Хii. Жетістікке жеткендермен араласыныз.

Баяндайтын: Рахпар Кудіретоллакызы Мукашбекова - касіпкер.

"Озін сыйлай білмеу – бакытсыздык, озіне шексіз риза болу – акымактык". Г. Мопассан

– Рахпар Кудіретоллакызы айналамыздагы адамдардын бізге тигізетін асері бар ма?

– Асет Ризаулы, сіздін калаган тулгага айналуынызга ыкпал ететін негізгі себептердін бірі – барынша угыныкты болу. Сіздін баскалармен, – оз омірінізге енуге озініздін руксат еткен адамдарынызбен катынасыныз.

Бізге айналамыздагылардын ыкпалынын кушті, назік те туракты болганы соншалык, олардын бізге каншалыкты асер ететінін кобіне біле бермейміз. Осы жайлы ойлап корініз. Егер Сіздін айналанызда табыстарын ысырап жасап журген адамдар болса, онда Сіздін ысырапшыл адам болуынызга керемет мумкіндік туып тур дей берініз. Егер Сіздін айналанызда жиынга емес, курес жарысына баруды жон коретін адамдар болса, Сіздін де соларга косылып кетуініз ыктимал. Айналадагылардын ыкпал куші осындай.

Бул ыкпал одан ары да терендей туседі. Егер Сіздін айналанызда баскаларды сал алдаудан корыкпай, еш нарсе жок деп есептейтін адамдар болса, – олар Сізді де кейбір ережелерді айналып отуге сендіретін болады. Ол адамдар Сізді шын жолыныздан жайлап тайдырып, енді бір он жыл откен сон, танертенгілік уйкыныздан оянып, озінізден-озініз: «Мен мундай жагдайга калай тап болдым?» – деп сурайтын боласыз.

Жане бул жагдай Сіздін омірініздін соншалык куанышты саті болмайды...

Сізге колайсыз адамдарга уакытты боска жумсамас ушін, озінізге-озініз мынандай уш іргелі сауал койыныз:

1. Мен кандай адамдармен уакытымды шыгындап журмін?

2. Олар маган катысты не істейді?

3. Олармен карым-катынаста болу мен ушін пайдалы ма?

Бул сауалдарды елемеуге болмайды.

Таныстарыныздын арбіріне жумсалган уакытынызга бага берініз. Ол пайдалы ма, толык па, жок алде негізсіз бе, жартыкеш пе? Жауабынызга сенімдісіз бе? Онда мына сауалдар тонірегінде ойланыныз:

Олар Сізді не істеуге мажбурледі?

Олар Сізді не тындауга мажбурледі?

Олар Сізді не окуга мажбурледі?

Олар Сізді кайда болуга мажбурледі?

Олар Сізді не жайында ойлауга мажбурледі?

Олар Сіздін сойлеуінізге калай ыкпал етті?

Олар Сіздін пікірлерінізге калай ыкпал етті?

Акырында, Сіз, шын манінде, осы сауалдар тонірегінде ойланган сон, озінізге-озініз тагы бір мынандай: «Осы таныстарым менін тандап, алдыма койган максатым бойынша осуіме комектесе ме?» – деген сонгы сауал койыныз.

Егер саті тусіп, Сіздін жауабыныз «Иа» болса, мен Сіз ушін куаныштымын. Ал егер, Сіз соншалык сенімді болмасаныз, омірініздегі негізгі ойыншыларыныздын кейбіреулерінін карым-катынасына бага берудін кезі келгені.

Ыкпал жайлы бул маселені елемеу оте онай. Калыпты адам: «Мен осы ортада омір суріп жатырмын, бірак мунын манызы жок. Айналамдагы бул адамдардын маган катысы шамалы» – дейді. Ол кателесіп тур. Барінін манызы бар. Есте сактау ушін: БАРІНІН МАНЫЗЫ БАР дейтін адемі сойлем бар.

Бул кітаптын коптеген кітаптардан айырмасы – калауды акикатка баламай, шындыкты айтуында жатыр. Шын манінде, бул кітаптын басты міндетінін бірі Сізді: «Озінізді-озініз алдайтын кез отті. Мен озімнін кандай мыкты жактарым мен кандай кемшіліктерім бар, маган билік не істейді, маган кандай ыкпал жасайды, оз оміріме ненін асер еткенін калаймын?» – деп айтуга мажбурлеуде жатыр.

Бул сауалдарды талкылап, сосын барып оларды тагы да зер салып окып шыгыныз. Кундылыктардын барі – кайта карауга татиды, бул, асіресе, ыкпал кушіне катысты.

Арманыныз ушін Сізді алдекім урсатын шыгар? Арманыныздын бейнесін алдекім каралагысы келетін шыгар? Ботен біреудін ыкпалы аркылы асіресе, жагымсыз ыкпал аркылы омірініздін калыптасуына жол беру оп-онай. Омірініздін багыт-багдарын ортаныздын белгілеуіне, Сізді ботен пікірдін билеп алуына; Сізді теніз толкындарынын басып калуына; мінезініздін баска біреудін кыспагымен калыптасуына жол беру оп-онай. Маселе мынада жатыр – Сіздін калауыныз осы ма еді?

Сіз кім болгыныз келсе, – сол боласыз ба, не каласаныз, – соган жетесіз бе, калаганыныныздын барін аласыз ба, жок алде арманынызды озгелердін урлаганына жол бересіз бе?

"Адам оз досынын дуние таным, пигылына карай уйлесіп кетеді. Сондыктан кіммен достасуды алдын ала ойланып алган абзал". Пайгамбарымыз Мухаммед(с.г.с.)

Егер Сіз ортанызда дал казірде калыптаскан жагдайга талдау жасаганнан кейін, карым-катынас бакшанызда бірнеше арамшоптін барын айкындасаныз, мынадай шараларды колдануынызга болады:

Біріншіден, озініздін жаксы турмыс халінізге кері ыкпал жасайтын адамдардан кол узініз. Мен мунын киын екенін білемін, асіресе, бул Сіздін отбасыныздын мушелеріне катысты болса, тіпті киын болады. Ал, егер уйінізде арманыныз, максат, муратыныз ушін Сізді унемі урыса беретін біреу болса, ондай урыс оны зор рахатка батыратын болса, онын озінен немесе онын ыкпалынан кутылыныз. Есінізде болсын, бул – Сіздін омірініздін сапасын куткаратын тандау болуы мумкін.

Арине, омірдін карапайым болуы сирек кездеседі. Кейде біз де бизнестегі озімізге колайсыз адамдармен, кызметкерлермен, серіктестермен жане баскалармен карым-катынаска коп уакыт жумсауга мажбур боламыз. Егер Сіз ондай адамдардан іргенізді аулак сала алмасаныз, олармен шектеулі турде гана карым-катынас орнатуга тырысыныз.

Кейде ат усті унамсыз карым-катынас жасаудын озі, Сіздін омірінізге узак уакыт кері асер ететін жагдайы да болады. Егер Сіз аптасына екі тун бойы танысынызбен ішкілікке салынсаныз, акыр аягында тепе-тендіктін ауыткуы мумкін. Мунын салдары бес жыл, он жыл, жиырма жылдан кейін ойранга ушыратуы мумкін.

Орташа денгейдегі адам боп калу онай. Бул ушін Сізге керектінін барі – болмашы адамдармен болмашы істерге негізгі уакытынызды жумсау. Акылды адамдар оз іс-арекеттерін олшеп жумсайды. Олар ненін басты, ненін косалкы екенін біледі. Оларды алгіндей нарселер тыгырыкка жиі тірейді.

Акылды адамдардын да, арине, кездейсок достары болады. Айырмашылыгы – олар достарына негізгі уакыттарын жумсамай, демалыска арналган уакыттарын, ягни оздері ушін салыстырмалы турде манызсыз уакыттарын боледі. Олар кездейсок достыкка жане ар турлі кыдырымпаздыкка оз уакыттарын бекерге шыгындамайды.

Бул – Сіздін омірініз. Сіз оз уакытынызды кіммен откізгініз келеді жане калай откізгініз келеді – ерік озінізде.

"Достык – омір ушін ен кажетті нарсе, ойткені ешкім ешкашан да барлык баска игілікке ие бола турса да, дос жарансыз омірді каламак емес". Аристотель

– Рахпар Кудіретоллакызы, жаксы карым-катынасты калай жасауга болады?

– Асет Ризаулы, жаксы карым-катынастын ережесі: «УАКЫТЫНЫЗДЫН БАСЫМ БОЛІГІН ДУРЫС АДАМДАРМЕН ОТКІЗІНІЗ».

Бул дурыс адамдар кімдер? Бул – Сіздін максатыныз бен міндетінізге байланысты болмак. Айтсе де, негізінен тартіп пен кажырлылык аркылы оз уакыттарын омірдін манін ойлануга, улкен істер аткаруга жумсайтын турмыс-куй дарежесі жаксы жане мадениетті адамдарды ізденіз.

Шын манісінде, улкен табыска ие болушылармен карым-катынас жасау соншалыкты киын емес, оларды оз тобынызга коссаныз болганы.

Карым-катынас жасайтын ортанызды улгайтканынызда Сіз омірлік кундылыктарды есепке алыныз. Бул – максат тургысынан карым-катынас жасау деп аталады.

Маселен, табыска жетуініздін жоспарын жасауда Сізге комектесетін бірнеше табыскер адамдарды табыныз, Сіздін куш-куат жаттыгуыныздын жоспарын жасауга, дурыс тамактануды уйретуге септігі тиетін, денсаулыгы жаксы бірнеше адамдарды табыныз; калай омір суруді білетін, Сізге татитын, омір суру калпынын сырларын уйрететін, кейбір адамдарды табыныз. Ол адамдармен калай достасу керектігі турасында кам жеменіз, табыска кол жеткізген адамдардын кобі оз білгендерін баскалармен болісуге куштар болады. (Балки, олардын табыска жетулері сондыктан да болар.

Табыска кол жеткізген адамдар оздеріне кайран калатын адамдарды мукият іздеп журеді. Олар шабыт пен білімді карым-катынастын дурыс орнегі натижесінен алуга болатынын біледі.

Карым-катынас – байлык пен бакытка бастар жолдардын бірі. Жагымсыз ыкпалдардын арам шоптерін оз омірінізде болдырмауга тырысыныз. Ол арам шоптердін орнына егістіктін, мауелі бактын тукымдарын «осірініз». Зор табыстын кандай егінін жинайтынынызды елестете алар ма екенсіз?

Керекті адамдармен унемі карым-катынаста болыныз. Себебі таныстык пен байланыс талай есікті «теуіп ашуынызга» комектесіп, кедергі жасайтын керексіз бейнеттен куткарады. Байланыстын сапасы мен саны баска асерлермен салыстырганда аса манызды. Кажетті адаммен кажетті жерде, керекті уакытта танысуыныз омірінізді тубегейлі озгертіп жіберуі мумкін. Таныстарыныздын шенберін улгайта беру ушін тізім жасап, когамдык жумыстарга белсене араласыныз.

Тізім жасаныз: Біріншіден озінізге пайдасы тиеді-ау деген озініз туратын жердегі беделді адамдардан бастап, улттык денгейге дейін ел колемінде атагы шыккан алдынгы катарлы 25 адамнын тізімін жасаныз. Осылардын аркайсымен жакын арадагы 12 айдын аралыгында кездесудін жоспарын жасаныз. Осылармен кездесіп болганнан кейін тагы да осындай 25 адамнын тізімін жасаныз. Бул тізімге – жергілікті акімнен бастап, укімет депутаттары мен улкен касіпкерлерді кіргізініз. Озініз білуге тиісті адамдарды тугел тізініз, сонан кейін осы адамдармен кездесудін жоспарын жасаныз, осы жоспарды узакка созбай іс жузіне асырыныз.

ХIII. Адамдармен карым-катынас жасаудын 10 шарты

Баяндайтын: Рахпар Кудіретоллакызы Мукашбекова – касіпкер

"Омірде табысты болу ушін адамдармен карым-катынас жасай білу талантты болудан алдекайда маныздырак". Асет Мукашбеков

– Рахпар Кудіретоллакызы, адамдармен карым-катынас жасауда белгілі шарт, ереже бар ма?

– Асет Ризаулы, коршаган ортамен катынас жасай алу неменеге тауелді? Жауап карапайым: ол біздін коніл куйімізге, кей кездерде озіміздін калай сезінуімізге байланысты. Адамдармен араласканда богет жасамайтындай, кедергі келтірмейтіндей, аягыннан шалмайтындай – озіне де, баскаларга да жагымды болу ушін оз ара карым-катынасты калай куруга болады?

Ен бірінші табыстын аркалай болатынын тусінуін кажет. Жалгыз журіп аздаган табыска жетуге болады, ал коппен журсен улкен жетістіктерге жетесін, биік шындарды багындыра аласын. Буны казак атамыз «Жалгыз журіп жол тапканша, коппен журіп адас» – деп даналык созбен кыска да, нуска туйіндей салган.

Сіздін табысыныздын денгейі коптеген адамдармен карым-катынас жасаган кезде ортак тіл табыса білуінізде, олардын сізді колдауында, колпаштауында жане озінізбен бірге белгілі бір максатка карай тас туйіндей жумылып, бірігіп тізе косып жумыс істеуінде жатыр. Бул тек бизнеске гана катысты емес. Омір бойы ар турлі адамдармен араласамыз, біракта біздін болашагымыз осылармен уйлесе білуде жатыр. Осы адамдармен сойлесе, араласа, тіл табыса білу шеберлігі сіздін омір суру барысындагы айнымас серігініз, комекшініз болатынын журегінізге уялатып, сананызга сініріп алыныз.

Адамдармен бизнесте, кунделікті куйбен тіршілікте тіл табыса білуге, карым-катынас жасауды женілдететін томенгідей шарттар, ережелер бар:

1. Табыс коппен бірігіп тізе косып жумыс істегенде келеді

Сіз озініздін аріптестерінізге максаттарыныздын бір екенін далелдей білуініз керек. Сіз аркылы олар оздерінін белсенділігімен гана табыска жетуге болатынын туйсінулері шарт. Осы шарт барлык жуйенін озегі болып калыптасуы кажет.

2. Жолдасынды жолга тастама

Егерде тусетін пайда саган гана тусетінін білсе ужымда (командада) БЕРЕКЕ БОЛМАЙДЫ. Арине, осы бизнесте сіз оз пайданызды коздейсіз, біракта сіздін аріптестерініздін да максаты осы. Аркімнін озінін белгілі бір кызыгушылыгы бар. Сіз осыны ескерініз.

Егер де алдынызда касіпкерлігінді жетілдірем деген максат турса, онда осы максатка жетуді, мамандыгын жетілдіріп, білім денгейін толыктыруды томенгі сатыда турган аріптестерінізден (дистрибьютор) талап етініз. Осы жагдайды аріптеслардын козкарасымен караныз, бизнеске акелетін кірісін, пайдасын талданыз, талкыланыз.

Аріптестерініз сіздін камкор болып канатыныздын астына алып жургенінізді сезіне білсін, тусінсін.

3. Аріптестерінді шын конілмен камкорлыгына алыныз, бауырына басыныз

Неліктен аріптестерініздін белсенділігі томендейді? Олар ешкімге керегі жок, жан баласынан жон сурай алмаган кезде конілі калып, жумыска кулыксыз болады. Табигатынан адамдардын барі бірдей, біракта адамга аз гана коніл боліп, ниет койсаныз келтіретін пайдасы ушан теніз. Оз аріптестерініздін жетістіктерін жіті бакылап, кандай сурактары барын, тусінбеген жерлерін тусіндіріп дем беріп отырсаныз, онда олардын белсенділігі артып, озара карым-катынастарыныз тоннын ішкі бауындай болып беки туседі.

4. Адамдардын кабілетіне шек келтірменіз

Арбір адамнын кайталанбас еркешелігі болады, кейбір ерекшеліктері кунделікті омірде, ал кейбір ерекшеліктері бизнесте манызды болады. Сіз ертен кандай киыншылыктар болатынын, кімнін комектесетінін білмейсіз. Адам баласынын табигаты озі денгейлес адамга уйір болады, осындай адамдар бір-бірін тауып алады. Тынымсыз адам озі сиякты адамдармен жолыгып, магналы да, кызыкты да жумыстар аткарады, себебі олардын мінездері де, омірге деген козкарастары да озара уйлесімділік тауып жатады. Егер де сіздін ужымыныз тек кана осындай адамдардан куралса, онда бизнесініз тук те кіріс акелмейді, тек кана ойын-тойга, маз-майрам шатыкка айналып кетуі мумкін. Сондыктан да ар адамнын кабілетіне карамай, журегіне кілт таба білудін манызы зор, тек сонда гана ужымыныз толык канды болып, кандай жагдайдан болмасын сытылып шыга алады.

5. Аріптесініздін пікірімен санасыныз, колданыз, колпаштаныз

Сіздін курган калыпсыз желілі бизнесініз – бул сіздін бизнесініз, касіпкерлігініз, бул сондай-ак осы желідегі аріптестерініздін де бизнесі. Желілі бизнес маркетигінде бастык та, багынышты да жок, сондыктан да барлык аріптестер бірденгейде манызды, демеушінін (спонсор) басты максаты ужым мушелерінін аркайсымен сауатты турде жумыс жасау.

Бизнесті каркынды дамыту ушін, осы бизнестін кыры мен сырын, мумкіншіліктерін жаксы білуініз керек. Аріптестерініздін пікірі істі алга бастыру ушін пайдалы болуы мумкін, осыны ардайым атап отырыныз. Аріптестерінізге унемі жардемдесініз. Бул тек кана аріптестерінізді шабыттандырып кана коймайды, ужым мушелері оларды сіздін багалайтынынызды да тусінуіне сеп болады.

6. Аріптестерініздін сезімін де ескерініз

Сауатты демеуші сынай да, мактай да алады. Есінізде болсын – адамнын карым-катынасы оте улбіреп турады, «андамай сойлеген ауырмай оледі» дегендей, кей кезде байкамай сойлеген бір ауыз соз, не істеген іс улбіреп турган карым-катынастын быт-шытын шыгарады. Есінізде болсын: сіз бірдемені істегенде не сойлегенде аріптестерініз сізге карап турады, сондыктан да созініз бен ісінізге абай болыныз, артынан орны толмас окініште калып журменіз.

7. Аріптестерінізге комектесініз

Коптеген желілі маркетинг компанияларын зерттеген кезде, аріптестердін бизнестен кету себептері демеушісінін комегі жоктыктан екендігін аныктаган. Комектесу, мактап-марапаттау – желілі бизнес жумысынын негізгі шарты. Осылай істегенде аріптестерініз тагдырдын талкысымен далада калгандай сезінбейді.

8. Аріптестерінді кызыктыру ушін создін майын тамызып сойленіз

Арбір адамга баска біреулердін тажірибесінен тек кана озіне катысы бар, озі колдана алатын жерлері гана кызыкты. Аріптестерінізбен кандай такырыпты болмасын талкылаган кезде оларга пайдасы тиетін, іс жузіне асыра алатын жагдайларга баса назар салып, оларды уйыта білініз.

9. Аріптестерініздін оздерінін «менінін»

манызды екенін сезінуге мумкіншілік берініз

Арбір адам кейбір істерді істегенде, алга кадам басканда істеген ісі манызды екенін сезінгісі келеді. Осыны ескеріп, арбір адамнын жеткен жетістігін атап корсетіп отыру кажет. «Туймедейін туйедей етіп» корсете білсен, озіне ол адам тарапынан кажет болган комекке зару болмайсын.

10. Жанжалдан аулак болыныз

Желілі бизнес – адамдардын оз ара карым-катынастарына негізделген бизнес. Карама-кайшылыксыз, унемі уйлесімділікті коз алдына елестету мумкін емес. Келіспеушіліктен кашып кутыла алмайсын, сондыктан да оны ушыктырмай майпандатып жіберуді де білу керек. Ешкімге де озініздін козкарасыныз гана дурыс екенін далелдеймін деп тыраштанбаныз. Кімнін дурыс, кімнін бурыс екендігін уакыт корсетеді. Егерде карым-катынасыныздын талканы шыкса онда шындык пен акикат ашылмай калады.

MLM желілі бизнесі – нактылы жуйеленген кауымдастык, бунда аркім оз орнын біліп, баскалармен бірдей, тен жагдайда кызмет аткарады. Желілі бизнес маркентингінін шарты – жан алысып, жан беріскен басекелестіктін болмауында, сондыктан да бул жердегі жагдай, істі бастауынан-ак аріптестердін озара карым-катынасындагы тусіністік пен жайма-шуак бизнес жасауга колайлы. Ен бастысы – адамгершіліктен аттап кетпей, адалдыкты басшылыкка алсаныз, сіздін ужымыныз тас туйіндей туйілген жудырыкка айналады, кандай болмасын асулардан асып, шындардын биігінен коріне бересіз. Сіздін ужымыныздын алмас камалы, шыкпас шыны болмайды.