2. Тарату құрылғыларының электр жабдықтары.

1 кВ дейінгі ЖТҚ р тарату шиттері түрінде жабдықталады. Яғни, жеке шектерде монтаждалатын және толық жабық камерада орындалады. Бір жақтан қамтамассыз ететін Тарату щиттерінің камерасы савркленген металл есіктен ,бағанадан,поястан,кабельдік желілерден тұрады. Камера ішіндегі изоляторда жинақтағыш шиналар мен рубильник монтаждалған. Сонымен қатар сақтандырғыштар мен ок тр.ры амперметрге қосылып пояске орнатылған. Рубильникті басқару рукояткамен орындалады. Ал екі жақтан қамтамасыз ететін камерада есік болмайды. Аппаратураның істеуі камераның артқы жағымен орындалады.

Электр станцияларында (ЭС) және қосалқы станцтияларда (ПС) электр жабдықтарының әртүрлі элементтерінің электрлі байланысы үшін тарату құрылғылары ТҚ құрылады (ТҚ).

Тарату құрылғылары деп коммутациялық аппараттары, құрама және қосу шиналары, тоқ өткізгіштер, қосымша құрылғылар (компрессорлы, аккумуляторлы, және т.б. құрылғылар) бар, сондай-ақ релелі қорғау және автоматика, өлшеу және есептеу комплекстерінің қондырғылары бар құрылғыны айтады.

ТҚ-да барлық қосылулар ажыратқыштар мен айырғыштар арқылы тоқ беру шиналарының (сборным шинам) ортақ участкелеріне қосылады. Жалпы жағдайда ЭС-да бірнеше кернеулі ТҚ қондырылады, ереже бойынша олар өзара трасформаторлар (автотрансформаторлар) арқылы байланысқан. ТҚ генераторлы (ГРУ), жоғарғы (ВН) және орташа (СН) кернеулі, сондай-ақ өзіндік қажеттілік (с.н.) етіп бөлінеді.

Орындалу тәсілдері бойынша ТҚ ашық (ОРУ) және жабық (ЗРУ) орындалған болып бөлінеді. Ашық тарату құрылғыларында (АТҚ) барлық немесе негізгі жабдықтар ашық аспан астында орналасады, ал жабық тарату құрылғыларында (ЖТҚ) жабдықтар арнайы ғимараттарда орналасады.

Тарату құрылғыларының электр жабдықтарына ажыратқыштар, айырғыштар,сақтандырғыштар,өлшеуіш кернеу және тоқ трансформаторлары,разрядниктер,реакторлар,жинақтау шиналар жүйесі,күштік кабельдер т.б кіреді.

3. Жылу конденсациялық электр станциялары. Кэс блогының құрылымдық схемасы

Жылу КЭС отынның химиялық энергиясын алдымен жылу энергиясына,одан сон механикалық энергияға және ең соңында электр энергиясына түрлендіреді.Жылу КЭС құрылымдық схемасы бу қондырғыларының жылулық айналым (цикл) процестері былайша жүреді: бу генереторларында жылу жеткізу, турбиналарда будың ұлғаюы, конденсаторларда суыту.

ЖКЭС жұмысын толығрақ қарастырайық. Көмір бункерден ұсақтау қондырғысына келіп түседі. Онда ол шаң жағдайына дейін ұсақталады. Көмірлі шаң ауа үрлегіштен шыққан ауамен бірге жағуға беріледі. Осы жану нәтижесінде бөлінген жылу құбырдағы суды буға айналдырады. Су сорап көмегімен жылан пішіндес құбырлар арқылы және бу құбыры арқылы алдымен турбинаның бірінші сатысына, ал одан соі екінші сатысына келеді. Турбинада бу энергиясы генератор роторының айналуының механикалық энергиясына түрленеді. Турбинадан шыққан бу конденсаторға түсіп, суға айналдырылады. Бұл су сорап арқылы қазанға беріліп, жоғарыда баяндалған процесс қайталанады.