Қозғалтқыштың төменгі бөлігіндегі аударма – фильтрді, өткізу клапаны мен қозғалтқышқа майды айдаушы клапанды орнату үшін қолданылады. Секциялы орындалған электр қозғалтқыш жоғарғы және төменгі бөліктерден тұрады.
1 – ұңғы сағасын бітеуге арналған құрылғы; 2 — тройник; 3 - сорап; 4 - тесік жалғастырығыш; 5 – бітеу жалғастырғыш; 6 – телескопты байланыс; 7 – тізбек айырғышы; 8 – айырғыш-клапан; 9 – гидравликалық якорь; 10 – пакер
2-сурет. Батпалы электрортадан тепкіш сопраппен сынау сұлбасы
4.2 Эцв типті ұңғымалық батырмалы сораптар
3-сурет. ЭЦВ ұңғымалық батпалы сораптар
Ұңғымалы батырылатын ЭЦВ насосы – артизандық суды көтеруге арналған сенімді техника. Құрал электроқозғалтқышпен, арнайы кабельмен (ВВП, КВВ, ПВДП), насостың бітелуіне жол бермейтін кіру фильтірімен жабдықталған. Шығаберіс құбырда орналасқан кері клапан суды ұстап қалу арқылы екінші рет іске қосуды жеңілдетеді. Жұмыс кезінде насос вертикалды орналасады. ЭЦВ насосы келесідей талаптарға жауап беретін суды көтеруге сай келеді:
1-кессте - ЭЦВ сорабы көмегімен көтерілетін суың жалпы сипаттамасы
№ |
Жалпы минерализация (құрғақ қалдық) |
1500 мг/л |
1 |
pH |
6,5-9,5 |
2 |
Температура |
25°С- артық емесс |
3 |
Хлоридтер концентрациясы (С1-) |
350 мг/л – дейін |
4 |
Сульфаттар концентрациясы (S042-) |
500 мг/л – дейін |
5 |
Күкіртсутек концентрация (H2S) |
1,5 мг/л – артық емес |
6 |
Қатты қоспалардың массалық үлесі |
0,01%. – артық емес |
1 – айдау тұрқы; 2 – кері клапан кақпағы ; 3 – кері клапан тұрқы; 4 – мойынтіректі тұрқы; 5 – сорап білігі; 6 - ротор; 7 - бағыттауыш; 8 - жалғастырғыш; 9 – сору тұрқы; 10 – қоректендіру арығы; 11 – тарту төлкесі; 12 –аралық тұрқы; 13 –қоректендіру арыынаң қорғанышы; 14 –қорғаушы тор; 15 - қозғалтқыш
3-сурет. Батпалы сорап
Өзінің конструкциясы бойынша ЭЦВ сораптары – ұңғымаға енгізілетін электқозғалтқышқа тікелей орнатылатын, көпсатылы ортадан тепкіш. Яғни жоары жағында сорап, ал төменгі жағында оған фильтрлермен бірге сору тұрқы жалғасатын электрқозғалтқыш орнатылады. Шыға берісте айдау құбырөткізгішіне бұранда немесе фланец арқылы байланысатын кері клапан орналасады
Әріптік белгілеудің алдындағы сан сорап бөлігінің конструктивтік орындалуына нұсқайды. Орындалуы 1 – жұмысшы дөңгелегінің ұңғымалы батпалы сорап ЭЦВ, білікке тіркелген. Электроқозғалтқышта орнатылған осьтңк гидравликалық күш тіреуші қондырғы ретінде қолданылады. Сораптың қалақшалы бұрылған обоймасы штампталған.
Орындалуы -дискілі құбырдан жасалған цилиндрлі обоймасы бар ұңғылық батырмалы сорап ЭЦВ сатыаралық қуысты бөледі. Соның арқасында жұмысшы дөңгелектерінде нығыздаушы тесік тудырады.
Орындалуы 3 – құйылған қалақшалы бұрылғысы бар ұңғылық батырмалы сорап ЭЦВ. Сорап сатылары жартылай өсті типте болады. Жұмысшы дөңгелектері білікке бекітілген.
Орындалуы 4 – ұңғылық батырмалы моноблокты электрсорапты агрегат. Әріптен кейінгі сан келесіні білдіреді: шегендеу тізбегінің ішкі диаметрінің максималды мүмкін болатын өлшемдері 25 есеге кішірейтілген және дөңгелетіліп алынған (мм); келесі сандар – берілімі, м3/сағ; соңғы сандары – тегеуріні (с.б.м)
Химиялық активті суларда жоғары температурадығы суларда немесе механикалық қоспасының көп батпалы сорапты ЭЦВ шартты белгіленген сандардан кейін келесідей әріптер болу кере: Х,Тр, Г, ХТр, ХТрГ; (Г – минерализациясы 2500мг/д – кем емес судың берілістері үшін; Х – минерализациясы 2200мг дейін сулар үшін; ХТр – температурасы -2-ден + 30С0 дейінгі теңіз сулары үшін; ХТрГ – температурасы 70С0 дейінгі йодбромдалған сулар үшін)
Батырмалы сорап ұңғыманның ішінде еркін тік бағытта орналасу қажет. Сол себепті монтаждың алдында ұңғының түзусызықтылығын және сораптың габаритке сәйкестілігін тексеру керек. Тексеру үшін 5-10мм үлкен максималды диаметрі бар құбырдың қимасынан жасалынған шаблонды қолданылады. Батырмалы сораптың қисайған сырылған немесе шығынқы, яғни монтажға кедергі келтіретін жарлерін анықтау үшін шаблонды қңғымаға сораптың белгігенген тереңдікке дейін түсіреді.
Монтаж жасау үшін келесідей жабдықтарды дайындау керек: жүккөтергіш құрылғыларды, құбырларды, жалғайтын бөліктерді, монтажды қамыт және белдіктерді. Монтаждан бұрын сорапты желіну мен ауытқу,а тексеру керек. Ол үшін ПЭДВ маркалы электрқозғалтқышы бар сораптың фильтр трһорын шешу керек, тесік алқылы жалғастырғышты бұрау керек. МАИЗ маркалы электрқозғалтқышты сораптың тығының және төменгі мойынтіректі қалқанының қақпағын бұрағышпен шешіп алу керек. Бірақ соған қарамастан, қондырғының роторы бірқалыпты кедергісіз айналу қажет.
Қондырғының бақылауы мен тексеруінен кейін электрқозғалтқыштың соңына қоректенуші кабель жалғанады. Изоляция сапасы үшін кедергіні өлшеп мегомтрмен анықтыйды. Ол үшін – кабельдің бөлігіне дәнекерлеу орнына суы бар ыдысты орнатады. Судың температурасы 20-30С0 дейін қыздырылуы керек. Су құйылған ыдысты бөліктенген төсеуге орнатады. Мегометрдің бір клеммасын суы бар ыдысқа, екіншісін кабельдің қоректенуші бойына жалғайды. Ұңғымаға түсірерден алдын электрқозғалтқышты арнайы тесігін таза фильтрленген сумен толтырады.
Барлық дайындық жұмыстарынан кейін сорапты ұңғымаға түсіруге кіріседі. Сорапқа айдау құбырдың түбін жалғайды. Жиналған түйінді тік бағытта көтеріп, жинақты түрде тұсіреді.
Сорапты қондырғыны ұңғыға түсірерден алдын монтажды қамыттарды құбырға сенімді бекітлгеніне және қондырғының ұңғыға сырғып кетпеуіне ерекше мән беру керек. Сорапты ұңғыға түсіргенде қоректенуші кабельде бірге түсіріледі. Кабельдің құбырға жалғанған жерлерін резеңкелі және изоляцияланған лентамен орау керек. Батырмалы сораптың тереңдігі ережеге байланысты судың динамикалық деңгейінің өлшеміне сәйкес келуі.
1 - сорап ЭЦВ; 2 – кабаельді байланыс; 3 –қоректендіру кабелі; 4 - повязка кабеля; 5 – айдау құбыры; 6 — ауалық клапан; 7 — ыдыс; 8 —құдық басы; 9 – желілі егізу қорабы; 10 – басқару станциясы; 11 – күй көрсеткіші
4-сурет. Сорапты орналастыру сұлбасы
ЭЦВ сорабының жұмыстық күйі болып – электрқозғалтқышы төмен орналасқан тік орнатылған күйде болады. Бұл мақсатта жабдық суды көтеруші құбырға фланец немесе бұранда арқылы байланыстырылады. Одан кейін ортадан тепкіш сорапты электр желісіне қосып ұңғымаға түсіреді. Агрегаттың жұмысын СУЗ немесе СУиЗ "Лоцман" жүйелері бойынша басқаруға болады. Сорап бос жүрісті көрсететін көрсеткішпен жабдықталған.
Модификация
номері
Берілімі,
м3
/сағ
Материалдың
белгіленуі
арыны,
м
электр
сорап түрі
шегендеу
тізбегенің диаметрі, дюйм
5-сурет. Шартты белгіленуі.
ЭЦВ сораптарының маркасы оныың арынын, берілімін және жабдықтың диаметрін анықтауға мүмкіндік береді.
Алғашқы сандар – сораптың модификациясын көрсетеді(оны кейде жазбайды. ЭЦВ – жетек «Электр қозғалтқышпен бірге дегенді білдіреді, Ортадан тепкіш, Суды айдауға арналған(«с приводом от Электродвигателя, Центробежный, для подачи Воды»).
Сандардың 3 тобы:
Алғашқы тобы – шегендеу құбырының диаметрі, дюйм.
Екінші тобы – номинальді берілім,м3/сағ
Үшінші тобы – номинальді арын, м.
2-кесте – ЭЦВ сораптарының техникалық сипаттамалары
Сорап маркасы |
Берілімі мЗ/сағ |
Арыны, м |
Тұтынатын ток, А |
Қуаты, кВт |
Габариттері, мм |
Масса, кг. |
|
0 |
L |
||||||
ЭЦВ 4-2,5-65 |
2,5 |
65 |
3,8 |
1,1 |
96 |
810 |
18 |
ЭЦВ 4-2,5-80 |
2,5 |
80 |
4,2 |
1,1 |
96 |
890 |
19 |
ЭЦВ 4-2,5-100 |
2,5 |
100 |
6,5 |
1,5 |
96 |
1 190 |
27 |
ЭЦВ 4-2,5-120 |
2,5 |
120 |
8 |
2,2 |
96 |
1350 |
33 |
ЭЦВ 4-6,5-70 |
6,5 |
70 |
8 |
2,2 |
96 |
1265 |
28,5 |
ЭЦВ 4-6,5-85 |
6,5 |
85 |
11 |
4 |
96 |
1480 |
32,5 |
ЭЦВ 4-6,5-1 15 |
6,5 |
115 |
12 |
4 |
96 |
1700 |
38,5 |
ЭЦВ 4-6,5-130 |
6,5 |
130 |
14.5 |
5,5 |
96 |
1980 |
42 |
ЭЦВ 4-6,5-150 |
6,5 |
150 |
16 |
5,5 |
96 |
2130 |
44 |
ЭЦВ 4-10-40 |
|
40 |
9.5 |
5,5 |
96 |
1175 |
29 |
ЭЦВ 4-10-55 |
10 |
55 |
9,5 |
3 |
96 |
1315 |
31 |
ЭЦВ 4-10-70 |
10 |
70 |
10 |
4 |
96 |
1530 |
35 |
ЭЦВ 4-10-85 |
10 |
85 |
13 |
5,5 |
96 |
1760 |
41 |
ЭЦВ 4-10-95 |
10 |
95 |
15 |
5,5 |
96 |
1980 |
42 |
ЭЦВ 4-10-1 10 |
10 |
1 10 |
16 |
5,5 |
96 |
2130 |
44 |
ЭЦВ 5-4-75 |
4 |
75 |
6,5 |
2,2 |
120 |
1200 |
42 |
ЭЦВ 5-4-125 |
4 |
125 |
1 1 |
3 |
120 |
1540 |
52 |
Э11В 5-6,5-80 |
6,5 |
80 |
10 |
4 |
120 |
1380 |
49 |
ЭЦВ 5-6,5-120 |
6,5 |
120 |
12 |
2,2 |
120 |
1860 |
67 |
Э11,в 6-4-70 |
4 |
70 |
4,6 |
4 |
145 |
1030 |
55 |
ЭЦВ 6-4-130 |
4 |
130 |
8 |
4 |
145 |
1300 |
64 |
ЭЦВ 6-4-190 |
4 |
190 |
10 |
2.2 |
145 |
1450 |
65 |
ЭЦВ 6-6,5-60 |
6,5 |
60 |
5.5 |
3 |
145 |
1045 |
56 |
Э11В 6-6,5-85 |
6,5 |
85 |
8 |
4 |
145 |
1240 |
66 |
ЭЦВ 6-6,5-125 |
6,5 |
125 |
10 |
5,5 |
145 |
1370 |
68 |
ЭЦВ 6-6,5-140 |
6,5 |
140 |
1 1 |
7.5 |
145 |
1410 |
72 |
ЭЦВ 6-6,5-185 |
6,5 |
185 |
14 |
7.5 |
145 |
1650 |
83 |
ЭЦВ 6-6,5-225 |
6,5 |
225 |
18 |
2,2 |
145 |
1780 |
87 |
ЭЦВ 6-10-50 |
10 |
50 |
5.8 |
4 |
145 |
1015 |
55 |
ЭЦВ 6-10-80 |
10 |
80 |
8 |
5,5 |
145 |
1200 |
66 |
ЭЦВ 6-10-110 |
10 |
1 10 |
12 |
|
145 |
1320 |
68 |
ЭЦВ 6-10-140 |
10 |
140 |
13,5 |
6,3 |
145 |
1470 |
72 |
ЭЦB 8-40-90 |
40 |
90 |
J J |
15 |
186 |
1440 |
110 |
ЭЦВ 8-40-120 |
40 |
120 |
48 |
22 |
186 |
1490 |
126 |
ЭЦВ 8-40-150 |
40 |
150 |
54 |
25 |
186 |
1 790 |
133 |
ЭЦВ 8-40-180 |
40 |
180 |
63 |
30 |
186 |
1920 |
150 |
ЭЦВ 8-65-70 |
65 |
70 |
49 |
22 |
186 |
1735 |
115 |
ЭЦВ 8-65-90 |
65 |
90 |
65 |
27 |
186 |
2090 |
198 |
ЭЦВ 8-65-110 |
65 |
1 10 |
70 |
33 |
186 |
2165 |
201 |
ЭЦВ 8-65-145 |
65 |
145 |
100 |
45 |
186 |
2500 |
232 |
ЭЦВ 8-65-180 |
65 |
180 |
108 |
45 |
186 |
2660 |
240 |
ЭЦВ 10-65-65 нрк |
65 |
65 |
42 |
22 |
235 |
1310 |
130 |
ЭЦВ 10-65-1 10 нрк |
65 |
110 |
65 |
32 |
235 |
1640 |
220 |
ЭЦВ 10-65-150 нрк |
65 |
150 |
93 |
45 |
235 |
1840 |
170 |
ЭЦВ 10-65-175 нрк |
65 |
175 |
93 |
45 |
235 |
1920 |
265 |
ЭЦВ 10-65-200 нрк |
65 |
200 |
106 |
50 |
235 |
2000 |
285 |
ЭЦВ 10-65-225 нрк |
65 |
225 |
125 |
65 |
235 |
2095 |
290 |
ЭЦВ 10-65-250 нрк |
65 |
250 |
135 |
65 |
235 |
2170 |
300 |
ЭЦВ 10-65-275 ирк |
65 |
275 |
155 |
75 |
235 |
2320 |
320 |
ЭЦВ 10-100-120 ирк |
100 |
120 |
1 15 |
55 |
235 |
2200 |
301 |
ЭЦВ 10-120-40 прк |
120
|
40 |
46 |
22 |
235 |
1320 |
183 |
ЭЦВ 10-120-60 нрк |
120 |
60 |
60 |
32 |
235 |
1615 |
223 |
ЭЦВ 10-120-80 нрк |
120 |
80 |
85 |
33 |
235 |
1700 |
231 |
ЭЦВ 10-120-100 нрк |
120 |
100 |
95 |
45 |
235 |
1930 |
271 |
ЭЦВ 10-120-140 нрк |
120 |
140 |
141 |
80 |
235 |
2280 |
326 |
ЭЦВ 10-165-35 нрк |
160 |
35 |
47 |
22 |
235 |
1485 |
204 |
ЭЦВ 10-160-50 нрк |
160 |
50 |
67 |
33 |
235 |
1615 |
236 |
ЭЦВ 12-160-100 нро |
160 |
100 |
130 |
65 |
235 |
2175 |
327 |
ЭЦВ 12-160-140 про |
160 |
140 |
165 |
80 |
281 |
1970 |
327 |
ЭЦВ 12-200-35 нрк |
200 |
35 |
69 |
90 |
281 |
1550 |
235 |
ЭЦВ 12-210-25 нрк |
210 |
25 |
55 |
45 |
281 |
1260 |
175 |
ЭЦВ 12-210-55 нрк |
210 |
55 |
98 |
65 |
281 |
1640 |
250 |
ЭЦВ 12-250-35 нро |
250 |
35 |
78 |
|
281 |
1680 |
267 |
ЭЦВ 12-250-70 нро |
250 |
70 |
146 |
|
281 |
2090 |
350 |
ЭЦВ 6-10-185 |
10 |
185 |
18.5 |
8 |
145 |
1750 |
89 |
ЭЦВ 6-10-235 |
J0 |
235 |
24 |
1 1 |
145 |
1960 |
94 |
ЭЦВ 6-10-350 |
10 |
350 |
35 |
13 |
145 |
2480 |
121 |
ЭЦВ 6-16-75 |
16 |
75 |
16 |
5.5 |
145 |
1355 |
70 |
ЭЦВ 6-16-90 |
16 |
90 |
15 |
6,3 |
145 |
1430 |
72 |
ЭЦВ 6-16-1 10 |
16 |
110 |
20 |
7,5 |
145 |
1615 |
80 |
ЭЦВ 6-16-140 |
16 |
140 |
26 |
1 1 |
145 |
1850 |
91 |
ЭЦВ 6-16-160 |
16 |
160 |
30 |
13 |
145 |
2000 |
103 |
ЭЦВ 6-16-190 |
16 |
190 |
34 |
13 |
145 |
2200 |
1 10 |
ЭЦВ 8-16-140 |
16 |
140 |
24 |
11 |
186 |
1440 |
106 |
ЭЦВ 8-16-160 |
16 |
160 |
24 |
11 |
186 |
1590 |
1 10 |
ЭЦВ 8-16-180 |
16 |
180 |
35 |
16 |
186 |
1650 |
124 |
ЭЦВ 8-16-200 |
16 |
200 |
35 |
16 |
146 |
1620 |
128 |
ЭЦВ 8-16-260 |
16 |
260 |
45 |
22 |
186 |
1270 |
142 |
Э11В 8-25-55 |
25 |
55 |
14 |
5,5 |
186 |
1100 |
70 |
ЭЦВ 8-25-70 |
25 |
70 |
16.5 |
7,5 |
186 |
1220 |
79 |
ЭЦВ 8-25-100 |
25 |
100 |
24 |
1 1 |
186 |
1410 |
100 |
ЭЦВ 8-25-125 |
25 |
125 |
30 |
13 |
186 |
1570 |
1 15 |
ЭЦВ S-25-I50 |
25 |
150 |
35 |
16 |
186 |
1545 |
123 |
ЭЦВ 8-25-180 |
25 |
180 |
46 |
22 |
186 |
1660 |
152 |
ЭЦВ 8-25-230 |
25 |
230 |
54 |
25 |
186 |
1840 |
170 |
Э11В 8-25-300 |
25 |
300 |
66 |
32 |
186 |
2200 |
190 |
Э11В 8-40-60 |
40 |
60 |
24 |
11 |
186 |
1310 |
98 |
ПЭДВ немесе ДАП типті электрқозғалтқыштар ұңғымаға түспестен бұрын фильтрленген сумен толтырылуы тиіс.
Сорапты
агрегат ұңғымаға сукөтергіш құбырларымен,
жоғарғы клапанды қорабының фланеці
судың динамикалық деңгейінен кем
дегенде 1,5 м дейін төменге түсірілуі.
6-сурет. «Alakol Plant» ЖШС шығаратын ЭЦВ электрсораптарының бөлшектері мен түйіндері
4.2.2 Эцв жұмыс жасау принципі
Насостың жұмыс жасау принципі келесіге негізделеді. Насостың жұмыс жасаушы секцияларымен қоса электрақозғалтқыш ұңғымадағы суға батырылады. Агрегатқа арналған насостың жұмыс жасаушы органы әр түрлі конфигурациялы қалақшалар болып табылады. Насос вертикалды жағдайда жұмыс жасайды.
Синхронды типтегі электроқозғалтқыш насостың басқа секцияларымен бір валда муфта арқылы тығыз қосылған. Отандық өндіріс конфигурациясына қарай насос секциялары екісатылы және үшсатылы болады. Қатты қысым қажет болмаса бірсатылы насос қолданылады.
Насостың қалақшалары айналғанда сұйықтық бір сатыдан екінші сатыға, содан кейін үшінші сатыға, т.с.с. ары қарай өтеді. Орталықтан сыртқа тебуші күш принципі сұйықтықтың кинетикалық энергиясын өсіріп, насостағы қысымды арттырады. Сұйықтықтың жоғары қысымында, сұйықтықтың берілуі төмендейді.
Қысым – берілу көрсеткіштерінің оптималды көрсеткіштеріне ие болу үшін агрегаттың мақсатына қарай қажетті марка таңдалып алынады. Ұңғымалы типтегі насостар сақтандырғыш клапанмен жабдықталған. Аталған сақтандырғыш кенет тоқтау жағдайында үлкен массадағы суды ұстайды, екінші ретті қозғалтқышты іске қосуды жеңілдетеді, қалақшалардың кері айналуына мүмкіндік бермейді.
Насостардың функциясы мен көлемдеріне қарай ұзындығы 3 мертрге және салмағы 0,5 т дейін барады. Қысым 300 мертге дейін жетеді. Насосты шойыннан немесе шіруге тұрақты болаттан жасайды. Насостың кішкентай типтері шағын ұңғымаларда немесе үй шаруашылығында қолданылады.
Насосты қолдану аймағы:
Батырылмалы ЭЦВ насосы артизандардан қалаларды, өндірісті, ауылшаруашылығын сумен қамтамасыз етуде қолданылады.
ЭЦВ насостары құрамындағы минералы 1500 мг/л, температурасы 25 градусқа дейінгі, механикалық қосындылары 0,01 % аспайтын суды шығаруға арналған. Аталған жұмыс бірсатылы және көпсатылы насостармен диаметрі 100-500 м болатын ұңғымаларда жасалады. Насостың беру қуаты 6-1200 м3/сағат, қысымы 12-680 м вод. Ст.
ЭЦВ насосының көрсеткіші
ЭЦВ8-40-90:
Э – батырылмалы электроқозғалтқыш тартпасымен
Ц – орталық сыртқа тебуші
В – су беру үшін
8 – құбырдың ішкі диаметрі (дюймде)
40 – номинальді берілім, м3/сағ
90 – номинальді аын, м
Әріптік белгілеудің алдындағы сан сорап бөлігінің конструктивтік орындалуына нұсқайды. Орындалуы 1 – жұмысшы дөңгелегінің ұңғымалы батпалы сорап ЭЦВ, білікке тіркелген. Электроқозғалтқышта орнатылған осьтңк гидравликалық күш тіреуші қондырғы ретінде қолданылады. Сораптың қалақшалы бұрылған обоймасы штампталған.
Орындалуы -дискілі құбырдан жасалған цилиндрлі обоймасы бар ұңғылық батырмалы сорап ЭЦВ сатыаралық қуысты бөледі. Соның арқасында жұмысшы дөңгелектерінде нығыздаушы тесік тудырады.
Орындалуы 3 – құйылған қалақшалы бұрылғысы бар ұңғылық батырмалы сорап ЭЦВ. Сорап сатылары жартылай өсті типте болады. Жұмысшы дөңгелектері білікке бекітілген.
Орындалуы 4 – ұңғылық батырмалы моноблокты электрсорапты агрегат. Әріптен кейінгі сан келесіні білдіреді: шегендеу тізбегінің ішкі диаметрінің максималды мүмкін болатын өлшемдері 25 есеге кішірейтілген және дөңгелетіліп алынған (мм); келесі сандар – берілімі, м3/сағ; соңғы сандары – тегеуріні (с.б.м)
Химиялық активті суларда жоғары температурадығы суларда немесе механикалық қоспасының көп батпалы сорапты ЭЦВ шартты белгіленген сандардан кейін келесідей әріптер болу кере: Х,Тр, Г, ХТр, ХТрГ; (Г – минерализациясы 2500мг/д – кем емес судың берілістері үшін; Х – минерализациясы 2200мг дейін сулар үшін; ХТр – температурасы -2-ден + 30С0 дейінгі теңіз сулары үшін; ХТрГ – температурасы 70С0 дейінгі йодбромдалған сулар үшін)
5 Эцв сорғыларын пайдалану кезіндегі нұсқаулық
Электросорғыларды орнату сырттан тебу сорғысынан, СЖЭҚ (С- сумен толтырылған, Ж – жүктеуші, ЭҚ – электроқозғалтқыш) үлгісіндегі тиеу электрокозғалтқыштарынан, тоқ өткізгіш кабельден, сукөтеретін құбырлардан, ұңғы түбі жабдықтарынан (тірек жабдықтары, тиек, монометр үшбағытты кранмен) және автоматты басқару құрылғыларынан тұрады.
СЖЭҚ үлгісіндегі электроқозғалтқыш (ПЭДВ. П – погружной, ЭД – электродвигатель, В – заполненный водой) ұңғыға түсірілмес бұрын таза фильтрленген сумен тоолтырыруы керек.
Сорғы агрегаттары ұңғы ішінде сукөтергіш құбырлар колонасына ілінеді және ол клапанды қораптың жоғарғы фланецы ұңғыда динамикалық деңгейден 1,5 м ден кем болмайтындай етіп суға түсіріледі.
Ұңғылы жүктеу сорғыларының әр сатысы жұмыс дөңгелегінен қалақшалы отводтан және обоймадан тұрады. Тұрық негізі аркылы. Су сорғыға тұрық негізі арқылы пластмассадан немесе қоладан жасалған жұмыс дөңгелегіне беріледі.
ЭЦВ жүктеу сорғысының мойынтіректері тартылып алынған сумен шайылады. Жүктеу сорғылары ешуақытта құрғақ күйінде жұмыс істемеуі керек. Сорғыны сусыз қысқа мерзімге қосқан жағдайдын өзінде байлау қозғалтқыштар мойынтірегінің ақауына акеледі.Сорғы тәрелкелі немесе шарикті үлгідегі қайтармалы клапанмен жабдықталған.
6 Орталық сыртқа тебуші насостардың монтажы мен қолданылауы. Эцн бұзылуларын талдау
.
8-сурет. ЭНЦ монтаждау сұлбасы
ЭЦВ сорабы келесідей көрсеткіштер шеңберінде қолданылуы тиіс:
Нном = Ндин + Нманометр +Ннот.тр,
Нном – агрегатпен жасалынатын номиналды қысым (м)
Ндин – ұңғымадағы судың динамикалық деңгейі (м)
Нмонометр – манометр көрсеткіші (м)
Нпот. тр - турботартпадағы қысым жоғалтулары (м)
Белгілі болғандай орталық сыртқа тебуші батырылатын насостар механикалық қосындысы 0,01% аспайтын суды шығаруға есептелген. Насосты ұзақ уақытқа немесе жаңа ұңғымада іске қосу үшін, ұңғымадағы механикалық қосындыларды тазарту мақсатында су тазарғанша айдау қажет. Ұңғымадағы суды айдауды маманданған ұйымдар жүзеге асырады.
Батырмалы сорап ұңғыманның ішінде еркін тік бағытта орналасу қажет. Сол себепті монтаждың алдында ұңғының түзусызықтылығын және сораптың габаритке сәйкестілігін тексеру керек. Тексеру үшін 5-10мм үлкен максималды диаметрі бар құбырдың қимасынан жасалынған шаблонды қолданылады. Батырмалы сораптың қисайған сырылған немесе шығынқы, яғни монтажға кедергі келтіретін жарлерін анықтау үшін шаблонды қңғымаға сораптың белгігенген тереңдікке дейін түсіреді.
Монтаж жасау үшін келесідей жабдықтарды дайындау керек: жүккөтергіш құрылғыларды, құбырларды, жалғайтын бөліктерді, монтажды қамыт және белдіктерді. Монтаждан бұрын сорапты желіну мен ауытқу,а тексеру керек. Ол үшін ПЭДВ маркалы электрқозғалтқышы бар сораптың фильтр трһорын шешу керек, тесік алқылы жалғастырғышты бұрау керек. МАИЗ маркалы электрқозғалтқышты сораптың тығының және төменгі мойынтіректі қалқанының қақпағын бұрағышпен шешіп алу керек. Бірақ соған қарамастан, қондырғының роторы бірқалыпты кедергісіз айналу қажет.
Қондырғының бақылауы мен тексеруінен кейін электрқозғалтқыштың соңына қоректенуші кабель жалғанады. Изоляция сапасы үшін кедергіні өлшеп мегомтрмен анықтыйды. Ол үшін – кабельдің бөлігіне дәнекерлеу орнына суы бар ыдысты орнатады. Судың температурасы 20-30С0 дейін қыздырылуы керек. Су құйылған ыдысты бөліктенген төсеуге орнатады. Мегометрдің бір клеммасын суы бар ыдысқа, екіншісін кабельдің қоректенуші бойына жалғайды. Ұңғымаға түсірерден алдын электрқозғалтқышты арнайы тесігін таза фильтрленген сумен толтырады.
Барлық дайындық жұмыстарынан кейін сорапты ұңғымаға түсіруге кіріседі. Сорапқа айдау құбырдың түбін жалғайды. Жиналған түйінді тік бағытта көтеріп, жинақты түрде тұсіреді.
Сорапты қондырғыны ұңғыға түсірерден алдын монтажды қамыттарды құбырға сенімді бекітлгеніне және қондырғының ұңғыға сырғып кетпеуіне ерекше мән беру керек. Сорапты ұңғыға түсіргенде қоректенуші кабельде бірге түсіріледі. Кабельдің құбырға жалғанған жерлерін резеңкелі және изоляцияланған лентамен орау керек. Батырмалы сораптың тереңдігі ережеге байланысты судың динамикалық деңгейінің өлшеміне сәйкес келуі керек.
Қажетті ақпараттар болмаған кезде де қойылған талдаптарды орындау қажет. Дұрыс мондаждалудың екінші талабы сорғының ұңғы түбіне тимеуі б.т. кері жағдайда агрегат су толтырылған сукөтеру құбырларының салмағын озіне алады, ол кезегінде істен шығаруы мүмкін. Сондықтан ұңғы түбі мен агрегаттың төменгі бөлігінің аралығы 1м-ден кем юбболмауы керек.
Ұңғыға соңғы сукөтергіш құбырының звеносы тускеннен соң, құбырлар калоннасын мықтап тірек тақтасына орнатады 4, содан соң жасалған жік арқылы қорек кабелін өткізеді
Сукөтергіш құбырларыдың соңғы звеносын ұңғыға түсірген соң құбырлар колоннасын тірек тақтасына 4 мықтап орнатады, сосын жасалған жік арқылы қорек кабельін өткізеді, тірек тақтасы киілмелі құбырдың жоғарғы қимасына түсіріледі. Ұңғыдан шығарарда сукөтергіш құбырға иінді білік орнатылады, оған суқұбырына жалғанған айдама құбырын орнатады 11. Айналма құбырымен иінді білік арасына жабын 7 орнатылады, сорғыны беруге және өшіруге және сорғыны гидравликалық соқыдан сақтуға арналған қайтарма клапоны 6 ушін. Иінді білікке жалғанған түтікке сорғы жұмысын реттеуге арналған монометр орнатылады.
Электроқозғалтқышты электротұйықталудан, шектен асқан екіфазалы қосылудан сақтайтын, жүктеме сорғысын сақтандыру электронды аппаратурасынсыз жұмысқа қосуға болмайды. Сондықтан сорғы агрегатының кешеніне кіретін басқару стнциясынсыз сорғы іске қосылмайды. Ол тұрқы жерге тұйықталған әдетте сорғы болесінде орналасады.
Сорғыны іске қосарда айналма құбырындағы жабынды толығымен жабады. Сынақты іске қосудың негізгі мақсатынының бірі ротор агрегатының дұрыс айналу бағытын тексеру. Ол үшін сорғыны іске қосып, монометр арқылы сорғының қысым ұлғаю көсеткішін белгілейді. Қорек кабелінің клеммаға ұсталған кезкелген екі фазасын ауыстырады. Жабық жабын кезінде монометр екі екі түлі қысым көрсетеді, олардың көбі электросорғы роторының дұрыс бағыта айналуда екенін далелдейді.
Агрегат жұмысы дұрыс жүріп жатса, ұңғы дебитін асырмаытындай етіп, жабынды ақырын ашу арқылы сорғы берілісін реттейді. Сорғы суға толығымен батқанда ғана жұмыс істей алады. Егер сорғы берілісінен ұңғы дебиті кем болса, сорыпалу кезінде су деңгейі ұғыда ауаны сорып алу дәрежесіне дейін кемиді. Ауаны сорып алып жақандығының алғашқы белгісі тартып алынған суда ауа көпіршіктерінің пайда болуы. Ауа сорып алынған болса монометр тілі шайқақтайды және жұмыс істеп тұрған сорғы дыбысының өзгеруіне әкеледі. Бұндай режимде жұмыс істеу аз уақыт аралығында байланысып тұрған сорғы бөлшектерінің сырылуына әкеледі, істен шығады.
Оны болдырмас үшін. Тартып алынатын су ұңғы дебитінен сәйкес келетіндей есеппен жабынды жабу қажет. Егер сынақты іске қосу кезінде, тартып алынған сумен бірге құм шыққаны байқалатын болса, су толығымен тазарғанға шейін тоқтату дұрыс болмайды, оны тек бірнеше сағат қалыпты жұмыстан соң тоқтатады.
Тоқтатар алдында сорғы берілісін аяқтайды, ақырын жабынды жауып, «стоп» түмесін басу арқылы агрегат басқару станцияларын электржүйесінен ажыртады.
Алғашқы 2-3 тәулікте сорғы агрегатының және басқару станциясының жұмысын мұқият бақылау қажет. Егер осы уақыт аралығында ешқандай ақау байқалмаған болса, сорғы қондырғысын пайдалануға болады деп есептелінеді.
Жүктеу ортадан тепкіш сорғыларының ерекшелігі болып, олардың суда батқан күйде және жұмыс істеп тұрған кезінде реттеуге, бақылауға болмайтындығы болып табылады. Сорғы агрегатының жұмыс процесі кезіндегі техникалық жағдайын жанама белгілерден ғана бақылауға болады. Мысалы, сорғы агрегатының өнімділігі төмендесе, ал ұңғыда судың динамикалық деңгейі көтерілсе, онда сорғы агрегатында ақау бар. Тірек табаны тозу кезінде мойынтіректерде дефект және олардың тозу немесе сыналауының кезінде пайда болатын механикалық ақаулар жайлы электроқозғалтқыш агрегатының пайдаланатын тоқ мөлшері арқылы білуге болады. Сондықтан жүктеу ортадан тепкіш сорғыларының жұмыс істеу процесі кезінде электроқозғалтқышқа тоқ қажетті деңгейден аспауы ерекше назарда болады. Зауыттың нұсқаулықта көрсетілген тоқ деңгейінен асуы, электроқозғалтқышта ақау бар екендігін дәлелдейді. Бұл жағдайда агрегатты өшіріп, ақау себебін анықтап және оны жөндемей іске қосуға болмайды.
Кемінде айына бір рет басқару станциясын бақылаудан өткізу қажет, реле және қоқыш түйіскен жерлерін тексеру үшін. Күйген контактыларды спиртпен ылғалдап таза шүберекпен металды жылтыр пайда болғанға дейін сүртеді. Контактыларды және басқару станциялар электроқұрылғыларының қозғалмалы бөлшектерін майламаған(суламаған) жөн.
Сорғы құрылғыларына алдын-алу бақылауды және жөндеу жұмыстарыы нұсқаулықта көрсетілген мерзімде жүргізіліп тұруы керек. Кемінде үш айда бір рет агрегат электроқозғалтқышының электр шынжырларының оқшаулығын (изоляция) тексеріп туру қажет. Ол үшін басқару станциясынан электроқозғалтқышқа тоқ әкелетін кабельді ажыратады, және мегомметрмен оқшаулық кедергісін тексереді. Қалыпты жағдайда оқшаулық кедергісі 0,5 МО м кем болмауы тиіс. Сорғыны кезектен тыс тексеру және жөндеу жұмыстары үшін келесі жағдайларда тоқтады: электроқозғалтқышпен тұтынылып жатқан тоқ қажетті деңгейден асқан жағдайда; сорғы берілісі шартты берілістен 25% кеміді; сорғы су тартпайды
Қорытынды
ЭЦН сорапты қондрғыларының ең жиі істен шығуына әкелетін ең маңызды техникалық фоакторлары, кабельдің механикалық ақауы, механикалық қоспалармен қоқыстануы, сапасыз монтаж жұмыстары, және де оқпан қисықтығының талапқа сай келмеуі, бақылаусыз пайдалану болып табылады. Бұдан, сораптың ішінің механикалық қоспалармен толып қалу сораптың жұмыс мерзымыне әсер етеін маңызды фактор болып табылады, және осымен сапалы күресу сораптың жөндеу аралық мерзімін ұзартуға ықпалын тигізеді.Осы есепте электр ортадан тепкіш сораптардың негізгі мәліметтер келтірілген. «Alakol PLANT» ЖШС шығарылатын өнімдердің тізімі мен олардың техникалық сипаттамасы келтірілген. Электрортадан тепкіш сораптарды монтаждау мен сынадың технологиялық сұлбалары келтірілген.
Өндірістік практика кезінде біз «Alakol PLANT» ЖШС батпалы электр ортадан тепкіш сораптарды жасайтын заводта, завод шығаратын өнімдермен танысып, заводтың құрылымы, ондағы цехтардың материалдық-техникалық базасымен таныстық. Заводтың конструторлық цехінде конструктолық және технолониялық құжаттамамен, негізгі бөлшектердің: жұмысшы дөңгелек, қалақшалы арна, төлкелер мен резеңкеметаллды мойынтіректердің жасалуы процессіне қатыстық.
Негізгі жұмысшы бөліктердің жобалау теориясы мен ЭЦВ типті батырмалы сорапы агрегаттарды сынау жайында тәжірибе алдық.