Geneza i ewolucja konfliktu Wschód-Zachód do początku lat 50-tych.

1. Geneza i periodyzacja konfliktu W-Z

Winston Churchill (Fulton 6 III 1946r) „Od Szczecina nad Bałtykiem po Triest nad Adriatykiem żelazna kurtyna zapadła nad Kontynentem”.

2. Strategia i taktyka USA

12 III 1947 roku Doktryna Trumana

Plan Marshalla 5 VI 1947 r

4 IV 1949 r. Waszyngton NATO (12 państw)

3. Strategia i taktyka ZSRR

9 II 1946r Stalin (teoria nieuniknionej wojny)

22- 27 IX 1947 r. Szklarska Poręba KOMINFORM

Kryzys jugosłowiański 1948

4. Powstanie CHRL i wojna w Korei 1950-1953

1 X 1949 powstanie CHRL

Wojna koreańska 25 VI 1950 - 27 VII 1953

Problem niemiecki do końca lat 60-tych.

1. REALIZACJA UMOWY POCZDAMSKIEJ

2. POLITYKA CZTERECH MOCARSTW WOBEC NIEMIEC

17 VII- 2 VIII 1945 Poczdam, C. Attlee, H. Truman, J. Stalin

Polityka 5-de(centralizacja, demokratyzacja, nazyfikakacja, kartelizacja, demilitaryzacja),

- Przyczyny rozbieżności w polityce mocarstw zachodnich i ZSRR

30 VII 1945 roku władzę nad Niemcami objęła Sojusznicza Rada Kontroli.

Siedziba w Berlinie-Schöneberg

Akty prawne dotyczące m.in.: - zniesienia ustaw wyjątkowych wprowadzonych przez

państwo faszystowskie,

• likwidacja wszelkich organizacji faszystowskich,

• ustalenie wysokości rocznej produkcji stali na 5,8 mln ton,

• reorganizacja sądownictwa,

• warunki repatriacji z Polski, Czechosłowacji, Austrii i Węgier,

• ustawa o likwidacji państwa Pruskiego z 25 II 1947 roku

Konferencja Rady Ministrów Spraw Zagranicznych. W latach 1945- 49 odbyło się ich 6

(Paryż 1946)

Pierwsze posiedzenie IX/ X 1945 w Londynie, tam Francja próbowała kwestionować

porozumienia z Poczdamu co do zasad politycznych i gospodarczych wobec Niemiec.

Sprzeciwiała się planom powołania centralnego rządu Niemiec, partii politycznych

działających na całym terytorium oraz tego typu organów administracyjnych.

6 IX 1946 roku James Byrns (Sekretarz Stanu USA) przedstawia założenia

polityki USA wobec Niemiec zapowiada - połączenie zachodnich stref okupacyjnych

- szybkie utworzenie centralnej administracji, powołania tymczasowego federalnego rządu,

powrót Niemców do rodziny wolnych narodów, sprzeciwił się rozczłonkowaniu Niemiec, ogłosił konieczność odbudowy ekonomicznej, wprowadzenie w przyszłości całkowitego zakazu demontażu zakładów i urządzeń przemysłowych. Proponuje mocarstwom zawarcie traktatu w sprawie demilitaryzacji i rozbrojenia Niemiec na okres 40 lat, zakwestionował również wielkość terytoriów przyznanych Polsce i ostateczność granicy na Odrze i Nysie

3.Droga do powstania rfn I nrd

- Polityka okupacyjna mocarstw zachodnich –Bizonia i Trizonia, reforma walutowa 1948, kryzys berliński 1948-1949

- Fazy powstania RFN- kraje związkowe , Rada Parlamentarna, Ustawa Zasadnicza i wybory 1949, ukonstytuowanie się RFN 7 września 1949,

- Powstawanie NRD- Kongres Ludowy i utworzenie NRD 7 października 1949

II/ III I IV/VI 1948 konferencja 9 państw e. Zachodniej w Londynie

7 VI zasady przyjęte wobec Niemiec np.

- integracja gosp. niemieckiej z zachodnią,

- kontrola m. Zagłębia Ruhry,

- przygotowanie konstytucji przez powołane do tego ciało,

- ustrój federalny,

- koordynacja polityki gospodarczej stref zachodnich

20 VI 1948 roku reforma walutowa, ustawy: walutowa, przeliczeniowa, emisyjna i o oszczędnościach długoterminowych

1 VII 1948 Dokumenty Frankfurckie:

- wytyczne co do powołania Zgromadzenia

Ustawodawczego (cel konstytucja przyjęta poprzez

referenda w landach, federacja),

- zalecenia zmian w podziale terytorialnym,

- założenia Statutu Okupacyjnego

(w życie z chwilą powstania państwa).

Waszyngtonie 5- 8 IV 1949 mocarstwa zachodnie zdecydowały o połączeniu swoich stref i utworzeniu państwa zachodnioniemieckiego pod ich władzą.

4. Integracja I polityka rfn w strukturach euroatlantyckich

5. Integracja I polityka nrd w bloku wschodnim

- Integracja zachodnia RFN- 1951 Statut Ograniczony oraz członkostwo w EWWiS, Układ Niemiecki i przystąpienie do EWO 1952, członkostwo w NATO 1955, członkostwo w EWG 1957/1958, wzrost znaczenia międzynarodowego,

- Integracja wschodnia NRD- 1949 RWPG, 1956 Układ Warszawski

22 XI 1949 roku Adenauer spotyka się w Petersbergu- zmieniono Statut Okupacyjny

29 VIII 1950 roku Adenauer apel o zakończenie stanu wojny z Niemcami

Konferencja w NY 19 IX 1950 roku - warunkiem zjednoczenia są demokratyczne wybory w całych Niemczech a do tego czasu tylko RFN jest reprezentantem Niemiec, Zapowiedziano zakończenie stanu wojny, siły okupacyjne pozostaną z nowym

zadaniem zapewnienie bezpieczeństwa rozważenie udziału RFN w

europejskich strukturach obronnych (udział we wspólnej obronie), rozszerzenie kompetencji rządu federalnego (np. o msz), rozważenie spraw przemysłów zakazanych

6 III 1951 Wysoka Komisja Sojusznicza ogłasza wejście w życie deklaracji z NY

26 V 1952 roku Deutschlandvertrag

Traktaty paryskie 20- 23 X 1954 (Adenauer, Eden, Dulles, Mendes) (w życie 8 V 1955, RFN członkiem UZE i NATO)

6. Sprawa zjednoczenia niemiec I relacje rfn-nrd

- Strategia USA i mocarstw zachodnich- plan A. Edena 1954,

Zakładał on uregulowanie problemu Niemiec poprzez: - ogólnoniemieckiewolne wybory (kontrola 4 mocarstw), - zwołanie zgromadzenia narodowego, - uchwalenie konstytucji,

- powołanie rządu, - opracowanie i podpisanie traktatu pokojowego,

- przyszły rząd miał posiadać całkowitą swobodę na arenie m.

4 II Mołotow przedkłada propozycję ZSRR:

parlamenty NRD i RFN miały utworzyć niemiecki rząd tymczasowy, który miał przeprowadzić ogólnoniemieckie wybory, reprezentować Niemcy w czasie przygotowywania traktatu pokojowego, niedopuszczenie Niemiec do udziału w sojuszu wojskowym wymierzonym przeciwko państwu koalicji antyhitlerowskiej, umacnianie demokracji i rozwijanie kontaktów NRD- RFN.

- Nota Stalina 10 marzec 1952, wydarzenia 17 czerwca 1953

- Znaczenie konferencji w Genewie 1955, rozmowy 1955-1959

Zestaw dyrektyw dla msz mocarstw zobowiązujących do działań na rzecz rozwiązania problemu niemieckiego. Zjednoczenie winno nastąpić w drodze wolnych

wyborów, w zgodzie z interesami narodu niemieckiego i bezpieczeństwa europejskiego,

dlatego obie sprawy należy rozstrzygać jednocześnie!

- Polityka nieuznawania NRD przez RFN, doktryna Halsteina

- Trudności NRD, mur berliński 13 sierpnia 1961 oraz konsekwencje dla relacji NRD-RFN,

Decydujące dla kryzysu berlińskiego były masowe ucieczki obywateli NRD do RFN (1949 a 1961 rokiem ponad 2,5 mln)

27 XI 1958 roku Chruszczow wystosował notę o charakterze ultimatum. Domagał się uznania Berlina Zachodniego za „wolne miasto”, jego demilitaryzacji. (6 miesięcy na spełnienie)

USA wojny w przypadku Berlina Zachodniego jeżeli: naruszenie prawa mocarstw do

stacjonowania tam ich wojsk, naruszenie nieskrępowanego dostępu do Berlina Zach,

-prawa do samostanowienia mieszkańców Berlina Zach.

GENEZA I EWOLUCJA BLOKU WSCHODNIEGO DO KOŃCA LAT 60