2. Тәжірибелік сабақ тапсырмасы бойынша сценарийлермен танысып шыққаннан кейін, сұрақтарға жауап беру және компьютерде орындау:

Сіз DNS тұрғызудың үш сценарийімен танысасыз. Әрбір сценарийде DNS серверінің санын, домен мен зонаны бағалау қажет. Әрбір сценарий Windows 2000 өтетін ұйымды сипаттайды және каталогтардың қызметін ендіргісі келеді. Нақты талаптарды есепке алып DNS жобасын байланыстыратын сұрақтарға жауап беріңіз. Жаттығудың мақсаты – DNS орнату алдында жобалаудағы сіздің біліміңізді бағалау. Бұл сіздің табысыңыздың критерийі мен курсты оқып білу және жобалауда DNS желі көмектеседі.

Сценарий 1. Шағын желі үшін DNS жобасы

Шағын ұйымдар ескі көп қолданушы жүйе компьютерден Windows 2000 өзертеді. Қызметкерлер құрамының көпшілігі терминал арқылы бас компьютерге қосылады, кейбіреулері 486 процессорлары мен Pentium қызметкер құрамы компьютерлеріне ие: бұл компьютерлер желіге қосылмаған.

Желі файлдар мен принтерлерді бірлесе қолдану үшін ұсынылады, сонымен қатар Windows 2000 басқаруындағы Microsoft SQL Server 7 – ДБ серверінің біреуіне қосылады. Пайдаланушылардың көпшілігі SQL Server 7 қол жеткізуді қажет етеді. Жергілікті ұсыныстар жұмыс стансаларында тұрғызылады, бірақ деректер серверде сақталады. Ұйым қызметкерінің құрамы электронды поштамен қолдануға мүмкіндік болуы үшін Интернетке қосылғысы келеді. Желілердегі параметрлері кестеде көрсетілген.

Кесте . – Жобалаудағы желінің параметрлері

Компоненттері	Құрамы
Пайдаланушылар	100 адам
Орналастыру	Бір басылым
Әкімшілік қызметкер	Бір штаттық әкімшілік
Серверлер	2 компьютер Pentium 120 МГц е 32 Мб ОЗУ, дискімен 3.2 Гб; 1 компьютер Pentium 150 МГц с 128 Мб ОЗУ, Exchange Server ішкі ерекшеленуі
Клиенттер	Компьютерлер Pentium және Windows 2000 Professional-мен 486
Microsoft ұсыныстар	Exchange Server және DNS BackOffice
Серверді қолдану	Файлдар мен принтерді бірлесе қолдану

Жоба мыналарды есепке алуы қажет:

• пайдаланушылар саны;

• әкімшілік қызметкерлер құрамының саны;

• бөлімдердің орналасуы.

Жобаның тапсырмасынан мына сұрақтарға жауап беріңіз.

1. DNS неше домені қажет?

2. Неше ішкі домен қажет?

3. Неше зона қажет?

4. Неше негізгі сервер қажет?

5. Неше қосымша сервер қажет?

6. Неше кэширлеу сервері қажет?

Сценарий 2. Орта мөлшердегі желі үшін DNS жобасы.

Ұйымда 8795 пайдаланушы бар деп есептеледі. Оның ішіндегі 8000-ы төрт бас офисте шоғырланған, қалғандары – АҚШ қалаларының ірі он филиалдарында. Ұйым жергілікті желіні Windows 2000 Server көшіреміз деп шешті. Сонымен қатар пайдаланушылардың есебін штаб-компания пәтеріне енгізу жөнінде шешім қабылданды.

Төрт негізгі офис T1 сыныбының линиясымен байланысты. Филиалдар 56 кбит/с өткізу мүмкіндігі бар линиялармен қосылған.

Бөлімшелердің төрттен үшеуі бір-бірінен тәуелсіз қызмет етеді. Төртіншісі – ұйымның штаб-пәтері. Әрбір филиалда 25–тен 250 қызметкерге дейін, онда барлық негізгі сайтқа қол жеткізу талап етіледі, бірақ олар басқа филиалдармен сирек байланысады.

Он филиалдардан бөлек, ұйымда он адамнан тұратын уақытша зерттеу бөлімшелері бар. Бұл бөлімшенің сайты талап бойынша маршруттауды қолданатын Бостонға қосылған бір серверден тұрады. Бөлімше алты айдың ішінде жабылады деп күтіледі. Оның автономды қызметі үшін хабарламамен алмасу ғана талап етіледі.

Негізгі сайттарда қолданылып жүрген құралды қолданады және филиалдарға қосылған құралдар жалғасады. Қазіргі уақытта линияның жүктелуі ең жоғары деңгейге жету уақытында 60% құрайды. Жақын 12-18 ай аралығында желінің өсуі ең аз деңгейде болады деп күтіледі.

Желінің параметрлері мына кестеде көрсетілген.

Кесте. – Жобаланып жатқан желінің параметрлері

Компоненттері	Құрамы
Пайдаланушылар	8795 адам
Орналастыру	4 бас офис және ірі қалалардағы 10 филиалдар, шет елдегі бөлімшелер қарастырылмайды
Әкімшілік қызметкер	Төрт негізгі сайттардағы штаттық әкімшілік, филиалдарда әкімшіліктер үйлесімділікпен жұмыс істейді
DNS серверінің саны	Қазіргі таңда белгісіз
Кэширлеу серверінің саны	Кэширлеу сервері бір зонадағы жойылған бөлімшенің әрбіреуіне қажет
Клиенттер	Windows 2000 Professional-мен Pentium, 486. 386 компьютерлері
Сервердегі ұсыныстар	SQL Server 7. Exchange Server және DNS

Филиалдардың орналасуы мен саны төменде көрсетілген.

Қала	Пайдаланушылар саны, адам.
Лос-Анджелес	40
Солт-Лейк-Сити	25
Монреаль	30
Новый Орлеан	25
Канзас-Сити	25
Вашингтон	100
Денвер	200
Майами	75

Жоба мыналарды есепке алуы қажет:

• пайдаланушылар саны;

• әкімшілік қызметкерлер құрамының саны;

• бөлімдердің орналасуы;

• бөлімшелер арасындағы байланыстардың саны мен жылдамдығы;

• байланыс арнасының жүктелуі;

• желідегі күтілген өзгерістер;

• іскерлік ұсыныстардың үйлесімді қолданылуы.

Жобаның тапсырмасынан келесі сұрақтарға жауап беріңіз.

1. DNS неше домені қажет?

2. Неше ішкі домен қажет?

3. Неше зона қажет?

4. Неше негізгі сервер қажет?

5. Неше қосымша сервер қажет?

6. Неше кэширлеу сервері қажет?

7. Берілген кестеде, зона бойынша қашықтықтағы филиалдардың орналасуын көшіріңіз. Филиал жақын арадағы бас офистің жанындағы зонада болуы қажет.

Ара қашықтық, милл	Атланта	Бостон	Чикаго	Портленд
Даллас	807	1817	934	2110
Денвер	1400	1987	1014	1300
Канзас-Сити	809	1454	497	1800
Лос-Анджелес	2195	3050	2093	1143
Майами	665	1540	1358	3300
Монреаль	1232	322	846	2695
Новый Орлеан	494	1534	927	2508
Солт-Лейк-Сити	1902	2403	1429	800
Сан-Франциско	2525	3162	2187	700
Вашингтон	632	435	685	2700

Сценарий 3. Үлкен желі үшін DNS жобасы

Компанияда әлемнің әртүрлі мемлекеттеріндегі 60 000 қызметкер жұмыс істейді. Компанияның басқарылуы Женевада орналасқан, дегенмен Нью-Йорк және Сингапурда аймақтық басқару бар. Әрбір басқару өзінің аймағында толығымен пайдаланушыларды бақылайды. Пайдаланушыларға басқа аймақтардың қорына (ресурсына) қол жеткізу талап етіледі. Барлық үш аймақтық басқару Т1 линиясымен байланысты.

Әрбір аймақтық басқаруда барлық аймаққа қол жеткізуге болатын бизнес-ұсыныс сериясы бар, сонымен қатар басқа аймақтық басқаруда да бар. Негізгі өндіріс басқа аймақтарға пайдаланушылардың қол жеткізе алатын Малайзия мен Австралиядағы бағынысты кәсіпорындарға бейімделген. Доменнің реттік серверін конфигурациялауға ұсынатын Windows 2000 серверінде барлық бизнес-ұсыныстар жұмыс істейді. Сингапурдағы, Малайзиядағы және Австралиядағы барлық арналар 90% жүктелген. Азия мен Австралияда он бағынысты фирма бар.

Кейбір мемлекеттерде импортқа шектеу болғандықтан, бағынысты фирмаға құрал-жабдықтың құрамын анықтауға және әрбір мемлекетте өзінің домен мүмкіндігін беру шешімі қабылданған. Жақын арадағы компьютерлерде Windows 2000 Professional орнатылған. Қосымша құралдардың қамтамасыздандырылуын сипаттаңыз.

Жобаланып жатқан желінің параметрлері

Компоненттері	Құрамы
Азия мен Австралиядағы пайдаланушылар	Бағынысты фирмаларға бірдей бөлінген 25 000 адам
Орналастыру	Аймақтағы басқару және Сингапурдегі 10 бағынысты фирмалар және мемлекеттің әртүрлі аймақтарында
Әкімшілік қызметкерлер құрамы	Бас басқарудағы және барлық бағынысты кәсіпорындардағы штаттық әкімшілік
Домендердің саны	Қазіргі таңда белгісіз
Клиенттер	Windows 2000 Professional-мен Pentium, 486, 386 компьютерлері
Сервердегі ұсыныстар	SQL Server 7, SNA, SMS. пошта, DNS

Жоба мыналарды есепке алуы қажет:

• пайдаланушылар саны;

• әкімшілік қызметкер құрамының саны;

• бөлімдердің орналасуы;

• бөлімшелер арасындағы байланыстардың саны мен жылдамдығы;

• байланыс арнасының жүктелуі;

• желідегі күтілген өзгерістер;

• іскерлік ұсыныстардың үйлесімді қолданылуы.

Жобаның тапсырмасынан келесі сұрақтарға жауап беріңіз.

1. DNS неше домені қажет?

2. Неше ішкі домен қажет?

3. Неше зона қажет?

4. Неше негізгі сервер қажет?

5. Неше қосымша сервер қажет?

6. Неше кэширлеу сервері қажет?

Серверде зонаны қосыңыз

1. DNS консолінде сіздің компьютеріңіздің атына оң жақ батырмамен шертіңіз және New Zone командасын таңдаңыз.

Жаңа зонаны құрудағы шебер терезесін ашыңыз.

2. Next шертіңіз, Standard Primary (Основная) таңдаңыз, сосын тағы да Next шертіңіз.

3. Forward Lookup Zone (Зона прямого просмотра) қайта қосуын шертіңіз, сосын Next шертіңіз.

4. Name (Имя) өрісіне zonel.org (имя вашей зоны) енгізіңіз.

5. A New File With This File Name (Создать новый файл) қайта қосуын шертіңіз, сосын – Next шертіңіз.

Сіздің zonel.org – сіздің зонаңыздың аты, Zonel.org.dns файлдың аты.

6. Жаңа зонаны құру үшін Finish (Готово) батырмасын шертіңіз.

Forward Lookup Zones бумасында (папкасында) зонаны сипаттаудың жаңа файлы шығады.