Iнорм.Доп.Пров.  ;

б) алынған аппараттардың максималды токтық қорғанысына сәйкес шарт бойынша

Iнорм.Доп.Пров. 

мұндағы К_попр -сымдар төселуіне байланысты, түзету коэффициенті;

К_з -қорғаныс коэффициенті, яғни ол I_{норм.доп.пров}/I_{н апп} немесе I_{сраб.апп.}

Балқытылған қыстырғы үшін:

к_з=1,25 -жаруға және өртке қауіпті жерлер, сауда орындары;

к_з=1 -жаруға және өртке қауіпсіз өндіріс орындары;

к_з=0,33 -асқын жүктемеден қорғауды қажет етпеген жағдай.

Автоматтық ажыратқыштар үшін:

I_{у авт} -шапшаң ағытқышына Кз-1,25;1;0,22;

I_{у авт} -ретелмейтін қайтымды тәуелді сипаттамасымен Кз-1,0;1,0;1,0;

I_у.авт -реттелетін сипаттамасымен Кз-1,0;1,0;0,66.

Қалыпты жағдайда К_попр-1, онда

Iнорм.Доп.  Iдл,

Iнорм.Доп.  кз Iзащ.

Электр торабындағы

U_ф=I r cos+I x sin=I (r cos+x sin),

U_л= U_ф= ( I r cos+I х sin) немесе

U_л= .

Шинасымдар мен траллейлі желілерді есептеу.

Болатты шинасымдарды есептеу.

Электрторабында мыстан және алюминиден жасалған сымдармен бірге болаттан жасалған сымдар, шиналар қолданады. Мысалы, олар аз жүктемесі бар әуе желілерінде қолданады (мысалы, сыртқы жарықтандыру тораптарында).

Сонымен қатар, шинасым түрінде жасалған жоғары вольтты желіліерде де қолданады. Болаттан жасалған сымдар мен шиналарды қолдану түсті металдардың көптеген экономдығын береді, бірақ ол сол сорапта болатын U -дің көптеген шығындарына алып келеді, ол болаттың аз өткізгіштігімен байланысты. Болатты сымдардан айнымалы ток өткенде, қосымша индуктивті кедергілер пайда болады. олар ішкі х_о^/ және сыртқы х_о^/ индуктивті кедергілер ішкі индуктивті кедергігі шамасы х_о^//=0,016 , Ом/км. Магнит шамасы магнит өрісі кернеуінің функциясы болып табылады. Әрине , х_о^// шамасы сымнан өткен токка тәуелді болады.

Болатты шиналарды таңдау және есептеу келесі факторлармен анықталады.

Болаттан жасалған сымдар, 3 фазалы ток торабындағы кернеу шығыны.

мұндағы R_m -токсымның және шинасымның активті кедергісі, Ом/км.

Егер деп белгілесек. Онда U%=KIL

мұндағы I -есептік ток;

L -шинасымның есептік ұзындығы.

Әрине, егер мүмкін болатын кернеу шығыны U% шамасы берілген және ток жүктемесі оның , онда IL (Акм). Ішкі индуктивті кедергінің мәні сымнан өтетін токтар күрделі тәуелді болғандықтан, болат сымдарындағы шығынын анықтау қиынға түседі.

К= .

Сондықтан, олар мен шинасымдардың қимакестелерде көрсетілген, әртүрлі U В үшін және шинасымдардың әр түрлі қимасымен табылған, есептік коэффициентпен анықталады. U=380 -тің мәнін таба салысымне: U%=KIL анықтайды.

13-сұрақ. Кернеуі 1кВ-тан жоғары ауа желілері мен кабель желілері

Электрмен жабдықтау тораптарын келесідей түрге бөледі:

а) сыртқы электрмен жабдықтау тораптары – ол энерго жүйесіне қосылған орыннан (аудандық қосалқы станция) кәсіпорындардың қабылдау пунктеріне дейін (БТҚС, ОТП, ТП);

б) ішкі электрмен жабдықтау тораптары завод ішіндегі, цехтар арасындағы және цех ішіндегі ауа және кабель желілері немесе шинасымнан (тоқсымнан) жасалуы мүмкін.

Ауа желілері (ВЛ)

Ауа желісі –тірекке оқшаулама мен арматуралар көмегімен бекітілген сымдар арқылы электрэнергиясын жеткізу және тарату құрылғыны атайды.

Ауа желісі үшін болаталюминді, алюминді, мысты, болатты, қолалы, болат қолалы сымдар және алюминийндін балқымалыларынан жасалған сымдар қолданады.

Егер сымның бетіндегі электр өрісінің кернеулігі ауаның электр беріктігінен үлкен болса, бұл сымның айналасындағы ауаның ионизациялануы «тәж» («корона») құбылысын түсіндіреді. Желідегі кернеу жоғарлаған кезде, сымдардың беткі жағының біргелкі болмауынан, ластануынан жергілікті тәж сымның барлық ұзындығы жалпы тәжге айналады.

Жалпы тәждің пайда болуына сәйкес келетін сым бетіндегі ең үлкен кернеулік

, кВ/см

мұндағы m – желінің көпсымды сымының біртегістіг емес тегін білдіретін коэффициент, 0,82-ге тең;

r₀ – сымдар радиусы, см;

δ – ауаның салыстырмалы тығыздығы, ол ≈1,04-1,05-ке тең.

Электр қондырғылардың ережелері бойынша (ПУЭ) Е₀=28кВ/см.

330-500кВ желілеріндегі индуктивті кедергіні және тәжғе кететін шығынды азайту үшін тарамдалған сымдар қолданады.

Кабель желілері (КЖ)

Кабель желілері әдетте олар ауа желілерін салуға қиын жерлерде төселеді (қалаларда, тұрғын жерлерде, өнеркәсіптік өндіріс аймағында). Олар ауа желілеріне қарағанда келесідей артықшылықтарыға ие:, ауаның әсер етуінен сақтайтын жабық төселуі, пайдалану кезіндегі өте жоғарғы сенімділік және қауіпсіздік. КЖ ішкі және сыртқы электрмен жабдықтау тораптарында кең қолданылады.

Кабель тоқ өткізетін талсымдардан (мыс немесе алюминьді), оқшауламадан (1000кВ-қа дейін - резеңке, 1000В-тан жоғары - көп қабатты сіңдірілген қағаз және әр түрлі пластикаттар), және де қорғаныс қабаттардан (алюминий, хлорвинил, қорғасыннан) тұрады. Механикалық қорғаныс үшін болаттан жасалған лента және сым қорғанысы (броня) қапталады. Ылғалдан қорғау үшін сіңдірілген тоқымадан жасалған джутты қаптамамен қапталады.

11-сұрақ. Кернеуі 1 кВ-тан жоғары қорғаныс аппараттары

1000 В дейінгі желілер үшін қорғаныс аппаратурасы. Сақтандырғыштар, олар электр қондырғыларды 1000 В деінгі кең таралған сақтандырғыштар, ПР-2 жиналмалы сақтандырғыштар; НПН-құм себілген жиналмалы емес сақтандырғыш; ПН-2-құм себілген жиналмалы сақтандырғыш.

Сақтандырғыштың негізгі типтері I_ном 1000 А-ге дейін болады.

Құрылымы бойынша сақтандырғышты 2-ге бөлуге болады:

а) кварцты құммен толтырылған ( ПН-2, НПН, ПП17, ПП18);

б) толтырылмайтын (ПР-2).

Балқымалы сақтандырғыштарды бөледі:

а)инерциялық жылулық инерциясы үлкен, яғни біршама үлкен қысқа уақытты ток жүктемесіне төзімді;

б) инерциялық емес жылулық инерциясы оң, яғни асқын жүктемеге төзімділігі шектеулі.

Сақтандырғышты таңдау шарты