Сұрақтары:

1. Гемолитикалық сарғаю кезіндегі патологиялық үрдістердің морфологиялық сипаттамасы.

2. Паренхималық сарғаю кезіндегі патологиялық үрдістердің морфологиялық сипаттамасы.

3. Мнеханикалық сарғаю кезіндегі патологиялық үрдістердің морфологиялық сипаттамасы.

МАМАНДЫҒЫ: жалпы медицина

КАФЕДРА: Патологиялық анатомия сот медицинасы курсымен

Дәрістік кешен «нерв жүйесі» модулі бойынша

КУРС: 3

ПӘН: ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯ

ҚАЙТА ӨҢДЕГЕН: МҒД., ПРОФЕССОР АХМЕТОВ Ж.Б.

2009 ж

Кафедра отырысында талқыланды.

№ 1 Хаттама « 29 » тамыз 2012 ж.

Кафедра меңгерушісі бекітті

Профессор __________________________________________Исмаилова Ю.С.

Тақырыбы №1. Ишемиялық және геморрагиялық инфаркттар, қан құйылу және ми гематомасы. Патанатомиясы, нәтижесі. Балалардағы ерекшеліктері.

Мақсаты: Ми қан тамырлар ауруларының анықтамасын, жіктелуін және мидағы жедел қан айналым бұзылыстарының морфологиялық сипаттамасын – ишемиялық және геморрагиялық инфаркттар, миға қан құйылу және гематомасы; осы үрдістердің балалардағы ерекшеліктері.

Дәріс жоспары:

1. Ми-қан тамырлар аурулары, анықтамасы, этиологиясы және патогенезі.

2. Ми-қан тамырлар ауруларыгың жіктелуі.

3. Мидың транзиторлы ишемиясының патологиялық анатомиясы.

4. Ми гематомасының патологиялық анатомиясы, нәтижесі

5. Ми тініне геморрогиялық сіңбе түрінде қан құйылуының патологиялық анатомиясы.

6. Ми тініне субарахноидалді қан құйылуының патологиялық анатомиясы

7. Мидың ишемиялық инфарктінің патологиялық анатомиясы.

8. Мидың геморрагиялық инфарктының патологиялық анатомиясы.

9. Мидың аралас инфарктының патологиялық анатомиясы

Дәріс тезисі

Ми қан тамырлар аурулары атеросклероз бен артериалық гипертензияның салдарынан дамиды. Мида жедел қан айналым бұзылыстарымен сипатталады. Ми қан айналымы бұзылыстарының негізгі себебі болып - спазм, тромбоз және церебральді және прецеребральді артерияларының тробоэмболиясы (ұйқы және омыртқа артериясы). Мидағы жедел қан айналым бұзылыстарының ішінде мидың транзиторлы ишемиясы және инсультын ажыратады.

Инсульт дегеніміз – ми тінінің зақымдануымен және оның қызметінің бұзылуымен жүретін жергілікті жедел қан айналым бұзылысы.

Түрлері:

1) Геморрагиялық инсульт, гематома, ми тінінің геморрагиялық сіңбелерімен және субарахноидальді қан құйылулармен сипатталады.

2) Ишемиялық инсульт инфарктың морфологиясымен сипатталады (ишемиялық, геморрагиялық, аралас).

Ми тінінің транзиторлы ишемиясы мидың қан тамырлы бұзылыстарымен (артериолалар спазмы, қан тамырлар қабырғасының плазмалық сіңбелері, қан тамырлар маңындағы ісіну және майда геморрагиялар) және ми тінінінің ошақты (ісіну, жасушалардың дистрофиялық өзгерістерімен) сипатталады. Бұл өзгерістер қайтымды.

Мидың гематомасы кезінде артериола мен майда артериялардың қабырғасында микроаневризма және қабырғаларының жыртылуымен көрінетін альтерацияның айқын белгілері байқалады. Ми тінінің қан құйылған ошағында қан ұйындасымен араласқан ми тінімен толған қуыс пайда болады. Қан құйылу ошақтары жиі қыртыс асты аймақтарда (көру төмпешігі, ішкі капсула) және мишықта орналасады. Көлемі әртүрлі болады: кейде қан құйылу ошағы қыртысты қабаттың барлық бөлігіне жайылады да 3,4 бүйір қарыншаларының қуысына және ми негізіне құйылады. Бүйір қарыншаларының қуысына қан құйылған жағдайда өліммен аяқталады.

Геморрагиялық сіңбе түріндегі геморрагиялық инсульт кезінде ми тінінде майда бір бірімен біріге орналасқан қан құйылу ошақтары көрінеді. Қан құйылған ошақтарда некробиозды өзгерістерімен нерв жасушаларын көруге болады. Геморрагиялық сіңбе түріндегі қан құйылу әдетте көру төмпешігінде және ми көпірінде кездеседі ми қыртысы мен мишықта кездеспейді.

Мидың ишемиялық инфаркты, прецеребральді және церебральді артериялардың атеросклероздық өзгерістерінің салдарынан дамиды да орналасуы әр қилы болады. Мидың ишемиялық инфаркты ми тінінің сұр түсті іріген ошағы болып көрінеді. Микроскоппен қарағанда некроз ошағы болып көрінеді.

Мидың геморрагиялық инфаркты сырттан қарағанда геморрагиялық сіңбеге ұқсас болады, бірақ даму механизмі басқаша: бірінші ретте ми тінінде ишемиялық аймақ пайда болады да, екінші ретте осы аймаққа қан құйылады. Ми қыртысында жиі кездеседі, ал қыртыс асты түйіндерінде кездесуі сирек.

Үнемі мидың сұр затында болатын аралас инфаркт кезінде ишемиялық және геморрагиялық инфаркт аймақтарын кездестіруге болады. Гемтомадан кейін сияқты инфаркт орнында кисталар пайда болады.

Көренекті материал: мультимедиялық дәрістердің электронды нұсқасы (студент кафедрадан алады)

Әдебиеттер:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., редакциясымен Патология «Медицина», 2008ж., 1-ші том – 512 б., 2-ші том – 480 б.

2. Маянский Д.Н. Клиникалық патология бойынша дәрістер. Оқу құралы., «Медицина», 2007ж., 463 б.

3. Повзун С.А. «Патологическая анатомия в вопросах и ответах». Оқу құралы. «Медицина», 2007ж., 176 б.

4. Патологическая анатомия. О.В.Зайратьянц. Национальное руководство под ред. М.А.Пальцева, Л.В.Коктурского, «Медицина». 2008ж., 1400б.

5. Патологическая анатомия. Дәріс курсы. Оқу құралы (Под ред. В.В.Серова, М.А.Пальцева). М.Медицина, 1998 – 640 б

6. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Оқу құралы (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998ж – 544 б.

7. Струков А.И. Патологическая анатомия. ОқулықМ.Медицина, 1995ж. – 688 б.

8. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Оқулық. Том 1,2. М.: Медицина, 2001.

9. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық.. Орысшадан аударған доцент М.Т.Айткулов // Алматы: «Орталық Қазақстан» БПК, «Қазақстан». – 1993 – 170 б.

10. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық.. Орысшадан аударған доцент М.Т.Айткулов // Алматы, Қарағанды: «Ғылым», «Қазақстан». – 1996 –2 бөлім, 1 кітап 175-274 б.

11. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналықжоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық.. Орысшадан аударған доцент М.Т.Айткулов // Алматы, Қарағанды: «Ғылым», «Қазақстан». – 1996 – 2 бөлім, 1 кітап 275-535 б.

12. Ахметов Ж.Б. Патологиялық анатомия. // Алматы -2003, 393 б.

13.Ахметов Ж.Б. Патологиялық анатомия. // Алматы -2008, 2 том, 1 том–311 б, 2 том-335 б.

Бақылау сұрақтары (кері байланыс)

1. Церебро-васкулярлы аурулар, анықтамасы, этиологиясы және патогенезі.

2. Церебро-васкулярлы аурулардың жіктелуі.

3. Бас миының транзиторлы ишемиясының патологиялық анатомиясы.

4. Бас миындағы гематоманың патологиялық анатомиясы нәтижесі.

5. Бас миына геморрагиялық сіңбе тәрізді қан құйылу түрінің патологиялық анатомиясы.

6. Бас миына субарахноидальды қан құйылудың патологиялық анатомиясы.

7. Бас миының ишемиялық инфарктысының патологиялық анатомиясы.

8. Бас миының геморрагиялық инфарктысының патологиялық анатомиясы.

9. Бас миының аралас инфарктысының патологиялық анатомиясы.

№2 Тақырып. Эпилепсия ауруындағы бас миының зақымдануының патомарфологиялық ерекшелігі.

Мақсаты: Эпилепсия кезіндегі мидағы морфологиялық өзгерістерді студент меңгеруі керек.

Дәріс жоспары:

1. Эпилепсия этиологиясы және патогенезі

2. Эпилепсия кезіндегі мидағы морфологиялық өзгерістер.

3. Асқынуы нәтижесі.