын өлеңдерінің тақырыбы мен көркемдік ерекшеліктері.

Тест сұрақтарына жауап беру.

Әдістемелік нұсқау: Сабақтың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға дайындалу

Әдебиет : 1,2,3,4,5

ОЖСӨЖ сабақтарға әдістемелік нұсқаулар

Осы курс бойынша аптасына СОӨЖ қарастырылған. Бұл жұмыс кеңестік және бақылау

функцияларын атқарады. СОӨЖ кезінде студенттер оқытушыға өзіндік жұмысты орындау барысында пайда болған қиыншылықтар және сұрақтар бойынша жолығуларына болады. Бұндай мәселелер болмаған жағдайда, СӨОЖ-ге берілген уақыт өткен материалдар бойынша есеп беруіне және өзіндік жұмыстарды орындап тапсыруына пайдаланылады.

ОжСӨЖ

Тақырып 1. Хандық дәуір әдебиетінің ерекшелігі мен табиғаты.

ОжСӨЖ мақсаты: Хандық дәуір әдебиетін үйренудегі қажетті алғы пәндерді түсіндіру.

Сабақ өткізу түрі: Сұрақ-жауап, талдау

Тапсырмалар және сұрақтар:

Хандық дәуір кезеңіндегі әдебиетті меңгертудің ерекшеліктері.

Хандық дәуірдегі қазақ әдебиетінің даму үрдісі

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу

  • Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Тақырып 2: Хандық дәуір әдебиетін зерттеген көрнекті ақын –жазушыларымыздың осы дәуірдегі монографиялық очерктері

Сабақ өткізу түрі: ОжСӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Жыраулар поэзиясының көркемдік ерекшелігі

  2. Халықтық көркем шығармаға поэтикалық талдау

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту.

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу

  • Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6,7,8.

Тақырып 3: Тарихи тақырыптырға жазылған зерттеулердегі жыраулар поэзиясының көркемдік-тарихи танымы.

ОжСӨЖ мақсаты: Жыраулық шығармалардағы автор мен кейіпкер қатынасын ашу, мәнін ұғындыру, көркем шығармадан үзінділер талдатып үйрету.

Сабақ өткізу түрі: ОжСӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Тақырып бойынша баяндама әзірлеу

  2. Тест сұрақтарын әзірлеу

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

  • Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Әдебиеттер: 1,2,6,5

Тақырып 4: Жыраулар поэзиясындағы отан және ерлік тақырыбы.

ОжСӨЖ мақсаты: Отан және ерлік тақырыбындағы шығармалардың ерекшелігін ұғындыру, даму ерекшеліктерін саралау

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Зерттеу нысаны мен қарастыратын мәселелері (Сұрақ-жауап).

  2. Жыраулар поэзиясына жалпы шолу, салыстырмалы талдау жұмыстары.

  3. Көркемдік ерекшелігі.

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

  • Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6

Тақырып 5: Қазтуған жырау шығармашылығы.

ОжСӨЖ мақсаты: Өлеңдерін саралау, талдау

Сабақ өткізу түрі: ОжСӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Жыраудың бейнелеген заман, дәуір шындығы.

  2. Көркемдік поэтикасы

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және пысықтау.

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 2,3,1,4, 5, 6

Тақырып.6 Асан қайғы шығармашылығы.

ОжСӨЖ мақсаты: Шығармаларының көркемдік ерекшелігін талдау

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Дәріс материалдарының сұрақтары бойынша кесте құрастыру.

  2. Интернет сайттарынан қосымша материалдар жинақтау.

  3. Автор шығармашылығы талданған зерттеу еңбектерін қарастыру

4. Көркемдік ерекшелігі.

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек зерделеу (зерттеу) және дамыту,

  • Қажетті материалдарды өз бетінше іздеуге, сұлбалар мен кестелерді құруға, материалдарды жүйелендіруге дағдыны қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6

Тақырып 7: Шалкиіз жырау.

ОжСӨЖ мақсаты: Сабақ өткізу түрі: ОжСӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

1.Көркемдік поэтикасы

2.Тақырыптық, жанрлық ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулық

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

  • Белгілі бір студенттер орындаған тапсырмаларды түсіндіру; Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6

Тақырып 8: Жиембет пен Марқасқа жыраулар.

ОжСӨЖ мақсаты: Жиембет пен Марқасқа жырларының үлгілерін талдауға үйрету.

Сабақ өткізу түрі: ОжСӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

1. Жиембет өлеңдерінің көркемдік жүйесі.

2. Марқасқа поэзиясындағы даралық мен терихи белгілер.

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу

  • Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Әдебиеттер:1, 2, 3,4,5, 6

Тақырып 9: Тәтіғара шығармашылығы.

ОжСӨЖ мақсаты: Жыраулар поэзиясына арналған ғылыми зерттеулерді жан-жақты талдауға баулу.

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау.

Тапсырмалар және сұрақтар:

1. М. Әуезовтің, С. Мұқановтың, Е. Ысмаиловтың, Қ. Жұмалиевтің, Ә. Тәжібаевтың және т.б. зерттеушілердің жыраулар поэзиясына қатысты еңбектері.

Әдістемелік нұсқаулық:

Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту.

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 1, 2, 3, 4, 5,6, 7,

Тақырып 10: Үмбетей жырау шығармашылығы.

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

1. Үмбетей жыраудың поэзиялық нысаны.

2. Тақырыптық жүйесі мен жанрлық ерекшелігі. Авторлық бейнелеу қабілеті.

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек зерделеу (зерттеу) және дамыту,

  • Қажетті материалдарды өз бетінше іздеуге, сұлбалар мен кестелерді құруға, материалдарды жүйелендіруге дағдыны қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу

Әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6

Тақырып 11: Шал ақынның өлең-жырлары.

ОжСӨЖ мақсаты: Шал ақын шығармашылығымен таныстыру

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Ақынның алғашқы кездегі өлең-жырлары

  2. Ақын өлеңдерінің көркемдік ерекшелігі

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу

  • Студенттер орындаған тапсырмаларды талқылау, ұсыныстар мен нұсқаулықтарды енгізу.

Әдебиеттер: 1, 2, 3, 4, 5, 6

Тақырып 12: Көтеш ақын шығармашылығы .

ОжСӨЖ мақсаты:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

1. Ақынның шығармашылығындағы образдық жүйесі.

2 . Ақын шығармашылығын зерттеудің қазіргі жай-күйі мен маңызды мәселелері

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек оқу және нығайту,

  • Материалды жүйелеу, реферат, баяндама әзірлеуге қажетті ақпараттарды өз алдына іздеу дағдысын қалыптастыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 6,5,1,3,4

Тақырып 13: Жырау, жыршы, ақын туралы танымдық сағат.

ОжСӨЖ мақсаты:

Сабақ өткізу түрі: ОжСӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Жыршы кім?

  2. Жырау кім?

  3. Ақын кім?

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек зерделеу (зерттеу) және дамыту,

  • Қажетті материалдарды өз бетінше іздеуге, ғылыми зерттеулерді талдауға дағыландыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 1,4,5,6

Тақырып 14: Жыраулар поэзиясындағы дүние, өмір шындығының суреттелу жолдары.

ОжСӨЖ мақсаты: Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек зерделеу (зерттеу) және дамыту,

  • Қажетті материалдарды өз бетінше іздеуге, ғылыми зерттеулерді талдауға дағыландыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 1,3,5,2

Тақырып 15: Ақындық мектептің қазіргі жайы және жыраулар поэзиясы туралы жаңа зерттеулер.

ОжСӨЖ мақсаты: Жыраулар поэзиясының тақырыбы мен проблематикасын талдауға үйрету

Сабақ өткізу түрі: СӨЖ бойынша кеңес және есеп, талқылау

Тапсырмалар және сұрақтар:

  1. Жыраулар поэзиясының көркемдік әлемі

  2. Образдар жүйесі.

  3. Эпикалық және лирикалық сипаттары.

Әдістемелік нұсқаулық:

  • Өткен материалды тереңірек зерделеу (зерттеу) және дамыту,

  • Қажетті материалдарды өз бетінше іздеуге, ғылыми зерттеулерді талдауға дағыландыру;

  • Сабаққа жүйелі дайындалуды, тапсырманы орындауда жауапкершілікке тәрбиелеу.

Әдебиеттер: 1,2,3

Типтік есептеу, графикалық жұмыс, лабораториялық жұмыс, курстық проект (жұмыс) орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулар

Курстық жұмыстар жоспарланбаған.

9. Студенттердің өзіндік жұмысына арналған материалдар: үйге берілген тапсырмалардың мәтіні, әр бір тақырып бойынша өзін-өзі тексеру материалдары, реферат т.б. үй жұмыстары бойынша тапсырмалар, әдебиет тізімі және арналған уақыт көлемі.

Студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған материалдар

Үй тапсырмалары:

        1. Хандық дәуір әдебиетінің жанрлық ерекшеліктері.

        2. Хандық дәуірінің көркемдік ерекшеліктері.

        3. Бұл кезең дәуірінің тарихпен байланысы.

        4. Жыраулар поэзиясының көрнекті өкілдері.

        5. Қазақ әдебиеті тарихының пәндік ерекшелігі.

        6. Хандық дәуір әдебиетіндегі хандар бейнесі.

        7. ХҮ ғасыр әдебиетіндегі тарихи белгілер мен хандық жүйе мәселесінің әдебиеттегі көрінісі

8. ХҮІ ғасыр әдебиеті және тарихи-әлеуметтік көріністердің бейнелену ерекшеліктері.

9. ХҮІІ ғасыр әдебиеті және хандар бейнесі.

10. ХҮІІІ ғасыр және тарихи-әлеуметтік жағдайлар, оның әдебиеттегі көркемдік-тарихи бейнесі.

11. Жәнібек пен Керей хан..

12. Бұрындық хан.

13. Қасым хан.

14. Мамаш хан, Тақияр, Бұйдаш.

15. Тоғым, Махмұт хандар.

16. Хақназар хан.

17. Шығай, Есім хандар.

18. Салқам Жәңгір хан.

19. Тәуке хан.

20. Батыр хан.

21. Тәуекел хан.